سـوت سيستماتيك

كارشناسان معتقدند اجراي سيستم كمك داور ويديويي جذابيت را از فوتبال خواهد گرفت
اجراي سيستم كمك داور ويديويي در جام جهاني اعتراض هواداران را در پي داشته است
فيفا معتقد است با اين سيستم، اشتباه انساني از داوري حذف خواهد شد
هفته گذشته در جريان رقابت‌هاي بوندس‌ليگا اتفاق عجيبي رخ داد.ماجرا اين بود كه در جریان بازی ماینتس - فرایبورگ از هفته 30 بوندس‌لیگاي آلمان، در آخرین ثانیه‌های نیمه اول بازیکنان فرایبورگ با دست، توپ را در محوطه جریمه لمس کردند ولی داور متوجه نشد و سوت پایان نیمه اول را به صدا درآورد.در حالی که دو تیم به رختکن رفته بودند، با استفاده از سیستم کمک داور ویدیویی، مشخص شد آن صحنه پنالتی بوده است. پس از آن، داور به دو تیم در رختکن اعلام کرد به زمین مسابقه بازگردند تا پنالتی تیم ماینتس زده شود.بازیکنان ماینتس بلافاصله به زمین بازگشتند و پس از چند دقیقه بازیکنان فرایبورگ با حالتی معترض و متعجب از رختکن خارج شدند. پابلو ده بلاسیس، پشت توپ ایستاد تا اولین گل تاریخ فوتبال در بین دو نیمه را به ثمر برساند. كمك داور ويديويي يا به بياني ساده‌تر ويديوچك فوتبالي چالش مهمي براي داوران است؛ هرچند كه برخي كارشناسان معتقدند با اين سيستم اشتباهات انساني از فوتبال حذف مي‌شود اما بسياري كارشناسان اعتقاد دارند با اين اتفاق، فوتبال جذابيت خود را از دست خواهد داد. استفاده از سيستم كمك داور ويديويي در جام‌جهاني 2018 باعث شده صحبت‌ها درباره نحوه اجراي اين سيستم شكل بگيرد. سيستم كمك داور ويديويي موافق و مخالفان بسياري دارد و همين موضوع باعث شد تا با كارشناسان داوري تماس بگيريم و نظر آن‌ها را درباره نحوه اجرا و تاثيرات اين سيستم روي فوتبال بپرسيم.


از دست رفتن احترام به داوري
محسن قهرماني/ كارشناس داوري
سیستم ویديوچک را دروالیبال استفاده کردند و اين ورزش تا حدودی جذابیت‌های خود را از دست داد. کشتی را می‌توانیم بگوییم چون تقابل نفر به نفر است، برای اینکه حق کسی ضایع نشود از ویديوچک استفاده می کنند اما در کل تمام جذابیت ورزش به لحظه‌هاست. چرا فوتبال پر مخاطب‌ترین ورزش دنیاست؟ به دليل همین اشتباهات داوران و بازیکنان است. این اشتباهات هستند که گاهی یک ملت را شاد و ملت دیگری را غمگین می کنند، به همین دلیل من سیستم ویديوچک را در فوتبال نمی‌پسندم. شاید حقی به حق‌دار برسد اما جذابیت فوتبال را از بین خواهد برد و به نظر می‌رسد تصمیم گیرندگان، جام جهانی روسیه را پایگاهی برای چک کردن یک سری قوانین گذاشته‌اند که می‌تواند فوتبال را تبدیل به یک بازی مصنوعی کند. علاوه بر این ممکن است داوران اعتماد به نفس و تمرکز لازم را در زمین از دست بدهند؛ چراکه همواره گروهی به نام چک بالای سر آن‌ها هستند. آیا تضمینی وجود دارد، داوری که گروه چک به او می گویند تصمیم خودت را عوض کن، اعتماد به نفس کافی را برای اداره بازی در دقایق باقی مانده داشته باشد؟ آیا تیم‌ها به تصمیمات داور در ادامه بازی احترام می‌گذارند؟ شاید هر صحنه ای اتفاق بیفتد، بازیکنان بگویند ویديو چک و دیگر تصمیمات داور را نپذیرند! مانند والیبال که تا توپی روی خط می‌خورد، بازیکنان به مربی می‌گویند درخواست ویديو چک کند! در این مدتی که دو کمک داور را روی خط دروازه به تیم داوری اضافه کردند، چه چیزی از آن‌ها دیده شده است؟ ویديو چک نيز به نظرم همین خواهد بود. به بهبود فوتبال در سطح جهان کمک نمی‌کند و اگر هم کمک کند، در کشورهای پیشرفته دنیا خواهد بود. احساس می‌کنم کسی که روی این قانون مانور می‌دهد و روی اجرای آن پافشاری می‌کند، قصدش این است که فوتبال دنیا را به لحاظ فرهنگی و دیدگاه، از هم جدا و بخش بخش کند. اعتقاد دارم در همین ایران خودمان هیچ کار میمون و مبارکی در زمینه آموزش اتفاق نمی‌افتد. اگر آموزش‌مان به روز شود، امکانات آموزشی خوب و استانداردي برای داوران فراهم و از مدرسان خوب و طراز اول جهان استفاده کنیم، خیلی بهتر از این است که به عنوان مثال تیم داوری را به 6 نفر افزایش بدهیم اما آن دو نفر جدید اختیاری نداشته باشند. انتظار نمی‌رود که همه دنیا به این قضیه به‌طوریکنواخت نگاه کنند چون ساختارهای رفتاری-اجرایی با توجه به بافت فرهنگی هر کشور اتفاق می افتند اما فیفا به عنوان سکاندار فوتبال می‌تواند شرایطی را فراهم کند که بین تمام کشورهای زیر مجموعه از بنگلادش تا آمریکا یکسان باشد. به عنوان مثال تکنولوژی در فوتبال ما زیر خط فقر اما در اسپانیا در عرش است؛ بنابراین فیفا باید در ساختار پیاده کردن قوانین فوتبال بین زیر مجموعه‌هایش، به صورت پله به پله یکسان سازی کند اما اگر قرار باشد فوتبال را در سال های آینده بخش بخش کند، فکر می کنم روزی برسد که فوتبال جهان سومی هم وجود نداشته باشد.
تكنولوژي بايد منطقي باشد
محمد فنايي/ كارشناس داوري
پنالتی که بین دو نیمه در بوندس‌لیگا زده شد، دنیا را متحیر کرده و حتی می‌توان گفت فوتبال را زیر سوال برده است اما شاید برای این بوده که امتحان کنند. شاید امتحانی بوده که فیفا این شکل کار را بسنجد و ببیند انجام آن درست است یا خیر. البته باید تا وقتی که در زمین هستند و این مسائل به وجود می‌آید، به داور اعلام کنند تا تصمیمش را اصلاح کند و اینکه به رختکن بروند و دوباره به زمین بازگردند تا تصمیم درست را اجرا کنند، برای هر تماشاگری عجیب خواهد بود و چیزی شبیه سیرک بوده و فوتبال نیست. این‌ها زیبایی و لذت فوتبال را از بین خواهد برد.استفاده از از کمک داور ویديویی در جام‌جهانی مشکل‌ساز خواهد شد. بسياری افراد پول می‌دهند و به روسیه می‌روند تا از تماشای فوتبال لذت ببرند. فوتبال باید ادامه داشته باشد، نه اینکه وسط بازی آن را مدام قطع کنند. فوتبال مانند والیبال و کشتی نیست. فوتبال بازی جریان دار و ادامه داری است که همه تصمیمات آن چه درست، چه اشتباه باید داخل زمین گرفته شود. همه جذابیت فوتبال همین است. اگر امروز فوتبال در دنیا طرفداران بی‌شماری دارد، به دلیل همین اتفاقات جذابی است که درون آن می‌افتد و چه خوب، چه بد در نهایت قابل پذیرش می‌شوند. اینکه عده‌ای آموزش داده شوند تا به وسیله سیستم ویديویی صحنه ها را ببینند و به داور چهارم اعلام کنند و او نیز به داور اعلام کند، سپس بازی را قطع کنند و در مورد آن‌صحنه تصمیمی بگیرند، کار تیم ها و بازیکنان را با مشکل روبه‌رو می‌کند. با این روش ممکن است تیم ها بیشتر به حق‌شان برسند اما فوتبال ماشینی می‌شود. حالتی می‌شود که با شکل واقعی خودش فاصله می‌گیرد. اگر فوتبال به حالت طبیعی خودش ادامه داشته باشد، زیبا و جذاب خواهد بود؛ همان‌طور که تاکنون ادامه داشته است. هیچ وقت از طرفداران آن کم نشده بلکه روز به روز بیشتر شده است. بنابراین نگاه فیفا باید این باشد. بهتر بود این کار را در تورنمنت های دیگر امتحان می‌کردند واگر به خوبی جواب مي‌داد، آن را در جام جهانی به کار می بردند. این سیستم در خود اروپا هنوز به صورت کامل جا نیفتاده است. حتی می‌شد کمک داور ویديویی آن‌قدر مورد تایید فیفا باشد که خودش در مواقع لازم تصمیم درست را از طریق بی‌سیم به داور اعلام کند، نه اینکه بازی را نگه دارند، داور وسط برود صحنه را ببیند و بعد به زمین بازگردد و تصمیمش را اصلاح کند یا نکند. با این تفاسیر می‌گویم خیلی موفقیت‌آمیز نیست. خوب است تکنولوژی در خدمت فوتبال باشد اما تکنولوژی که منطقی و عقلانی باشد. تکنولوژی نباید فوتبال واقعی را بر هم بزند. همان‌طور که اشاره کردم، فوتبال را به سمت ماشینی شدن پیش می‌برند. کار قشنگی نیست و به این ترتیب فوتبال بیننده و تماشاچی خود را از دست خواهد داد. من اگر تصمیم‌گیرنده بودم به هیچ وجه اجازه نمی‌دادم این اتفاقات بیفتد و به جای آن، آن‌قدرآموزش داوران در سراسر دنیا را جدی می گرفتم و مورد توجه قرار می‌دادم که ضریب اشتباهات آن‌ها پایین و پایین‌تر بیاید.
