روزنامه جمهوری اسلامی: ترامپ و چرخه سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا

1396/12/13

ترامپ و چرخه سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا

دکتر محمد مهدی مظاهری

درحالی یک سال از روی کار آمدن دونالد ترامپ می‌گذرد که هنوز در مورد سیاست خارجی او و به ویژه سیاست خاورمیانه‌اش ابهامات و تردیدهای زیادی وجود دارد. این ابهامات تا جایی است که یک کارشناس برجسته روابط بین‌الملل سیاست خارجی ترامپ را هیاهوی بسیار برای هیچ دانسته و معتقد است که تغییری در سیاست آمریکا پس از روی کار آمدن ترامپ رخ نداده است. به این ترتیب به باور استفن والت، ترامپ عملا درحال ادامه دادن به سیاست خارجی اوباما است همراه با جنجال و جوسازی رسانه‌ای و درشت گویی است. تحلیلگر برجسته دیگری حتی پا را از این فراتر گذاشته و مدعی است که دولت ترامپ اساسا سیاست خارجی ندارد و بر رفتارهای مقامات این دولت هیچ طرح و راهبردی حاکم نیست. به باور فرید زکریا فقدان چشم انداز و راهبردی مشخص در سیاست خارجی آمریکا وجه مشخص سال اول ریاست جمهوری ترامپ است. مخالفان این دیدگاه البته می‌توانند به انتشار با عجله سند راهبرد امنیت ملی جدید آمریکا و نیز تصمیمات ترامپ در مورد انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس، فرستادن اسرائیل و عربستان به ماه عسل و تلاش سازمان یافته برای قرار دادن ایران به عنوان سیبل همه کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به عنوان کارنامه‌ای پربار برای تنها یک سال اشاره کنند.
به نظر می‌رسد برای قضاوت در مورد سیاست خاورمیانه‌ای ترامپ بررسی اتفاقات روزهای اخیر گویا و روشنگر خواهد بود. درست همان زمانی که متحد اصلی آمریکا در منطقه یعنی عربستان خسته و فرسوده از جنگ بی‌حاصل یمن تمامی فرماندهان ارشد نظامی خود را برکنار می‌کند و به این ترتیب به وضوح ناکامی این کشور سابقا احتیاط کار و اکنون ماجراجو را فریاد می‌زند، در سازمان ملل هم تلاش چند ماهه برجسته‌ترین بازیگر سیاست خارجی آمریکا یعنی نیکی هیلی برای محکوم کردن ایران در قضیه یمن به بن بست می‌رسد. هیلی که از هیچ تلاش و نمایش و ولیمه دادنی برای اقناع اعضای شورای امنیت برای محکوم کردن ایران به نقض قطعنامه‌های شورا، فروگذار نکرده بود در نهایت نه تنها به قطعنامه‌ای متضمن محکومیت ایران نرسید بلکه حتی قطعنامه‌ای شامل ابراز نگرانی در مورد ایران نیز اجماع کامل شورا را به دست نیاورد تا در نهایت اسم ایران به کلی از قطعنامه حذف شود.

به این ترتیب به نظر می‌رسد دست کم در چارچوب خاورمیانه دولت ترامپ واقعا مجموعه‌ای از اقدامات با هدف و راهبرد مشخص را پیگیری می‌کند و نمی‌توان از خلاء سیاست خارجی این کشور سخن گفت. اما نکته این جاست که مانند تمام دو دهه گذشته سیاست خارجی آمریکا در منطقه بر پایه یک تصویر توهم آمیز از بازیگران منطقه، یک رویکرد از مد افتاده هژمونیک و مهمتر از همه تلاشی مضحک برای نادیده گرفتن واقعیات میدانی استوار شده است. هنوز و همچنان رفیق بازی در سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا به فرار از مشکلات و سوالات واقعی و تلاشی مجدانه برای حل کردن مشکلاتی که اساسا نباید وجود داشته باشند منتهی می‌شود.
به این ترتیب به نظر می‌رسد مشکل سیاست خارجی آمریکا در منطقه نه لزوما فقدان سیاست خارجی و راهبرد کلان بلکه خودشیفتگی مفرطی است که باعث شده ارتباط بین محیط و راهبردها به حداقل رسیده و شکست‌ها و ناکامی‌ها تفسیری غیر واقعی و فوبیایی پیدا کند. چرخه توهم و ناکارآمدی سیاست خاورمیانه‌ای برای آمریکا دست کم از زمان اشغال افغانستان و عراق به راه افتاده است و ترامپ با وجود ادعاهای زمان تبلیغات انتخاباتی، توان یا شجاعت شکستن این چرخه ناکامی را ندارد.

لینک منبع خبر 37 بازدید:

«حشاشین» چرا ممنوع شد؟ و چرا حالا ممنوع شد؟! (شهروند)پايان يك راهبرد (اعتماد) مصر و موساد پای منقل «حشاشین» (جوان) گرگ سیاست اسرائیل چگونه مقابل ایران زانو زد؟ (یادداشت روز) (کيهان)

سایر اخبار این روزنامه