ظریف: روابط عراق با اعراب برای ایران مضر نیست

روز پرکار ظریف در پروتریا پایتخت اداری و اجرایی آفریقای‌جنوبی از ساعت ده‌ونیم صبح به وقت محلی آغاز شد‌. دیروز محمدجواد ظریف مهمان مقامات ارشد این کشور بود تا سیزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک دو کشور را افتتاح کنند‌. در این راستا مجمع تجاری دو کشور نیز با هدف بررسی موضوعات اقتصادی و سرمایه‌گذاری تشکیل شد‌.
با توجه به روابط سیاسی خوب ایران و آفریقای‌جنوبی به سبب اشتراک نظر در موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی‌، همکاری این دو کشور در مجامع بین‌المللی موثر است و این سطح از همکاری‌های سیاسی می‌تواند مبنای قابل اتکایی برای گسترش مناسبات تهران و پروتریا در دیگر حوزه‌ها به ویژه اقتصادی باشد. کشور ایران و آفریقای‌جنوبی به نوعی می‌توانند نیازهای یکدیگر را مرتفع کنند و در عین حال به بازارهای جدید دسترسی یابند‌. بازار گسترده آفریقا، بستر مناسبی برای فروش کالاهای ایرانی است و در چنین شرایطی قاره سیاه در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران جایگاه ویژه‌ای دارد‌.
ایران در عرصه سیاست خارجی به مقوله اشتراک نظرهای سیاسی با کشورهای مختلف به ویژه آفریقایی توجه دارد و در این میان قاره آفریقا برای جمهوری اسلامی ایران یک اولویت مهم است و این نشان از این دارد که ایران در چارچوب تعامل سازنده نه فقط به دنبال کشورهای اروپایی است بلکه قاره آفریقا و آسیا را نیز مورد تاکید دارد و چتر دیپلماسی را بر همه جهان گشوده است‌. از این جهت که کشور نلسون ماندلا رهبر مبارزه با آپارتاید ظرفیت عظیم اقتصادی برای جمهوری اسلامی ایران دارد شکی نیست، این کشور دارای بزرگ‌ترین اقتصاد در میان اعضای اتحادیه آفریقاست هرچند شکاف فراوان میان درآمدها و اقتصاد دوگانه موجب شده تا آفریقای‌جنوبی را کشوری در حال توسعه به حساب آید اما با این وجود ایران می‌تواند با دیپلماسی فعال در بازار متنوع و رقابت‌پذیر این قاره حضور فعالی داشته باشد‌. در این راستا ظریف دیروز به پروتریا آمد شهری که تمامی ادارات دولتی، وزارتخانه‌ها، سفارتخانه‌های خارجی و مراکز دیپلماتیک و سیاسی آفریقای‌جنوبی را در خود جای داده است و نقش مهمی در معاملات سیاسی آفریقای‌جنوبی بازی می‌کند‌. اما وزیر خارجه کشورمان در بدو ورود خود به پروتریا در جمع خبرنگاران به ادعاهای رییس‌جمهور و وزیر خارجه آمریکا پاسخ داد‌. او عنوان کرد که آنچه واضح است اینکه سیاست‌های دولت ترامپ در جهان منزوی است و امروز در همه جای دنیا می‌بینیم که حتی نزدیک‌ترین متحدان آمریکا هم در برابر سیاست‌های ضد برجامی ترامپ ایستادند و موضع‌گیری علنی کردند‌. ظریف درباره سفر تیلرسون به منطقه گفت که متاسفانه آمریکایی‌ها نمی‌خواهند بعد از سال‌ها دیدگاه اشتباه خودشان را اصلاح کنند و بفهمند آن کشوری که در منطقه باعث ثبات و آرامش و مبارزه با تروریسم است، ایران است‌. اگر فداکاری‌های جمهوری اسلامی ایران و مدافعان حرم نبود، همین حالا در دمشق‌، بغداد و اربیل دولت داعش حکومت می‌کرد‌.
وزیر خارجه کشورمان در بخش دیگری از صحبت‌هایش افزود‌: متاسفانه متحدان آمریکا در خاورمیانه که آمریکا برای چپاول و دلارهای نفتی آنها این خوش‌خدمتی و خوش‌رقصی را برایشان انجام می‌دهد، عامل مستقیم بی‌ثباتی و بحران در منطقه بودند و هر روز که می‌گذرد، مردم آمریکا و مردم دنیا بیشتر متوجه می‌شوند که خسارت عمده‌ای از این نوع نگرش غلط آمریکایی به خود ایالات متحده رسیده و هرچه زودتر آمریکا این دیدگاه غلط خود را اصلاح کند و از راه غلطی که در چند ماه گذشته با شدت دنبال می‌کند برگردد‌، سریع‌تر می‌تواند خسارات در حال افزایش به خودش را جبران کند‌. دیروز وزیر امور خارجه کشورمان نخستین دیدار را با خانم ماشایانه، همتای آفریقای‌جنوبی خود داشت و درباره مسایل دوجانبه و همکاری‌های بین‌المللی گفت‌و‌گو کرد‌. بعد از دیدار دوجانبه، ماشابانه و ظریف در سیزدهمین کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و آفریقای‌جنوبی حضور یافتند‌. وزیر خارجه آفریقای‌جنوبی در این نشست مشترک ضمن حمایت از برجام به همکاری‌های ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تایید پایبندی ایران به برجام توسط این سازمان اشاره کرد و گفت‌: ایران و آفریقای‌جنوبی روابط گرم و دوستانه‌ای دارند‌. او در بخش دیگری از سخنانش ظرفیت‌های پیش روی دو کشور برای توسعه روابط در حوزه‌های مختلف را تشریح کرد‌. وزیر امور خارجه ایران نیز در سیزدهمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و آفریقای‌جنوبی ضمن اظهار خوشحالی از حضور خود در این نشست اظهار کرد‌: آفریقای‌جنوبی کشوری دوست و شریکی مهم برای ایران است‌.


