روزنامه تجارت
1397/02/03
رشد درآمد ارزي ايران از آسمان
گروه راه و مسکن: يکي از اصلي‌ترين منابع درآمدي کشورها در صنعت هوايي، استفاده از فضا و حريم هوايي آنها براي ديگر قيمت‌ها به شمار مي‌رود. در اين بين با توجه به موقعيت خاص جغرافيايي ايران که محلي براي جابجايي پروازها از اروپاي شرقي و آسياي ميانه به سمت خليج فارس و اقيانوس هند به شمار مي‌رود، باعث شده آسمان ايران يکي از اصلي‌ترين محل‌هاي توجه شرکت‌هاي هواپيمايي باشد. البته در طول اين سال‌ها بعضي از کشورهاي منطقه نيز توانسته‌اند با ايران رقابت کنند اما آمارهاي جديد نشان مي‌دهد که ايران روند رو به رشد خود در چهار سال گذشته را حفظ کرده است.
در سال‌هاي اخير عوامل بسياري باعث شده‌اند که آسمان ايران پررونق باشد. از طرفي در فضاي به وجود آمده پس از برجام و با افزايش سطح تعاملات بين‌المللي، ايران به يکي از گذرگاه‌هاي اصلي پروازي براي پروازهاي شرق به غرب و شمال به جنوب شده است. از سوي ديگر تحولات منطقه‌اي و بسته شدن فضاي ساير کشورها موجب شده استفاده از آسمان ايران بيش از پيش رونق بگيرد. جنگ داخلي اوکرايين و سرنگوني پرواز شماره ۱۷ هواپيمايي مالزي بر فراز اين کشور باعث شد ايرلاين‌هاي در پروازهاي آسيا به اروپا به سراغ مسيرهاي جايگزين بروند که آسمان ايران نيز بخشي از اين مسيرها بود.
جنگ داخلي در عراق نيز بسياري از پروازهاي عبوري از آسمان اين کشور را به سمت ايران سوق داد. نهايتا بحران در رابطه قطر و کشورهاي عربي و بسته شدن آسمان اين کشورها بر روي قطرايرويز افزايش عبور از آسمان ايران را رقم زد. همه اين مسائل سبب شد سال گذشته، سال خوبي براي شرکت فرودگاه‌ها و ناوبري هوايي ايران باشد، به طوري که بر اساس برخي برآوردها تنها پروازهاي قطري بر فراز ايران به صورت ماهانه ۵۱ ميليارد تومان براي ايران به ارمغان داشتند.
اما ماجرا به اينجا ختم نشد. سال گذشته با پايان يافتن جنگ در عراق، اين کشور موفق شد آسمان خود را مجددا بر روي پروازهاي خارجي باز کند. از سوي ديگر اين کشور با ارائه تخفيف در محاسبه هزينه پروازهاي عبوري، سعي کرد تا سهم از دست رفته خود از اين بازار را به دست آورد. نتيجه انتقال برخي از پروازها از آسمان ايران به عراق بود. به طوري که هواپيمايي امارات اعلام کرد پروازهاي اروپايي خود را از آسمان کويت و عراق انجام مي‌دهد. اين اتفاقات باعث شد نگراني‌ها از کاهش پروازهاي عبوري از آسمان ايران و کاهش درآمد کشور شدت بگيرد. اما آمار در اين رابطه چه مي‌گويد؟
آمارها چه مي‌گويند؟
در همين حال آمارهاي شرکت فرودگاه‌ها نشان مي‌دهد که در سال ۱۳۹۵ حدود ۳۸۲ هزار پرواز از آسمان ايران عبور کرده که اين عدد در سال گذشته با رشدي ۱۱ درصدي به ۴۲۶ هزار پرواز رسيده است. همچنين آمار تفکيک شده براساس ماه نيز نشان مي‌دهد که به غير از اسفند پروازهاي عبوري از آسمان ايران در تمام ماه‌هاي سال گذشته در نسبتي مشابه با سال قبل رشد داشته‌اند اما در ماه پاياني سالي که گذشت تعداد اين پروازها با کاهش ۵.۸ درصدي مواجه شده که در صورت عدم پيگيري مي‌تواند رشد به ثبت رسيده سال‌هاي قبل را متوقف کند.
