ترامپ- برجام- منافع ملی

مسعود سلیمی- مخالفت ترامپ با برجام، مساله‌ای نیست که جمعه‌شب گذشته با اعلام موضع او به گوش همگان رسیده باشد چراکه در طول مبارزات انتخاباتی و سپس پس از ورود به کاخ سفید، در سیاهه نابودی دستاوردهای اوباما، توافق هسته‌ای ایران با 1+5 در صدر قرار داشت و مسوولان مملکت هم می‌دانستند که با آمدن ترامپ دوره تازه‌ای در رفتارهای سیاسی ایالات متحده آغاز شده است که اینک یعنی با گذشت کمتر از یک‌سال از چنین دوره‌ای آثار مخرب آن، یکی پس از دیگری خود را در جهان نشان می‌دهد.
پیامد سیاست انزواگرایی کاخ سفید، نه‌تنها دامن اعتبار و قدرت آمریکا را گرفته بلکه به تبع آن در معادلات جهان هم اثر گذاشته تا جایی که امروز می‌شنویم و می‌خوانیم که با سیاست‌های غیرمنطقی ترامپ، بسیاری از بازیگران کوچک و بزرگ سیاسی را به آغوش مسکو و پکن هدایت می‌کند؛ واقعیتی که خود به اندازه سیاست‌های رییس‌جمهور آمریکا زیانبار خواهد بود چراکه یکسونگری مسکو و پکن، اگر بیشتر از واشنگتن نباشد، در جای خود کمتر هم نخواهد بود زیرا دیکتاتوری در ذات خود یک معنا بیشتر ندارد و آن هم زورگویی به مردم خواهد بود.
ترکش تلاش ترامپ برای محو آثار اوباما و در صدر آنها «برجام» در زمین ما هم فرود آمده است که جدا از بحث و جدل‌های حقوقی- سیاسی و به تعبیری در اره‌کشی‌های مرسوم، این پرسش پیش می‌آید که در پاسخگویی به سیاست‌های ترامپ، آیا فقط ازسرگیری فعالیت‌های هسته‌ای ایران به عنوان مثال آنچه رییس سازمان انرژی اتمی عنوان می‌کند، می‌تواند و باید مطرح باشد یا اینکه باید به پیامدهای اقتصادی و بانکی آن به ویژه در صنعت نفت کشور توجه داشت.در این روزهای داغ برجامی در حالی که ترامپ در نقش قهرمان منفی آن ظاهر شده، بدون تردید پاسخگویی کلامی ضرورت دارد اما جدا از بحث فعالیت‌های هسته‌ای، رفته‌رفته باید به این فرضیه هم توجه کرد که اگر روزی روزگاری برجام برخلاف مصالح ملی ایران قلمداد شد و به تاریخ پیوست، با جای خالی اثرات متضررشده اقتصادی آن در این همه سال چگونه باید برخورد کرد.
در داغی برجام، در این روزها بسیاری از مسایل رایج در جامعه مثل بیکاری، رکود، فقر، مشکلات جوانان، موسسات غیرمجاز و ... در پس زمینه قرار گرفته است. در اینکه نباید در قبال زورگویی از طرف هر که باشد از ترامپ گرفته تا مثلا پوتین و ... از همه مهم‌تر در «دفاع از منافع ملی» کوتاه آمد سر سوزنی تردید نیست اما اینکه یکسره پشت «ترامپ-برجام» پنهان شویم و پیامدهای این ماجرا را فقط به بحث هسته‌ای معطوف کنیم، به طور قطع با اصل طلایی «دفاع از منافع ملی» سازگاری نخواهد داشت.
massoudmehr@yahoo.fr