انتقاد رییس کمیته امداد از سیاست‌های اقتصادی دولت؛

«جهان‌صنعت»- در جلسه دیروز هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، به علت حضور پرویز فتاح رییس کمیته امداد امام‌خمینی(ره)، جو متفاوتی حاکم بود که هر انسانی را به تامل وا می‌داشت‌. جوی که حتی فعالان اتاق بازرگانی را هم که بیشتر سرشان به تجارت و حساب و کتاب گرم است را به عمق مشکلات اجتماعی، اقتصادی و فقر می‌برد که گستره وسیعی در کشور دارد‌. در این جلسه حتی کارآفرینان بزرگ کشور در حوزه صنایع غذایی نیز حضور داشتند و از تجربیات سال‌های گذشته خود که بیشتر پیرامون فقر و نبود قدرت خرید مناسب بود، صحبت‌هایی به میان آوردند‌. در این میان حتی از سوی فعالان بخش خصوصی نسبت به نحوه تعامل کمیته امداد با بخش خصوصی و همچنین نحوه عملکرد دولت در مورد نحوه پرداخت یارانه‌ها، وضعیت اقتصادی فعلی، آسیب‌های اجتماعی، کاهش قدرت خرید مردم و مشکلاتی از این دست انتقادهایی به میان آورده شد که به‌طور کلی می‌توان گفت آنچه امروز باعث افزایش فقر و همچنین گسترش آسیب‌های اجتماعی شده، ریشه در بیکاری دارد‌.
بیکاری همان ابرچالش بزرگی است که حتی پیش از روی کار آمدن دولت دوازدهم هم از سوی صاحبنظران اقتصادی اشاره‌های متعددی به آن شد که رفع آن به‌عنوان یکی از اولویت‌های اقتصادی دولت مدنظر قرار گیرد‌ اما امروز آن‌طور که فعالان اقتصادی می‌گویند، هنوز توجه چندانی به این موضوع نشده و راه اقتصادی که دولت آن را در پیش گرفته، نیازمند توجه‌های ویژه دیگری است که به نظر از دید دولت دور مانده‌. این در حالی است که سیاست‌های نادرست اقتصادی در برخی حوزه‌ها حتی کار را به جایی رسانده که در حال حاضر دولت خودش یکی از بزرگ‌ترین بدهکاران مالی به شمار می‌رود که به تعبیری می‌توان گفت دولت ایران که در راس قدرت کشوری با این پتانسیل‌های فراوان قرار دارد، خودش پولی در بساط ندارد‌. از این رو گاهی برای جبران کسری بودجه خود، با قیمت ارز بازی کرده یا اینکه از مدیریت نوسان آن جلوگیری می‌کند تا شرایط را به نفع خود تغییر دهد درحالی‌که تجربه نشان داده، نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت دلار در نهایت مردم را به‌عنوان آسیب‌پذیرترین قشر اجتماع مورد ضرر و زیان قرار می‌دهد‌. در همین خصوص رییس اتاق بازرگانی تهران معتقد است به جای اینکه هیجانات اقتصادی، ارز را مدیریت کند بهتر است دولت آن را مدیریت کند‌. ابرچالش‌های اقتصادی موجود در کشور در حالی است که در شرایط فعلی، تهدیدات خارجی نیز دست از سر ایران برنمی‌دارد به‌طوری که همین چند روز پیش رییس‌جمهور آمریکا در نطق تازه‌ای، بار دیگر نه تنها ملت ایران را در تیررس خود قرار داد بلکه حتی سرنوشت برجام را به کنگره سپرد‌. از این‌رو اگرچه بازارهای اقتصادی چندان واکنشی به صحبت‌های دونالد ترامپ نشان ندادند و روال سابق خود را در پیش گرفتند اما واقعیت این است که به گفته بسیاری از صاحبنظران، باید کمیته ویژه‌ای برای پیشگیری و جلوگیری از بحران‌های احتمالی اقتصادی تشکیل شود تا دوباره به دوران سخت تحریم‌ها بازنگردیم‌. بر این اساس رییس اتاق بازرگانی تهران نیز در سی و یکمین نشست هیات نمایندگان این اتاق با اشاره به سخنرانی اخیر رییس‌جمهور آمریکا گفت: باید برای تهدیدهای احتمالی ترامپ و تصمیمات پیش رو از سوی کنگره آماده باشیم‌.
