نیاز به نقشه ارزی دقیق

فرهاد آگاهی* - اگر ما‌به‌التفاوت ارز مبادله‌ای که قبلا به کالاهای اساسی اختصاص داده می‌شد و ارزی که امروز از آن صحبت می‌شود، از سوی دولت پرداخت شود، قطعا فشار چندانی بر سفره مردم وارد نخواهد شد اما آنچه در حال حاضر مهم است آرامش بازار و اعتماد تجار به وعده‌های دولت است‌. اگر این سیگنال به بازار مخابره شود که دولت یا بانک مرکزی، فاقد نقشه ارزی دقیق و جامع است و در زمان مناسب، اقدام به پرداخت مابه‌التفاوت ارزی نمی‌شود یا اینکه شرایط دشوار و مسیر پردست‌انداز و بوروکراسی اداری مبهم را پیش پای فعالان اقتصادی قرار می‌دهد، طبیعتا هزینه تمام‌شده تامین کالاها افزایش پیدا می‌کند‌. بخشی از ضریب اعتماد تجار به ماندگاری تصمیم‌های دولت، به مکانیسم نقل و انتقال پول بازمی‌گردد و اینکه بخشنامه‌های بانک مرکزی، شفاف و به دور از ابهام‌آفرینی باشد‌. نکته اساسی‌ای که باید به آن اشاره شود این است که مشکل ارز باید به صورت ریشه‌ای و ساختارمند مورد توجه مصلحان اقتصادی قرار گیرد و به جای رفوکردن‌های پیاپی بخشنامه‌ها، ساز و کارهای مربوط به عرضه و تقاضای ارز مورد بازبینی دقیق قرار گیرد‌. اگر چنین رویکردی مورد توجه قرار نگیرد، همواره با نگرانی‌هایی بابت بالا یا پایین نشان دادن فاکتورهای تجاری مواجه خواهیم بود که طبیعتا باید به دنبال آن، کمیته‌های کارشناسی ایجاد و برگزار شود و این به معنای آن است که بوروکراسی اداری، از این متراکم‌تر خواهد شد که بی‌شک در نهایت به اختصاص رانت برای عده‌ای منجر می‌شود‌. در شرایط فعلی، دولت باید کاری کند که کاهش هزینه مواد اولیه صنایع کشاورزی و دامپروری تا حدی باشد که بتواند جبران‌کننده افزایش هزینه‌های سایر مولفه‌های تولید باشد.نکته دیگری که بسیار مهم است نحوه بازپرداخت تعهدات مالی‌ای است که تجار تا پیش از این نسبت به طرف‌های خارجی داشته‌اند‌. به هر حال بخشی از کالاهایی که تاکنون وارد کشور شده، مبتنی بر قیمت‌های قبلی ارز تهیه شده و به فروش رسیده است و در سررسید پرداخت تعهدات، باید رویه مشخصی برای آن تعریف کرد تا فعالان اقتصادی آسیب نبینند‌. به‌طور کلی به نظر نگارنده، بهبود سفره مردم، نیازمند یک نقشه ارزی منطبق بر واقع و به دور از سیکل‌های باطل و فرسایشی است و در این مسیر پتانسیل بالقوه‌ای در انجمن‌ها و تشکل‌های تخصصی موجود است که دولت باید بیش از پیش از آن بهره‌برداری کند‌.
* نایب‌رییس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران