روزی روزگاری فرش ایران

امیر واعظی‌آشتیانی*- فرش کالای باارزشی است که سالیان سال در خانه‌های ایرانی مورد ستایش و اقبال قرار می‌گرفت، جای هر چه در خانه‌ها خالی بود اما فرش هویت بخش زیبایی‌ها و آرامش زندگی ایرانیان بود‌؛ فرش دستبافی که اروپاییان روز و روزگاری برای بهره بردن از زیبایی‌های آن و تماشای باغ‌های هزار رنگش حاضر به پرداخت مبالغ قابل توجهی بودند‌. باغ‌ها و گل و بوته‌های ایرانی با دستان صنعتگران فرش ایرانی روزگاری در گذشته جهان را فتح کرده و زیبایی مسحورکننده خود را به چشم دوستداران این هنر ارزانی می‌کرد‌. فرش اما این روزها گویی به تاریخ پیوسته است؛ افزایش قیمت ارز و همچنین عدم حمایت کافی از تولیدکنندگان، صنعت هر روز بر مشکلات این صنعت افزوده است‌. موارد متعددی دست به دست هم داده است تا قیمت تمام‌شده فرش دستباف افزایش یابد و این کالا را هر روز از خانه‌های ایرانی و در نهایت از چشم زیبابین جهانیان دور و دورتر کند‌. نباید از این موضوع ساده گذر کرد که افزایش قیمت مواد اولیه تا چه میزان بر افزایش قیمت نهایی کالا اثرگذار خواهد بود‌. همین موضوع نیز موجب شده است تا سرمایه‌گذاری در این حوزه هر روز محدودتر از گذشته شود‌.
چین، پاکستان و افغانستان هر روز در حال فتح بازار فرش جهانی هستند در حالی که تاجران فرش ایرانی و مهم‌تر از آن سفرای ایران در کشور‌های اروپایی گویی اهمیت کالای باارزشی که در صورت مورد توجه قرار گرفتن توانایی پوشش همه درآمدهای نفتی را داشت و بالقوه خواهد داشت یکسره به فراموشی سپرده اند‌. به راستی این موضوع مبالغه نیست اگر بگوییم فرش به عنوان یکی از گرانبهاترین صنایع کشور اگر مورد توجه مدیران و کارشناسان اقتصادی کشور قرار می‌گرفت نه‌تنها خود قربانی سیاست‌های ارزی نمی‌شد بلکه یکی از ارزآورترین کالاهای تولیدی کشور به حساب می‌آمد.
نکته مهم و قابل توجه آنکه راهکارهای اساسی و بنیادین برای بهبود شرایط ارزی کشور که باید از سوی متولیان تولید و مدیران در قالب پیشنهادهای عملیاتی ارائه شود خروجی واقعی از آنها به چشم نمی‌خورد بلکه در مقابل هر انتقادی به پاسخگویی برمی‌آیند و خود را مدعی اجرای بهترین برنامه‌های مدیریتی در راستای تولید و حمایت از تولیدات می‌دانند‌. دایره تولید کشور نیازمند طرح و اجرای قوانین همه‌جانبه و همچنین پویاست‌؛ قوانینی که نه‌تنها باید از صنعت فرش حمایت کند بلکه بار دیگر آن را به کشورهای دیگر نشان داده و شرایط باور به اهمیت آن را فراهم کند‌. یکی دیگر از آسیب‌هایی که در طول سالیان موجب دشواری در توسعه و پیشرفت صنعت فرش کشور شده است، بی‌توجهی به مصرف داخلی است‌. طبیعی است که مشاهدات مصرف‌کننده غیرایرانی در شرایطی که آن حتی در داخل مورد بی‌مهری قرار گرفته و مصرف‌کنندگان توانایی استفاده از آن را ندارند دلیل موجهی برای مصرف این کالا پیدا نمی‌کنند‌. از همین‌رو است که نگاه به فرش نباید صرفا به شکل صادرات باشد بلکه بعد از تامین نیاز داخلی و قانع کردن مصرف‌کنندگان در کشور شرایط برای بازاریابی خارجی نیز فراهم خواهد شد.
* مدیرعامل سابق


شرکت شهرک‌های صنعتی
v.ashtiani37i@yahoo.com