مسعود خوانساری همچنین در مورد چالش‌های داخلی اقتصاد کشور گفت: نظام بانکی کشور نیز باید اصلاح شود؛ طبیعتا فردی که معقول فکر می‌کند، با توجه به سود بانکی، یارانه نقدی و سوخت ارزان، می‌تواند بدون دغدغه با سپرده‌گذاری در بانک زندگی خود را بگذراند، پس اگر این مشکلات حل نشود و یارانه برطرف نشده و سود کاهش نیابد، انتظار سرمایه‌گذاری بیهوده است‌. از این رو همچنان تک‌نرخی کردن ارز برای تقویت ثبات بازار، کاهش نرخ سود بانکی برای توجیه‌پذیر شدن سرمایه‌گذاری در کشور و پرداخت مطالبات پیمانکاران از سوی دولت برای حل مشکلات آنها، همچنان در صدر خواسته‌های بخش خصوصی از دولت قرار دارد‌.
بر همین اساس دیگر فعالان اقتصادی نیز از سودهای بالای بانکی، بی‌توجهی به تولید و مهم‌تر از همه نحوه پرداخت یارانه‌ها انتقاد کردند و خواستار اصلاح هر چه سریع‌تر این موانع شدند‌. در این خصوص حتی رییس کمیته امداد امام خمینی نیز با بیان اینکه گسترش وسعت فقر به دلیل این است که اقتصاد ما بیمار است، اعلام کرد تنها راه‌حل مشکلات اقتصادی اقتصاد مقاومتی است‌. وی در مورد نحوه پرداخت یارانه‌ها نیز به صراحت گفت: به آقای روحانی گفتم از چه می‌ترسید که یارانه‌ها را قطع نمی‌کنید؟ شما بگویید هر کس نیازمند است برود کمیته امداد، ما وضعیت او را بررسی می‌کنیم‌.


غیبت دو نفر از اعضای هیات‌رییسه
در سی‌ویکمین نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران همچنین با توجه به اینکه دو نفر از اعضای هیات‌رییسه یعنی مهدی جهانگیری نایب‌رییس اتاق بازرگانی تهران و حامد واحدی عضو هیات رییسه و خزانه‌دار اتاق بازرگانی تهران غایب بودند، علاء میرمحمدصادقی ‌نایب‌رییس اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد: این دو نفر مورد اتهام قرار گرفته‌اند اما ما از دلایل دستگیری آنها اطلاعی نداریم و موضوع بازداشتشان هم به اتاق بازرگانی مربوط نیست‌. طبق گفته میرمحمد صادقی، ظاهرا حامد واحدی در کرمان دستگیر شده و جای دستگیری مهدی جهانگیری مشخص نبوده اما هر دو پرونده مربوط به استان کرمان است‌.
در این جلسه همچنین تفاهمنامه‌ای با موضوع «طرح رفع سوءتغذیه کودکان نیازمند زیر شش سال» میان کمیته امداد امام خمینی‌(ره) و اتاق تهران به امضا رسید‌.
دولت، تکلیف را مشخص کند
رییس اتاق بازرگانی تهران در این نشست با اشاره به نرخ ارز در کشور گفت: اولین جایی که بلافاصله بعد از تلاطم‌های اقتصادی مورد تاثیر واقع می‌شود، ارز است. پس انتظار ما از دولت این است که بحث ارز را با توجه به تورم داخلی و خارجی و نیز واقعیت‌های اقتصادی مدیریت کنند؛ تک نرخی کردن ارز در این میان در ثبات اقتصادی موثر است و به جای اینکه تصمیمات و هیجانات نرخ ارز را بالا و پایین ببرد، دولت تکلیف را مشخص کند‌.
تشکیل کمیته بررسی بودجه ۹۷
رییس اتاق تهران با بیان اینکه بهبود محیط کسب و کار می‌تواند اقتصاد ایران را یاری کند، اظهار داشت: یک تولیدکننده و کارآفرین در کشور دچار مشکل است، البته دولت بزرگی داریم که دخالت‌های بی‌اندازه آن در اقتصاد، مانعی برای کسب و کار ایجاد کرده است و اکنون، رتبه ما در فضای بین‌المللی مناسب نیست، اما باید آن را بهبود داده و مجوزهای غیرضروری که در برنامه ششم نیز اشاره شده، برطرف شود اما در این زمینه کمتر کار شده است‌. خوانساری معتقد است برای مقابله با برخوردهای خارجی کشور، باید مسایل را هر چه سریع‌تر حل کرده و در عین حال، انتظار هم از دولت این است که طلب پیمانکاران و مطالبات بخش سلامت پرداخت شود‌.
