واعظی از درخواست رئیس‌جمهور برای تشکیل اتاق فکر دولت با نخبگان خبر داد فصلی برای هواخوری عقلانیت

افرادی به کابینه دعوت می‌شوند که توان اجرایی دارند
همدلی| گروه سیاسی: روحانی طی درخواستی از تمامی وزرا و اعضای کابینه خواست که ارتباط خود را با اعضای هیئت‌علمی،‌ دانشگاهیان، صاحب‌نظران و نخبگان کشور از گذشته بیشتر کنند و از آنان نظرخواهی کنند. گویا دولت و مجموعه تیم دولت به دنبال تغییرات جدی در یارگیری و همچنین در رویکرد خود نسبت به حل مشکلات مردم هستند. به نظر می‌رسد همگان بر لزوم شفافیت در گفت‌وگو با مردم متفق‌القول هستند. اینکه دولت مردم را از خود بداند و مشکلات مردم را مشکلات خود فرض کند، می‌تواند جامعه را نسبت به دولت امیدوارتر کند که مردم برای مجموعه نظام از جایگاه بالایی برخوردارند. از این رو دولت و سایر نهادها باید کمک کنند تا مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم حل شود و در مقابله با مفاسد اقتصادی نیز قاطعانه عمل کنند. در همین راستا اجماع وزرا و دولت می تواند نقطه عطفی باشد. چرا که با نظر انداختن به پرسش‌ها و مطالبه‌گری مردم از سیاست به این نتیجه خواهیم رسید که یک زخم کهنه وجود دارد. گویا التیام این زخم طی دولت‌های متوالی اخیر، به آرزویی برای همه مردم «ایران زمین» تبدیل‌شده است.
متاسفانه در دولت روحانی نیز این امر به دلایلی محقق نشد، چون با یکدست نبودن دولت به‌ویژه در گروه اقتصادی، این وضع استمرار یافت. این زخم کهنه، این آرزوست که توسعه و پیشرفت بر مبنای ارزش‌های موردقبول و اعتقاد مردم، در یک محیط آرام سیاسی، کشور را به یک آستانه پایدار و تثبیت‌شده از «کارآمدی» برساند. اما هنوز اندر خم یک کوچه ایم و هنوز هم که هنوز است نتوانستیم به یک ثبات در عرصه اقتصادی و فرهنگی و ... برسیم. این راه تنها با اجماع نخبگان انجام می‌گیرد. اگرچه توسعه سیاسی فرآیند پیچیده‌ای است که از عوامل و فاکتورهای گوناگونی تاثیر می‌پذیرد ولی با توجه به شرایط خاص جامعه ایران و نقش رفتار و رویکردهای افراد توانمند در تحولات این کشور نقش نخبگان درروند توسعه سیاسی ایران برجسته شده است.
در ایران نیز به دلایل گوناگون، توسعه و پیشرفت امری اجتناب‌ناپذیر شده است. پاسخگویی به نیازهای روزافزون اقشار مختلف جامعه، برخورداری از جایگاه متناسب با شان ملت و تمدن دیرینه ایران، برخورداری از زندگی شرافتمندانه و ایجاد فرصت لازم جهت نیل به معنویت و کمال به‌عنوان مقصد نهایی انسان‌ها و ...، مستلزم بهبود شرایط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است. از حدود دویست سال پیش تاکنون یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های سرآمدان این جامعه، توسعه بوده است.


درخواست تشکیل اتاق فکر نخبگان
محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور از درخواست روحانی برای تشکیل اتاق فکر با نخبگان خبر داد. او در خصوص به‌کارگیری نخبگان در بدنه دولت و ترمیم کابینه، گفت: « رئیس‌جمهور در جلسه‌ای از تمامی وزرا و اعضای کابینه خواست که ارتباط خود را با اعضای هیئت‌علمی،‌ دانشگاهیان، صاحب‌نظران و نخبگان کشور از گذشته بیشتر کنند و از آنان نظرخواهی کنند».
نهایتاً در یک جامعه دو گروه مهم وجود دارد: آن‌هایی که قدرت دارند و آن‌هایی که صاحب‌فکر و تخصص هستند. اگر میان این دو وحدت نظر و اجماع نظر باشد، خمیرمایه داخلی یک جامعه غنی خواهد بود. بدین‌صورت، جامعه از بهترین‌های خود مسئولیت و کارآمدی طلبیده است.