ويديو چك عليه اعتماد به نفس داوري
علي خسروي/ كارشناس داوري
سیستم ویديوچک برای جام‌جهانی این‌گونه آموزش داده شده که اگر داور یا کمک داور نتوانست تصمیم درست را بگیرد، ظرف دو تا سه ثانیه داور ویديو چک از اتاق ویديوچک، تصمیم درست را اعلام کند. با اتفاقی که در بوندس‌لیگا افتاد، قانون استفاده از ویديو چک زیر سوال رفت. یعنی نتوانستند این قانون را به خوبی اجرا کنند و گروه داوری خودش را مایه تمسخر مربیان، بازیکنان و تماشاگران قرار داد! اینکه ویديو چک خطای دست را تشخیص داده، قابل قبول است اما اجرای آن باید ظرف دو،سه ثانیه انجام شود، در غیر این صورت باید بگویند اشتباه داور بوده و جزيی از بازی است. بنابراین در اینجا علاوه بر اینکه نقض قانون شده است، عدم استفاده درست از سیستم ویديو چک را نیز داریم. اگر داور در تشخیص صحنه‌ای از بازی دچار اشتباه شد و به رختکن رفت، به هیچ عنوان نمی تواند آن تصمیم را عوض کند. فقط در مورد زمان، داور می‌تواند بین دو نیمه، دو تیم را به زمین بازگرداند تا وقت نگرفته شده را بازی کنند یا در ابتدای نیمه دوم، آن دقایق را اضافه و پس از آن 45 دقیقه دوم را محاسبه کند. در فوتبال خودمان نیز این اتفاق افتاد و در بازی استقلال-مس رفسنجان، داور در پایان40دقیقه سوت نیمه اول را زد. وقتی همه در حال ورود به رختکن بودند، به او اعلام کردند که 40 دقیقه وقت گرفته است، به همین دليل تیم ها به زمین بازگشتند و پنج دقیقه باقی‌مانده را بازی کردند. کسی که ویديو چک را کنترل می‌کند، داور بوده و در واقع خودش انسان است و امکان دارد اشتباه کند. در بازی شیلی-پرتغال در جام کنفدراسیون‌ها، فغانی در دقیقه 86 داخل محوطه جریمه، پنالتی تشخیص نمی‌دهد. داور ویديو چک نیز نتوانست درست تشخیص دهد و فردای بازی بررسی کردند و مشخص شد که پنالتی بوده اما کسی به فغانی کاری نداشت و از داور ویديوچک بازخواست کردند و او نیز اعلام کرد که من نتوانستم تشخیص بدهم. فرض کنیم در یکی از بازی‌های جام جهانی، داور یک پنالتی را در دقیقه 20 اعلام نمی‌کند اما ویديوچک در همان لحظه اعلام پنالتی می‌کند. در دقیقه 40 نیز کمک داور گلی را به اشتباه، آفسايد می‌گیرد اما ویديو چک، گل را برمی‌گرداند. به نظر شما این داور و کمک داور در نیمه دوم اعتماد به نفس خواهند داشت؟ مخالف ویديوچک هستم چون توسط انسان قضاوت می‌شود. بايد اختیارات داورانی را که روی خط دروازه می ایستند، بیشتر کنند تا اینکه دستگاهی را به کار بگیرند که توسط خود انسان هدایت می‌شود! این تکنولوژی برای بیزینس وارد فوتبال شده است. اینفانتینو در اصل یک بازرگان است. ویديو چک برای لذت بردن تماشاگران نیست بلکه برای بیزینس و تجارت است و ربطی به زیبایی فوتبال ندارد. زیبایی فوتبال همان اشتباهاتی است كه داوران نمی‌بینند. گراهام پل می‌گوید: فوتبال را به خاطر چالش‌ها و اشتباهات آن دوست دارم. فوتبال بازی اشتباهات است. باید بگذاریم این اشتباهات سیر طبیعی خودشان را پیش بگیرند. کمی صبر کنید، خواهید دید که ویديو چک در جام‌جهانی چه بلایی سر فوتبال می آورد!
