ماجراجویی جدید اردوغان

در راستای انجام مقدمات برای برگزاری عملیات زمینی در منطقه عفرین سوریه توسط نیروهای مسلح ترکیه، تانک‌ها و پرسنل نظامی این کشور وارد خاک سوریه شدند‌.
نخست‌وزیر ترکیه دیروز در سخنانی با اعلام ورود نیروهای کشورش به منطقه عفرین تاکید کرد این عملیات در چهار مرحله انجام می‌شود و شامل ایجاد منطقه حائل به عمق ۳۰ کیلومتری خواهد بود‌. پیشتر نخست‌وزیر ترکیه اعلام کرده بود عملیات زمینی این کشور در عفرین روز یکشنبه آغاز می‌شود‌. این عملیات تحت عنوان شاخه زیتون برای مقابله با نیروهای یگان‌های مدافع خلق کرد (مورد حمایت آمریکا) در شمال سوریه اجرا می‌شود‌.
با انجام حملات هوایی ترکیه مقامات محلی عفرین اعلام کردند دست‌کم ۱۰ نفر از ساکنان این منطقه مجروح شده‌اند‌. این در حالی است که رییس ستاد مشترک ارتش ترکیه اعلام کرده بود ترکیه تمام تدابیر لازم را برای جلوگیری از وارد آمدن هر گونه ضرر به غیرنظامیان لحاظ کرده است‌. همچنین در پی حملات هوایی، کمپ پناهجویان روبار که برای آوارگان استان حلب استفاده می‌شد، تخریب شد‌. همچنین جنگنده‌های ترکیه یک پایگاه هوایی محلی را که توسط نیروهای آمریکایی برای انتقال تسلیحات به کردهای سوریه استفاده می‌شد، هدف قرار دادند‌.
عدم اطلاع دمشق از عملیات شاخه زیتون


در حالی که ارتش ترکیه عملیات هوایی و تحرکات زمینی خود را در اطراف عفرین سوریه ادامه می‌دهد، یک منبع در وزارت خارجه سوریه ادعاهای ترکیه مبنی بر اینکه دمشق را در جریان عملیات نظامی نیروهای خود در عفرین قرار داده، تکذیب کرد‌.
این منبع وزارت خارجه سوریه با محکوم کردن تجاوز نیروهای ترکیه‌ای به خاک سوریه ادعاهای ترکیه را مبنی بر اینکه مقامات سوریه را از عملیات نظامی خود مطلع ساخته، تکذیب کرد‌. این منبع افزود دمشق به شدت این تجاوز ترکیه به شهر عفرین را که جزئی لاینفک از خاک سوریه است، محکوم می‌کند‌.
پیشتر وزیر خارجه ترکیه گفته بود کشورش به دولت سوریه به صورت مکتوب عملیات نظامی در عفرین را اطلاع داده و در عین حال سفرای ایران و روسیه را هم در جریان عملیات عفرین قرار داده است‌. مولود چاووش اوغلو گفت: جنگنده‌های ما اهدافی را در سوریه بمباران کردند و انتظار داریم هم‌پیمانان در کنار سازمان‌های تروریستی قرار نگیرند‌. وی افزود: ارتش ترکیه ۹۵ درصد اهداف را بمباران کرد و تنها تروریست‌ها را هدف قرار داد‌. این در حالی است که وزارت خارجه سوریه تاکید کرد این خصومت به منزله جدیدترین گام در تجاوزات ترکیه به حاکمیت سوریه است‌.
حمله به ۱۰۸ پایگاه یگان‌های مدافع خلق کرد
منابع نظامی در ارتش ترکیه گفتند جنگنده‌های ترکیه شنبه‌شب گذشته ۱۰۸ هدف وابسته به نیروهای کرد در عفرین را بمباران کردند که از جمله آن اهداف، فرودگاه نظامی منغ در حومه حلب بود‌. فرودگاه منغ در نزدیکی شهرک منغ در حومه شمالی حلب در همجواری جاده بین‌المللی قرار دارد که حلب را در گذرگاه السلامه در شهر اعزاز به مرزهای ترکیه متصل می‌کند که تحت کنترل یگان‌های مدافع خلق کرد است‌.
