روزنامه جهان صنعت
1396/11/07
خطر جنگ جهانی بعدی
فاطمه رحیمی- با توجه به تغییرات فناوری و ژئوپولیتیکی، تهدیدها افزایش یافته و احتمال بروز جنگ جدیدی در آیندهای نزدیک جهان را تهدید میکند، تنش بین دو کره و آمریکا از یک سو و بازی دوگانه چین و روسیه از سوی دیگر، معادلات جهان را به سوی یک جنگ سخت هدایت میکند، اکونومیست در آخرین شماره خود به احتمال درگیری قدرتهای بزرگ پرداخته که در ادامه میخوانید.طی 25 سال گذشته جنگ، جان افراد بسیاری را گرفته، با این حال حتی در حالی که درگیریهای داخلی و مذهبی سوریه، مرکز آفریقا، افغانستان و عراق را در بر گرفته، یک نزاع ویرانگر میان قدرتهای بزرگ جهان همچنان تقریبا غیرقابل تصور بود تا اینکه هفته گذشته پنتاگون یک استراتژی دفاع ملی جدید را منتشر کرد که چین و روسیه را به عنوان تهدیدهای اصلی آمریکا بالاتر از تروریستها قرار داد، ضمن اینکه نخستوزیر بریتانیا هم نسبت به حمله روسیه هشدار داد. حتی همین حالا آمریکا و کرهشمالی به شکلی خطرناک به درگیری نزدیک شدهاند که خطر به میان کشیدن پای چین یا تبدیل شدن به یک فاجعه هستهای را در بر دارد.
تغییرات پرقدرت و درازمدت در ژئوپولیتیک و تکثیر فناوریهای جدید در حال از بین بردن سلطه نظامی فوقالعادهای است که اگر موجب خوشی آمریکا و متحدانش میشد اما درگیری در مقیاس و شدتی که از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون را شاهد نبود، اما در شرایط کنونی امکان بروز آن وجود دارد در حالی که جهان آماده رویارویی نیست.
خطر پرفشار از جنگ در شبهجزیره کره، شاید طی سال جاری نشات میگیرد. دونالد ترامپ متعهد شده که مانع از توانمندی رهبر کرهشمالی برای حمله به آمریکا با موشکهای بالستیک هستهای شود؛ توانمندی که آزمایشهای اخیر میگوید اگر حالا آماده نباشد، ممکن است ظرف چند ماه آینده آماده شود. پنتاگون در میان برنامههای احتمالی بسیاری که دارد، امکان یک حمله پیشگیرانه نابودکننده علیه تاسیسات هستهای کرهشمالی را نیز مدنظر قرار داده است. باوجود اطمینان اندک نسبت به موفقیت چنین حملهای، در صورت دستور رییسجمهور، باید آماده شود.
حتی یک حمله محدود میتواند یک جنگ تمامعیار را به دنبال داشته باشد. تحلیلگران بر این باورند که توپخانه کرهشمالی میتواند سئول را 10 هزار بار در دقیقه بمباران کند. پهپادها، زیردریاییهای کوچک و کماندوهای تونلزن میتوانند تسلیحات بیولوژیکی، شیمیایی و حتی هستهای را منتقل کنند. دهها هزار نفر هلاک میشوند و اگر تسلیحات هستهای استفاده شود، این رقم بسیار بیشتر خواهد بود.
دورنمای چنین وضعیت خوفناکی بدین معناست که اگر دیپلماسی شکست بخورد، در عوض آن کرهشمالی باید مهار و محدود شود. با این حال هنوز هم احتمال بروز جنگ جدی است. ترامپ و مشاورانش احتمالا به این نتیجه میرسند که کره هستهای چنان بیپروا شده و چنان قادر به تکثیر تسلیحات هستهای میشود که خطر حمله به شبهجزیره کره امروز بهتر از حمله هستهای فردا به یک شهر آمریکایی است.
حتی اگر چین خارج از جنگ دوم کره بماند، هم این کشور و هم روسیه وارد یک رقابت تجدید قدرت با غرب خواهند شد. مقابله با این بلندپروازی حتی از مقابله با کرهشمالی هم سختتر خواهد بود. سه دهه رشد اقتصادی بیسابقه، ثروت هنگفتی را برای تحول نیروهای مسلح در اختیار چین قرار داده و این حس را در میان مقامات آن ایجاد کرده که لحظه بزرگی آنها فرا رسیده است. در مقابل، روسیه در حال حاضر به دلیل روند طولانی نزولی جایگاهش، نیاز دارد که خود را اثبات کند. مقامات این کشور هزینه هنگفتی را صرف بازسازی قدرت سخت آن کردهاند و خطرات اثبات لیاقت و مشارکت در امور بینالملل را به جان میخرند.
هر دو کشور از نظم بینالمللی که آمریکا بیشترین تلاش را برای ایجاد و تضمینش کرد، بهره بردهاند اما ارکان آن- حقوق بشر جهانی، دموکراسی و حاکمیت قانون- را وضعیت تحمیلی میدانند که بهانه مداخله خارجی و تضعیف مشروعیت خود آنهاست. در این شرایط اگر آمریکا اجازه دهد چین و روسیه هژمونیهای منطقهای را راهاندازی کنند، چراغ سبز پیگیری منافع آنها به واسطه نیروهای بیرحم را روشن کرده است.
تسلیحات هستهای، که از سال 1945 به طور گسترده عامل ثبات بودهاند، به خطر موجود میافزایند. سیستم فرمان و کنترل آنها در مقابل تسلیحات سایبری جدید یا کور کردن ماهوارههایی که به آنها وابسته هستند، آسیبپذیر شدهاند. کشوری که مورد حمله قرار میگیرد، در انتخاب میان از دست دادن کنترل تسلیحات هستهای و استفاده از آنها تحت فشار قرار میگیرد.
اکونومیست در انتها نتیجه میگیرد که: بهترین تضمین برای صلح جهان، یک آمریکای مستحکم است. بدون تعهد آمریکا به نظم بینالملل و قدرت سخت برای دفاع از آن در مقابل چالشگران مصمم، خطرات افزایش خواهند یافت. اگر این طور شود، بروز جنگ در آینده بسیار نزدیکتر از آنچه گمان میکنید، خواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
تاکید شافعی بر اصلاح مدیریت مبتنی بر تمرکززدایی؛
پسیانی از «جاده قدیم» می گوید؛
خطر جنگ جهانی بعدی
جزییات «تامین مالی جمعی» شفاف شد
تعیینتکلیف ۹۹ درصد سپردهگذاران تعاونی افضل توس
بودجه ۹۷ نیاز صنعت را برآورده نمیکند؛
دستفروشی در تونل های مترو تهران؛
حقوق مدیران ورشکستهساز!
آرزویی که هیچگاه محقق نمیشود
«جهان صنعت» بازار مسکن را در ماههای پایانی سال بررسی میکند؛
برای سرمایهگذاری به آمریکا بیایید
آواز خیابان درگوش تهران خاکستری
اینترنت را تعطیل کنید
التهاب بازار ارز و صعود شاخص بورس
فرصت ازدست رفته