هوای پاک قربانی درآمدزايي شهرداری

نگراني عمده اين است كه در صورت اجراي اين طرح ، تهران چه سرنوشتي پيدا خواهد كرد
در حال حاضر سقف پرداختی برای طرح ترافیک سالانه ۳۶ هزار تومان درنظر گرفته شده است
مسئولان شهرداري معتقدند با اجرای طرح جديد ۲۰ درصد ترافیک کاهش می‌یابد
رییس پلیس راهور تهران بزرگ، بارها انتقاداتي را به طرح پيشنهادي شهرداري مطرح كرده و از جمله مخالفان آن است


گويا دوباره قشر مرفه جامعه با پول خود، امكانات و خدمات را خريداري مي‌كنند و مانند هميشه اين پول است كه حرف اول را در جامعه مي‌زند و قرار است اين حجم وسيع افرادي كه در طبقه متوسط يا پايين جامعه قرار دارند از امكانات زندگي شهري محروم باشند. سال‌هاست كه قشر متوسط فقط نظاره‌گر بوده‌اند و همواره دست‌شان از امكاناتي كه به آن نياز دارند، كوتاه است. تبعيض كه در اين سال‌ها در جامعه نهادينه شده، اين‌بار اقشار متوسطي را مانند خبرنگاران، بيماران، جانبازان و حتي پزشكان كه جان بسياري از بيماران در دست آن‌هاست،هدف قرار داده تا امكاني راكه اين سال‌ها از آن برخوردار بوده‌اند،از آن‌ها بگيرد.
برخي اقشار جامعه از جمله خبرنگاران، بيماران خاص، پزشكان و جانبازان به قول آقايان از رانت كه شايد نيز حق‌شان بوده، استفاده كرده و سال‌ها، مجوز ورود به طرح ترافيك با مبلغي اندك به آن‌ها اعطا مي‌شد. البته نياز به تردد گوناگون در محدوده طرح از مهم‌ترين دليل اعطاي مجوز طرح ترافيك به اين افراد بوده و به دليل اينكه اين اقشار (البته به غير از پزشكان) بيشتر آن‌ها از قشر متوسط جامعه هستند، توان پرداخت مبالغ بالا رابراي ورود به محدوده طرح نداشته‌اند، پس به اين دليل از ارفاقاتي بهره‌مند مي‌شدند . خبرنگاران و عكاسان كه به سبب ماهيت شغلي خود و اطلاع رساني از اخبار و حوادث مجبورند روزانه در نقاط مختلفي از شهر تردد كنند. برخي بيماران خاص و جانبازان به خصوص بيماران دياليزي نيز به دليل شرايط خود نياز دارند كه بتوانند براي دسترسي به بيمارستان يا مراكز درماني از اين امكان استفاده كنند.
دريافت مجوز ورود به محدوده طرح با استفاده از رانت
هرچند كه در اين سال‌ها بسياري از افراد مختلف كه در اين گروه‌ها نيز قرار نداشتند با استفاده از رانت، مجوز ورود به محدوه طرح را دريافت مي‌كردند و تنها گروه‌هاي ذكر شده از آن بهره‌مند نمي‌شدند اما پس از روي كار آمدن شهردار جديد، شهرداري تهران طرحي مبني بر لغو مجوز طرح ترافيك را به شوراي شهر جديد پيشنهاد كرد و به دنبال آن نيز زمزمه‌هاي لغو طرح ترافيك قوت گرفت. محسن پورسیدآقایی، معاون حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران كه اين طرح را به تاييد نجفي شهردار تهران رسانده در مورد برخی جزيیات طرح جدید ترافیک سالانه تهران گفته‌است: در سال گذشته ۴۴۱ مرکز سهمیه آرم طرح ترافیک می‌گرفتند که امسال این سهمیه برای آن‌ها حذف می‌شود. به این صورت، شورای شهر می‌تواند برای جانبازان، بیماران خاص و حوزه‌های خبری، ردیف‌های تخفیف قايل شود اما درنهایت، این شورای شهر است که قیمت‌گذاری را انجام می‌دهد.به گفته وي، در حال حاضر سقف پرداختی برای طرح ترافیک سالانه ۳۶ هزار تومان درنظر گرفته شده و قرار است از درآمد حاصل از اجرای طرح ترافیک جدید، هزار دستگاه اتوبوس و ۲۰ قطار مترو خریداری و در سال آینده به‌کار گرفته شوند. وي همچنين گفته كه ما معتقدیم با اجرای این طرح، ۲۰ درصد ترافیک کاهش می‌یابد اما دوستان‌مان در ناجا و وزارت کشور تضامین عملیاتی نیاز داشتند که این مهم مرتفع شد.
