گران خریدن به گرانفروشی دامن می‌زند؛

پروانه کُبره- بدون شک گرانی دلار، یلدای امسال را نسبت به سال‌های گذشته متفاوت‌تر می‌کند. اگرچه هر سال قیمت کالاهای پرمصرف این شب بدون هیچ دلیل قانع‌کننده‌ای بالا می‌کشد اما امسال بهانه جدیدی برای افزایش قیمت‌ها دست سودجویان افتاده است‌. گرانی دلار بر کالاهای خوراکی و مصرفی تاثیر چشمگیری گذاشته و افزایش قیمت‌ها قدرت خرید مردم را با چالش جدیدی مواجه کرده است‌. معمولا اوضاع بر این قرار است که دراعیاد و مناسبت‌های خاص‌، بازار خوراکی‌ها و میوه تره‌بار به تکاپو می‌افتد‌ و کسانی که در این بخش فعالیت می‌کنند با فرا رسیدن چنین مناسبت‌هایی دلی از عزا در می‌آورند و تلافی روزهای رکود را به شکل باور نکردنی‌ای در می‌آورند‌. از اوایل آذرماه فعالان بازار برای یلدای امسال همین پیش‌بینی را کرده بودند‌. به گفته آنها مردم از اواسط آذر شروع به خرید مایحتاج این شب لاکچری کرده‌اند‌. این در حالی است که قیمت دلار، بازار یلدای امسال را با تغییراتی مواجهه کرده‌. هرچند امسال به غیر از هندوانه و انار‌، قیمت سایر میوه‌ها تغییر چندانی نکرده اما همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد بازار آجیل وضعیت مناسبی ندارد و تنش در این بازار به اوج خود رسیده است‌. این موضوع می‌تواند زنگ خطری برای بازار شب عید هم باشد‌. چیزی تا سال جدید باقی نمانده‌، هشداری که باید از سوی مسوولان جدی گرفته شود تا اوضاع برای عید 97 بدتر نشود‌. واقعیت این است که مراسم شب یلدا و خورد و خوراک آن در کشور و به خصوص در پایتخت با توجه به قدرت خرید هر خانوار و جیب سرپرست آن خانوار متفاوت و متغیر برگزار می‌شود به‌طوری‌که هندوانه یا آجیل و شیرینی در شمال شهر بسیار گران‌تر و متفاوت‌تر از مناطق مرکزی و جنوبی به فروش می‌رسد.
اگرچه در حال حاضر اوضاع اقتصادی مردم تعریفی ندارد اما مردم تا جایی که بتوانند برای این شب کم نمی‌گذارند و رسومات این شب را به جا می‌آورند‌. اما به‌طور کلی اگر بخواهیم از هزینه‌های بی‌حساب و کتاب و میلیونی اقشار سطح بالای جامعه صرف‌نظر کنیم و حداقل و کف هزینه شب یلدای یک خانواده چهار نفره را در نظر بگیریم، حدودا به رقم 225 هزار تومان خواهیم رسید‌.
بسته شب یلدای این خانواده شامل یک کیلو شیرینی و شکلات به قیمت 30 هزار تومان‌، یک کیلو آجیل مخصوص شب یلدا به‌طور متوسط به قیمت 75 هزار تومان، یک هندوانه پنج کیلویی به قیمت حدودی 15 هزار تومان، سه کیلوگرم انار 25 هزار تومان و یک ظرف میوه شامل سایر میوه‌ها 35 هزار تومان، 180هزار تومان می‌شود‌.
اگر به این مهمانی شام را هم اضافه کنیم با یک هزینه سرانگشتی برای شامی نظیر سبزی‌پلو با ماهی و کوکوسبزی شامل 5/1 کیلو ماهی معمولی به قیمت 25 هزار تومان، یک کیلو برنج ایرانی به قیمت 15 هزار تومان و یک کیلو سبزی پاک شده به قیمت پنج هزار تومان هزینه‌ای حدود 45 هزار تومان خواهد داشت که در مجموع، به‌طور متوسط هزینه یک شب یلدای معمولی برای یک خانواده چهار نفره، 225 هزار تومان آب می‌خورد‌ که بنا بر سلیقه افراد می‌تواند متفاوت باشد‌.