واعظی در ادامه سخنان خود گفت: « به اعضای دولت توصیه شد جلسات جانبی با نخبگان جامعه داشته باشند و اتاق فکری را با حضور آنان تشکیل دهند». این‌کار منطقی به نظر می‌رسد چرا که در جوامع توسعه‌یافته همچون کشورهای خاور دور نیز، ائتلافی منطقی و عقلایی میان نخبگان فکری و ابزاری خصوصاً سیاسی وجود دارد که نقش بسیار مهمی در توسعه آن‌ها داشته است. توسعه‌یافتگی مجری و متولی می‌طلبد و در حوزه نخبگی است که مجری یا متولی پدید می‌آید و شکل می‌گیرد. تا زمانی که میان نخبگان، ائتلاف و اجماع نظر روشی و کیفی وجود نداشته باشد امکان توسعه فراهم نمی‌آید؛ بنابراین، تئوری نخبگان و حوزه نخبگی مرکز ثقل بحث توسعه‌یافتگی است.
رئیس دفتر رئیس‌جمهور ادامه داد: «برخی از دوستان نسبت به عملی سازی این درخواست اقدام کرده‌اند و برخی دیگر در حال انجام هستند». البته این دوستان باید پیش از اینکه گرفتار مشکلات امروزی می‌شدند به این کار دست می‌زدند. جالب اینکه دغدغه پیشرفت، توسعه‌یافتگی و ثبات سیاسی ایران همچنان ادامه دارد. درحالی‌که بسیاری از کشورهای هم‌ردیف ما راه و افق‌های خود را پیداکرده‌اند، ما هنوز در نزاع‌های فکری و سیاسی خود غوطه‌وریم. جالب اینکه مباحث پیشرفت و توسعه‌یافتگی را قبل از کشورهایی مانند مالزی، کره جنوبی و حتی چین، آغاز کرده‌ایم. امروز این کشورها سامان پیداکرده‌اند و ما منابع ملی، وقتمان و انرژی فکری خود را صرف اقناع یکدیگر می‌کنیم. در توسعه یک جامعه یکی از اصول مهم، توانایی فکری و سازمان‌دهی نخبگان است که به نظر من مهم‌ترین اصل از اصول ثابت توسعه هست. چون توسعه‌یافتگی نتیجه عمل و فکر افراد به‌صورت دسته‌جمعی است. به‌عبارت‌دیگر توسعه‌یافتگی را باید هدایت کرد و بهترین افراد برای هدایت، نخبگان فکری و ابزاری هستند.
اقدامی عملی در تغییر کابینه
یکی از اقدامات عملی روحانی در این راه یعنی تغییر در رویکرد خود برای حل مسائل و مشکلات کردم، تغییر در کابینه و تیم دولت است. واعظی نیز در این گفت‌وگو به این تغییرات اشاره و تاکید کرد: «درترمیم
کابینه بحث اجرایی مطرح است یعنی اگر فردی را به همکاری دعوت می‌کنیم باید توان اجرایی داشته باشد».
البته آنچه رئیس‌جمهوری به مردم اعلام کرده‌اند، برای چهار سال است؛ برخی از فعالیت‌ها هستند که نیاز به برنامه‌ریزی، زمان، پول و امکانات دارند و تحقق آن‌ها طول می‌کشد، بنابراین ما فرصت داریم تا آنچه آقای رئیس‌جمهوری به مردم اعلام کرده‌اند، محقق شود. واعظی ادامه داد: این شرایط می‌طلبد که برخی اعضای کابینه که در شرایط عادی توسط آقای رئیس‌جمهور انتخاب شده‌اند، تغییر کنند و نخبگان در اتاق فکرها به دولت کمک کنند.
جالب اینکه طیف مخالف با ادعای اینکه دغدغه منافع ملی و مصالح عمومی دارند، تا کنون ایده یا کمکی به عنوان همفکر به رئیس جمهور و تیم آن در این راستا ارائه نکرده‌اند در حالی که در سایر کشورها زمانی که انتخابات تمام می‌شود موافق و مخالف دیگر رویکرد خود را کنار می‌گذارند و برای حل مشکلات و ساختن کشور با یکدیگر تلاش می‌کنند. قطعاً دولت به دنبال تحقق وعده‌های خود است و از هیچ‌چیزی هم عقب‌نشینی نکرده است، ما باید به سمت جلو
پیش برویم.
درنهایت اینکه با توجه به اختلافات هرچند سطحی در دولت از یک‌سو و بر زمین ماندن مطالبات مردم از سویی دیگر و درعین‌حال باقی ماندن تنها کمتر از سه سال از عمر دولت به نظر می‌رسد برای اینکه چه کسی باید جهت پایان دادن به اختلافات درون دولت و کاهش انتقادات رسانه‌ها از عملکرد قوه مجریه دست‌به‌کار شود، گزینه‌ای جز شخص رئیس دولت باقی نمی‌ماند؛ حال باید منتظر ماند و دید آیا حسن روحانی برای گریز از تداوم اختلافات در کابینه به اصلاح آن فارغ از مسائل جناح دست می‌زند یا با عنایت به حجم نارضایتی‌ها و انتقادات از عملکرد گروه اقتصادی،
چاره تازه‌ای برای حل مشکلات کابینه پیدا می‌کند.