سقوط بورس

هادی مومنی- روزهای سبز بورس و رشد بی‌محابای شاخص بورس که رکوردهای پنجاه سال اخیر این بازار را در یک ماه اخیر تغییر داد، به همان سرعتی که همه چشم‌ها را خیره کرد، این روزها در حال یک عقبگرد بزرگ است‌. ریزش 687 واحدی نماگر بورس در معاملات روز گذشته که سنگین‌ترین سقوط بورس در سال 1396 را شکل داد به روشنی وجود حباب و شکسته شدن آن در این بازار را تایید کرد‌. هر چند که اجرای دستورالعمل تازه در بورس تهران را می‌توان یک محرک تاثیرگذار در این زمینه عنوان کرد اما ریزش بیش از 1000 واحدی شاخص بورس در سه روز معاملاتی اخیر که از روز سه‌شنبه هفته گذشته در بازار سهام آغاز و روز گذشته به اوج خود رسید بیشتر از آن که تحت تاثیر شوک اعمال دستورالعمل جدید در بورس باشد خالی شدن حباب قیمت و رشد شاخص کل بورس را می‌توان برای آن بیان کرد‌. نگاهی به آمارهای موجود نشان می‌دهد که در سال‌جاری شاخص بورس قبل از کاهش شدید روز گذشته 9 دی ماه 96، بیشترین ریزش را در 17 خردادماه و با 535 واحد تجربه کرده بود‌. افزون بر این متغییر اصلی معاملات تالار شیشه‌ای در 17 مهرماه با 504 واحد، 19 شهریورماه با 419 واحد، 15 مهرماه با 360 واحد «همزمان با اعلام تغییر روش توقف و بازگشایی نمادها» و 22 خرداد ماه با 306 واحد نیز بالاترین سطح افت را به ثبت رسانده بود که البته همه این عقبگردها تحت تاثیر سقوط روز گذشته قرار گرفته است‌. در عین حال ارزش بازار نیز که در یک ماه اخیر به بالاترین رشد دست پیدا کرده بود در پایان سه روز معاملاتی اخیر تا مرز 5000 میلیارد تومان کاهش را در تابلوهای آماری به ثبت رسانده که نشان‌دهنده این مساله است که نقدینگی در این بازار در حالت بی‌ثباتی قرار گرفته است‌. جالب آن‌که یک آمار دیگر نیز روز گذشته مشخص کرد که بازدهی سرمایه‌گذاری در طلا هفته گذشته از بازدهی بورس پیشی گرفته است که این نکته هم می‌تواند برای فعالان و سرمایه‌گذاران بازار سهام علامت‌های معنی‌داری را مخابره کند‌. به هر ترتیب روزهای آینده افق پیش روی بورس و سهامداران را به خوبی روشن خواهد کرد و باید اندکی صبر را پیشه کرد‌.
جزییات معاملات
درباره جزییات معاملات باید گفت‌: شاخص بورس روز گذشته با سنگین‌ترین ریزش سال ۹۶ مواجه شد و با ۶۸۷ واحد کاهش به ۹۷ هزار و ۲۱۱ واحد رسید‌. معاملات تالار شیشه‌ای در اولین روز هفته که تحت تاثیر اجرای وظایف واگذارشده از سوی سازمان بورس به بورس اوراق بهادار تهران بود برای سهامداران و فعالان این بازار اتفاق‌های متفاوت و جدیدی را رقم زد به‌طوری که بر اساس دستورالعمل جدید برخی نمادهای معاملاتی بزرگ با پیغام تعلیق از سوی ناظر بازار مواجه شدند‌. این گزارش می‌افزاید شاخص‌های اصلی بازار سهام در اولین روز معاملاتی هفته با ریزش دسته جمعی روبه‌رو شدند‌. بر این اساس شاخص کل با (۶۸۷) واحد افت معادل (70/0) درصد به ۹۷ هزار و ۲۱۱ واحد، شاخص قیمت «وزنی - ارزشی» با (۲۲۰) واحد ریزش معادل (70/0) درصد به ۳۱ هزار و ۱۵۶ واحد، شاخص کل «هم وزن» با (۲۱۸) واحد کاهش معادل (22/1) درصد به ۱۷ هزار و ۶۶۲ واحد، شاخص قیمت «هم وزن» با (۱۶۴) واحد افت، معادل (22/1) درصد به ۱۳ هزار و ۳۱۸ واحد، شاخص آزاد شناور با (۸۵۳) واحد کاهش، معادل (81/0) درصد به ۱۰۴ هزار و ۴۸۴ واحد، شاخص بازار اول با (۵۳۴) واحد ریزش معادل (77/0) درصد افت به ۶۹ هزار و ۱۵ واحد و شاخص بازار دوم با (۱۲۲۳) واحد رشد معادل (59/0) درصد، به ۲۰۷ هزار و ۱۹۶ واحد رسید‌.