دلار بازار را بهم ریخت
امسال اگرچه بازار میوه و تره‌بار شرایط بهتری را طی می‌کند اما در هفته اخیر با افزایش قیمت همراه شده، در این مدت بارها مسوولان بازار اعلام کردند که مشکلی در حوزه تامین میوه‌های بازار وجود ندارد و انواع و اقسام میوه‌ها و خوراکی‌های مورد نیاز شب یلدا بدون کم و کاستی در بازار موجود است ‌اما با قیمت‌های باور نکردنی!
بر همین اساس رییس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران از افزایش ۲۵درصدی قیمت آجیل برای شب یلدا به‌دلیل نوسانات نرخ ارز خبر داد‌. مصطفی احمدی اظهار کرد: کمبود آجیل نداریم اما به‌دلیل بالارفتن نرخ ارز شاهد افزایش 25درصدی قیمت آجیل و خشکبار به‌ویژه پسته و بادام هندی و تخمه‌های وارداتی هستیم‌.
وی افزود: از دو ماه گذشته افزایش نرخ ارز بر قیمت آجیل و خشکبار تاثیر گذاشته و به همین دلیل امسال برای آجیل شب یلدا نرخ‌های سقف و کف را تعیین نمی‌کنیم در حالی که سال‌های گذشته قیمت آجیل را
اعلام می‌کردیم‌.
رییس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران تصریح کرد: برخی از اقلام در این حوزه صادر شده و برخی اقلام دیگر با وجود افزایش نرخ ارز وارد شده و همین موضوع‌ها باعث شده که مردم در شب یلدای امسال با قیمت‌های گوناگون در بازار آجیل مواجه باشند‌.
احمدی با بیان اینکه بیش از 70 نوع محصول در حوزه آجیل و خشکبار عرضه می‌شود، اظهار کرد: حدود 30 درصد محصولات آجیل و خشکبار وارداتی است و بیشتر واردات بادام هندی و همچنین بخشی از بادام درختی و تخمه آفتابگردان از طریق واردات تامین می‌شود‌.
وی با اشاره به نوسان قیمت آجیل در آستانه شب یلدا تاکید کرد: آجیل و خشکبار یک کالای صادراتی است و قطعا نرخ ارز بر بهای آن تاثیرگذار خواهد بود‌. در حال حاضر هر کیلوگرم پسته ایران بین 9 تا 13 دلار در بازارهای صادراتی به فروش می‌رسد بنابراین نوسانات بهای ارز بر قیمت آن در بازار داخل هم تاثیر می‌گذارد‌.
انار 12 هزار تومانی
میوه نیز جزو اقلام دیگری است که در سبد یلدای خانواده‌هاست‌. اما حرف و حدیث در مورد بازار میوه زیاد است‌. در حال حاضر قیمت انار به‌طور متوسط در مغازه‌های مرکز شهر کیلویی 12 هزار تومان و در چرخی‌ها تا کیلویی هشت هزارتومان فروخته می‌شود‌. قیمت هندوانه نیز در مغازه‌ها تا کیلویی سه هزار و پانصد تومان به فروش می‌رسد اما در حالی که برخی فعالان بازار نسبت به سرمازدگی باغات شمال کشور و کمبود نارنگی در بازار خبر داده بودند رییس اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار تهران با اشاره به افزایش 20 تا 30 درصدی قیمت نارنگی شمال افزود: خوشبختانه محصولات زمستانه رشد قیمتی چندانی نداشته است‌.
حسین مهاجران با بیان اینکه هندوانه پرمصرف‌ترین میوه شب یلداست، تصریح کرد: قیمت انار به جهت کمبود تولید 5/2 برابر سال قبل است‌.