منابع افزودند تمام کشته‌ها و زخمی‌ها به بیمارستان‌ها منتقل شدند که افراد مسلح کرد بودند‌. همزمان با بمباران مواضع یگان‌های مدافع خلق در شهر توسط جنگنده‌های ترکیه‌ای یگان‌های ارتش آزاد سوریه (مخالفان سوری) به مناطق تحت کنترل کردها وارد شدند‌. این بعد از مقدمه‌چینی یگان‌های توپخانه‌ای ترکیه بود که در نوار مرزی بین دو استان کلیس و‌ هاتای در جنوب ترکیه مستقر هستند‌.
درگیری‌هایی نیز بین یگان‌های مدافع خلق و افراد مسلح ارتش آزاد سوریه در دو روستای قسطل و زعره در غرب عفرین درگرفت‌. به گفته منابع یگان‌های مدافع خلق کرد، تاکنون هفت غیرنظامی و سه نیروی کرد در این حملات کشته شده‌اند‌. یگان‌های مدافع خلق کرد که ترکیه آنها را شاخه‌ای از حزب کارگران کردستان (پ‌ ک‌ ک) می‌داند بر مناطق گسترده‌ای در شمال شرق فرات به اضافه عفرین تسلط دارند‌.
این در حالی است که جنگنده‌های ترکیه مواضع شبه‌نظامیان کرد را در عفرین در شمال غربی سوریه را در چارچوب عملیاتی با عنوان شاخه زیتون آغاز کردند‌. رییس‌جمهور ترکیه تاکید کرد: این عملیات عملا به صورت میدانی آغاز شده و تا آزادسازی منبج و مرزهای عراق ادامه خواهد داشت‌.
آغاز عملیات زمینی
نخست‌وزیر ترکیه گفت:‌ جنگنده‌های ترکیه شنبه گذشته بمباران اهداف وابسته به یگان‌های مدافع خلق کرد و حزب اتحاد دموکراتیک سوریه را در عفرین آغاز کردند‌. وی اظهار کرد: نیروهای زمینی ترکیه اقدامات ضروری را با توجه به تحولات میدانی انجام خواهند داد‌. ترکیه آن طور که ادعا می‌شود کردها را هدف نمی‌گیرد بلکه هدف ما نجات برادران‌مان از ظلم تروریسم در این شهر است‌.
رییس ستاد ارتش ترکیه تصریح کرد: این عملیات در چارچوب حقوق ترکیه برگرفته از قانون بین‌المللی و قطعنامه‌های شورای امنیت در زمینه مبارزه با تروریسم و حق دفاع از خود که در ماده ۵۱ توافقنامه سازمان ملل آمده و با احترام به تمامیت ارضی سوریه اجرا شد است‌. رییس ستاد ارتش ترکیه با دو همتای روس و آمریکایی خود تماس تلفنی برقرار کرده و آنها را در جریان روند عملیات و اهداف آن قرار داد‌.
مسکو نسبت به عملیات نظامی ترکیه ابراز نگرانی کرد و گفت از نزدیک تحولات را دنبال می‌کند و طرف‌های درگیر را به خویشتنداری دعوت کرد‌. وزارت دفاع روسیه اظهار کرد عملیات نظامی‌ای که ترکیه علیه کردها در عفرین شروع کرده در نتیجه اقدامات تحریک‌آمیز آمریکاست‌. در بیانیه وزارت دفاع روسیه آمده است گام‌های واشنگتن با هدف منزوی کردن محله‌های کردنشین و مجهز ساختن نیروهای حامی خود به سلاح از اصلی‌ترین عوامل تحرک نظامی ترکیه است‌. روسیه افزود موضع آمریکا نابودکننده روند صلح و مذاکرات صلح ژنو است‌. در این بیانیه آمده است گام‌های لازم برای تضمین امنیت نیروهای روس در سوریه برداشته شده و نیروهای روسی از منطقه عملیات در عفرین خارج و در مناطق دیگر مستقر شده‌اند‌.
