روزنامه جهان صنعت
1396/09/21
مهار مسافرت از کشور با اهرم عوارض خروج؛
گروه گردشگری- «۹ میلیون و ۱۹۶ هزار و ۱۴۰ نفر در سال گذشته از ایران به خارج سفر کردند که در مقابل کمتر از پنج میلیون گردشگر خارجی به ایران سفر کرده‌اند. آقای رییس‌جمهور نسبت به این آمار که بیشتر از جمعیت مسافران ورودی به ایران است حساس شده‌اند. ما تمام مشوق‌ها را به سمت گردشگران ورودی و داخلی خواهیم برد و شرایط برای آژانس‌های خروجی سخت‌تر خواهد شد.» شاید زمانی که «محمد محب خدایی» از ناراحتی رییس‌جمهور نسبت به خروج مردم از کشور سخن می‌گفت، کسی تصورش را هم نمی‌کرد عواقبش چندین برابر شدن عوارض خروج باشد. عوارضی که معلوم نیست برای جلوگیری از خروج گردشگران است یا بهانه‌ای برای کسب درآمد از جیب مردم. این اقدام که با واکنش گسترده منفی مردم در شبکه‌های مجازی هم روبه‌رو شده است با اظهارات عجیب و غیرمعقول مسوولان دولتی در چند روز گذشته شدت گرفته. جایی که سخنگوی دولت در اظهاراتی عجیب این اقدام را مشارکت عمومی دانست و گفت «افرادی که به کشورهای خارجی می‌روند یک مقدار هم به گردشگری کشور خودشان کمک کنند.» یا واکنش‌های ضدو نقیض علی‌اصغر مونسان، رییس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی که در ساعات اولیه ارائه بودجه در جمع خبرنگاران از مشورت با رییس‌جمهور برای افزایش این رقم خبر داد و اما روز گذشته در چرخشی عجیب با انتشار متنی در توئیترش به این رقم اعتراض کرد و گفت چرا با ما مشورت نشده. مجلسی‌ها اما در گفت‌وگوهایی از مخالفت با افزایش قیمت عوارض خروج خبر داده‌اند و به نظر می‌رسد دولت برای قرار دادن ایران در صدر گران‌ترین کشورها در خروج از کشور راه سختی را در پیش داشته باشد، آن هم در شرایطی که بسیاری از کشورهای موفق در عرصه گردشگری عوارض خروج از کشورشان صفر است.بودجه پر حرف و حدیث
ارائه بودجه از طرف دولت به مجلس شورای اسلامی همیشه با حرف و حدیث‌های فراوانی همراه بوده است. کاهش و افزایش بودجه دستگاه‌های ریز و درشت همیشه عده‌ای را ناراضی می‌کند و عده‌ای را خوشحال. اما کمتر پیش آمده ریز مصوبات بودجه بین مردم دست به دست شده و نقل محافل خبری و مجازی شود.
امسال دولت با افزایش نجومی عوارض خروج از کشور بسیاری را متعجب کرد. تا پیش از این هر ایرانی برای خروج از کشور باید مبلغ 75 هزار تومان پرداخت می‌کرد و اگر بودجه پیشنهادی دولت تصویب شود این مبلغ برای سفر اول 220 هزار تومان، برای سفر دوم 330 هزار تومان و برای سفر سوم 440 هزار تومان در نظر گرفته شده است.
گویا مسوولان این تصمیم ر ا برای رونق گردشگری داخلی! و کاهش خروج گردشگر از کشور گرفته‌اند.
تایید و تکذیب مونسان
بحث افزایش عوارض خروج اولین بار در نشست خبری رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مطرح شد. علی‌اصغر مونسان در نشست خبری که روز یکشنبه ۱۹ آذرماه در سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری برگزار شد، در پاسخ به سوالی درباره افزایش سه برابری عوارض خروج از کشور که آیا ناشی از حساسیت‌های رییس‌جمهور نسبت به خروج ۹ میلیون ایرانی بوده یا بخشی از این عوارض به این سازمان تعلق خواهد گرفت گفت: «آنچه رییس‌جمهور تاکید داشتند، به موضوع رونق گردشگری و ارتقای این صنعت و افزایش تورهای ورودی مربوط است. به همین خاطر در زمان تدوین لایحه بودجه، دولت برای عوارض خروج از کشور تصمیمی گرفت که بر این اساس بخشی از اعتبار به این سازمان تعلق می‌گیرد و سازمان برنامه‌و‌بودجه این اعتبار را در بودجه سازمان برای سال ۹۷ در نظر گرفته است.
او در پاسخ به اینکه آیا سازمان میراث فرهنگی برای افزایش عوارض نظر مشورتی داشته است گفت:» حتما در تدوین بودجه دستگاه‌ها نظر دارند و همه بخش‌ها موظف به همکاری هستند و برای ما مهم، افزایش منطقی است و اگر قرار است درآمدی به دست آید، باید صرف حمایت از تورهای ورودی شود.»