فوتبال به سمت خنده‌دار شدن مي‌رود
نويد مظفري/ كارشناس داوري
اگر خطايي را كمك داور ويديويي ديده و داور توي زمين باشد و به او اطلاع بدهند، كار قانوني است اما اگر داور سوت پايان نيمه را زده باشد، نمي‌تواند تصميم گرفته شده را عوض كند. تصميمي كه گيدو وينكمن در بوندس‌ليگا گرفت، غير معقول بود. به نظر من اين‌گونه تصميمات فاجعه است و فوتبال كم كم به سمت خنده‌دار شدن مي‌رود. زيبايي فوتبال به اين است كه مردم در مورد اشتباهات يك بازي بارها صحبت كنند. اين اشتباهات است كه فوتبال را زنده نگه مي‌دارد. هنوز در مورد گل ويمبلي يا گل مارادونا صحبت مي‌كنند. اين‌گونه اتفاقات است كه فوتبال را از محاسبات جدا مي‌كند و هميشه آن را جذاب و دوست داشتني نگه مي‌دارد،چون نمي‌شود سيستم كمك داور ويديويي را همه جا اجرا كرد فوتبال از حالت يك دست بودن و يكسان بودن خودش در مي‌آيد. شايد در گذشته، در آفريقا همان فوتبالي بازي مي‌شد كه در بوندس ليگا بازي مي‌كردند اما در حال حاضر اين‌گونه نيست. در همين جام جهاني به مشكلي بر مي‌خوريم كه عده اي از بازيكنان حتي نمي‌دانند كه اين جريان چيست؛ در صورتي‌كه عده‌اي ديگر تجربه آن را دارند. اين نشان مي‌دهد كه فوتبال مانند جوامع طبقه‌بندي مي‌شود. اين براي فوتبال خوب نيست؛ چرا كه به يك فوتبال چند نوعي تبديل شده است. فوتبال چون ساده و ارزان بود، تا اين حد مورد استقبال قرار گرفت. همه جا آن را بازي مي‌كنند، چه در كوچه و چه در استاديوم مونيخ اما اكنون با اين قوانيني كه وضع مي‌شود، مشخص نيست به كجا خواهد رفت. معتقدم به خاطر مسائل مالي است كه تصميم‌گيرندگان رو به تكنولوژي آورده‌اند و مي خواهند آن را در فوتبال جا بيندازند. زماني در بوندس‌ليگا تمام بازي‌ها در روزهاي جمعه تا يك‌شنبه برگزار مي‌شد اما اكنون مي‌بينيم كه بازي‌ها در روز دوشنبه نيز برگزار مي‌شوند كه صداي اعتراض و انتقاد هواداران را بلند كرده است و همه اين‌ها به دليل مسائل ماركتينگ به وجود آمده است. پول درحال نابود كردن فوتبال است. اين موضوع يك سياست كلي در جهان است و اميدي به بازگشت آن ندارم. فكر مي كنم در نهايت به روزي برسيم كه يك سري بازي‌هاي خاص فوتبال را داشته باشيم و در كنار آن يك سري بازي‌هاي معمولي را برگزار كنند؛ يعني كشورهاي توسعه يافته از كشورهاي ديگر سوا شوند و فاصله بسياري در فوتبال ايجاد شود. بوندس ليگا يك سال اين سيستم را به صورت آزمايشي استفاده كرد و فقط داوران از حضور آن مطلع بودند و در تصميم‌گيري استفاده نمي‌شد، با اين وجود در حال حاضر مي‌بينيم كه اشتباهات هنوز وجود دارند. صحنه‌هايي بوده كه از دست داور و داور ويديويي در رفته است. يا صحنه‌هايي وجود دارند كه داور اعلام خطا مي‌كند اما ويديو چك آن را رد مي كند؛ در اين‌گونه موارد نيز، در نهايت يك انسان بايد تصميم بگيرد. بنابراين تلاش براي پايين آوردن درصد اشتباهات داوري، فوتبال را از ماهيت اصلي آن جدا كرده و به سوي مصنوعي‌شدن هدايت مي‌كند.