انتقادات رییس پلیس راهور به طرح جديد
اين در حالي است كه رییس پلیس راهور تهران بزرگ بارها انتقاداتي را به طرح پيشنهادي شهرداري مطرح كرده و از جمله مخالفان آن است . سردار مهماندار با اشاره به مباحث مطرح شده در خصوص تغییر شیوه اجرای طرح ترافیک، گفت: اگر قرار است طرحی اجرا شود، باید سازوکارهای اجرایی آن نیز مانند نصب دوربین‌ها و امکاناتی که بتوانیم نحوه اجرای آن را مدیریت کنیم، فراهم شود. وي همچنين درباره سهمیه قشرهای خاص برای ورود به طرح ترافیک تهران نیز گفته كه در مورد طرح ترافیک سهمیه‌هایی برای بعضی اقشار مانند خبرنگاران، پزشکان و همچنین جانبازان که ضرورت ایجاب می‌کند وارد طرح شوند، وجود دارد که طبق توافق انجام شده و این سهمیه‌ها همچنان به قوت خود باقی است. به گفته وی، مساله‌ای که اکنون درحال بررسی آن هستیم، نحوه پرداخت عوارض ورود به محدوده است که به نفع مردم خواهد بود.
قيمت پيشنهادي روزانه 36 هزار تومان!
اين درحالي است كه رقم پيشنهادي براي ورود به محدوده طرح روزانه مبلغ 36 هزار تومان بيان شده است كه البته اين مبلغ براي قشر متوسط جامعه مبلغي ناچيز بوده و توان پرداخت آن را نيز دارند. اما آيا افرادي مانند خبرنگاران و عكاسان كه سال‌هاست با كمترين ميزان حقوق مشغول به فعاليت هستند يا بيماران دياليزي كه هزينه سرسام‌آور درمان، كمرشان را خم كرده نيز مي‌توانند اين مبلغ را پرداخت كنند؟
درآمدزايي شهرداري از طرح جديد
هرچند به گفته مسئولان شهرداري، مهم‌ترين هدف از لغو مجوز ورود به محدوده طرح ترافيك، كاهش آلودگي هوا و كاهش ترافيك بيان شده است اما به نظر مي‌رسد پرداخت اين مبلغ براي برخي اقشار جامعه به ويژه افرادي كه از تمكن مالي برخوردارند، ناچيز بوده و به راحتي با پرداخت آن مي‌توانند به محدوده طرح وارد شوند. پس پرواضح است كه كاهش آلودگي هوا و همچنين كاهش ترافيك براي لغو مجوز ورود به محدوده طرح ترافيك نمي‌تواند توجيه مناسبي براي اين طرح پيشنهادي باشد و بيش از پيش درآمدزايي شهرداري از اين طرح را نمايان مي‌كند.
در اين زمينه سرهنگ عین ا... جهانی، معاون اجتماعی پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا گفت‌است : با طرح ترافیک جدید مسئولان حتی نمی‌توانند پاسخگوی نیاز ساکنان همان منطقه باشند.با توجه به تعداد خودروهای ورودی و آلودگی ایجاد شده، به هیچ وجه طرح مثبتی نبوده و موجبات نارضایتی و همچنین افزایش آلودگی و در نهایت عدم کنترل ترافیک را به همراه خواهد داشت.
اجراي طرح جديد، تهران را بامشكلات عديده‌اي روبه‌رو خواهد كرد
اين درحالي است كه نجفي پس از نشستن بر مسند شهردار تهران از موضوع بدهي‌هاي زياد شهرداري سخن به ميان آورده بود و اين اواخر نيز در پي افشاگري شهردار تهران موضوع بدهي52 هزار ميليارد توماني شهرداري را مطرح كرده كه البته اين موضوع نيز مي‌تواند جنبه درآمدزايي شهرداري از اين طرح را پررنگ‌تر كند. اما آيا طرح جديد عادلانه است؟
حسين رحمت الهي، حقوق‌دان و استاد دانشگاه با بيان اينكه بنده نسبت به عواقب اين طرح جديد نگران هستم به «قانون» مي‌گويد: مسئولاني كه اين طرح را پيشنهاد داده‌اند، خودشان مي‌دانند كه سرانجام اجراي اين طرح چه خواهد شد. البته در برخي شهرهاي اروپايي و آمريكايي نيز افراد براي ورود به برخي خيابان‌ها بايد عوارض بپردازند اما اجراي اين طرح با توجه ‌به پيشينه شهر تهران و ترافيك موجود درآن با مشكلات ‌بسياري همراه خواهد بود. حدود ‌چهار ميليون خودرو در تهران وجود دارد؛ اگر حتي يك سوم آن‌ها نيز بخواهند وارد محدوده طرح ترافيك شوند، چه اتفاقي خواهد افتاد؟ اوضاع بسيار به هم ريخته خواهد شد.
