روزنامه قانون
1397/04/30
جهان چند قطبی راه‌حلی خوب برای ایران است
تلاش اروپا براي حفظ برجام بعد از خروج آمريكا، همچنان ادامه دارد و بانزديك شدن به زمان اعمال تحريم‌ها عليه ايران اين موضوع اهميت بيشتري به خود مي‌گيرد و سوال اين است كه آيا اروپا از آمريكا فاصله مي گيرد يانه.محمد جواد ظريف در خصوص نقش اروپا در حفظ برجام گفت: اروپا باید در برقراری صلح و امنیت در منطقه و جهان و به علاوه ارتقاي گفت‌وگو و همکاری فعال‌تر باشد و به حرف بسنده نکند.آنچه ما نیاز داریم اروپا انجام دهد، هم تعهد سیاسی است که انجام داده و اکنون نیازمند اقدامات عملی و نه فقط حرف و نوشته هستیم؛ در بخش بانکداری، سرمایه گذاری، انرژی و حمل‌و‌نقل. اروپا در حال کوچک شمردن نفوذ و قدرت خود است. ما معتقدیم که اروپا باید در برقراری صلح و امنیت در منطقه و صلح و امنیت بین الملل و به علاوه ارتقاي هرچه بیشتر گفت‌وگو و همکاری فعال‌تر باشد.
وی ادامه داد: اکنون اگر رییس‌جمهور ترامپ خواهان کسب اعتبار برای خود است باید به دلیل حمایت آمریکا و متحدانش از داعش که تمام مدت انجام می دهند، امتیاز کسب کند. این حقیقت که تسلیحات و مهمات آمریکا در دستان داعش و دیگر سازمان‌های افراط‌گرا دیده میشود به ثبت رسیده و توسط منابع غربی هم ثبت شده است. بنابراین من فکر می‌کنم که باید به حقایق بنگریم، آن‌هایی که با تروریسم و افراط‌گرایی مبارزه کردند، سوری‌ها و کسانی هستند که با مردم سوریه همکاری می‌کنند.
«قانون» براي بررسي بيشتر اين موضوع و اولويت هاي سياست خارجي كشورمان با محمد‌حسين ملائك،سفير پيشين ايران در سوييس وچين ، مصاحبه‌اي داشته كه در ادامه به آن مي‌پردازيم:
به نظرشما اولويت هاي سياست خارجي ايران بايد در برگیرنده چه مواردي باشد؟
درخصوص ترجیحات سیاست خارجی معمولا اولویت ها بر اساس نیازهای داخلی کشور تعیین میشود.نیازهای داخلی کشور هم مبتنی بر تامین امنیت و رفاه مردم است.بنابراین بر این اساس اولویت‌های سیاست خارجی تامین میشود.اکنون در شرایطی هستیم که نیروهایی كه مقابل ما قرار گرفته‌اند شکل و چینش جنگی در جهت ضربه‌زدن به کل سیستم برای خود تعیین کرده‌اند.اولین اولویت بايد مقابل این آرایش قرار بگیرد و از آن جلوگیری کند،دشمنان و افرادی که در مقابل ما قرار گرفته‌اند، متفرق شوند و پیام‌هایی برای جلوگیری از جنگ داده شود.
نكاتي كه قابل مذاکره و معامله است ،مشخص وتفكيك ونكاتي كه غیر قابل مذاکره است، حدود و خطوطش مشخص شود.طبق شواهد و نظرات دولتمردان ایران حتي در سطح وزیر بهداشت هم تاکید شده که وارد شرایط ویژه خواهیم شد و مشکلات و مسائلی را پیش رو خواهیم داشت.
بنابراین سیاست خارجی به سمت کم اثر کردن این شرایط می رود. در این مجموعه اولویت کشور حفظ مشروعیت مقابله ای که به عهده داریم، نگهداری تمامیت برجام است.برجام ایران را کشوری اهل مذاکره،مخالف جنگ وكشوري كه مسائل را به صورت منفعت متقابل مورد بررسی قرار داد،به دنیا نشان می دهد و از اين جهت براي ما اهميت دارد.اولويت ديگر حفظ اروپایی‌ها به عنوان کشورهایي كه هنجارساز در سطح بین‌الملل بوده و با آمریکا در یک حالت اختلاف بر سر هنجارسازی است.
آمریکا به دنبال برهم زدن نرم در روابط بین‌الملل است و اعمال یکجانبه گرایی در روابط خود با کشورهای دنیاست.خروج از یونسکو،شورای حقوق بشر و معاهده آب و هوای پاریس، نمونه اي از اين یکجانبه‌گرایی است كه کشورهای اروپایی با این رفتار مخالف هستند.این اقدامات باعث به وجود آمدن بلبشوي جهانی و دو قطب قدرت روسیه و آمریکا می شود.