او در پاسخ به این سوال که چند درصد از این عوارض به سازمان تعلق گرفته گفت: «این موضوع باید در بودجه سال ۹۷ پس از تصویب مجلس نهایی شود، اما در گذشته ۱۰ هزار تومان از عوارض خروج از کشورِ هر شخص به سازمان می‌رسید که اکنون به ۴۰ هزار تومان افزایش یافته و در کل ۱۶۰ میلیارد تومان اعتبارات عوارض به این سازمان تعلق خواهد گرفت.»
اما پس از اعتراض‌های مردم به این تصمیم دولت، مونسان در چرخشی عجیب در توئیتر خود نوشت: «با این رویکرد که سفر ارزان باید در سبد زندگی همه ایرانیان فراهم شود، معتقدم اجرای هر تصمیمی باید متناسب با وضعیت اقتصادی مردم باشد. ای کاش تصمیم‌گیران افزایش عوارض خروج از کشور، نظرات کارشناسی سازمان میراث فرهنگی، فعالان و متولیان گردشگری را جویا می‌شدند. برای تعدیل موضوع، هنوز هم دیر نشده و نهایت تلاش خود را برای اصلاح ارقام به کار خواهیم بست.»
مشخص است رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای جدا کردن خود از سیل انتقادات مردم موضع‌اش را تنها و تنها در یک روز تغییر داده است. اولین بار نیست که بدنه دولت روحانی، سیاست‌های تصویبی خود را انکار می‌کنند مونسان نیز که انگار نمی‌خواسته در شروع کارش مورد انتقاد مردم باشد به کلی حرف‌های خود را تکذیب کرده و به میان معترضان رفته است.
عذرهای بدتر از گناه دولتی‌ها
با توجه به خروج 9 میلیون گردشگر در سال گذشته از کشور مبلغ عوارض چیزی نزدیک به 1000 میلیارد تومان خواهد شد. به همین خاطر است که دولت از حالا برای این پول نقشه چیده و می‌خواهد آن را صرف طرح‌های ریز و درشت روی زمین مانده کند، در همین رابطه نوبخت رییس سازمان برنامه‌و‌بودجه این پول را به عنوان مشارکت عمومی در درآمد‌های دولت به حساب آورده است.
محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت- که در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه 2، دخل و خرج دولت در سال ۹۷ را شفاف‌سازی می‌کرد، در توجیه این اقدام، با کنایه به «دارندگی و برازندگی» اشاره کرد و گفت: «افرادی که به کشورهای خارجی می‌روند یک مقدار هم به گردشگری کشور خودشان کمک کنند. ما از آنها سپاسگزاریم و این را یک مشارکت عمومی در توسعه زیرساخت‌های گردشگری کشور تلقی می‌کنیم، به همین خاطر هم در بودجه سال ۹۷ برای گردشگری منابع ویژه‌ای درنظر گرفته‌ایم.»
او ادامه داد: «زمینه توسعه برای گردشگری در داخل کشور فراهم شده است، با این حال همه گلایه دارند چرا به موزه‌ها و آثار باستانی رسیدگی نمی‌شود. سازمان میراث فرهنگی نیز انتظار دارد برای جذب گردشگر فرصتی را ایجاد کنیم، اما همه باید در این مورد مشارکت داشته باشیم، همانطور که به کشورهای دیگر می‌رویم، به کشور خودمان هم بپردازیم و زیرساخت‌های گردشگری را فراهم کنیم.»
نوبخت همچنین گفت: «در همه دنیا این‌گونه است، رییس‌جمهور یکی از همین کشورهای همسایه اعلام کرد که نه‌تنها هتل‌ها، بلکه راه‌ها و جاده‌ها را بخش خصوصی می‌سازد و دولت هیچ مبلغی پرداخت نمی‌کند. ما هم می‌توانیم چنین مشارکتی داشته باشیم.»
مشخص نیست چرا باید زیر ساخت‌های گردشگری از پول مردم تامین شود. این در حالی است که در لایحه بودجه امسال مانند سالیان گذشته بسیاری از موسسه سات ریز و درشت بودجه‌های کلان می‌گیرند و به هیچکس نیز پاسخگو نیستند. عمل تازه دولت بیشتر شبیه گرو کشی از ایرانیانی است که به هر دلیل می‌خواهند از کشور خارج شوند.
در همین رابطه واعظی رییس‌دفتر رییس‌جمهور با اشاره به اینکه درآمد حاصل از افزایش عوارض خروج از کشور و کاهش بودجه یارانه نقدی، صرف مواردی چون بیمه سلامت و کمک به اقشار ضعیف جامعه میشود گفت: «با این وجود قطعا دولت همواره به نظرات مردم توجه کرده است و هر جا تصمیم گرفته شده دولت، با عکس‌العمل اجتماعی مناسبی مواجه نشده، نظر نهایی خود را با خواست مردم تطبیق داده است. من هم در فضای مجازی با این انتقادات مواجه شده‌ام. به هر حال کسانی که بودجه را طراحی کردند به دنبال این بودند که در این بودجه موضوع عدالت و رسیدگی به طبقات محروم جامعه بیشتر مورد توجه قرار گیرد. رییس‌جمهور هم قول داده‌اند که تا سال 1400 فقر مطلق را از بین ببرند. ما امروز یک دولت بزرگ داریم و باید هر ماه یک عدد قابل توجه به کارمندان دولت حقوق بدهیم. از سویی تعداد بازنشستگان در 8-7 سال گذشته بیشتر شده و صندوق‌های بازنشستگی نمی‌تواند حقوق بازنشستگان را پرداخت کند و دولت این حقوق را می‌دهد. بنابراین عملا اگر بخواهیم عدالت را اجرا کنیم نیازمند این هستیم که منابع جدید پیدا کنیم یا منابع موجود را افزایش دهیم و از این منابع به مستمری‌بگیران کمیته امداد و سازمان بهزیستی بیشتر کمک کنیم و با این کار فقر مطلق را از بین ببریم.»