اين حقوق‌دان ادامه داد: در طرحي كه ‌اين اواخر شهرداري ارائه كرده ، ‌سه رينگ براي تهران درنظر گرفته شده است كه هر كدام از آن‌ها قيمت خاص خود را دارد و در ساعت‌هاي مختلف نيز اين قيمت‌ها متفاوت خواهد بود؛ البته خودروهايي كه وارد اين رينگ‌ها مي‌شوند به صورت مستمر تردد نمي‌كنند و با توجه به ترددشان، وجوهي از آنان اخذ خواهد شد. اما نگراني عمده اين است كه در صورت اجراي اين طرح، تهران چه سرنوشتي پيدا خواهد كرد؟زيرا در حال حاضر نيز تعداد بسياري از رانندگان شخصي مسافركش شهرستاني، روزانه با پرداخت حدود 40 هزار تومان وارد محدوده طرح ترافيك مي‌شوند و به جابه‌جايي مسافران مي‌پردازند. پس مهم‌ترين نكته در اين طرح مديريت تقاضاي افراد براي ورود به طرح است زيرا در صورتي كه روزي جمعيت كثيري بخواهند وارد رينگ دو يا وسط شوند، شهر تهران با مشكلات بسياري مواجه خواهد شد و شاهد ترافيك سنگيني در اين قسمت خواهيم بود. به اعتقاد بنده اين طرح نياز به تامل بيشتري دارد.
اين استاد دانشگاه در پاسخ به اين سوال كه اين اقدام ناقض حقوق شهروندي نيست؟توضيح داد: به هر حال همه ما در اين شهر زندگي مي‌كنيم و دولت بايد تدابيري بينديشد تا زندگي كردن در اين شهر آسان‌تر شود. هرچند كه اين گونه‌ طرح‌ها موقتي است زيرا سيستم حمل و نقل ايران مبتني بر سيستم آمريكايي است كه فرد محور است. به نظر بنده در صورتي كه وسايل نقليه عمومي مانند مترو و ترن‌هاي شهري افزايش يابند و البته مدت انتظار مسافران ‌نيز در كمترين حالت باشد، مي‌توان شهروندان را ترغيب كرد كه از ناوگان حمل‌ونقل عمومي استفاده كنند و البته اين موضوع بهتر از اين‌‌طرح‌هايي است كه باعث نابودي شهر تهران خواهند شد.
رحمت الهي در مورد درآمدزايي شهرداري از اين طرح نيز خاطرنشان كرد: اكنون دركشور ايران ‌به‌دليل اثر سياست‌هاي بعد از انقلاب، تركيب جمعيت شهر و روستا به هم خورده است؛ به عبارت ديگر شايد 20درصد از جمعيت ايران در روستاها زندگي كنند.نكته ديگر اينكه دولت، 1200 تا 1400 شهر كوچك و بزرگ دارد كه شهرداري‌ها بايد خودشان بتوانند درآمدزايي كنند زيرا هيچ دولتي نمي‌تواند اين 1400شهر را حمايت مالي كند و بايد بخشي از آن بردوش مردم ‌بوده و البته دولت نيز به دنبال درآمدزايي ثابت باشد. ضمن اينكه افرادي كه در شهرها زندگي مي‌كنند نيز بايد در ازاي دريافت خدمات كامل، عوارض اين شهرنشيني را بپردازند. اگر هدف دولت از اين طرح فقط درآمدزايي باشد، مذموم است؛ به دليل اينكه بايد خدمات عمومي در اولويت باشد. اما به اعتقاد بنده شهرداري‌ها مجبور به‌ درآمدزايي هستند.
در خاتمه بايد گفت با اجرايي شدن طرح جديد افرادي كه از تمكن مالي برخوردارند، مي‌توانند به راحتي وارد محدوده طرح شوند كه البته تعداد آن‌ها نيز كم نيست ‌و اين موضوع مي‌تواند آلودگي شهر تهران و همچنين بار ترافيك را افزايش دهد؛ درحالي كه شهروندان تهراني سال‌هاست از وجود ذرات معلق و آلودگي هوا رنج مي‌برند و با بيماري‌هاي بسياري دست و پنجه نرم مي‌كنند. پس به نظر مي‌رسد اين طرح نه تنها نمي‌تواند حقوق شهروندان را استيفا كند بلكه به تبعيض ميان قشر مرفه جامعه و قشر متوسط دامن خواهد زد.