روزنامه همدلی
1397/04/30
روابط یک‌جانبه ایران با روسیه و چین و چالش‌های آن از منظر کارشناسان بررسی می شود
پشت بلوک‌های سیمانی شرقهمدلی| گروه سیاسی- مانوشاک خان‌محمدی: اگر اعمال تحریم در آبان ماه امسال از سوی ترامپ را ممکن بدانیم باید راه‌های برون‌رفت از شرایط بحرانی آن زمان را نیز ارزیابی کنیم و مقدمات مدیریت در آن هنگام را فراهم کنیم. در زمان محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور پیشین با توجه به میانبرها و اعمال تحریم نزدیک به صددرصدی صادرات نفت با میزان کمی در جریان بود. همچنین در آن زمان اروپا بر جنبه امنیتی توافق برجام تاکید نمی‌کرد و شرکت‌های اقتصادی حاضر به درگیر شدن در مبادلات بازرگانی با ایران بودند. باراک اوباما رئیس جمهوری پیشین آمریکا در پی جلب‌توجه جهانی به سمت توافق بر سر مسئله هسته‌ای ایران بود و هدف نهایی خود را تاثیر برای رسیدن به یک موافقت جمعی می‌دانست.
اما اکنون ایران در وضعیت بحران چندجانبه قرار دارد و اگر سخنان دونالد ترامپ رئیس جمهوری کنونی ایالات متحده عملی شود، شرایطی در ایران پیش خواهد آمد که بسیار متفاوت با آنچه در زمان احمدی‌نژاد افتاد، خواهد بود. ضمن اینکه اروپا برای انجام تعهدات در برجام مبادلات را مشروط به عواملی کرده که این موضوع را پیچیده‌تر می‌کند.
ایران برای جلب اعتماد شرکت‌های تجاری و اتحادیه اروپا بایستی لایحه مقابله با پول‌شویی(FATF) را بپذیرد. از طرفی دیگر اگر ایران با این لایحه موافقت کند دور زدن تحریم‌ها بسیار مشکل خواهد شد. شرایط تحریم دست مفسدان اقتصادی را باز می‌گذارد و این وضعیت، آژیر ازهم‌پاشیدگی اقتصادی و اجتماعی را به صدا درخواهد آورد. نبود ارز رسمی دلار و مبادله تهاتری با روسیه و چین ایران را با یک بن بست اقتصادی با یک دور باطل بدون برون‌رفت روبرو می‌کند. در نظر گرفتن این احتمالات راه‌حلی، برای تعدیل وضعیت بحرانی ارائه نمی‌دهد و ما برای مواجهه با نارضایتی‌ها و بحران مجهز و مهیا نمی‌شویم و از سویی تکیه بر تنها دو کشور مانند روسیه و چین ممکن است انزوایی بی‌بازگشت برای سیاست خارجی ایران داشته باشد.انجمن «اندیشه و قلم» با همکاری «خانه اندیشمندان علوم انسانی» با حضور علی خرم دیپلمات پیشین وزارت امور خارجه نشست «خروج آمریکا از برجام و گزینههای روی میز ایران» برگزار کرده است.
به گزارش ایسنا، در این نشست علی خرم با اشاره به تاریخچه بحث هسته‌ای کشورمان و تندروی‌های هشت‌ساله دولت نهم و دهم که منجر به صدور شش قطعنامه در شورای امنیت علیه ایران شد، گفت: دولت ایران از زمان گروگان‌گیری سفارت آمریکا تا به امروز در تحریم بوده است؛ تحریم‌هایی که از طرف آمریکا، اروپا، کانادا، استرالیا و ژاپن بود؛ اما این موضوع پس از طرح در شورای امنیت سازمان ملل متحد همگانی شد و به شکل قانونی علیه ما درآمد. به گفته دکتر ولایتی، ما به این نتیجه رسیدیم که بین جنگ و مذاکره باید یکی را انتخاب کنیم و درنهایت ایران مذاکره را انتخاب کرد.
او همچنین اضافه کرد: در یک سال اول که ایران پای مذاکره رفت نتیجهای حاصل نشد و پس از اینکه آقای روحانی در انتخابات رئیس‌جمهور پیروز شد، جامعه جهانی به ایشان اعتماد کرد. به دنبال آن‌یک گروه حرفه‌ای برای مذاکره رفت و نتیجه این شد که ما تا سال 1394 توانستیم مذاکراتی را تحت عنوان توافق هسته‌ای به نتیجه برسانیم و البته چند نشانه داشت؛ اول اینکه صنعت هسته‌ای ما پابرجا ماند. تمام قطعنامههای شورای امنیت به شکل معجزهآسایی منسوخ شد. چراکه قطعنامه شورای امنیت علیه یک کشور بهراحتی پاک نمی‌شود.
