روزنامه ایران
1396/11/03
هوای پاک یا تولید بیشتر؟
علی‌محمد طهماسبی بیرگانیمدیرملی مقابله با پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست
بروز گرد و غبار در نیمه غربی و جنوبی کشور پدیده‌ای است که همه ساله برای فصل زمستان قابل پیش‌بینی است و کارشناسان نسبت به وقوع آن
در این فصل هشدار می‌دهند.
با وجود اینکه در سال‌های گذشته اعتبارات
و اقدام‌های مناسبی از سوی دولت و همه دستگاه‌های ذیربط انجام شده، اما متأسفانه
از یک سو حجم کار (به دلیل تخریب‌هایی که همه ما در سال‌های گذشته به طبیعت
روا داشته‌ایم) آنقدر بالاست که این اقدام‌ها
به یقین جوابگو نیست و از سوی دیگر همه‌ساله با تشدید خشکسالی
و کم آبی این وضعیت بغرنج‌تر میشود؛ لذا برای برون رفت از این وضعیت که هرساله استان‌های بیشتری را در گیر می‌کند باید بسیار بیش از این اعتبار تخصیص بدهیم و تلاش کنیم.
در چند روز گذشته غلظت آلاینده‌های ناشی از ذرات معلق که عمدتاً ذرات 10 میکرون و پایین‌تر از آن بوده 4 تا 6 برابر از حد مجاز شده و شرایط ناسالمی برای تمامی مردم جنوب کشور به وجود آورده است. طی امسال
و سال گذشته که مهم‌ترین پدیده‌های گرد و غبار در کشور رخ داد، دولت بودجه‌ای در نظر گرفت و در همان مدت زمان کوتاه در منطقه جنوب
و جنوب شرق اهواز اقداماتی چون کشت نهال و کاشت درختان بوته‌ای که خاص منطقه است صورت پذیرفته است. امسال نیز با توجه به بودجه‌ای که از صندوق توسعه ملی به مبلغ 100 میلیون دلار اختصاص یافته تاکنون اقدام‌های خوبی با همکاری سایر دستگاه‌های جنوب کشور انجام شده است.
منشأ پدیده گرد و غبار داخلی است و سرچشمه آن منطقه جنوب
و جنوب شرق اهواز است. این پدیده قابل پیش‌بینی است و ما هر سال بخصوص از پنج سال گذشته در فصل سرد سال از جمله ماه‌های بهمن و اسفند با این پدیده دست و پنجه نرم می‌کنیم. علاوه بر اهواز و مناطق جنوبی کشور در حال حاضر کهگیلویه و بویراحمد، کردستان، کرمانشاه
و ایلام که در نواحی مرزی قراردارند نیز با این پدیده روبه‌رو هستند. علاوه بر کانون داخلی پدیده گرد و غبار، این روزها از مناطق فرامرزی نیز
بر آن اضافه شده و ما به‌دنبال کسب اطلاعات بیشتر از سازمان هواشناسی هستیم که بدانیم گرد و غبار فرامرزی از کدام کشور وارد ایران شده است.
دولت امسال اقدام‌های خوبی برای مقابله با پدیده گرد و غبار منطقه جنوب و جنوب شرق اهواز که عمدتاً منشأ گرد و غبار داخلی یا تشدید‌کننده گرد و غبار کشور عراق است انجام داده است. اگر 10 سال پیش در این فصل به این منطقه و هندیجان و ماهشهر می‌رفتید فکر می کردید که آب دریا
تا آنجا نفوذ کرده و کل منطقه تا فروردین ماه مرطوب و تالابی بود.
در گذشته بارش‌های سیل آسایی در منطقه رخ می‌داد که این بارش‌ها موجب می‌شد تا این مناطق، تالابی و مرطوب باقی بماند و از ایجاد گرد
و غبار کاسته شود. ولی در حال حاضر به‌دلیل خشکسالی و کاهش باران
در این منطقه رطوبتی نداریم و طبیعی است وقتی گرد و غباری
به پا میشود تا جایی که توانش برسد خود را به دیگر استان‌ها هم می‌رساند. پس منشأ اصلی این پدیده کمبود «آب و رطوبت» است و کلید حل آن هم خود آب است ولی ما می‌خواهیم پدیده‌ای را که ریشه‌اش چیز دیگری است به روش دیگری حل کنیم.
وقت آن رسیده که همه ما بویژه مسئولان کشور انتخاب کنیم و ببینیم هوای سالم و پاک را می‌خواهیم یا تولید بیشتر را؟
ما در مدیریت منابع آب در بالادست و توزیع عادلانه آب برای بخش کشاورزی مشکلات بزرگی داریم و حتی اگر نمی‌توانیم یکی را انتخاب کنیم حداقل باید راه میانه را برگزینیم. امسال در بحث اقدامات احیایی برای مقابله
با پدیده گرد و غبار در خوزستان رکورد زدیم ولی همه این اقدام‌ها مانند نهالکاری و مالچ پاشی تا 5 سال آینده جواب می‌دهد و تنها راه حلی که بلافاصله جواب می‌دهد جدی گرفتن بحث حقآبه تالاب‌ها و رهاسازی آب است.
