روزنامه جهان صنعت
1397/02/15
تسلیحات افسارگسیخته
فاطمه رحیمی- برخی از رهبران جهان فراموش کرده‌اند که محدود کردن تسلیحات هسته‌ای چقدر با‌ارزش است.خوش‌بینی و کره‌شمالی دو واژه‌ای است که به ندرت در کنار هم قرار می‌گیرند. با این حال لبخندها و نمایش باشکوه رویارویی ماه آوریل بین کیم جونگ اون و مون جائه این، رهبران دو کره به توافقی اشاره داشت که طی آن شمال تسلیحات هسته‌ای خود را در ازای یک تضمین امنیتی از سوی جهان و به خصوص آمریکا، رها می‌کند. متاسفانه توافق گذشته به اندازه نشست کوه پکتو در کره‌شمالی دور است. کیم‌ها متقلب‌های زنجیره‌ای هستند و تسلیحات هسته‌ای در مرکز چنگ‌زنی آنها به قدرت قرار دارد. علاوه بر این حتی در شرایطی که خوش‌بین‌ها بر کره متمرکز شده‌اند، محدودیت‌های هسته‌ای در سایر نقاط رو به رهایی هستند.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا دوازدهم ماه می باید در مورد سرنوشت توافقی که در سال 2015 به منظور متوقف کردن برنامه هسته‌ای ایران نهایی شد، تصمیم بگیرد. طی هفته گذشته بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسراییل اظهارنظرهایی داشت که به نظر می‌رسید برای مجبور کردن ترامپ به خروج آمریکا از توافق طراحی شده بود. ممکن است او مجبور شود. بدتر اینکه محدودیت‌های توافق شده فعلی در مورد زرادخانه هسته‌ای روسیه و آمریکا طی سه سال پایان خواهد یافت و آنها برای نخستین بار طی تقریبا نیم قرن گذشته هیچ محدودیتی نخواهند داشت.
در جنگ سرد، نسلی از سیاستمداران که به واسطه درگیری و بحران موشکی تقریبا فاجعه‌بار کوبا گوشمالی شده بودند، از کنترل تسلیحات برای تعدیل خطر نابودی استفاده کردند. حتی پس از آن، احتمال وقوع جنگ هسته‌ای یک ترس مداوم بود. جانشینان آنها که مغرور شده‌اند و با تنش‌های جدید و فناوری‌های جدید روبه‌رو هستند، احتمال گسترش تسلیحات هسته‌ای و اینکه کسی، جایی دچار اشتباه محاسباتی شود را افزایش داده‌اند. یک مشکل این است که منتقدان کنترل تسلیحات در مورد اهداف آن اغراق می‌کنند تا دستاوردهای آن را لکه‌دار کنند. مخالفان توافق هسته‌ای ایران از جمله جان بولتون، مشاور امنیت ملی جدید ترامپ معترض هستند که این توافق نتوانسته ایران را از کار روی موشک‌های بالستیک یا اقدامات منطقه‌ای بازدارد اما این مساله هرگز از نیات برجام نبود. درعوض، این توافق به مدت دست کم 10 سال مسیر دستیابی ایران به بمب را مسدود می‌کند و هرگونه تلاش آتی به احتمال زیاد زودتر شناسایی میشود. هرچه هم که نتانیاهو بگوید ایران باوجود عدم دستیابی به بسیاری از مزایای اقتصادی که وعده داده شده بود، به توافق پایبند بوده است.
ضربه زدن به توافق ایران، هزینه‌هایی دارد. ایران آزادی بیشتری برای تشدید غنی‌سازی اورانیوم خواهد داشت. پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) که هنوز بهترین سد در مقابل گسترش بمب است، تضعیف خواهد شد، دیگر کشورهای منطقه از جمله عربستان و مصر ممکن است با پاک کردن گرد و غبار برنامه‌های خود برای تبدیل شدن به قدرت‌های هسته‌ای، واکنش نشان دهند و آمریکا ترمیم توافق که باعث استحکام ان‌پی‌تی میشود را رها خواهد کرد. در این شرایط ترامپ مجبور است که تلاش بسیار بیشتری را صرف متقاعد کردن کیم برای اعتماد به آمریکا کند –به خصوص که بولتون کره‌شمالی را با لیبی مقایسه می‌کند که رهبرش برنامه هسته‌ای خود را تسلیم کرد و توسط غرب سرنگون و چند سال بعد هم سلاخی شد.
مشکل دوم بی‌اعتمادی است که از زمان احیای رقابت قدرت‌های بزرگ میان آمریکا و روسیه پس از آرامش پساشوروی تشدید شده است. این مساله باید ضرورت تازه‌ای به کنترل تسلیحات بدهد اما در عوض در حال فرسودن آن است. نیو استارت را در نظر بگیرید که فاصله تعداد کلاهک‌های استراتژیک مستقر توسط روسیه و آمریکا را در 1550 نگه می‌دارد. این توافق در سال 2021 منقضی میشود مگر اینکه ولادیمیر پوتین و ترامپ آن را تمدید کنند که البته غیرمحتمل است. در عوض، ترامپ لاف می‌زند که زرادخانه هسته‌ای آمریکا با قدرت و حجم به مراتب بیشتری نسبت به گذشته به اوج بازمی‌گردد. این مساله منطق توافقنامه‌های کنترل تسلیحات استراتژیک با روسیه از سال 1972 را رد می‌کند. مشکل آخر فناوری است. اول مارس پوتین طی سخنرانی از تسلیحات هسته‌ای جدید و بیگانه‌ای سخن گفت که به زودی برای مقابله با دفاع موشکی آتی آمریکا به کار خواهد بست. یک حمله سایبری برای فلج کردن کنترل و فرمان هسته‌ای طرف مقابل یکی دیگر از دلایل بالقوه بی‌ثباتی در یک بحران خواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
خالق آثار به یاد ماندنی موسیقی از دنیا رفت؛
مسیر پرچالش بورس
کاهش نظامیان آمریکایی در کره‌جنوبی
ایران موفق‌تر از روسیه در مسابقه فیلترینگ ؛
رشد ۱ تا ۴ میلیون تومانی قیمت هر مترمربع مسکن در تهران؛
از دانشگاه آزاد تا میدان انقلاب
آبی‌ها رکورددار قهرمانی در جام حذفی؛
پیام‌رسان سروش؛ عامل آشتی دو کره!
لیچاربازی!
روزی روزگاری فرش ایران
تسلیحات افسارگسیخته
سود بانکی کجا آرام می گیرد؟
تجارتی به نام طرح ترافیک
سنجاق‌های اتصال
پیشروی دیپلماتیک علیه آمریکا
«جهان صنعت» از فقدان استراتژی در صنعت فرش دستباف ایرانی گزارش می‌دهد؛
روزی روزگاری فرش ایران
سنجاق‌های اتصال
فاز اول «ایران مال» رونمایی شد؛
سنجاق‌های اتصال
سنجاق‌های اتصال