بنابراین تلاش اروپایی ها این است که نظام آتی و سیاسی جهانی، چندقطبی باشد كه هنجارسازی آن را به عهده بگیرد. ما باید در مجموع خود اروپايي‌ها را حفظ کنیم.اولويت دیگر جلوگیری از هرگونه اقدامی در داخل است که منجر به بهانه‌ای دادن به دست جناح راست اروپا شود و به تفکرات صهیونیستی كه علیه ایران شکل گرفته کمک کند.بسياري از مسائل حقوق بشر ایران به این مجموعه برمی‌گردد و باید آن را رعایت کنیم.یکی از مواردی که برای ایران اهمیت دارد ،مساله FATF است و باید مورد بررسی جدي قرار بگیرد چون یکی از نرم های شفاف سازي بین‌المللی است و اروپايي ها با آن کار می کنند و چيني‌ها خواستار کار کردن با آن هستند.
ما نباید از این نرم ها فاصله بگیریم. اولویت دوم در سیاست خارجی به نگهداری روابط با همسایگان برمی‌گردد. حفظ رابطه مثبت با همسایگان بلافصل خود (پاکستان،عراق،آذربایجان ،افغانستان و ترکیه). ديپلماسي ایران در حوزه اول به خوبی کار می‌کنداما در حوزه دوم منفعل است .هیچ تعاملي میان ایران و پاکستان،ایران و افغانستان،حتي ایران و عراق (با وجود اتهامات نفوذ ایران در عراق )وجود ندارد و این مهم باید مورد توجه بیشتری قرار بگیرد .توجه و تمرکز برترکیه خوب بوده و یکی از مهم‌ترین شرکای ما در زمان تحریم ها خواهد بود.
به نظر شما آیا ترامپ به برجام بازمی‌گردد و مذاکره بین ایران و آمریکا ضروری است؟
ما با شخصي روبه‌رو هستيم كه بعد از مصاحبه با رییس جمهور روسیه، پوتین، هيچ جايگاه معقولي ندارد .ترامپ باید موقعيت مناسبی در آمریکا برای خود بسازد (اینکه چقدر می‌تواند منشأ قدرت در آمریکا باقی بماند ).
انتخابات پیش رو در نوامبر را بررسی می‌کنیم؛ اگر کنگره توسط دموكرات ها اكثريت را به دست بیاورد ، برنامه‌های آن‌ها مورد فشار قرار می گیرد.این اتفاق به معنی کنار رفتن ترامپ وتیم افراطی كه در مجموعه هیات دولت آمریکا قرار دارند نیست. هنوز قدرت در دست رییس جمهور است.فقط انتخابات نوامبر، ترامپ را نسبت به انتخابات دوره بعدی ریاست جمهوری حساس می‌کند.
مساله برجام موضوعی است که آمریکایی‌ها به دلیل نفوذ صهيونيسم، بر آن اجماع دارند.ما تنها زمانی می توانیم گشايش در مساله خود داشته باشیم که آمریکا به رفتار بین‌المللی،چندجانبه‌گرایی و حضور در سازمان‌ها و نهادهای بین المللی پایبند باشد.ربطي به رييس جمهور ندارد؛ چه ترامپ باشد چه شخص دیگری.مساله ما تشدید فشار يا نرمال بودن آن بر کشور ماست. سوال اين است كه آيا ما بیشترین و بالاترین شرایط آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها را در روابط خارجی خود می توانیم بپذیریم ؛ مسلما جواب آن منفي است.
اگر پيش شرط مذاكره این موضوع باشد ،هیچ وقت مذاکره اي صورت نمي گيرد.به نظربنده ما بايد با آمریکا مذاکره کنیم. ما بین دو انتخاب مذاکره و مخاصمه با كشورهاي ديگر همیشه قرار داریم (هر کشور همسایه یا دوست) ومذاکره گزینه‌ای بسته نیست .
چین و روسیه تا چه حد در خنثی یا حداقل‌کردن اثر تحریم ها علیه ایران می‌توانند با كشورمان همکاری کند ؟
چین و روسیه جزو محوری ترین کشورها برای حفظ جهان چند قطبی هستند.اثر جهان چندقطبی، پیدا شدن راه‌حل برای ایران است و در آن جهان ایران می‌تواند خود را نشان دهد و فضا برای کار و تنفس داشته باشد.نگهداری چین و روسیه یکی از محورهای مهم بقای نظام سیاسی ایران محسوب می شود.