مجلس زیر بار نمی‌رود
بعد از اعلام ارقام جدید عوارض خروج برخی نمایندگان مجلس به مخالفت با تصمیم دولت برخواستند. در همین رابطه فاطمه ذوالقدر نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی گفت: «افزایش سه برابری عوارض خروج از کشور که در لایحه بودجه دولت آمده است، منطقی نیست اصلا این استدلال که مسافرانی که به خارج سفر می‌کنند، پول دارند و باید هزینه بیشتری برای این کار بپردازند استدلال درستی نیست.»
او بار اقتصادی افزایش سه برابری عوارض خروج از کشور را بر دوش خانواده‌های با درآمد متوسط دانست و افزود: نوعا طبقات متوسط اقتصادی به سفرهای زیارتی، تحصیلی و کاری و بخش کوچکی نیز سالی یکی، دو بار به سفرهای تفریحی می‌روند، که در صورت سه برابر شدن عوارض خروج از کشور فشار اقتصادی زیادی به این افراد وارد میشود هر چند که درآمد دولت از این ناحیه بیش از سه برابر افزایش یابد. اگر استدلال مدیران دولتی این باشد که با این افزایش، درآمد سازمان میراث فرهنگی نیز از ۱۰ هزار تومان به ازای هر سفر به ۴۰ هزار تومان افزایش می‌یابد، باید بگوییم که راهکار افزایش درآمد این سازمان شیوه‌ای که دولت در لایحه پیشنهاد داده است، نیست. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری باید بسترهای رونق صنعت گردشگری را به نحوی رونق دهد که از ناحیه سفر مسافران خارجی به ایران درآمدهایش افزایش یابد نه این که فشار را بر مردم خودمان افزایش دهد تا ضعف مدیریتی خود را جبران کند. به همین خاطر بنده بعید می‌دانم ردیف بودجه مربوط به عوارض خروج از کشور در کمیسیون‌های تخصصی و کمیسیون تلفیق بودجه به شکلی که دولت پیشنهاد داده است، تصویب شود.»
عوارض خروج در باقی کشورها چقدر است؟
قبل از تصمیم دولت برای افزایش عوارض خروج مسافران ایرانی، این هزینه در کشور ما نسبت به سایر کشورها بسیار بالا بود. به عنوان مثال هزینه عوارض خروج در کشور مصر پنج دلار، چین 16 دلار، اتریش مسیر‌های کوتاه، متوسط و بلند به ترتیب 8،17 و 39 دلار بوده است.
اگر تصمیم دولت مبنی بر افزایش عوارض خروج نهایی شود ایران از این پس گران‌ترین نرخ عوارض خروج را بین کشورهای دنیا دارا خواهد بود، آن هم در شرایطی که بسیاری از کشورها عوارض‌شان ناچیز و در مواردی صفر است.
سایر اخبار این روزنامه
سیاست‌های معماری و شهرسازی دولت تشریح شد؛
دستور خروج نیروهای روسی از سوریه صادر شد
بحران توقف نمادها برای همیشه حل شد
پیش‌بینی قائم‌مقام وزیر صنعت برای سال 97؛
بررسی طرح‌های عمرانی وزارت نیرو در سند دخل و خرج دولت ؛
ممنوع التصویری مصوبه شورای عالی امنیت ملی است
خرید انبوه کاغذ از سوی روزنامه‌های دولتی علت گرانی است؛
بودجه نوسازی مدارس کشور حذف شد؛
عِرق بانکی!
بفرمایید بیرون!
توسعه اقتصادی با اهرم خدمات بانکی قرض‌الحسنه
ارزانی دلار، تداوم پرداخت یارانه
مهار مسافرت از کشور با اهرم عوارض خروج؛
انتقاد بخش خصوصی از سقوط ایران در رتبه شفافیت؛
از رییس جمهور بپرسید
مصائب تولید در ایران
خاورمیانه؛ لزوم مقاومت در برابر جنگ
رییس‌جمهور در تماس تلفنی رییس دفتر سیاسی جنبش حماس:
شروع سن موادمخدر به 15 سالگی رسید
دیدارهای نیم‌فصل اول لیگ برتر فوتبال تمام شد؛
موگرینی:
انفجار در نیویورک و دستگیری یک فرد مظنون
توضیح و پوزش