وی همچنین در مورد انار نیز اظهار داشت: ساوه از مراکز بزرگ تولید انار در کشور است که متاسفانه طی سالیان گذشته به سبب سرمازدگی شدید، بخش عمده‌ای از باغات این منطقه از بین رفته و میزان تولید محصول کاهش یافته است‌.
بر این اساس متوسط قیمت برخی اقلام میوه‌وتره‌بار در بازار به این شرح است:
سیب زرد کیلویی ۴۵۰۰ تومان، سیب قرمز کیلویی ۵۰۰۰ تومان، خیار درختی کیلویی ۲۵۰۰ تومان، خیار بوته‌ای کیلویی ۳۰۰۰ تومان، انگور سیاه کیلویی ۵۰۰۰ تومان و موز کیلویی ۳۶۰۰ تومان قیمت دارد‌. همچنین هر کیلوگرم پرتقال ۵۰۰۰ تومان، نارنگی ۴۵۰۰ تومان و انار ۶۵۰۰ تومان فروخته می‌شوند‌.
نارنگی ریز و پرتقال آبگیری نیز کیلویی ۲۵۰۰ تومان قیمت دارند و در میان اقلام گران‌تر هر کیلوگرم آناناس ۱۴ هزار تومان و بِه ۱۲ هزار تومان است‌.
از یکی، دو روز قبل قیمت ۳ قلم میوه از جمله خیار‌، خرمالو و موز افزایش یافته است، در میان تره‌بار نیز سیب‌زمینی و پیاز همچنان در شیب افزایشی قرار دارند و به قیمت سابق خود بازنگشته‌اند و هر دو کیلویی ۲۵۰۰ تومان هستند‌.
همچنین لیموترش به عنوان گران‌ترین نوع تره‌بار کیلویی ۱۲ هزار تومان است‌. هر کیلوگرم کدو، چغندر، کلم، بادمجان، هویج و کاهو نیز ۲۰۰۰ تومان فروخته می‌شود‌. فلفل دلمه‌ای و گوجه‌فرنگی هم به ترتیب کیلویی ۲۵۰۰ و ۳۵۰۰ تومان قیمت دارند‌.
وعده ثبات قیمت شیرینی
یکی از خوراکی‌های پر مصرف شب یلدا‌، شیرینی و شکلات است به‌طوری‌که چه در این شب مهمان باشید و چه به مهمانی بروید نمی‌توانید بدون شیرینی یا شکلات این شب را سر کنید هرسال مسوولان تنظیم این بازار از گران نشدن انواع شیرینی برای شب یلدا خبر می‌دهند اما اگر سری به شیرینی‌فروشی‌های سطح شهر بزنید متوجه می‌شوید که شیرینی هم از گرانی‌های این شب مستثنی نیست‌.
اما رییس اتحادیه قنادان تهران گفت: نرخ شیرینی برای شب یلدا ثابت است و هیچ افزایش قیمتی در برنامه نیست‌.
علی بهرمند درباره وضعیت قیمت شیرینی برای شب یلدا، اظهار کرد: با وجود افزایش هزینه‌های تولید اما قیمت شیرینی ثابت بوده و هیچ‌گونه افزایشی را برای شب یلدا نخواهیم داشت‌.
وی با بیان این‌که قیمت انواع مختلف شیرینی بر اساس کیفیت تعیین می‌شود، گفت: نرخ مصوب هر کیلوگرم انواع شیرینی تر و خامه‌ای درجه یک 21 هزار تومان، شیرینی زبان پاپیونی 18 هزار تومان، شیرینی برنجی 18 هزار تومان، شیرینی گل‌محمدی (دانمارکی) 17 هزار و 500 تومان و کیک یزدی 13 هزار تومان تعیین شده است‌.
بهرمند افزود: قیمت هرکیلوگرم باسلق لوله‌ای ساده و باسلق لقمه‌ای گردویی بستگی به نوع مواد اولیه و کیفیت تولید آن متغیر است و نرخ ثابتی ندارد‌.
