موافقت دادگاه فدرال شیکاگو با درخواست کاخ سفید؛

گروه حمل‌و‌نقل- دولت آمریکا از یک دادگاه فدرال در این کشور خواست مهلت افشای جزییات توافق میان بوئینگ و ایران‌ایر را برای دو ماه تمدید کند. دولت ‌دونالد ترامپ‌، رییس‌جمهور آمریکا روز پنجشنبه از یک دادگاه فدرال این کشور خواست ضرب‌الاجل دو‌ماهه درباره افشای جزییات توافق شرکت بوئینگ- ایران‌ایر را تمدید کند. به نوشته سی‌ان‌ان ترامپ خواستار انجام برآوردهایی درباره این است که آیا افشای جزییات این قرارداد با مانع‌تراشی در اجرای توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 (برجام) مخل سیاست خارجی آمریکا هست یا خیر.
دادگاه فدرال شهر شیکاگو، چند هفته پیش از دولت ترامپ خواسته بود درباره این موضوع که آیا شرکت بوئینگ باید جزییات توافق خود با ایران را افشا کند یا خیر، اعلام نظر کند. این درخواست بعد از آن مطرح شد که یک موسسه حقوقی به نام «شورات‌هادین»، به نمایندگی از کسانی که مطابق ادعاها خانواده‌های «قربانیان تروریسم ایران» خوانده می‌شوند، گفته بود ایران باید قبل از خرید هواپیما از بوئینگ وادار به پرداخت بدهی خود به این افراد شود.
ایران در حال حاضر در آمریکا دارایی‌های قابل دسترس ندارد‌ اما پس از توافق هسته‌ای با گروه 1+5، قراردادهایی به ارزش چندین میلیارد دلار با بوئینگ برای خرید هواپیما از این شرکت امضا کرده است.
یک دادگاه فدرال آمریکا، در ادعاهایی با متهم کردن ایران به دست داشتن در یک حمله تروریستی در سال 2003 تهران را به پرداخت مبلغ 67 میلیون دلار به خانواده یکی از قربانیان این حمله به نام «لیبوویچ» محکوم کرد. این خانواده با تنظیم شکواییه‌ای خواستار آن شده که تمامی اموال ایران که در اختیار شرکت بوئینگ است، توقیف شود.


سی‌ان‌ان نوشته وزارت دادگستری آمریکا از دادگاه فدرال شیکاگو خواسته ضرب‌الاجل اولیه این دادگاه برای اعلام‌نظر درباره این موضوع تا ماه ژانویه تمدید شود.
دادگاه مذکور از دولت آمریکا خواسته بود تا ۱۲ اکتبر سال جاری میلادی یعنی روز پنجشنبه موضع خود درباره فروش این هواپیماها و ارتباط آن با توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران را اعلام کند‌ اما اکنون با موافقت دادگاه مذکور با استمهال مورد درخواست کاخ سفید، به وزارت دادگستری آمریکا دو ماه مهلت داده شده است تا بتواند برآوردهایی را پیرامون اینکه آیا افشای جزییات این قرارداد ناقض برجام هست یا خیر انجام دهد.
جزییات پیچیده و فوق محرمانه قرارداد
مدیرعامل ایران‌ایر نیز پیش از این گفته بود که جزییات قراردادهای خرید هواپیماهای غربی پیچیده و فوق محرمانه است. فرزانه شرفبافی در گفت‌وگو با تسنیم در واکنش به انتقاد از عدم اطلاع‌رسانی درباره جزییات خرید هواپیما، گفته بود: «صحبت‌هایی که گهگاه در رسانه‌ها درباره هواپیماهای خریداری شده مطرح می‌شود به این دلیل است که قراردادهای پیچیده خرید هواپیما را نمی‌دانند و هر کس برداشتی می‌کند.»وی تصریح کرد: «مطمئن باشید سعی می‌کنیم منطقی‌ترین و اصلح‌ترین تصمیمات را برای مملکت بگیریم که هیچ‌کس نگران نباشد». وی بیان کرد:‌ «قراردادهای خرید هواپیما هم مفصل و هم فوق‌محرمانه است». وی ادامه داد:‌ «محرمانه بودن این قراردادها به دلیل تقاضای کارخانه‌های سازنده و طرفین مذاکره است. بعضی از دوستان اصرار می‌کنند که تمام جزییات این قراردادها را در رسانه‌ها مطرح کنم که بدیهی است این اختیار را ندارم». مدیرعامل ایران‌ایر با بیان اینکه «وقتی می‌خواهید خودرو بخرید،‌ فقط قیمت آن مهم نیست» تاکید کرد: «آپشن‌های خودرو، زمان تحویل و... به هم مرتبط است، از این رو اعلام قیمت هواپیما باعث بروز اشتباه می‌شود.»
با وجود اینکه مقامات ایرانی با تاکید بر محرمانه بودن جزییات این قرارداد، منتشر نشدن آن را به درخواست طرف آمریکایی اعلام می‌کنند مشخص نیست افشای جزییات بیشتر قرارداد به منافع مالی طرفیت لطمه وارد می‌کند یا خیر. غیر از قرارداد ایران‌ایر سایر ایرلاین‌های خصوصی ایران نیز با بوئینگ قرارداد خرید هواپیما امضا کرده‌اند. امضای این قراردادها نیز در شرایط رخ داده که ایرلاین‌های ایرانی در حال حاضر دارای کفایت حداقلی سرمایه هم نیستند و بر همین اساس جزییات قرارداد این شرکت‌ها نیز تاکنون منتشر نشده است. اوایل ماه گذشته و در حاشیه برگزاری نمایشگاه هوایی پاریس، هواپیمایی ایرتور و زاگرس از امضای تفاهمنامه خرید هواپیما با کمپانی ایرباس خبر دادند. بر این اساس ایران ایرتور تفاهمنامه 45 فروند ایرباس 320 نئو با ظرفیت 100 تا 240 صندلی را امضا کرد.
مدیر روابط عمومی این ایرلاین با اعلام اینکه ارزش این تفاهمنامه 5/4 میلیارد یورو است،‌ گفته بود:‌ تفاهمنامه خرید این هواپیماها با حضور ‌فابریس برژیه‌ مدیرعامل ایرباس، کریستوف موریه قائم‌مقام ارشد رییس قراردادهای ایرباس، رضا موسوی مدیرعامل ایران‌ایرتور و مجید شکاری رییس هیات مدیره به امضا رسید.
همچنین هواپیمایی زاگرس نیز از امضای تفاهمنامه خرید 28 هواپیمای ایرباس شامل 20 فروند ایرباس 320 نئو و هشت فروند ایرباس 330 نئو با ایرباس خبر داد. طی یک ماه و چند روز اخیر هیچ‌کدام از مدیران این دو شرکت در رابطه با خریدهای خود اطلاع‌رسانی نکرده‌اند. پیگیری‌‌های صورت‌گرفته در این زمینه از سوی رسانه‌ها تاکنون بی‌نتیجه مانده است، چه آنکه مدیرعامل ایران‌ایرتور در پاسخ به این پرسش که خرید هواپیما در چه مرحله‌ای قرار دارد، با خنده فقط به این جمله که «در حال پیگیری است» بسنده کرده است.
از سوی دیگر هواپیمایی زاگرس تاکنون درباره چگونگی تامین مالی حدود 20هزار میلیارد تومانی اطلاع‌رسانی نکرده است. اینکه ایرلاینی که خصوصی به شمار می‌رود، بتواند چنین ارقام هنگفتی را بدون حمایت‌های بیرونی تامین کند، بسیار سخت و دشوار به نظر می‌رسد.
سایر اخبار این روزنامه