عدم تمدید تحریم ها علیه ایران

گروه سیاسی- مهلت ۶۰ روزه کنگره برای واکنش به عدم تایید برجام از سوی دونالد ترامپ به پایان رسید. ۱۳ اکتبر دونالد ترامپ پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تایید نکرد و این موافقتنامه را به کنگره ارجاع داد. از آن تاریخ کنگره ۶۰ روز مهلت داشت تا اقدام به تصمیم‌گیری علیه ایران و توافق هسته‌ای کند.
اکنون کنگره آمریکا ضرب‌الاجل روز چهارشنبه برای تصمیم‌گیری درباره توافق هسته‌ای ایران را «مسکوت می‌گذارد» و این توافق حداقل به طور موقت بدون تغییر باقی خواهد ماند. این خبر را منابع کاخ سفید و کنگره ایالات متحده اعلام کردند. رهبران کنگره اعلام کرده‌اند که هیچ برنامه‌ای برای بازگرداندن تحریم‌ها در مهلت روز چهارشنبه ۲۲ آذر ندارند. منابع نزدیک به کنگره می‌گویند که قانونگذاران بدون هیچ اقدامی از این ضرب‌الاجل عبور خواهند کرد.
با گذر از مهلت یاد شده، کنگره آمریکا تصمیم‌گیری در این زمینه را به کاخ سفید و رییس‌جمهور‌ واگذار می‌کند. ترامپ تا اواسط ژانویه سال آینده میلادی مهلت دارد که تصمیم بگیرد آیا کماکان مایل به لغو تحریم‌های بخش انرژی ایران است یا می‌خواهد تحریم‌ها را بازگرداند. کنگره آمریکا در حال حاضر و دستکم به صورت موقت، اجازه می‌دهد توافق مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران فعال باقی بماند. ترامپ در ماه اکتبر حاضر نشد پایبندی ایران به برجام را که تیرماه سال ۱۳۹۴ امضا‌ شد، تایید کند. متحدان اروپایی آمریکا‌ و چین و روسیه که همگی در مذاکرات با ایران شرکت داشتند، خواهان پایبندی واشنگتن به این توافق هستند.
اما عدم تصمیم‌گیری کنگره درباره برجام نشان از سخت بودن تصمیم‌گیری در کنگره است. برجام مصوبه شورای امنیت داشته و باعث می‌شود کار کنگره برای تصمیم‌گیری به راحتی صورت نگیرد. کنگره می‌داند با تایید عدم پایبندی ایران به مفاد برجام به طور آشکار به حیثیت خود لطمه وارد می‌کند و البته به این موضوع واقف است که تصمیمات ترامپ عجولانه و بی‌تدبیر بوده و به حیثیت ایالات متحده لطمه وارد می‌کند. البته در این میان از تلاش‌های دیپلماتیک اروپا در متقاعد کردن نمایندگان کنگره آمریکا به خودداری از تصویب قانونی که توافق هسته‌ای را از بین می‌برد، نباید غافل بود.


با پایان مهلت 60 روزه کنگره، سخنگوی وزارت امور خارجه از تدوین سناریو‌های مقابله با بدعهدی‌های آمریکا در قبال توافق هسته‌ای در هیات عالی نظارت بر برجام خبر داد.
بهرام قاسمی با اشاره به پایان مهلت بررسی‌های برجام در کنگره آمریکا گفت: جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با هر وضعیتی در قبال عملی نشدن تعهدات آمریکا در برجام و ادامه کارشکنی‌ها و بدعهدی‌های واشنگتن در این زمینه آمادگی کامل دارد. وی نحوه روند بررسی برجام در کنگره آمریکا را از مسایل داخلی این کشور دانست و اظهار داشت: آنچه برای ما اهمیت دارد پایبندی دولت آمریکا به برجام است که باید تعهداتش را بهنگام و در زمان لازم انجام دهد و از کارشکنی‌ها، تخطی‌ها و بدعهدی‌هایش دست بردارد. رییس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه اضافه کرد: ما این موضوع را پیگیری می‌‌کنیم و آنچه اهمیت دارد ادای تعهدات دولت آمریکاست. آنچه جمهوری اسلامی ایران، اتحادیه اروپا و دیگر کشورهای جهان و به ویژه دیگر شرکای حاضر در مذاکرات هسته‌‌ای از آمریکا انتظار دارند اجرای تعهدات این کشور در چارچوب توافق هسته‌ای است.