پنتاگون شنبه گذشته اعلام کرد از نزدیک اوضاع شهر عفرین در مرزهای ترکیه و سوریه را بعد از اعلام آغاز عملیات ارتش ترکیه زیر نظر دارد‌. سخنگوی پنتاگون در امور خاورمیانه گفت: نیروهای آمریکایی مراقب تحولات این شهر هستند‌. وی از طرف‌های کرد و ترکیه خواست به جای درگیری با یکدیگر، بر مبارزه با داعش تمرکز کنند‌.
اردوغان برای حمله به سوریه بهای سنگینی‌ می‌پردازد
اردوغان ممکن است بهای سنگینی برای تجاوز نظامی ترکیه به شمال سوریه بپردازد‌. به نوشته روزنامه اینترنتی وزگلیاد، ترکیه حملات هوایی خود علیه شبه‌نظامیان کرد در منطقه عفرین در شمال غربی سوریه آغاز کرده است‌. رجب طیب‌اردوغان شنبه گذشته شخصا از آغاز عملیات نظامی شاخه زیتون خبر داد و ابراز اطمینان کرد که این عملیات موفقیت‌آمیز بوده و حتی در سایر شهرهای سوریه هم انجام خواهد شد‌. البته با این وجود هنوز خیلی زود است تا از موفقیت‌آمیز بودن این اقدام نظامی سخنی به میان آورد، برای اینکه شبه‌نظامیان کرد منطقه که از سوی آمریکا تجهیز نظامی شده‌اند، ممکن است ابتکارعمل در جبهه‌های نبرد را در دست گرفته و حتی به حملات نظامی ترکیه پاسخ دهند‌.
در وزارت خارجه روسیه اعلام شده مقامات مسکو از آغاز عملیات نظامی ترکیه در خاک سوریه ابراز نگرانی کرده‌اند و روند اوضاع در منطقه را با دقت زیر نظر خواهند داشت‌. رییس ستاد کل نیروهای مسلح و معاون وزیر دفاع روسیه پنجشنبه گذشته در مسکو با همتای ترکیه‌ای خود مذاکراتی داشت‌. محافل کارشناسی ترکیه معتقدند طرفین در خصوص جزییات این عملیات به توافق رسیده‌اند‌.
به عقیده بسیاری از ناظران، ترکیه در عملیات نظامی خود در عفرین، تکیه خود را روی حملات هوایی خواهد گذاشت، برای اینکه اقدام نظامی با توپخانه و ماشین‌های زره‌پوش برای مقابله با حدود 15 هزار نیروی کرد به خوبی آموزش نظامی دیده، موثر نخواهند بود‌. مقامات دمشق هم هشدار داده‌اند به هر نوع اقدام نظامی از سوی ترکیه که دخالت نظامی در سوریه محسوب می‌شود، قاطعانه پاسخ داده خواهد شد و نیروی هوایی سوریه آماده است هر هدفی در آسمان این کشور را هدف قرار دهد‌.
موفقیت در عملیات شاخه زیتون به اردوغان این امکان را خواهد داد تا اعتبار لطمه‌دیده خود در نتیجه عملیات سپر فرات که بسیار بیشتر از حد انتظار به طول انجامیده و نتیجه مورد نظر مقامات آنکارا را نیز نداشت، دوباره به دست آورد‌. اکنون اردوغان دوباره نسبت به موفقیت نظامی ترکیه در این عملیات اطمینان داشته و وعده داده هدف بعدی نیروهای ترکیه بعد از گرفتن عفرین، منبیج سوریه خواهد بود که مهم‌ترین شهر در مسیر ترکیه به طرف شهر رقه است‌.
