روزنامه جهان صنعت

خالق آثار به یاد ماندنی موسیقی از دنیا رفت؛

گروه فرهنگ- ناصر چشم‌آذر چشم از جهان فروبست. این موسیقیدان و آهنگساز نام‌آشنا که آثار به یادماندنی فراوانی در عرصه موسیقی دارد بر اثر سکته قلبی از دنیا رفت.
ناصر چشم‌آذر در اردبیل متولد شد. پدرش اسماعیل چشم‌آذر آهنگساز و نوازنده بود و برادر بزرگش منوچهر نیز برای خواننده‌های پاپ مشهوری در دوران پیش و پس از انقلاب آهنگسازی کرده است. او در سایه تعلیمات پدرش مراحل اولیه موسیقی را فرا گرفت و از کودکی ساز آکاردئون را انتخاب کرد.
در ۲۰ سالگی جهت گذراندن دوره موسیقی جز به آمریکا مسافرت کرد و پس از بازگشت سرپرستی ارکستر شوی تلویزیونی غریب افشار را برعهده گرفت. او در محضر استادان بنام موسیقی ایران نظیر حنانه دوره‌های تکمیلی موسیقی ایرانی را سپری کرد.
چشم‌آذر که از پیشگامان سازهای الکترونیک در ایران است در سال ۱۳۵۷ به مدت پنج سال جهت تکمیل دوره موسیقی جز و موسیقی فیلم به آمریکا مسافرت کرد. او پس از بازگشت به ایران از سال 1363 و با ساخت موسیقی متن فیلم «تاراج» به کارگردانی ایرج قادری فعالیت خود را در زمینه موسیقی فیلم آغاز کرد و آثار درخشانی همچون «باران عشق» و «خواهران غریب» از این هنرمند به یادگار مانده است.


زنده‌یاد چشم‌آذر از وضعیت کنونی موسیقی ایران انتقادات بسیاری داشت. او معتقد بود پس از دهه ۷۰ بی‌هویتی در عالم هنر بدجور گریبانگیر ما شده است. او در گفت‌وگو‌ با ایسنا توضیح داده بود: «وقتی به اوضاع و شرایط اقتصادی کشور، حقوق مدیران و ریخت‌وپاش‌هایی که می‌شود، نگاه می‌کنیم آن را بسیار نابسامان می‌بینیم. همه گرفتار مسایل اقتصادی هستند و دست به هر کاری می‌زنند تا از این نظر رضایت داشته باشند و این بدترین ضربه‌ و شمشیری است که می‌تواند به پیکره هنر وارد شود.»
این آهنگساز درباره خودش گفته بود: «سر من به کار خودم است و آثار بی‌کلام می‌نویسم؛ در این راستا حدود ۹ اثر سمفونیک نوشته‌ام که منتظر فرصتی برای اجرای آنها در خارج از کشور هستم.» او با این اعتقاد که «متاسفانه ارکستر سمفونیک ما حالش خوب نیست و زیاد کیفیت خوبی ندارد» نمی‌خواست آثار سمفونیکش را با این ارکستر ضبط کند.
انتقاد چشم‌آذر از وضعیت امروز موسیقی
چشم‌آذر در ارزیابی از جریان موسیقی امروز هم گفته بود: «من از این جماعت نسل پنجم که مشغول فعالیت در سبک‌های مختلف موسیقی هستند چیزی جز تکرار یکدیگر نمی‌شنوم؛ این تکرار در اشعار، خوانندگی، تنظیم و اجرای آنها وجود دارد. این موضوع یک مقوله دورانی تکراری است.» این هنرمند بیان کرده بود: «آثار آنها خیلی به تکنولوژی تکیه دارد و محتواها از نظر رمانتیک بودن و نغمه‌سرایی و ملودی چیدمان خوب و بافت قوی ندارد. شاید اگر فرصتی باشد و ۲۰ کار از افراد مختلف بشنوم، به طور کلی دو یا سه مورد بیشتر من را به خود جذب نکند. نمی‌دانم آهنگسازان امروز تجربه ندارند یا نمی‌توانند ملودی‌های زیبا بیافرینند. آنها بیشتر به دنبال تقلید هستند.»
چشم‌آذر همچنین گفته بود: «من اخلاقی دارم که هیچ‌وقت منتظر یا مشتاق این نبوده‌ام که با خواننده‌ای کار کنم؛ اگر کسی مشتاق باشد با من کار کند و آمادگی و کارکرد صدا و تکنیک خواندن داشته باشد با او کار می‌کنم. به این فکر نیستم که به سالار عقیلی، همایون شجریان یا گروه «چارتار» پیشنهاد بدهم روی اثر من بخوانند.»