برای هر وضعیتی آمادگی کاملی داریم
قاسمی درباره میزان آمادگی کشورمان به ویژه تدابیر هیات عالی نظارت بر برجام برای مقابله با اقدام احتمالی آمریکا در خروج از توافق هسته‌ای تصریح کرد: در صورت عملی نشدن تعهدات آمریکا و ادامه کارشکنی‌‌ها و بدعهدی‌های این کشور، برای هر وضعیتی آمادگی کاملی داریم و برنامه‌ها و سناریوهای متناسب را تدوین کرده‌ایم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی افزود: این موضوع در هیات عالی نظارت بر برجام بررسی و برنامه‌ها و سناریوهای لازم تدوین شده است که در زمان لازم و در صورت نیاز این هیات، موضوعات و مواضعش را به طور شفاف و علنی مطرح خواهد کرد و اقداماتی را که در قبال وضع نابهنجاری که از جانب آمریکا ایجاد می‌شود، اعلام می‌کند.
پیگیری بدعهدی‌های آمریکا در کمیسیون مشترک
اما همزمان با اتمام مهلت کنگره برای تصمیم‌گیری در مورد برجام، دهمین نشست کمیسیون مشترک برجام در وین برگزار شد. سیدعباس عراقچی پیش از آغاز به کار این نشست با بیان اینکه کمیسیون مشترک برجام هر سه ماه بین ایران و کشورهای 1+5 برگزار می‌شود، گفت: کمیسیون مشترک برجام محلی است برای رسیدگی به همه اموراتی که مربوط به اجرای برجام می‌شود؛ چه در حوزه رفع تحریم‌ها و چه در حوزه هسته‌ای.
این دیپلمات‌ ارشد کشورمان گفت:کمیسیون مشترک در دو سال بعد از اجرای برجام، محل بسیار خوبی برای حل و فصل مشکلات مربوط به اجرای توافق هسته‌ای در همه زمینه‌ها بوده است.عراقچی با اشاره به جلسه‌های روز سه‌شنبه بیان کرد: ما به گروه‌های کاری و ملاقات‌های دوجانبه مشغول بودیم، یک جلسه گروه کاری مربوط به تحریم‌ها را داشتیم که بیش از چهار ساعت طول کشید کارشناسان ما در حوزه تحریم‌ها با کارشناسان طرف مقابل بحث‌های بسیار جدی داشتند. یک جلسه کارشناسی فنی درباره همکاری‌های هسته‌ای داشتیم. وی با اشاره به رایزنی‌های خود یادآور شد: بنده با چین، روسیه، آلمان و فرانسه گفت‌وگوهای دوجانبه داشتم و همین‌طور‌ با خانم اشمید گفت‌وگوی مفصل دوجانبه داشتیم، کارشناسان ما ملاقات‌های دوجانبه کارشناسی در حوزه هسته‌ای و تحریم‌ها داشتند. دیروز رایزنی‌های بسیار گسترده‌ای صورت گرفت و مباحث فنی و حقوقی مفصل انجام شد و امیدواریم در جلسه کمیسیون مشترک این مباحث را دنبال کرده و به نتایجی برسانیم.
نتیجه نشست کمیسیون مشترک برجام
اما رییس هیات ایرانی از اعتراض 1+5 به آمریکا برای اجرای دقیق تعهداتش در برجام خبر داد. سید عباس عراقچی، رییس هیات مذاکره‌کننده ایران در جمع خبرنگاران با اشاره به جلسه سه ساعته دهمین کمیسیون مشترک برجام در وین گفت: در این جلسه در حوزه همکاری‌های هسته‌ای به ویژه در خصوص مدرن‌سازی اراک و امضای قراردادهای مربوطه‌ بحث‌های جدی شد. معاون ظریف تاکید کرد: تمامی اعضای 1+5 این بار صریح و روشن به آمریکا اعتراض و تاکید کردند که تعهدات خود را طبق برجام سریع‌ و در وقت خود انجام دهند.در این جلسه نسبت به اینکه برخی اقدامات باید به موقع انجام شود و نشده اعتراض شد و تاکید همه اعضا این بود که هر دو طرف باید به تعهدات خود پایبند باشند. وی گفت: همچنین خانم اشمید به عنوان هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام جمع‌بندی داشتند و گفتند که با استقبال از پایبندی ایران به برجام از همه طرف‌ها خواسته شد تعهدات خود را با حسن نیت و سازنده انجام دهند و این مطالب در بیانیه‌ای از طرف ایشان منتشر می شود. عراقچی تاکید کرد: در این نشست خیلی صریح‌تر از گذشته با تخلفات آمریکا برخورد کرد و روشن و مستقیم توسط همه اعضا به آمریکایی‌ها تذکر داده شد که برجام را باید در محیط مناسب خود اجرا کنند. معاون ظریف اظهار کرد: هیات آمریکایی هم در این نشست صحبت‌هایی داشتند و تاکید کردند که کماکان به برجام پایبند خواهند بود و تصمیم دولت آمریکا در شرایط حال حاضر پایبندی به برجام است. عراقچی تاکید کرد: آمریکایی‌ها هر کاری می‌خواهند در روند خود انجام دهند به ما مربوط نیست، مهم این است تحریم‌هایی که رفع شده به صورت رفع شده نگه دارند و تحریم‌هایی را برنگردانند که در این صورت نقض برجام است.