مدیر مرکز تحقیقات خاورمیانه-قفقاز معتقد است اردوغان بازی خطرناکی را آغاز کرده است‌. به عقیده وی، کردها قادر هستند به‌طور شایسته‌ای در برابر حملات ترکیه بایستند و حتی ابتکارعمل را در عرصه نبرد به دست گیرند‌. وی در گفت‌وگو با این روزنامه گفت: اوضاع اصلا قابل پیش‌بینی نیست‌. آمریکایی‌ها کردهای سوریه را به خوبی برای چنین حملاتی تجهیز نظامی کرده‌اند‌. آنها اکنون تا دندان مسلح بوده و آماده مقابله با ارتش ترکیه هستند و نظامیان ترک قطعا تلفات زیادی خواهند داشت‌.
آمریکا، ترکیه را به سمت جنگ خطرناکی سوق داده
این کارشناس روس با اشاره به اینکه بعد از آغاز این عملیات، سوریه کاملا خود را محق می‌داند تا از خاک خود دفاع کند، افزود: چنین احساس می‌شود که آمریکایی‌ها اردوغان را به نقطه مرگباری هدایت کرده‌اند تا او را به جنگی با دورنمای نامشخص بکشاند‌. هیچ تضمینی برای پیروزی سریع ارتش ترکیه وجود ندارد و این مساله حتی می‌تواند به یک کودتای نظامی دیگر در داخل ترکیه بینجامد‌.
تاراسوف یادآور شد: اردوغان وارد بازی بسیار جدی و خطرناکی شده است‌. او در رویارویی با آمریکا، ناتو و اتحادیه اروپا، نه با ایران و نه با روسیه به توافق نرسید‌. بلندپروازی‌های نظامی اردوغان ممکن است در نخستین برخورد با شبه‌نظامیان کرد که به گفته نظامیان روس دارای آمادگی رزمی بسیار بالایی هستند، سقوط کند‌.
اشتباه سیاسی اردوغان در آغاز عملیات شاخه زیتون
این کارشناس روس تاکید کرد: موفقیت ضعیف در عملیات سپر فرات مانع از آن می‌شود تا ارتش ترکیه بتواند موثر عمل کند‌. البته نتیجه‌گیری فعلا زود است اما این واقعیتی است که دولت ترکیه در حال حاضر نه‌تنها در داخل مرزهای خود با مناقشه روبه‌رو است بلکه در معرض خطر از دست دادن تمامیت ارضی خود قرار گرفته و اگر چنین اتفاقی بیفتد، این دومین فاجعه ژئوپلیتیکی بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی خواهد بود‌.
این کارشناس معتقد است آغاز عملیات شاخه زیتون یک محاسبه سیاسی اشتباه بود که نشان‌دهنده کمبود تجربه تفکر دولتی اردوغان است‌. در حالی که ترکیه برخلاف جمهوری‌های شوروی سابق، کشوری باز است که با غرب همگرایی خوبی داشت‌. آنها باید متخصصانی داشته باشند که به خوبی اوضاع منطقه را تجزیه و تحلیل کنند‌ ولی آنها مرتکب اشتباه نابخشودنی شده‌اند که شبه‌نظامیان کرد سوری را دست‌کم گرفته‌اند‌.
تاراسوف افزود: البته مشخص نیست چرا آمریکایی‌ها به شریک دیرین خود در ناتو پشت کرده‌اند‌. واشنگتن در واقع همچنان در فکر اجرای سناریوی بهار عربی در ترکیه است‌. آمریکا حتی ممکن است از عامل کردها علیه ایران نیز استفاده کند‌. مساله این است که شاید دیدگاه‌های مختلفی در خصوص اقدامات آمریکایی‌ها در خاورمیانه وجود داشته باشد‌ اما نمی‌توان با این نظریه مخالفت کرد که آنها قدم به قدم نقشه‌های خود را در منطقه پیش می‌برند‌.