چشم‌آذر: حال اجتماع خوب نیست
او که تجربه زیادی در ساخت موسیقی فیلم داشت، با بیان اینکه به طور کلی یک معضل کلی و فراگیر در اجتماع ما وجود دارد، گفته بود: «انگار دیگر حواس‌ها جمع نیست و اجتماع حال خوبی ندارد. در سینما نیز همین‌گونه است. سینمای ما مریض و مقلد شده است و مرجع هویتی ندارد و بیشتر از فیلم‌های فرنگی برداشت می‌کند. شاید تهیه‌کننده‌ها دنبال پول درآوردن هستند و برای این کار به هر سوژه‌ای تن می‌دهند.» این آهنگساز در ادامه گفته بود: «جذابیت، بافت قصه، کارگردانی و بازیگری و موسیقی خوب باعث ماندگاری یک اثر می‌شود. کار هنری، کار جمعی و گروهی است. اگر این کار جمعی خوب باشد نتیجه نیز خوب خواهد بود. ما آثاری داریم که خوب می‌فروشند اما تله‌فیلم تلویزیونی هم نیستند و این فروش‌ها باعث می‌شود تهیه‌کننده‌ها به سمت داستان‌های سخیف کشیده شوند.»
این آهنگساز در پاسخ به این پرسش که چرا خواننده‌های امروز به بازخوانی آثار قدیمی رو می‌آورند، گفته بود: «حتما کشش و جذابیت‌هایی در آثار قدیمی هست که خواننده‌ها را به آن سمت و سو می‌کشاند؛ نمی‌دانم آهنگسازان امروز تجربه ندارند یا نمی‌توانند ملودی‌های زیبا بیافرینند. آنها بیشتر به دنبال تقلید هستند و تا یک ملودی می‌شنوند از همان استفاده می‌کنند. متاسفانه از سویی موسیقی ما به موسیقی ترک عثمانی یا عرب و افغان‌ تبدیل شده است.»
ناصر چشم‌آذر با «هامون» یکی شد
ناصر چشم‌آذر جدا‌ از ساخت مجموعه «باران عشق» و قطعات موسیقی برای خوانندگان مشهور، دستی هم در آهنگسازی فیلم داشت که به گفته برخی، مهم‌ترین کارهایش هم در همین حیطه قرار می‌گرفت. خبر درگذشت ناصر چشم‌آذر هنرمندان بسیاری را متاثر کرد. داریوش مهرجویی یکی از آنهاست؛ فیلمسازی که نه‌تنها موسیقی برخی از مهم‌ترین آثارش را چشم‌آذر ساخته، بلکه در فیلم او بازی هم کرده است.
داریوش مهرجویی که ناصر چشم‌آذر برای چند فیلم سینمایی مهم او موسیقی ساخته، درباره این آهنگساز گفت: «آقای چشم‌آذر موسیقیدان برجسته‌ای بود. به نظر من در زمینه موسیقی پاپ و فیلم خیلی موفق بود. کارهایی که با من انجام داد، عالی بود‌ مثل «هامون»، «اجاره‌نشین‌ها»، «بانو»، «میکس» و «دختردایی گمشده». در این فیلم‌ها با من همکاری داشت و خیلی هم کارش خوب بود.»
مهرجویی با بیان اینکه «همه دوستان ما یکی یکی دارند از دنیا می‌روند» درگذشت ناصر چشم‌آذر را مایه تاسف خواند و گفت: «آقای چشم‌آذر ذوق و شوق زیادی برای موسیقی داشت و فقدانش خیلی فاجعه است. به همه دوستان، هنرمندان، موزیسین‌ها و خانواده آقای چشم‌آذر تسلیت می‌گویم و امیدوارم این غم آخرشان باشد.»
کارگردان فیلم «گاو» که با ایلنا گفت‌وگو می‌کرد ادامه داد: «آنچه مسلم است اینکه فیلم «هامون» خیلی روی چشم‌آذر تاثیر گذاشت حتی باعث شد از همسرش جدا شود. نمی‌دانم چطور رویش تاثیر گذاشت؛ به‌هرحال فیلم درباره جدایی زن و شوهری است و من فکر می‌کنم چشم‌آذر با کاراکتر شوهر یعنی ‌هامون (با بازی خسرو شکیبایی) همذات‌پنداری کرد و یکجوری خواست این رابطه را داغان کند. زده بود به سرش، رفته بود به عوالم دیگری. خواب حضرت علی را دیده بود و... اصلا همان چیزهایی که در فیلم میکس می‌گوید خودش بود. بنابراین زندگی خانوادگی‌اش هم لطمه دید.»
