روزنامه ابتکار
1397/02/03
دهمین روز اعتراضات ارمنستان با دستگیری رهبر مخالفان ادامه یافت انقلاب رنگی در مقابل الگوی روسی قدرت
محمدرضا ستاریدهمین روز التهابات سیاسی در ارمنستان در حالی در جریان است که با شکست مذاکرات میان دولت و مخالفان، نیکول پاشینیان رهبر مخالفان بازداشت شد. این اقدام در حالی رخ داده است که قرار بود نشستی با حضور پاشینیان و سرژ سرکیسیان رئیس جمهوری سابق و نخست وزیر فعلی این کشور در تلویزیون برگزار شود که دقایقی پس از شروع این برنامه، سرکیسیان با رد درخواست مخالفان مبنی بر کناره‌گیری از سمت نخست وزیری محل نشست را ترک کرد.
او با انتقاد از چنین برنامه‌ای، آن را به یک حق السکوت گیری از دولت تشبیه و با خاطرنشان کردن حوادث 10سال قبل و اعتراضاتی که منجر به کشته شدن چندین نفر شد، به صورت تلویحی تهدید کرد که گویا مخالفان از آن حوادث درس عبرت نگرفته‌اند.
تغییر قانون اساسی و شروع یک ماجرا
در همین رابطه و همزمان با تغییر نظام سیاسی ارمنستان از نظامی ریاستی به پارلمانی که در سال 2015 میلادی و با رای مردم صورت پذیرفت، حدود 10 روز قبل آرمن سرکیسیان به عنوان رئیس جمهوری جدید ارمنستان مطرح شد. ریاست جمهوری که پس از تغییر نظام حاکمیتی این کشور به پارلمانی از قدرت و اختیارات بسیار محدودتری نسبت به سابق برخوردار است. این جایگاه عملاً با تغییر قانون اساسی جایگاهی تشریفاتی محسوب میشود و با انتخاب رئیس جمهوری پیشین به عنوان نخست وزیر، بار دیگر قدرت اجرایی کشور تا سال 2022 در دستان سرژ سرکیسیان خواهد بود.
همین عوامل باعث شد تا منتقدان با اعتراض به قبضه کردن قدرت از سوی سرژ سرکیسیان معتقد باشند که او ضمن 10 سال ریاست جمهوری، اکنون چهار سال دیگر نیز در مسند قدرت باقی خواهد ماند و طبق قانون اساسی جدید، راه ماندن وی در راس امور کشور برای سالیان آتی نیز هموارتر از گذشته خواهد شد. این در حالی است که حزب سرژ سرکیسیان در پارلمان اکثریت قالب را در اختیار دارد و تا 4 سال دیگر، عملی چالشی برای حضور در قدرت احساس نخواهد کرد.
ماجرا از زمانی حساس‌تر شد که اواخر هفته گذشته، پارلمان ارمنستان با 77 رای موافق از مجموع 94 نماینده، سرژ سرکیسیان را به عنوان نخست وزیر این کشور انتخاب کرد. همین امر باعث شد تا هزاران نفر در اعتراض به این انتصاب به خیابان‌ها آمده و با مسدود کردن خیابان‌ها و مسیر دفاتر دولتی، خواهان کناره‌گیری سرکیسیان از مقام نخست وزیر باشند.
در همین راستا با بازداشت چند معترض توسط پلیس که البته به سرعت آزاد شدند، التهابات همچنان گسترش یافت و حتی شعار ارمنستان بدون سرکیسیان به شعار قالب معترضان تبدیل شده بود. از سوی دیگر نیکول پاشینیان رهبر معترضان طی سخنانی با اعلام نوعی الهام‌گیری انقلاب‌های مخملی در بلوک شرق گفته بود که دولت ارمنستان با انتخاب سرکیسیان به عنوان نخست وزیر مشروعیت خود را از دست داده و مخالفان باید همچنان تا حصول نتیجه نهایی در خیابان‌ها به اعتراض خود ادامه دهند.
شکست مذاکرات
با ادامه یافتن اعتراضات در ارمنستان و درخواست مخالفان برای برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی در این کشور، سرژ سرکیسیان روز شنبه خواستار گفت و گو با رهبر مخالفان شد. او گفته بود که به شدت نگران تحولات سیاسی کشور است و گفت و گوی سیاسی را با هدف جلوگیری از بحران به عنوان پیشنهادی کلیدی مطرح کرد. هر چند رهبر مخالفان قبل از انجام این دیدار اعلام کرده بود که برای هر گونه گفت و گو با دولت بسیار دیر شده و تنها راه گفت و گو، کناره‌گیری سرکیسیان از قدرت است، مذاکرات میان دو طرف در همان ابتدای کار شکست خورد. همانطور که پیشتر اشاره شد سرکیسیان با تهدید مخالفان به سرنوشت اول مارس 2008 میلادی، آنها را متهم به باج‌گیری از دولت کرد. پاشینیان نیز ضمن واکنش به این تهدید تصریح کرد که وی درکی از تحولات جاری کشور ندارد، چرا که اوضاع دیگر مانند دو یا سه هفته اخیر نیست و دولت دیگر قدرت سابق را در دست ندارد. همین امر موجب شد تا سرکیسیان برنامه را ترک کرده و پس از آن رهبر مخالفان بازداشت شود.
