برداشت 16 هزار میلیارد تومانی از خزانه

گروه اقتصادی‌- از منظر اقتصادی وجود کسری بودجه اندک و غیر‌مستمر در فضای اقتصادی یک کشور امری لازم و ضروری است اما کسری بودجه بالا و تداوم آن در چندین سال پیاپی بی‌شک اثراتی منفی بر اوضاع اقتصادی کشور بر جای خواهد گذاشت؛ نکته قابل توجه در رابطه با کسری مستمر و بالای بودجه، تحت تاثیر قرار گرفتن شاخص‌های اقتصادی کشور است به طوری که افزایش تورم، کاهش سرمایه‌گذاری و پایین آمدن نرخ تولید، کاهش رشد اقتصادی، افزایش بیکاری، افت میزان بهره‌وری، افزایش عمر طرح‌های عمرانی و ناکارایی در تخصیص منابع به این طرح‌ها که در نتیجه منجر به اضافه برداشت دولت از حساب خزانه می‌شود، از جمله بارز‌ترین آثار سوء کسری بودجه خواهد بود.
هرچند این کسری بودجه مستمر می‌تواند دلایل متنوعی داشته باشد‌ اما افزایش نقدینگی و از کنترل خارج شدن تورم، مهم‌ترین مباحثی به شمار می‌روند که ارتباط تنگانگی با این موضوع دارند و در سال‌های آتی فضای کلان اقتصاد کشور را دستخوش تغییراتی خواهند کرد.
این در حالی است در سال‌های اخیر بخش عمده‌ای از هزینه‌های در نظر گرفته شده توسط دولت در لایحه‌های بودجه، به ویژه در بخش اعتبارات عمرانی محقق نشده که در نتیجه اضافه‌برداشت از خزانه را به همراه داشته است و در سال‌جاری نیز شاهد این هستیم که از کل رقم در نظر گرفته شده برای حوزه عمرانی در بودجه 96، تا‌کنون تنها 7600 میلیارد تومان به طرح‌های عمرانی پرداخت شده که در نتیجه تنها 20 درصد از مصوب شش ماهه و 11 درصد از مصوب کل سال محقق شده است.
همچنین بررسی عملکرد شش ماهه بودجه در سال‌جاری‌ نشان می‌دهد که دولت 16 هزار و 700 میلیارد تومان تنخواه از خزانه دریافت کرده، زیرا جمع درآمدها 127 هزار و 400 میلیارد تومان بوده که کمتر از هزینه‌های پرداختی است.


با ادامه روند جاری می‌توان گفت در بهترین حالت امکان پرداخت 40 هزار میلیارد تومان از اعتبارات عمرانی وجود دارد که این میزان نیز تنها دو سوم از رقم 60 هزار میلیارد تومانی در نظر گرفته شده برای اعتبارات عمرانی در بودجه 96 است.
گفتنی است در مجموع از کل حدود 320 هزار میلیارد تومان مصارف عمومی دولت 236 هزار میلیارد تومان به هزینه‌های جاری، 62 هزار میلیارد تومان به اعتبارات عمرانی و 22 هزار میلیارد تومان به تملک دارایی‌های مالی اختصاص یافته است. اگرچه میزان بودجه در نظر گرفته شده حوزه عمرانی کشور حدود 26 درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته و کافی به نظر می‌رسد اما با توجه به تجربه سال‌های گذشته و عملکرد دولت در سال‌جاری، تخصیص واقعی آن بعید به نظر می‌رسد.
براساس تصمیمات اتخاذ شده بخشی از اعتبارات عمرانی کشور از پیش‌فروش نفت و بخش دیگر آن در قالب اسناد خزانه به منظور پرداخت مطالبات پیمانکاران تامین خواهد شد‌ اما وضعیت درآمدهای دولت در شش ماهه امسال نشان‌دهنده عقب‌ماندگی از پیش‌بینی‌ها و عملکرد مد نظر است که همین امر تا‌کنون منجر به اضافه‌برداشت دولت از حساب خزانه شده است که یقینا تا پایان سال نیز ادامه‌دار خواهد بود.
سهم اندک اعتبارات عمرانی
در همین رابطه یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به اینکه در خوش‌بینانه‌ترین حالت می‌توان 40 هزار میلیارد تومان از اعتبارات عمرانی را پرداخت کرد، اعلام کرد: گردش نقدینگی در حال حاضر معیوب بوده و 40 درصد اقتصاد کشور به صورت چمدانی و زیرزمینی فعال است.
