روزنامه جهان صنعت
1396/09/08
بازار آشفته نفت و قیمت های دست نیافتنی؛
گروه انرژی- پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که ائتلاف سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و هم‌پیمانان غیراوپک آن، توافق کاهش تولید نفت را تا پایان سال 2018 تمدید می‌کنند.این در حالی است که با توجه به رشد قوی تقاضا برای مصرف نفت، در سال 2018 فضا هم برای تولیدکنندگان شیل و هم اعضای اوپک برای افزایش تولید وجود خواهد داشت. اما اوپک باید مراقب باشد تا بیش از حد شکاف بین عرضه و تقاضا را کاهش ندهد، زیرا در این صورت با افزایش بیشتر قیمت‌ها موجب کند شدن رشد تقاضا و احیای تولید نفت شیل خواهد شد و هدف برقراری توازن مجدد در بازار بار دیگر به تاخیر خواهد افتاد.
امروزه بر اساس پیش‌بینی‌هایی که آژانس بین‌المللی انرژی گفته است، افزایش تولید نفت شیل ایالات متحده در سال آینده به اندازه‌ای خواهد بود که بتواند بسیاری از قربانی‌هایی را که اوپک و روسیه داشته‌اند از بین ببرد و اشباع بازار را دست‌نخورده باقی گذارد. از طرفی بازگشت امروزی قیمت حتی می‌تواند انرژی بیشتری به شیل بدهد.
به گفته مایک ویتنر، رییس تحقیقات بازار نفت در Societe Generale در نیویورک، پارادوکسی که اوپک با آن مواجه است این است که هر اندازه این سازمان در تقویت قیمت موفق عمل کند، به همان اندازه تولیدکنندگان شیل جسورتر می‌شوند.
تولیدکنندگان آمریکایی که پس از افت شدید قیمت‌ها از اواسط سال ۲۰۱۴ به بعد، تولیدشان را محدودتر کرده بودند، با بهبود قیمت‌ها به افزایش تولید اقدام کرده‌اند و تاثیر توافق کاهش تولید را تضعیف کرده و سهم بازار سایرین از جمله روسیه را تصاحب کرده‌اند.
در واکنش به افزایش قیمت جهانی نفت و بهبود چشم‌انداز بازار برای سال 2018، تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا شروع به افزایش تعداد سکوهای حفاری خود کرده‌اند.
تجربه نشان می‌دهد که تغییر در تعداد سکوهای حفاری نفتی در آمریکا با تاخیری 16 تا 20 هفته‌ای از تغییرات در قیمت نفت وست تگزاس اینترمدییت تبعیت می‌کند.
تعداد سکوهای حفاری نفت فعال در اواسط ماه آگوست به اوج خود رسید و بعد طی ماه‌های سپتامبر و اکتبر رو به کاهش گذاشت که واکنشی به افزایش و کاهش‌های رخ داده در فاصله ماه‌های فوریه و اواسط ژوئن بود.
اما قیمت نفت وسط تگزاس اینترمدییت آمریکا در حدود 21 ژوئن به کف خود رسید و بعد از آن در بازه زمانی 22 هفته‌ای روندی افزایشی را طی کرده است. بنابراین انتظار می‌رفت که تعداد سکوهای حفاری نفتی شروع به افزایش کند.
بر اساس گزارش موسسه بیکر‌هاگز، درست به موقع، تعداد سکوهای حفاری نفتی از رقم پایین 729 سکو در روز سوم نوامبر به 747 سکو در روز 22 نوامبر افزایش یافت.
شرکت‌های حفاری آمریکایی در واکنش به افزایش قابل توجه قیمت نفت که موجب بهبود سوددهی آنها در کوتاه‌مدت شده و همچنین بهبود چشم‌انداز وضعیت بازار برای سال آینده، در حال اضافه کردن تعداد سکوها هستند.