او همچنین در ادامه سخنان خود گفت: به هر جهت این مسئله به دوره دونالد ترامپ کشیده شد و آمریکایی‌هایی هستند که فکر می‌کنند در این توافق سر آنها کلاه گذاشته‌شده است. آنها معتقدند برنامه هسته‌ای ایران باید به‌طور کامل جمع شود، ایران نباید به انرژی هسته‌ای دست یابد و از توان اقتصادی خودش استفاده کند. همچنین ایران با صحنهای مواجه شد که ترامپ معتقد بود برجام بدترین توافق در طول تاریخ آمریکا بوده است.
این دیپلمات سابق افزود: ترامپ می‌خواهد توافقنامه را به هم زده و از نو بنویسد تا امکانات موجود برای ما در توافق هسته‌ای از بین برود. به‌طوری‌که ایران نباید صنعت هسته‌ای و سانتریفیوژ داشته باشد. نباید به امکانات تحقیق و توسعه دست یابد. ما با شرایطی مواجهیم که طرفمان دبه کرده و می‌خواهد فشار زورگویانِ به ما وارد کند. کاری که دونالد ترامپ می‌کند زورگویانِ و غیرقانونی است و البته با حقوق بین‌الملل همخوانی ندارد. اولین اصل روابط بین دولت‌ها، اصل وفای به عهد است. وقتی رئیس‌جمهوری یک کشور توافقی را امضا کند، رئیس‌جمهوری بعدی نمی‌تواند آن را زیر سوال ببرد.
خرم در ادامه بر غیرقانونی بودن لغو توافق ایران و آمریکا تاکید کرد و گفت: دیدیم که صدام عهدنامهای که خود در سال 1975 امضا کرده بود را پاره کرد. ولی سازمان ملل متحد و شورای امنیت سازمان ملل از همان روز یعنی 31 شهریورماه 1359 تا به امروز زیر بار این اقدام صدام نرفته است. اینگونه نیست که هرکس هر کاری دلش خواست بکند. سازمان ملل متحد تنها عهدنامه معتبر بین ایران و عراق را عهدنامه سال 1975 می‌داند. به این خاطر است که کار دونالد ترامپ غیرحقوقی و غیرقانونی است.
دیپلمات سابق ایران در ادامه درباره آنچه پس از برجام درصحنه بین‌المللی اتفاق افتاد، گفت: اکنون ما از هشت کشور به هفت بازیگر در عرصه بین‌المللی رسیدهایم. فرانسه، آلمان و بریتانیا گفتند که به دلیل اعتقادشان به پایبندی به عهد، اعتقاد به عهدنامه ۲۰۳۰ شورای امنیت و همچنین دیگر موازین حقوقی با ترامپ همراهی نمی‌کنند. این در حالی است که ترامپ نمی‌خواهد به عهدش وفادار باشد و «ترزا می» برای او مانند مزاحم است.
او همچنین به روابط مستحکم آمریکا و بریتانیا درگذشته اشاره کرد و گفت: ما امروز، مجموعه کشورهایی در اروپا داریم که محکم بر این قضیه ایستاده‌اند و از طرف دیگر نیز روسیه و چین راداریم. اگر بخواهیم ازنظر بین‌المللی توانایی اتحادیه اروپا، روسیه و چین را ارزیابی کنیم؛ چین در برابر اتحادیه اروپا توانایی ندارد. روسیه نیز تنها پس از آنکه ایران برای حضور در سوریه از او دعوت کرد توانست درصحنه بین‌المللی سرش را بالا بگیرد. هنوز هم که هنوز است سعی در حفظ پرستیژ خود در جامعه جهانی دارند.
خرم ادامه داد: آنکه می‌تواند در مقابل آمریکا بایستد و نه بگوید اتحادیه اروپاست. این در حالی است که روسیه و چین تنها به دنبال گرفتن امتیاز هستند. اتحادیه اروپا چون نمی‌خواهد آمریکا در عرصه بین‌المللی تک‌رو شود و همه ساختارهای بین‌المللی که پس از جنگ جهانی شکل گرفت را به هم بریزد، می‌خواهد که دونالد ترامپ را مدیریت کند. بقیه هم به دنبال مدیریت او هستند. برای ما با توجه به انتخاب‌هایی که داریم این موضوع اهمیت دارد که بهترین انتخاب را انجام دهیم و با همه کارکنیم، اما ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های هرکدام را به‌خوبی بدانیم. اتحادیه اروپا دارای توانایی‌های بین‌المللی فراوان است و این اراده را دارد که مقابل آمریکا بایستد.
این دیپلمات سابق ایران درباره نقش دلار در اقتصاد تصریح کرد: اروپایی‌ها میتوانند در حد توانایی‌شان احتیاج‌های ما را برطرف کنند. در جهان هیچ‌کس یارای مقابله با نقش دلار در اقتصاد را ندارد. اروپا، روسیه و چین نیز نمیتوانند با آن مقابله کنند و چون این توانایی وجود ندارد باید گفت که فشار آمریکا تا حدودی قابل‌اعمال است. باید توجه داشته باشیم که انتظار و توانایی‌های ما باید با واقعیت همخوانی داشته باشد.