آیا الگوی روسی قدرت در ارمنستان پایدار می‌ماند؟
سرکیسیان اکنون بیش از 10 سال است که زمان امور ارمنستان را به دست داشته و از متحدان نزدیک مسکو به شمار می‌آید. او همچنین توانسته با تغییر قانون اساسی مقدمات حضور طولانی مدت خود را در قدرت فراهم آورد. از سوی دیگر با وجود چندین روز اعتراضات گسترده خیابانی تاکید کرده که پاشینیان به عنوان رهبر یک جناح کوچک در پارلمان حق تعیین تکلیف برای مردم را نداشته و معترضان نیز باید نسبت به عواقب غیر قابل پیش‌بینی کارشان آگاه باشند. هر چند نحوه ماندن سرکیسیان بر سر قدرت تفاوت‌هایی با مدل پوتین – مدودیف در روسیه دارد، اما اصل مشترک کشورهای تازه استقلال یافته از اتحاد جماهیر شوروی به خصوص کشورهای آسیای میانه و حوزه قفقاز، نوعی حکومت فرد محور یا مادام‌العمر در قالب اسمی جمهوری است. این امر در جمهوری آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان، تاجیکستان، ازبکستان و کشورهایی از این دست به خوبی مشاهده میشود. سر مشق این موضوع نیز از جانب مسکو به عنوان پدرخوانده این کشورها نشات می‌گیرد. مدلی که اکنون پوتین از سال 2000 میلادی در این کشور به نمایش گذاشته و تنها پس از طی دو دوره ریاست جمهوری، 4 سال به عنوان نخست وزیر و پس از آن به عنوان رئیس جمهوری فدراسیون روسیه به کار خود ادامه می‌دهد. هر چند روس‌ها و رسانه‌های این کشور بسیار به این موضوع علاقه‌مند هستند که تحولات اخیر ارمنستان را دور تازه‌ای از برنامه انقلاب‌های رنگی غربی‌ها برای کشورهای همجوار روسیه معرفی کنند و همچنین تظاهرات گسترده در این کشور باعث بروز التهاب در فضای سیاسی این کشور شده است، اما تحلیل‌گران معتقدند که با توجه آرایش سیاسی نیروها در ارمنستان و نیز فرهنگ سیاسی کشورهای منطقه قفقاز و آسیای میانه، بعید به نظر می‌رسد که حوادث اخیر این کشور منجر به تحولاتی اساسی در کوتاه مدت شود. استدلال این کارشناسان بر این پایه استوار است که در مناطقی همچون آسیای میانه، قفقاز و خاورمیانه، دغدغه‌های امنیتی مانع از بسط و گسترش نهادهای مدنی مستقل و زیرساخت‌های دموکراتیک است. به خصوص اینکه ارمنستان اکنون سال‌هاست که با همسایه خود یعنی جمهوری آذربایجان در گیر و دار یک مناقشه دامنه‌دار است و مرزهای دو کشور همچنان در حالتی متشنج و ملتهب به سر می‌برند. از سوی دیگر برخی از کارشناسان در نطقه مقابل تاکید دارند که با افزایش سرعت تحولات و شفاف شدن فضای سیاست به واسطه گسترش فضای رسانه‌ای، اکنون پدید‌های اجتماعی با سرعت و شتاب بیشتری به سمت مرحله گذار میل می‌کنند که این امر خود به خود باعث ظهور و بروز گروه‌های فروملی در جوامع شده است. در این رابطه هرگونه سرپوش گذاری بر این واقعیت‌ها هر چند می‌تواند به صورت مسکن‌وار، بحران را تا مقطع و مدتی مهار کند، اما آثار و پیامدهای بلندمدت آن همچنان گریبان‌گیر نظام‌های سیاسی مواجه با این پدیده‌های نوین خواهد بود. به تعبیری دیگر، دنیای کنونی اکنون به گلدانی شباهت دارد که درخت درون آن در حال رشد کردن است. در چنین شرایطی یا باید گلدان عوض شود یا اینکه درخت از بین برود؛ امری که در صورت وقوع حالت اول، به طور قطع تبعات و هزینه‌های بسیار کمتری نسبت به حالت دوم و نادیده گرفتن شرایط عینی خواهد داشت.
سایر اخبار این روزنامه
در دیدار فرماندهان نیروی زمینی ارتش مطرح شد
تجلیل فرمانده کل قوا از مواضع وحدت‌آفرین فرمانده ارتش
28 تن به عنوان نامزد تصدی شهرداری تهران انتخاب شدند
کاندیداهای بهشت
سران قوا برای همفکری و هماهنگی درباره حل مشکلات کشور با یکدیگر دیدار کردند
چاره‌ای به نام همدلی
علیرضا صدقی
مرتضوی؛ آن سوی میله‌ها
دهمین روز اعتراضات ارمنستان با دستگیری رهبر مخالفان ادامه یافت
انقلاب رنگی در مقابل الگوی روسی قدرت
«ابتکار» درباره روند اعلام آمار فروش در سینماهای کشور گزارش می دهد
اخطار علیه تنبلی ها و لجبازی های گیشه
«ابتکار» از دلایل نمایندگان برای کارت زرد به وزیر اقتصاد گزارش می دهد
کرباسیان قربانی سیاست‌های بانک مرکزی
محمدرضا رحیمی از زندان آزاد شد
سیف و صلیل الصوارم* !
هفته سرنوشت‌ساز لیگ برتر به ایستگاه پایانی رسید
جدال برای کسب سهمیه تا تلاش برای بقا
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران:
قیمت طرح ترافیک در سال ۹۷ برای مردم ارزان‌تر شده است
خبرگزاری سعودی نزدیکی یک پهپاد اسباب بازی را علت ماجرا عنوان کرد
روایت‌های متفاوت از تیراندازی در قصر بن سلمان
در گزارش «ابتکار» شرط بندی گسترده در فضای مجازی بررسی شد
صفر و یک های قمار
