هیاهو برای هیچ

هادی مومنی- نمایشگاه یازدهم بورس، بانک و بیمه در حالی به پایان رسید که شواهد و خروجی‌های آن نشان می‌دهد، همانند 10 دوره پیشین دستاورد خاصی برای بازار سرمایه به همراه نداشته و همه برنامه‌ها به شوآف‌های تبلیغاتی ختم شده است. عدم حضور وزیر اقتصاد، رییس کل بانک مرکزی، مقامات مسوول اقتصادی و سیاسی مطرح که از همان روز افتتاحیه به شدت خلا آن احساس شد نیز به روشنی سطح و اعتبار این گردهمایی ارکان بازار سرمایه، بانک و بیمه را نشان می‌دهد و جالب‌تر آنکه حتی طی چهار روز برگزاری نمایشگاه نیز مسعود کرباسیان وزیر اقتصاد و ولی‌الله سیف رییس کل بانک مرکزی حتی به صورت کوتاه نیز از این نمایشگاه بازدید نکردند که حاوی پیام‌های معناداری است. بررسی‌های میدانی خبرنگار «جهان‌صنعت» از این دوره از نمایشگاه نیز مشخص می‌کند همانند سال‌های قبل نمایشگاه به رونمایی از کتاب‌های مالی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی، سخنرانی‌های بعضا تکراری مقامات مسوول و دورهمی مدیران بورسی، بانک و بیمه‌ای ختم شد. حضور شرکت‌های خارجی نیز با تمام بزرگنمایی‌هایی که همانند همیشه صورت می‌گیرد تنها به چند غرفه محدود بدون کارکردهای فعال منجر شد. حتی رونمایی از چند طرح مالی مرتبط به بازار سهام که از سوی شرکت‌های مرتبط به این بازار در نمایشگاه یازدهم صورت گرفت نیز آن قدر از نظر کیفیت و تاثیر‌گذاری در فعالیت‌های بازار سرمایه محدود و کم‌ارزش بود که نمی‌توان از آن به عنوان یک دستاورد بزرگ برای این بازار نام برد. در سوی دیگر، استقبال تامین سرمایه‌ها، کارگزاری‌ها، شرکت‌های بزرگ و حتی مدیران باسابقه حال و گذشته این بازار که به نوعی برند بازار سرمایه محسوب می‌شوند نیز در این دوره از نمایشگاه آنچنان جدی نبود و به راحتی وزن سنگین غیبت آنها احساس شد. افزون بر این حرف‌های رییس سازمان بورس به عنوان نفر نخست بازار سرمایه در نمایشگاه نیز حاوی نکات تازه‌ای برای فعالان این بازار نبود تا به نوعی مشخص شود استراتژی‌های سازمان بورس بر مدارهای قبلی استوار است و از برنامه و سیاست‌های تازه خبری نیست. به هر حال امسال هم نمایشگاه بورس بدون دستاوردهای خاص و قابل اعتنایی به پایان رسید تا مشخص شود بازار سرمایه ایران همچنان از ضعف از نظر اعتبار در بین راهبرد‌نویسان اقتصاد ایران برخوردار است و کمافی‌السابق نگاه جزیره‌ای و محدود در آن حاکم است که حتی در برگزاری یک نمایشگاه نیز به خوبی می‌توان این نوع نگاه را درک کرد.
کاهش هزینه تامین مالی
بر‌اساس این گزارش، رییس سازمان بورس در اختتامیه فاینکس یازدهم از تلاش برای کاهش هزینه تامین مالی شرکت‌های بورسی خبر داد و گفت: سازمان بورس برای تامین مالی شرکت‌های بورسی، انتشار اوراق با نرخ مناسب را یکی از استراتژی‌های امسال خود تعیین کرده است. شاپور‌محمدی درباره وضعیت بازار سرمایه در امسال عنوان کرد:‌ امیدواریم امسال هم وضعیت بورس مانند وضعیت سال گذشته باشد. سال پیش بازار پررونق بود و رشد خوبی داشت و سرمایه‌گذاران سود مناسبی به دست آوردند. سخنگوی سازمان بورس با اشاره به بهبود سودآوری شرکت‌ها افزود: امیدواریم شرکت‌ها در سیاستگذاری‌های دولتی و در قوانینی که تصویب می‌شوند بیشتر مورد توجه قرار ‌گیرند و اثرات تصمیم‌گیری‌ها بر سودهای آنها بیشتر دیده شود. دبیر شورایعالی بورس تاکید کرد: سازمان بورس وظیفه خود می‌داند برای تامین مالی شرکت‌ها کمک کند و نرخ تامین مالی را کاهش دهد. وی همچنین اظهار کرد: سازمان بورس برای تامین مالی شرکت‌های بورسی، انتشار اوراق با نرخ مناسب را یکی از استراتژی‌های خود در امسال تعیین کرده است، چرا که امسال سال حمایت از کالای ایرانی است و امیدوارم تامین مالی شرکت‌ها به صورت مناسب‌تری انجام شود و با نرخ ارزان‌تری تامین مالی را انجام دهیم.