رییس اتاق تهران با بیان اینکه طلب پیمانکاران به وضعیتی بحرانی رسیده است، گفت: در این وضعیت کسب‌وکارها در حال فلج شدن است و در شش ماه گذشته پرداخت طلب پیمانکاران بخش خصوصی بسیار پایین بود درحالی‌که وضعیت بودجه جاری دولت مناسب بوده است‌.
وی گفت: تخصیص‌های داده شده از بودجه سال ۹۶، بسیار پایین است، اگرچه بودجه عمومی دولت نیز وضعیت خوبی داشته است‌. بر این اساس اکنون که فصل بودجه‌ریزی سال ۹۷ است باید مسایل بودجه‌ای آسیب‌شناسی شده و در این میان کمیته بررسی بودجه ۹۷ نیز در اتاق تهران تشکیل شده است‌.
این کارها فحش‌خوری هم دارد
رییس کمیته امداد امام خمینی(ره) نیز در این نشست خطاب به روحانی گفت: شما (رییس‌جمهور) بگویید که هر کسی نیازمند است بیاید کمیته امداد‌. مردم ما فهیم و بزرگ هستند و مسایل را درک می‌کنند. وی افزود : ۴۰ هزار میلیارد تومان پول را سالانه به عنوان یارانه پرداخت می‌کنند که اگر نصف آن را هم حذف کنند ۲۰ هزار میلیارد تومان می‌شود.
پرویز فتاح با اشاره به مشکلات پیش روی درآمدهای دولت گفت: من در ارتباط با قطع یارانه‌ها از یک سال پیش با آقای رییس‌جمهور روحانی صحبت کردم و گفتم که من مسوولیت قطع یارانه‌ها را می‌پذیرم‌. وی خطاب به رییس‌جمهور افزود: از چه می‌ترسید که یارانه‌‌ها را قطع کنید، من فحش‌ها را می‌پذیرم، به هر حال این کارها فحش‌خوری هم دارد‌.
نمی‌توانید جلوی قاچاق در روز روشن را بگیرید؟
فتاح در بخش دیگری از صحبت‌های خود خطاب به رییس‌جمهور گفت: حداقل 20 میلیارد دلار میزان قاچاق شماست که اگر 50 درصد آن کنترل شود 10 میلیارد دلار کمتر قاچاق به کشور می‌آید، آیا نمی‌توانیم جلوی آنها را بگیریم؟
وی با انتقاد از حجم بالای ورود کالای قاچاق به کشور خطاب به رییس‌جمهور گفت: شما که می‌روید شبانه دو داعشی را که در روستایی در کرمانشاه پنهان شدند جزغاله می‌کنید نمی‌توانید جلوی ورود دو کانتینر قاچاق در روز روشن را بگیرید؟ شما که این توانمندی‌ها را دارید‌.
رییس کمیته امداد گفت: مبارزه با قاچاق فقط اراده می‌خواهد آیا کسی این حرف را از تو می‌پذیرد که نمی‌شود جلوی قاچاق را گرفت‌. اگر 10 میلیارد دلار از میزان قاچاق را کم کنیم اشتغالی در کشور ایجاد می‌شود‌.
اقتصاد بیمار عامل وسعت فقر
رییس کمیته امداد امام خمینی(ره) در ادامه صحبت‌های خود گفت: وسعت فقر زیاد شده است که دلیل این امر اقتصاد بیمار کشور است‌.
وی افزود: زمانی که در کشور قاچاق در این سطح وجود دارد یعنی در کنار آن فقر نیز وجود دارد و وقتی واردات در این سطح وجود داشته باشد، ایرانی‌ها بیکار می‌مانند و چینی‌ها و کره‌ای‌ها به جای ما کار می‌کنند‌.
فتاح گفت: در این شرایط دولت نیز فقیر است‌. در این ماه حقوق بعضی از پرسنل را نمی‌توانستیم بگیریم که این شرایط در برخی از سازمان‌های دیگر نیز وجود دارد‌. وضعیت صادرات کشور مناسب نیست و کالای قاچاق نیز به کشور می‌آید‌.
وی تاکید کرد: در صورتی که قصد حل این مشکلات را داریم، باید سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را سرلوحه کار خود قرار دهیم‌.
رییس کمیته امداد در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به اینکه سال قبل برای تخصیص بودجه به کمیته امداد یک هزار میلیارد تومان داده‌اند، گفت: قرار شد این وام در قالب تسهیلات قرض‌الحسنه اشتغال به افراد تحت پوشش کمیته امداد تا سقف 15 میلیون تومان اختصاص یابد‌.