او ادامه داد: اروپایی‌ها با داشتن یورو قادرند در مقابل عرض‌اندام دلار آمریکا موثر باشند. چین و هند تنها میتوانند این نقش را داشته باشند که در عوض نفت ایران به ما روپیه و یوان بدهند یا چین بگوید که کالاهای رده پایین را به ما میدهد و ما مانند گذشته بپذیریم. اکنون ما این وضعیت را دوباره تکرار می‌کنیم؛ اما این بار باید با استفاده از تجارب قبلی حواسمان باشد که در دام روپیه و یوان نیفتیم و کالاهای دست پایین را نگیریم. ما می‌توانیم حداقل، قدرت انتخاب داشته باشیم. از طرف دیگر وقتی ما بتوانیم یک بالانس بین همه قدرت‌های جهان به وجود بیاوریم می‌توانیم قدرت خود را در جهان به‌دقت آوریم.
خرم همچنین درباره راه‌حل ما در این مقطع زمانی که آمریکا از برجام خارج‌شده است، گفت: یک‌سویه حرکت کردن و به سمت روسیه یا چین رفتن کار درستی نیست. نقض اصل سیاست انقلاب اسلامی ایران نیز هست. ما باید در غیاب آمریکا با اتحادیه اروپا کارکنیم و اتحادیه اروپا را همراه داشته باشیم. البته هستند کسانی که در تلاش‌اند اروپا را حذف کنند و به سمت روسیه و چین پیش بروند. تصور آنها این است که اگر به سمت اروپا پیش بروند، باید «الف. ای. تی. الف» را امضا کنند.
وی در ادامه ضمن تاکید بر این مسئله که در عرصه بین‌المللی همه کشورها را کشورها «اف. ای. تی. اف» امضا کرده‌اند، تصریح کرد: به‌جز ایران و کره‌شمالی، همه کشورها «اف. ای. تی. اف» امضا کرده‌اند. ما اگر می‌خواهیم مبادله ارزی انجام دهیم باید به قانون پول‌شویی احترام بگذاریم و به این قانون که با جرائم سازمان‌یافته، تروریسم و غیره مقابله کنند، پایبند باشیم. ما اگر هر کالایی را بفروشیم برای واردکردن آن پول به داخل، باید به «اف. ای. تی. اف» پایبند شویم. ترسی که وجود دارد برای مقابله با «اف. ای. تی. اف» این است که ما اگر آن را امضا کنیم دیگر نمی‌توانیم به حزب‌الله کمک کنیم. این موضع‌گیری باعث شده ما به سمت روسیه برویم. چون روسیه «اف. ای. تی. اف» را نمی‌خواهد؛ یعنی می‌خواهد با ما مبادله کالا به کالا انجام دهد.
خرم همچنین اضافه کرد: این اقدام ترامپ که در تلاش است تا نفت ایران را تا قبل از ۱۳ آبان به صفر برساند خیلی بی‌رحمانه است. در روزهای آخر دولت احمدی‌نژاد 800 هزار بشکه نفت صادر می‌کردیم که به سمت مذاکره پیش رفتیم. اکنون با توجه به وضعیت جامعه ما و نارضایتی‌هایی که وجود دارد، یک عده کلاهبرداری و اختلاس کرده‌اند و مردم ناراحتاند. ما باید همه این موارد را در نظر بگیریم تا جام زهر ننوشیم. برای اینکه جام زهر ننوشیم باید چشمانمان را بازکنیم و واقعیات را درست ببینیم.
سایر اخبار این روزنامه
آیت‌الله مکارم شیرازی: جلوی گرانی لجام گسیخته گرفته شود
میم.میم در «همدلی» پیدا شد
همدلی به بهانه بازخوانی پرونده موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز پای درد و دل مالباختگان کاسپین نشست
«همدلی» از شتاب عربستان برای گرفتن جای ایران در بازارهای جهانی نفت و بی نیازی بازارها به نفت آنها گزارش می دهد
واعظی از درخواست رئیس‌جمهور برای تشکیل اتاق فکر دولت با نخبگان خبر داد فصلی برای هواخوری عقلانیت
اعتراضات و درگیری‌ها در نیکاراگوئه در سالگرد انقلاب ۱۹۷۹ هم ادامه پیدا کرد اعتراض علیه انقلابی دیکتاتور
روابط یک‌جانبه ایران با روسیه و چین و چالش‌های آن از منظر کارشناسان بررسی می شود
4. ماندگارترین نقش تاریخ سینمای ایران
اصلاح‌طلبی مردم‌محور و یک مرزبندی کاذب