رییس اتحادیه قنادان تهران تصریح کرد: نظارت بر عملکرد قنادی‌ها و شیرینی‌فروشی‌ها در آستانه شب یلدا صورت خواهد گرفت و قیمت‌ها توسط بازرسان در سطح بازار کنترل خواهد شد‌.
مرغ و ماهی هم گران شد
اگرچه بازار محصولات پروتئینی بیشتر از یک ماه است که با تنش‌های مختلف مواجه است اما در هفته اخیر قیمت مرغ و ماهی افزایش یافته در همین رابطه مغازه‌داران علت گرانی مرغ‌، گوشت و ماهی را شب یلدا عنوان می‌کنند و قیمت این محصولات را متاثر از قیمت دلار می‌دانند.
در همین راستا رییس اتحادیه پرنده و ماهی از افزایش قیمت مرغ به ۷۸۰۰ تومان در آستانه شب یلدا خبر داد‌. این در حالی است که صبح امروز در برخی مناطق تهران مرغ کیلویی هشت هزار تومان را هم رد کرد‌.
مهدی یوسف‌خانی با اشاره به افزایش حدود ۳۵۰ تومانی قیمت هرکیلوگرم مرغ نسبت به هفته گذشته اظهار داشت: قیمت هرکیلوگرم مرغ در آستانه شب یلدا به ۷۸۰۰ تومان رسیده است‌.
وی قیمت مرغ زنده را ۵۰۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: همچنین قیمت مرغ آماده طبخ در عمده‌فروشی درب کشتارگاه ۶۹۵۰ تومان و تحویل درب واحدهای صنفی ۷۱۰۰ تومان است‌.
رییس اتحادیه پرنده و ماهی قیمت هرکیلوگرم ران مرغ با کمر را ۶۸۰۰ تومان عنوان و اضافه کرد: نرخ هرکیلوگرم ران مرغ بی‌کمر ۷۸۰۰ تومان، سینه با کتف ۱۳۰۰۰ تومان، سینه بدون کتف ۱۴۰۰۰ تومان و فیله مرغ ۱۶۰۰۰ تومان است‌.
انواع ماهی نیز با افزایش قیمت 2000 تومانی در هر کیلو مواجه شده است‌.
لطفا نخرید
به گفته فروشندگان، به‌طور معمول با افزایش تقاضا در روزهای منتهی به شب یلدا قیمت‌ها افزایش می‌یابد و پس از شب یلدا به غیر از انواع آجیل دوباره قیمت‌ها به شرایط قبل برمی‌گردد‌.
اما موضوعی که سالیان سال مورد انتقاد مردم و مصرف‌کنندگان بوده این است که چرا دستگاه‌های نظارتی اجازه جولان سودجویان در این روزهای پرتقاضا را می‌دهند. در همین راستا بیشتر مغازه‌داران معتقدند تا زمانی که تقاضا وجود داشته باشد گرانفروشی هم وجود دارد‌. به گفته آنها اگر مردم «خورد و خوراک» این طور مراسم‌ها را جمع‌وجورتر برگزار کنند و یا خرید اقلام میوه‌های پرمصرف این شب را محدود به میادین تره‌بار کنند، هزینه‌ها این‌گونه سر به فلک نمی‌زند‌. اگر سری به مغازه‌های شمال شهر و مناطق مرفه‌نشین بزنید می‌بینید که همه مردم این مناطق حاضر نیستند به هر قیمتی که شده تمام اقلام یلدا رابر سر سفره‌هایشان بگذارند. این در حالی است که بسیاری از مردمی که دخل و خرج شان به زور جور در می‌آید از سر چشم و هم‌چشمی و آبرو نه تنها خود را برای خرید دچار مشکل و استرس می‌کنند بلکه بازار سودجویی را برای گرانفروشان و سوءاستفاده‌چیان نیز داغ می‌کنند‌. در این شرایطی که بازار بدون صاحب و بدون نظارت مسوولان اداره می‌شود بهتر است مردم خودشان دست به کار شوند تا کلاه کمتری سرشان برود‌.