مهرجویی با اشاره به حضور ناصر چشم‌آذر در فیلم سینمایی «میکس» در مقابل دوربین گفت: چشم‌آذر در فیلم «میکس» خودش بود. برای اینکه کاراکتر جالبی داشت و وقتی روی یک موضوع متمرکز می‌شد، دیگر خیلی متعصب و دگماتیسم می‌شد ولی این کاراکترش بود، کاری‌اش نمی‌شد کرد.
کارگردان فیلم «اجاره‌نشین‌ها» ادامه داد: «وقتی به ناصر چشم‌آذر گفتم بیاید در فیلم میکس بازی کند، خیلی دوست داشت و قبول کرد و آمد جلوی دوربین اما کار سخت بود؛ چون مدام می‌رفت و می‌آمد یعنی با توجه به روحیه‌اش کار کردن با او کمی سخت بود. چشم‌آذر در زمینه بازیگری حرفه‌ای نبود اما چه بازی قشنگی در این فیلم ارائه داد وقتی آهنگ می‌زد، می‌خواند و می‌رفت پشت شمع‌ها.» مهرجویی در ادامه با اظهار تاسف مبنی بر اینکه فیلم «میکس» آن‌چنان که باید دیده نشد، گفت: «میکس» یکی از فیلم‌های خیلی خوب من است و خیلی این فیلم را دوست دارم. کسانی فیلم «میکس» را داغان کردند که بهشان برخورده بود. بالاخره چهل، پنجاه نفر سر صحنه فیلمبرداری هستند، اگر اشکالی داشت می‌آمدند به من می‌گفتند. اصلا چیز مهمی هم نبود؛ منتقدی در فیلم دنبال کارگردان است برای جواب گرفتن. کارگردان هم می‌رود دستش را بشوید، از همان داخل حرف اساسی‌اش را هم می‌زند. اینکه مساله‌ خاصی نبود ولی به بعضی‌ها برخورد و بد آن را گفتند. همین باعث شد که فیلم دیده نشود و کسی برای دیدنش به سینما نرود.»
چشم‌آذر لحظات ماندگاری را رقم زد
معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم به مناسبت درگذشت زنده‌یاد ناصر چشم‌آذر پیام تسلیتی را صادر کرد. در متن پیام تسلیت سید محمد مجتبی حسینی آمده است: «ناصر چشم‌آذر از آهنگسازان ارزشمند با ساخته‌ها و نواهای خود لحظه‌های ماندگاری را رقم زد و نمونه‌های خاطره‌انگیزی از موسیقی بی‌کلام از جمله باران عشق را به یادگار گذاشت. درگذشت این هنرمند گرانقدر را به خانواده‌اش، جامعه هنری و دوستداران هنر تسلیت می‌گویم و علو درجات را برای زنده‌یاد چشم‌آذر از درگاه خداوند متعال خواستارم.»
بدرقه پایانی از تالار وحدت
مراسم تشییع پیکر زنده‌یاد ناصر چشم‌آذر روز یکشنبه شانزدهم اردیبهشت برگزار می‌شود. پیکر این هنرمند ساعت ۹ صبح از مقابل تالار وحدت تهران به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) تشییع می‌شود.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اعلام موجودیت «مقاومت بحرین» با شلیک پهپاد به بندر ایلات (کيهان) اهداف تل‌آویو از ورود به پرونده توافق صلح غزه (تجارت)تا پای جان برای دختر ایران (شهروند)
سایر اخبار این روزنامه
خالق آثار به یاد ماندنی موسیقی از دنیا رفت؛ مسیر پرچالش بورس کاهش نظامیان آمریکایی در کره‌جنوبی ایران موفق‌تر از روسیه در مسابقه فیلترینگ ؛ رشد ۱ تا ۴ میلیون تومانی قیمت هر مترمربع مسکن در تهران؛ از دانشگاه آزاد تا میدان انقلاب آبی‌ها رکورددار قهرمانی در جام حذفی؛ پیام‌رسان سروش؛ عامل آشتی دو کره! لیچاربازی! روزی روزگاری فرش ایران تسلیحات افسارگسیخته سود بانکی کجا آرام می گیرد؟ تجارتی به نام طرح ترافیک سنجاق‌های اتصال پیشروی دیپلماتیک علیه آمریکا «جهان صنعت» از فقدان استراتژی در صنعت فرش دستباف ایرانی گزارش می‌دهد؛ روزی روزگاری فرش ایران سنجاق‌های اتصال فاز اول «ایران مال» رونمایی شد؛ سنجاق‌های اتصال سنجاق‌های اتصال