تسهیل معاملات


سخنگوی سازمان بورس در ادامه سخنان خود به برخی از اقدامات انجام شده در سال گذشته اشاره و خاطر‌نشان کرد: طی سال گذشته رخدادهای مفیدی در بازار روی داد؛ موضوعاتی همچون اصلاح دستورالعمل‌های توقف و بازگشایی نمادها، حذفEPS، به‌روز‌رسانی سامانه معاملات که منجر به پایداری و ثبات عملیات در بازار شد، سامانه اسمارت و اقداماتی که در جهت جلوگیری از تخلفات انجام شده، از جمله این موارد بوده‌اند. محمدی، کدال 360 درجه و سامانه رصد را از دیگر اقدامات سال گذشته خواند و ادامه داد: بازنگری مقررات و اصلاح آنها و رسیدن به یک برداشت مشترک از قوانین، افزایش سرمایه کارگزاری‌ها، کاهش کارمزد سازمان بورس به سبب افزایش نقدشوندگی و فرآیند رتبه‌بندی شرکت‌ها نیز از مواردی هستند که در سال گذشته مصرانه انجام شد و در سال‌جاری نیز شاهد پیگیری آنها هستیم. وی همچنین بیان کرد: سازمان بورس در همه دنیا، مسوول چارچوب‌های افشاست و نه تک‌تک روندها. همچنین مسوولیت تهیه صورت‌های مالی با هیات مدیره است. محمدی بیان کرد: اگر نهاد ناظری جای حسابرس نشست و خواستار تغییر صورت‌های مالی شد، اقدام غیرقانونی کرده است. هم‌اکنون تعداد ناشران و نهادهای مالی به عدد ۱۲۰۰ رسیده است که همکاران ما در سازمان بورس به امورات آن رسیدگی می‌کنند. وی در ادامه گفت: بر اساس تئوری‌های مالی، میزان ریسک‌پذیری افراد باید با ترکیب پرتفوی آنها در بورس تناسب داشته باشد و چنین نیست که همه ریسک‌ها و کاستی‌ها را بتوان به گردن سازمان بورس یا حسابرس انداخت. سخنگوی سازمان بورس همچنین خبر داد: سه‌شنبه در جلسه‌ای مشترک با رییس کل بانک مرکزی مقرر شد از این پس، معاملات سکه کشور در بورس کالا انجام شود. رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در انتهای سخنان خود عنوان کرد: طی 21 ماه خدمت خود در سازمان بورس، حدود 30 مورد انجام شده است که این موارد موضوعات اصلاح ساختار و حل مشکلات اساسی بازار بوده است. همچنین سعید فلاح‌پور عضو هیات‌مدیره سازمان بورس، برگزاری چنین گردهمایی‌هایی را به فال نیک گرفت و گفت: امیدواریم این نشست‌ها به صورت دوره‌ای برگزار شود، تا امکان بهره بردن از پیشنهادات پیشکسوتان بازار به صورت عملیاتی فراهم شود و فرصت در کنار هم قرار دادن تجربه و علم میسر شود. سید مصطفی رضوی، معاون اجرایی سازمان نیز گفت: جامعه‌ای که نتواند از تجربیات صاحبان تجربه به خوبی استفاده کند، ناچار به تکرار تاریخ خواهد بود.
توسعه بازارهای مالی
افزون بر این‌ رییس سازمان بورس اعلام کرد: فناوری‌ به خودی خود سودآور است و در عین حال به توسعه بازارهای مالی نیز کمک می‌کند اما نباید فناوری‌های نو را محدود به خود بدانیم. شاپور محمدی، رییس سازمان بورس ضمن قدردانی از فرابورس و تمام کسانی که تلاش کرده‌اند حوزه‌هایی که مبتنی بر دانش و نوآوری است رشد مناسبی پیدا کند، گفت: فناوری‌ به خودی خود سودآور است و در عین حال به توسعه بازارهای مالی نیز کمک می‌کند اما نباید فناوری‌های نو را محدود به خود بدانیم چرا که برای نجات بخش سنتی اقتصاد هم به توسعه فناوری‌های نوین در این بخش نیاز داریم. رییس سازمان بورس با بیان اینکه یکی از حوزه‌های پرسود برای سرمایه‌گذاران نیز حوزه فناوری‌های مالی است، عنوان کرد: فین‌استارز بسیار کمک می‌کند که سرمایه‌گذاران فرصت‌های خوبی برای سرمایه‌گذاری پیدا کنند. دبیر شورای‌عالی بورس همچنین به حوزه تنظیم قوانین و مقررات نیز اشاره کرد و افزود: در سال ۹۵ بارها اعلام کرده‌ایم که سازمان بورس آمادگی دارد به گسترش حوزه فین‌تک از طریق اصلاح و تکمیل مقررات کمک کند و معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز وعده داده است که در این امر ما را یاری کند. سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه اظهار کرد: امیدواریم با تعاملی که میان سازمان بورس، فرابورس و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برقرار شده بتوانیم کمک کنیم رویدادهای حوزه فناوری همچون فین‌استارز مقیاس جهانی پیدا کند. محمدی در پایان توصیه کرد که تمامی فعالان بازار سرمایه در جریان ظرفیت‌های فین‌استارز ۲۰۱۸ قرار گیرند و فرابورس نیز امکانات، نرم‌افزارها و خدماتی که استارت‌آپ‌ها از طریق فین‌استارز ارائه می‌کنند را به تمامی ناشران ارسال کند تا بتوانند از تکنولوژی‌هایی که نیاز دارند، استفاده کنند.