قیمت نفت وست تگزاس اینترمدییت در معاملات آتی کوتاه‌مدت نسبت به اواخر ماه ژوئن بیش از 16 دلار در هر بشکه یعنی حدود 40 درصد رشد داشته است. هم‌اکنون قیمت نفت خام آمریکا در معاملات آتی کوتاه‌مدت به بالاترین رقم طی حدود 31 ماه گذشته رسیده است.
به راه افتادن مجدد موج افزایش تعداد سکوهای حفاری نفتی در آمریکا نشان‌دهنده اهمیت توازن ظریفی است که این هفته عربستان، روسیه و دیگر تولیدکنندگان عضو و غیر عضو اوپک باید در نشست وین آن را برقرار کنند.
این یک تنش غیرممکن است که اوپک ناچار است با آن مواجه شود.
اوپک تلاش کرده سیگنالی را به بازار نفت ارسال کند که این گروه با یک تفاهم فعالیت می‌کند و نیاتش را در آستانه اطمینان‌بخشیدن نسبت به انسجام این گروه مخابره کرده است. با نشان دادن چنین عزمی به نظر می‌رسد منطقی باشد که بازار نفت با محدودیت عرضه مواجه شده و قیمت‌ها با ثبات می‌ماند.
ریسک‌های تمدید توافق اوپک
اما عیب چنین استراتژی‌‌ای این است که تنها معامله‌گران نفت نیستند که نسبت به بازار نفت متعادل‌تر اطمینان دارند.
مشکل برای اوپک همان طور که تحلیلگران بلومبرگ عنوان کرده‌اند این است که برآوردها از میزان عرضه‌ای که نفت شیل آمریکا در سال آینده اضافه خواهد کرد اختلاف زیادی دارند. آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرده که رشد عرضه غیراوپک حدود 4/1 میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۸ خواهد بود که با رشد تقاضا کاملا برابری خواهد کرد. از این نظر کاهش تولید اوپک برای اجتناب از یک ریزش دیگر قیمت کاملا ضروری شمرده میشود. اوپک امیدوار است صنعت شیل با کشمکش روبه‌رو شود و این سازمان رشد عرضه غیراوپک در سال میلادی آینده را کمتر از ۹۰۰ هزار بشکه در روز پیش‌بینی کرده است.
نشانه‌های زیادی وجود دارد که از روبه‌رو بودن صنعت شیل آمریکا با مشکلات غیرمنتظره حکایت دارد اما مشکل اوپک این است که نمی‌تواند به درستی پیش‌بینی کند که از شرکت‌های حفاری شیل در سال آینده چه انتظاری می‌رود. با این همه هدف محدودیت تولید اوپک پایین بردن سطح ذخایر جهانی به سطح میانگین است که رسیدن به چنین هدفی زمان بیشتری می‌برد.
با به خاطر سپردن این موضوع منطقی به نظر می‌رسد که اوپک در نشست چند روز آینده با تمدید توافق موافق باشد، اما در حالی که هشدارهایی به اوپک درباره بازگشت شیل وجود دارد، هشدارهایی مبنی بر اینکه اوپک ممکن است در این اقدام زیاده‌روی کند نیز شنیده میشود.
در همین حال مارکو دانند مسوول ارشد اجرایی شرکت «مرکوریا» که یکی از پنج شرکت برتر جهان در خرید و فروش نفت است، گفت: آنچه آنها باید انجام دهند ساده است، آنها باید به کاری که می‌کنند، شک کنند.
وی ادامه داد: اگر آنها به کاهش تولید ادامه دهند، ما شاهد کاهش سطح موجودی انبارهای نفت به سطحی خواهیم بود که برای بالا نگه داشتن قیمت‌ها در سطوح بیش از 60 دلار در هر بشکه کافی است.
به گفته وی، هر گاه قیمت‌ها خیلی بالا روند، همیشه دوباره سقوط می‌کنند و در آغاز سال جدید به نظر نمی‌رسد روند قیمت نفت صعودی باشد.