او با اشاره به مبارزات مردم آفریقای‌جنوبی در دوره آپارتاید و نقش بزرگ رهبری نلسون ماندلا بیان کرد‌: برای مبارزه با افراط‌گرایی و تروریسم در کنار هم ایستاده‌ایم‌. نهایتا بعد از سخنان وزرای خارجه دو کشور بیانیه نهایی سیزدهمین اجلاس کمیسیون مشترک ایران و آفریقای‌جنوبی توسط وزرای خارجه دو کشور امضا شد‌. این بیانیه شامل همکاری‌های بانکی‌، توسعه و سرمایه‌گذاری، بیوتکنولوژی‌، نانوتکنولوژی و کشاورزی است‌. محمدجواد ظریف در نشست خبری خود با همتای آفریقای‌جنوبی خود درباره شورای هماهنگی روابط عراق و عربستان به دنبال سفر نخست وزیر عراق به عربستان گفت‌: از نظر جمهوری اسلامی ایران، روابط عراق با همسایگانش امری است که به دولت عراق مربوط می‌شود‌. ایران برخلاف ایالات متحده که منافع خود را در اتحاد و تفرقه در منطقه می‌بیند، منافع خود را در همراهی و همکاری کشورها در منطقه می‌بیند‌. بنابراین همراهی و همکاری عراق با همسایگان عرب خود به هیچ وجه برای منافع ایران مضر نیست‌. او همچنین در مورد اظهارات تیلرسون درباره حضور ایران در عراق گفت‌: کسانی که در مقابل داعش مقاومت کردند، در خانه خود هستند و منتظر دستور کسی نبودند و نخواهند بود چراکه تاکنون منتظر دستور تیلرسون و دولت آمریکا بودند، امروز ما داعش را در بغداد و اربیل داشتیم‌. ظریف افزود‌: خوشحالیم که آنها هیچ‌گاه جز دستور مرجعیت، به دستور فرد دیگری گوش نکردند و از خانه و کاشانه خود دفاع کردند‌. وزرای خارجه ایران و آفریقای‌جنوبی در این ملاقات درباره راه‌های گسترش همکاری‌های دوجانبه، تقویت همکاری‌های بانکی و تحولات جاری منطقه از جمله وضعیت سوریه و عراق گفت‌وگو کردند و گفت‌وگوی سیاسی را بهترین راه حل برای رفع اختلافات و کاهش تنش در منطقه دانستند‌. همچنین وزیر امور خارجه کشورمان با وجود اینکه در سفر آفریقای‌جنوبی به‌سر می‌برد، به صورت ویدئویی و زنده در همایش بین‌المللی ایران و مناطق پیرامونی که در مرکز مطالعات وزارت امور خارجه برگزار شد،‌ سخنرانی کرد‌. ظریف تصریح کرد‌: اگر به وضع منطقه نگاه کنیم، شاید مهم‌ترین مشکل کنونی در منطقه اشتباه فهم در شناسایی مشکلات منطقه باشد و همین اشتباه فهم باعث شده سیاست‌های غلطی برای حل معضلات منطقه بعضا در نظر گرفته شود‌.
به هر حال سفر محمدجواد ظریف به آفریقای‌جنوبی از آنجا حائز اهمیت است که یکی از وعده‌های دستگاه اقتصادی در تعامل با جامعه بین‌الملل در حال محقق شدن است‌. اگرچه این روند در دولت یازدهم هم یکی از سیاست‌های راهبردی وزارت امور خارجه را شامل می‌شد اما حول محور این موضوع ساختار داخلی وزارت امور خارجه هم در دولت دوازدهم تغییراتی از جمله معاونت اقتصادی به ساختار دستگاه دیپلماسی اضافه شده است‌. درست است که بسیاری از کشورهای قاره آفریقا با وجود توانمندی‌ها و ظرفیت‌های بالفعل و بالقوه در برخی زمینه‌ها مغفول مانده اما کشور ما در زمینه صادرات و واردات در بسیاری از موارد مزیت‌های نسبی با این کشورها دارد که باید به نحو درستی از آن استفاده شود. به همین جهت وزارت امور خارجه ما توجه ویژه‌ای به این‌گونه سفرها دارد که هیاتی مناسب و توانمند اقتصادی به دنبال برگزاری هیات‌های تجاری و نشست اقتصادی همراه وزیر امور خارجه کشورمان می‌فرستد‌.