محمد حسینی با بیان اینکه 8700 میلیارد تومان از فروش اوراق و اسناد خزانه حاصل شده است، تصریح کرد: دولت 16 هزار و 700 میلیارد تومان تنخواه از خزانه دریافت کرد‌ زیرا جمع درآمدها 127 هزار و 400 میلیارد تومان بوده که کمتر از هزینه‌ پرداختی است.
حسینی با اشاره به وضعیت درآمدهای دولت در شش ماهه امسال اظهار داشت: کل درآمدهای وصولی 110 هزار و 700 میلیارد تومان بوده که 57 هزار میلیارد تومان سهم مالیات و گمرک و 45 هزار میلیارد تومان سهم نفت و میعانات بوده است.
عضو کمیسیون برنامه‌و‌بودجه مجلس با بیان اینکه 8700 میلیارد تومان از محل فروش اوراق و اسناد خزانه نیز حاصل شده است، تصریح کرد: دولت 16 هزار و 700 میلیارد تومان تنخواه از خزانه دریافت کرده است‌ زیرا جمع درآمدها 127 هزار و 400 میلیارد تومان بوده که کمتر از هزینه‌های پرداختی است.
این نماینده مجلس به فارس گفت: سهم درآمدهای مالیاتی در این مدت 43 هزار میلیارد تومان بوده که 72 درصد محقق شده و از مصوب کل نیز 37 درصد وصول شده است.
حسینی ادامه داد: از محل نفت و میعانات گازی نیز 45 هزار میلیارد تومان وصول شده که 74 درصد شش ماهه و 38 درصد مصوب کل را وصول کرده است. همچنین 3800 میلیارد تومان اوراق و 3800 میلیارد تومان اسناد خزانه فروخته شده است.
گردش معیوب نقدینگی در اقتصاد
عضو کمیسیون برنامه‌و‌بودجه مجلس افزود: در بخش پرداخت‌ها اعتبارات هزینه‌ای 107 هزار و 500 میلیارد تومان بوده که 83 درصد 6 ماهه و 42 درصد مصوب کل محقق شده است.
وی ادامه داد: 14 هزار و 500 میلیارد تومان حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی، 19 هزار و 600 میلیارد تومان حقوق کارکنان دولت به صورت ملی، 4 هزار میلیارد تومان حقوق استانی و 12 هزار و 500 میلیارد تومان سایر هزینه‌ها (آب، برق، گاز، بنزین، ناهار و. . . ) بوده است.
حسینی با بیان اینکه 7600 میلیارد تومان به طرح‌های عمرانی پرداخت شده است، تصریح کرد: 20 درصد از مصوب شش ماهه و 11 درصد از مصوب کل سال محقق شده، 2100 میلیارد تومان پول نقد و بقیه آن از محل فروش اوراق و اسناد خزانه بوده است. همچنین دولت 7200 میلیارد تومان از سررسید بدهی‌های مالی خود را پرداخت کرده است.
وی اظهار کرد: تا پایان مهرماه نیز دو هزار میلیارد تومان به طرح‌های عمرانی استانی اختصاص یافته که سرجمع آن 4600 میلیارد تومان است.
عضو کمیسیون برنامه‌و‌بودجه مجلس با بیان اینکه تا پایان سال احتمالا حدود 90 درصد از درآمدهای مالیاتی محقق می‌شود، گفت: طبق برنامه درآمدهای مالیاتی از سال 97 باید به 159 هزار میلیارد تومان برسد. همچنین دولت موظف است 10 درصد از هزینه‌های جاری را کاهش دهد که البته بعید به نظر می‌رسد.
حسینی با اشاره به اینکه در خوش‌بینانه‌ترین حالت می‌توان 40 هزار میلیارد تومان از اعتبارات عمرانی را پرداخت کرد، خاطرنشان کرد: بالغ بر 50 هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی و ظرفیت مالیاتی با وجود رکود، وجود دارد اما به دلیل آنکه نمی‌توان این بخش را شناسایی کرد، درآمدهای مالیاتی کم است همچنین گردش نقدینگی در حال حاضر معیوب بوده و 40 درصد اقتصاد کشور به صورت چمدانی و زیرزمینی فعال است.