به اعتقاد مارکو دانند، به دلایل زیادی چالش اوپک این هفته این است که چطور نباید دشمن موفقیت خود شد؟
پتانسیل نفت برای صعود به قیمت ۸۰ دلار
برنت در حال حاضر در محدوده ۶۰ دلار در هر بشکه معامله میشود و تمدید کاهش تولید تا پایان سال ۲۰۱۸ ممکن است قیمت‌ها را از این هم بالاتر ببرد. رینر سیل، مدیرعامل شرکت OMV در مصاحبه با وال‌استریت ژورنال چنین گفت: من سابق بر این به اینکه اوپک اقدامات کافی انجام نمی‌دهد عادت داشتم اما اکنون آنها بیش از حد پیش می‌روند.
نتیجه ممکن است قیمت‌های بالاتر نفت باشد. به گفته دوگ کینگ، مدیر سرمایه‌گذاری در صندوق مرچنت کامادیتی، این احتمال وجود دارد که بازار با محدودیت عرضه بیشتری روبه‌رو شده و قیمت‌ها به زودی به ۷۰ دلار در هر بشکه صعود کند. تحلیلگران نگران هستند که چنین قیمت‌هایی به تقاضا لطمه وارد کند.
یک اقتصاددان برجسته نیز پیش‌بینی کرد قیمت نفت تحت تاثیر رشد اقتصادی قوی جهانی و ریسک‌های مرتبط با عربستان سعودی ممکن است در سال ۲۰۱۸ بیش از ۲۵ درصد افزایش پیدا کرده و به ۸۰ دلار در هر بشکه صعود کند.
جیم اونیل، رییس سابق مدیریت دارایی گولدمن ساکس اعلام کرد اگرچه قیمت نفت در نوامبر سال ۲۰۱۸ ممکن است حدود ۶۰ دلار در هر بشکه باشد اما در این فاصله، از پتانسیل افزایش به ۸۰ دلار در هر بشکه برخوردار است.
اگرچه این اقتصاددان قبول دارد که پیش‌بینی قیمت نفت کار سختی است و وی در ژانویه سال ۲۰۱۵ موفق نشد ادامه سقوط قیمت نفت را پیش‌بینی کند اما نظر اونیل اکنون با اکثر تحلیلگرانی که انتظار دارند قیمت‌های نفت سال آینده حدود ۶۰ دلار در هر بشکه باشد متفاوت است. اونیل بر این باور است که قیمت نفت به مدت یک سال ثابت نخواهد بود.
به گفته اونیل، در بخش تقاضا، رشد اقتصادی جهان امسال تسریع شده و اکنون احتمالا با نرخ چهار درصد یا بالاتر رشد می‌کند. به استثنای هند و انگلیس، هشت اقتصاد از ۱۰ اقتصاد بزرگ جهان همزمان در حال توسعه هستند.
اگرچه بسیاری از کشورهای مصرف‌کننده نفت تلاش می‌کنند وابستگی خود به نفت را کاهش دهند اما این گذر یک‌شبه اتفاق نخواهد افتاد و بنابراین بازار نفت خود را با تقاضای قوی‌تر وفق می‌دهد.
در بخش عرضه نیز وقایع اخیر عربستان، نرخ بیشتری را به قیمت‌های نفت اضافه کرده است.
بر اساس گزارش اویل پرایس، به‌علاوه این اقتصاددان استدلال می‌کند که قیمت نفت برنت برای تحویل فوری اکنون به بالای میانگین پنج ساله رسیده است که نشان می‌دهد یک روند تغییر در جریان است.
سرگردانی اوپک
در این میان مساله دشوار برای اوپک این است که حد وسطی وجود ندارد. اوپک اگر به تمدید توافق اقدام نکند نیز آسیب‌پذیر خواهد بود و این مساله بازار را به وحشت خواهد انداخت. بنابراین برای هر دو گزینه ادامه کاهش تولید و پایان کاهش تولید ریسک‌هایی وجود دارد.