نمادهای تاثیرگذار


گفتنی است آمارهای تالار شیشه‌ای نشان می‌دهد که روز گذشته تنها نماد «فملی با ۵۷ واحد» بیشترین تاثیر را در رشد شاخص داشتند که با فشار زیاد سایر نمادها عملا این متغییر با صعود همراه نشد به‌طوری‌که ۶ نماد «فولاد با (۷۱) واحد، وغدیر با (۴۵)، شپنا با (۴۳) واحد، خودرو با (۴۰) واحد، پارسان با (۳۸) و فارس با (۳۵) واحد» بیشترین تاثیر منفی را بر نماگر اصلی بورس از خود برجای گذاشتند تا شاخص کل بورس با یک ریزش سنگین روبه‌رو شود‌.
افت ۲ درصدی شاخص صنایع
از سوی دیگر، روز گذشته همه شاخص صنایع بورسی به جز محصولات چوبی با افت شدید همراه بودند و به‌طور میانگین دو درصد کاهش را تجربه کردند به‌طوری‌که شاخص «محصولات چوبی با ۲۵۸۳ واحد رشد معادل پنج درصد به ۵۴ هزار و ۳۰۶ واحد، لاستیک با (۴۶۲) واحد افزایش معادل (21/2) درصد به ۲۰ هزار و ۴۴۵ واحد، ماشین‌آلات با (۳۹۵) واحد افزایش معادل (47/2) درصد به ۱۵هزار و ۵۸۹ واحد، زغالسنگ با (۳۵) واحد افت معادل (51/2) درصد به یک هزار و ۳۶۰ واحد، محصولات فلزی با (۶۴۲) واحد افت معادل (54/2) درصد به ۲۴ هزار و ۶۳۲ واحد، زراعت با (۱۷۳) واحد کاهش معادل (62/2) درصد به شش هزار و ۴۲۹ واحد، خودرو با (۵۴۳) واحد افت معادل (08/3) درصد به ۱۷ هزار و ۷۴ واحد» رسید‌.
توقف و بازگشایی نمادها
افزون براین روز گذشته نماد معاملاتی شرکت‌های «صنایع کاغذسازی کاوه، کارخانجات پارس الکتریک، کارخانجات نساجی بروجرد، نوسازی ساختمان تهران، بانک اقتصاد نوین، بانک سینا، ارقام، کارخانه‌های تولیدی و صنعتی ثابت خراسان، کالسیمین، تولید مواد اولیه داروپخش، داروسازی فارابی، نفت سپاهان، داروسازی تولیددارو، صنعتی بهپاک، تولید مواد اولیه دارویی البرزبالک» از سوی ناظر بازار سهام بازگشایی و در مقابل نماد معاملاتی «شرکت‌های ترانسفو و اوراق اختیار فروش تبعی آن، قرارداد اختیار سهام ترانسفو» متوقف شدند‌.
شیوه معاملات در فرابورس
از سوی دیگر، با اجرای دستورالعمل اجرایی جدید نحوه انجام معاملات اوراق بهادار در فرابورس اعلام شد که در بازار ابزارهای نوین مالی، آن دسته از نمادهای معاملاتی که مشمول پرداخت سود یا اجاره‌بها در سررسیدهای اعلامی هستند، از روز گذشته بابت پرداخت این سود یا اجاره‌بها متوقف نخواهند شد و همواره قابل معامله هستند‌. روز گذشته همچنین نماد معاملاتی «بیمه دی و تولیدی قند شیروان قوچان و بجنورد» براساس ماده ۴۲ دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس مشمول لغو پذیرش به علت شمولیت بیش از سه سال در ماده ۱۴۱ اصلاحیه قانون تجارت اعلام شدند که برای ارائه برنامه خروج از این ماده می‌بایست حداکثر تا تاریخ ۹ بهمن‌ماه امسال به هیات پذیرش فرابورس مراجعه کنند‌.
افزایش و کاهش قیمت‌ها
اما تابلوهای خرید و فروش سهام در تالار شیشه‌ای روز گذشته نشان داد که قیمت سهام نمادهای «شسپا، فاسمین، وسینا، چفیر، بورس، کبافق و بنیرو» با رشد قیمت و نمادهای «سبجنو، خمهر، وسپه، فولاژ، قمرو، خموتور و رتکو» بیشترین کاهش قیمت را برای سهامداران خود رقم زده‌اند‌. در نهایت در انتهای اولین روز کاری بورس در هفته جاری در ۹۹ هزار و ۵۵۹ نوبت معاملاتی، یک میلیارد و ۱۲۴ میلیون اوراق بهادار به ارزش ۲۵۲ میلیارد تومان در بورس معامله شد و ارزش به ۳۸۸ هزار و ۸۳۷ میلیارد تومان رسید‌.