فتاح افزود: به لطف خدا از بانک‌ها 1100 میلیارد تومان جذب کرده‌ایم و بانک‌ها همکاری خوبی در این زمینه با ما داشتند که این همکاری دستوری نیز نبود‌.
کاهش10 درصدی افراد تحت پوشش
رییس کمیته امداد گفت: در کنار 1100 میلیارد تومانی که از بانک‌ها گرفتیم، 300 میلیارد تومان نیز خودمان به آن اضافه کردیم و در مجموع به هزار نفر، 1400 میلیارد تومان وام اشتغال پرداخت کردیم که نتیجه آن کاهش 10 درصدی آمار افراد تحت پوشش کمیته امداد است‌ به این معنا که آنها خودشان مستقل و از پوشش کمیته امداد خارج شدند‌.
وی اظهار کرد: در سال‌جاری نیز سهم ما از سوی بانک‌ها برای تخصیص تسهیلات اشتغال 2100 میلیارد تومان شده است که قرار شده این رقم به‌عنوان وام اشتغال به 150 هزار نفر پرداخت شود‌. فتاح یادآور شد: 330 هزار دانش‌آموز و 72 هزار دانشجو تحت پوشش کمیته امداد قرار دارند و تمام افراد تحت پوشش این کمیته پوشش‌های بیمه‌های درمانی دریافت کردند حتی به آنها فرانشیز پرداخت می‌شود‌.
زیر بار بیمه سلامت نرفتیم
رییس کمیته امداد همچنین اظهار کرد: کمیته امداد خمینی(ره) دیگر آن کمیته امداد قدیمی نیست که نان و آرد را بین مردم توزیع کند. ما زیر بار بیمه سلامت نرفتیم و خود برای افراد تحت پوشش بیمه تعریف کردیم و دفترچه بیمه داده‌ایم. این در حالی است که هر یتیم تحت پوشش، بیش از شش نفر حامی دارد‌. افراد تحت پوشش ما شیعه و سنی هستند و مذهب برای ما مهم نیست. ما فرامذهبی عمل می‌کنیم، ضمن اینکه ظرف مدت چهار سال قرار بر این است که همه افراد تحت پوشش خانه‌دار شوند البته اگر بتوانیم در کشور این افراد را خانه‌دار کنیم‌.
فتاح در ادامه سخن‌های خود افزود: برای مبارزه با فقر باید به صورت ریشه‌ای وارد عمل شد به خصوص اینکه فقر را باید به صورت ریشه‌ای از بین برد‌. همچنین به طبقه محروم و فقیر نباید به چشم آسیب نگاه کرد چراکه برخی از این فقرا نخبه هستند ولی درگیر فقر شده‌اند‌.
گداپروری را باید کنار گذاشت
در این نشست همچنین فعالان صنایع غذایی نیز اظهارنظر کوتاهی داشتند‌. بر این اساس مرتضی سلطانی، بنیانگذار گروه صنعتی و پژوهشی زر با اشاره به وجود انواع آسیب‌های اجتماعی در کشور از جمله اعتیاد گفت: همه این آسیب‌ها دارای راه‌حل است و نهادهایی نظیر کمیته امداد هیچ‌گاه سراغ کارآفرینان برای جلب همکاری به منظور کاهش فقر نیامده‌اند‌.
همچنین خان‌محمدی، بنیانگذار گروه صنعتی نان سحر رفع فقر و معضلات اجتماعی در کشور را در گرو توسعه اشتغال دانست و گفت: گداپروری در کشور را باید کنار گذاشت و به جای آن، همه دستگاه‌های کشور برای ایجاد اشتغال و به کارگیری افراد ناتوان جامعه همت کنند‌. وی افزود: اشتغال و تولید در کشور با سود بالای بانکی ایجاد نخواهد شد‌.
غلامعلی سلیمانی، بنیانگذار شرکت کاله نیز طی سخنانی به ضرورت حمایت از کارآفرینان برای ایجاد اشتغال و متعاقب آن کاهش فقر اشاره کرد و گفت: اگر تولید رونق داشته باشد، مشکلات معیشتی به حداقل می‌رسد‌. اجرای اقتصاد مقاومتی، مورد تاکید مقامات کشور است اما بدنه وزارتخانه‌ها در برابر توسعه بنگاه‌ها مقاومت نشان می‌دهند و به تعبیری اقتصاد مقاومتی به مقاومت اقتصادی تبدیل شده است‌. در عین حال وجود شفافیت نیز می‌تواند به حل بسیاری از مشکلات کمک کند‌.