اما به دلیل تهدید ریزش فوری قیمت، پیش‌بینی اینکه اوپک چگونه از محدودیت تولید خود خارج میشود دشوار خواهد بود. خروج از محدودیت‌های تولید تنها زمانی ملموس خواهد شد که بازار نفت عرضه محدودتری پیدا کند و سطح ذخایر به میانگین پنج ساله بازگردد. اوپک احتمالا میان محدود کردن عرضه به بازار و اجازه دادن به شیل آمریکا برای حضور قوی‌تر در بازار سرگردان خواهد بود. تنها پرسشی که در مقطع کنونی مطرح میشود این است که آیا روسیه اوپک را همراهی خواهد کرد؟
وقتی ائتلاف اوپک و غیراوپک 12 ماه پیش برای نخستین بار با کاهش تولید موافقت کرد، قیمت نفت برنت که یک نفت پایه بین‌المللی است و دوسوم نفت‌های جهان بر اساس آن قیمت‌گذاری می‌شوند، تقریبا 30 درصد افزایش یافته است. افزایش چشمگیر تقاضای نفت تاکنون به خوبی افزایش تولید نفت شیل آمریکا را جذب کرده است و بسیاری بیم آن دارند که افزایش تولید نفت آمریکا، برنامه کاهش تولید نفت ائتلاف اوپک و غیراوپک را بی‌اثر کند.
اوپک در نشست رسمی 30 نوامبر 2016 (دهم آذرماه 1395) خود در وین، برای نخستین‌بار از سال 2008 میلادی با کاهش تولید موافقت کرد تا با کاهش مازاد عرضه نفت در بازارها، به بالا رفتن سطح قیمت‌ها کمک کند.
براساس این توافق، مقرر شد اوپک یک میلیون و ٢00 هزار بشکه در روز از سطح تولید خود بکاهد.
14 کشور الجزایر، آنگولا، اکوادور، گینه استوایی، گابن، ایران، عراق، کویت، لیبی، نیجریه، قطر، عربستان، امارات متحده عربی و ونزوئلا عضو اوپک هستند.
ایران، نیجریه و لیبی تا رسیدن به سطح تولید پیش از بحران خود از برنامه کاهش تولید اوپک مستثنی شدند.
اوپک همچنین موفق شد بیستم آذرماه 1395، تولیدکنندگان نفت غیراوپک شامل روسیه، قزاقستان، گینه، جمهوری آذربایجان، سودان، مالزی، عمان، بولیوی، مکزیک، بحرین و برونئی را با خود همراه سازد.
این تولیدکنندگان نیز در مجموع با کاهش 600 هزار بشکه در روز از تولید نفت خود موافقت کردند.
وزیران نفت و انرژی کشورهای عضو اوپک در نشست رسمی چهارم خرداد امسال این سازمان با تمدید توافق کاهش تولید نفت برای 9 ماه دیگر موافقت کردند.
سایر اخبار این روزنامه
وزیر ارتباطات در پارلمان بخش خصوصی از مقاومت برخی مدیران دولتی انتقاد کرد؛
با همت بلند و ابتکار و اقدام، حرکت پر شتاب را ادامه دهید
خداوند استفاده از شیوه های
بازار آشفته نفت و قیمت های دست نیافتنی؛
اتحاد ترامپ و ماکرون در مقابله با نفوذ ایران
پیامدهای عرضه ناهمگن در بازار املاک تهران مشاهده شد؛
تعیین تکلیف فیلم‌های توقیفی در هاله ابهام؛
رد درخواست عربستان و امارات توسط AFC؛
اخبار هواشناسی
دکتر ولایتی؛ مردی برای
دولت در بن بست
اژه‌ای: نمی‌دانیم بخندیم یا گریه کنیم
آسیب‌شناسی برگزاری جمعه‌سیاه فروش اینترنتی در ایران؛
شاخص بورس ۹۱ هزار واحدی شد
تصمیمات لحظه‌ای، بازار را به حاشیه می‌برد
تناقض‌های سیاست اجتماعی دولت
سفارت ایران در آنکارا خبر داد؛
لاریجانی در دیدار اعضای مجمع نمایندگان استان قزوین:
مجید انصاری:
اروپا و برجام موشکی