همچنين آمارهاي شرکت فرودگاه‌ها نشان مي‌دهد که رشد ۵۳ درصدي پروازها در سال ۱۳۹۳ در سال‌هاي ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ به رشد ۲۷ درصدي رسيده و در سال گذشته نيز اين رشد در ۱۱ درصد متوقف شده که علاوه بر اينکه نشان مي‌دهد آسمان ايران از بخش قابل توجهي از ظرفيت خود استفاده مي‌کند، اين نگراني را نيز ايجاد کرده که شايد اين رقم رو به رشد نتواند تداوم پيدا کند. براساس آمار عملکرد به ثبت رسيده در ماه‌هاي مختلف شهريورماه با ثبت بيش از ۴۰ هزار پرواز عبوري پر ترافيک‌ترين ماه در آسمان ايران بوده و پس از آن نيز ماه‌هاي مرداد و آبان قرار دارد. در ماه‌هاي کم‌ترافيک نيز پس از اسفند دو ماه ارديبهشت و بهمن با ثبت آماري نزديک به هم در رده‌هاي بعدي هستند.
الزامات درآمدزايي از راه آسمان
مسئولان و کارشناسان صنعت هوانوردي معتقدند که پروازهاي عبوري منبع درآمد قابل‌اتکايي براي کشور خواهد بود و با تکيه بر اين پروازها مي‌توان صنعت هوانوردي را فرصتي مهم براي درآمدزايي ارزي دانست، به‌ويژه در شرايطي که ايران هنوز نتوانسته در زمينه ترانزيت هوايي مسافر و کسب درآمد از هوانوردي مسافري خارجي به توفيق چنداني دست يابد. در همين ارتباط آرمان بيات، کارشناس صنعت هوانوردي در گفتگو با خبرنگار روزنامه «تجارت» مي‌گويد: با سرمايه‌گذاري برنامه‌ريزي شده و جدي در حوزه حمل‌ونقل هوايي و با کاهش عوارض پروازهاي عبوري، مي‌توان بستر افزايش تقاضا براي پروازهاي عبوري از آسمان کشور را فراهم کرده و ظرفيت درآمدزايي اين بخش را افزايش داد.
بيات در ادامه مي‌گويد: درآمد روزانه پروازهاي عبوري را مي‌توان براساس آيين‌نامه اجرايي ماده ۶۳ قانون وصول مطالبات برخي درآمدهاي دولت در حوزه هوانوردي و فرودگاهي محاسبه کرد؛ به اين صورت که به ازاي هر تُن از حداکثر وزن هنگام برخاست هواپيما در يک کيلومتر پرواز در آسمان ايران، درآمد درنظر گرفته مي‌شود. بنابراين در شرايطي که گفته مي‌شود به‌طور متوسط روزانه هزار پرواز از آسمان ايران عبور مي‌کند و با در نظر گرفتن متوسط وزن ناوگان عبوري در متوسط اندازه مسير پروازي، درآمد روزانه‌اي براي پروازهاي عبوري از آسمان ايران به‌دست مي‌آيد.
اين کارشناس صنعت هوانوردي همچنين معتقد است از آنجا که فضاي کشور در اختيار حاکميت است، بايد منابع درآمدي حاصل از آن محل هم در اختيار حاکميت قرار گيرد و اين درآمد ملي بايد از سوي حاکميت بخش حمل‌ونقل هوايي يعني سازمان هواپيمايي کشوري در صنعت هوانوردي هزينه شود. اين تحليلگر معتقد است درآمد حاصل از پروازهاي عبوري ايران را مي‌توان به‌طور مناسب در کشور توزيع کرد. بيات در پايان گفت: البته بخشي از اين درآمدها را مي‌توان صرف نوسازي ناوگان و ايجاد زمينه‌هاي پرواز ايمن براي هواپيماها کرد و بخشي ديگر را در اختيار فرودگاه‌هاي مناطق محروم قرار داد. همچنين بخشي از اين درآمدها بايد در نوسازي ناوگان يا تجهيزات هوايي براي ارتقاي کيفيت پرواز در فضاي عبوري ايران به کار گرفت.
سایر اخبار این روزنامه
ارتشِ فردا از ارتش امروز کارآمدتر و انقلابي‌تر باشد
ارتشِ فردا از ارتش امروز کارآمدتر و انقلابي‌تر باشد
تسريع آهنگ تحقق اهداف با نشست‌هاي مشترک
تسريع آهنگ تحقق اهداف با نشست‌هاي مشترک
کارت زرد مجلس به وزير اقتصاد
روايتي تازه از اتفاقات رياض
هفته بيست و نهم ليگ برتر فوتبال؛
خواب آشفته وزير راه براي نظام مهندسي ساختمان
خواب آشفته وزير راه براي نظام مهندسي ساختمان
به توافق شکسته پايبند نمي‌مانيم
فرار مالیاتی، پاشنه آشیل اقتصاد
چرا بيکاري به ابرچالش اقتصادي تبديل شد؟
«یورو 4» موتور سیکلت‌سازان را به کما برد
ارسال پرونده قاچاق خودرو به دستگاه‌های امنيتي
28 گزينه در صف ورود به بهشت
رشد درآمد ارزي ايران از آسمان
