‌تحلیل اکونومیست از گسترش نفوذ رهبر چین در مقابل انزوای آمریکا؛

قدرتمندترین مرد جهان
فاطمه رحیمی- بیش از چهار دهه است که رهبران چین تمامی منابع انسانی، مادی و روانی را متوجه ارتقای اقتصادی کشور کرده‌اند و در نتیجه توسعه اقتصادی سنگ بنای ایجاد قدرت نظامی لازم برای یکه‌تازی در قلمرو جهان و توان نمایش قدرت در مناطق بحرانی است‌.
کشوری که زمانی یکی از فقیرترین کشورهای جهان سوم بود، امروزه در جایگاهی قرار گرفته که هیچ بازیگر غیرغربی موفق به صعود به آن نیست‌. چین در یک مقطع زمانی کوتاه با خودداری از ماجراجویی جهانی و استفاده بهینه از مزایای نظم جهانی خود را در مقام قدرت دوم اقتصادی جهان قرار داد‌.
تداوم رشد اقتصادی و تلاش برای به‌کارگیری فناوری‌های جدید در روند توسعه، سرمایه لازم برای ایجاد زیربناهای مورد نیاز را به وجود آورد‌. یکه‌تازی بین‌المللی و اعتبار جهانی، ریشه در رفاه و اقتدار داخلی دارد و این نکته مهمی است که رهبران چین به‌گونه‌ای مطلوب، آن را درک و در کشورشان پیاده کرده‌اند‌. حال چین در جایگاهی قرار گرفته که ابزار لازم را برای به چالش کشاندن نظم آمریکایی در اختیار دارد‌.


اکونومیست در آخرین شماره خود، به بررسی سیاست‌های پرنفوذترین رهبر جهان، یعنی شی‌جین پینگ پرداخته و بر این باور است که رییس‌جمهور چین نفوذ بیشتری نسبت به دونالد ترامپ در جهان دارد و در نتیجه جهان باید محتاط باشد چراکه این قدرت گرفتن و یکه‌تازی می‌تواند خطرناک هم باشد، از سوی دیگر آمریکای ترامپ را در حال افول و گرفتار انزوا می‌داند. در ادامه این گزارش آمده است:
انتظار نداشته باشید که شی‌جین‌پینگ، چین یا جهان را به سمت بهتر شدن تغییر دهد‌. روسای جمهور آمریکا عادت توصیف همتایان چینی خود از لحاظ هیبت را دارند‌. ریچارد نیکسون به مائو سدونگ گفت که نوشته‌های او «جهان را تغییر داده» است‌. دنگ ژیائوپینگ برای جیمی کارتر ردیفی از صفات چاپلوسانه بود: «باهوش، محکم، صادق، شجاع، باشخصیت، مطمئن، دوستانه»‌. بیل کلینتون، جیانگ زمین، رییس‌جمهور وقت چین را «مردی با هوش فوق‌العاده» توصیف کرده بود‌.
دونالد ترامپ هیچ کم ندارد‌. واشنگتن‌پست به نقل از او شی‌چین‌پینگ، رهبر فعلی چین را «قدرتمندترین مردی» خواند که چین طی یک قرن به خود دیده است‌.
شاید حق با ترامپ باشد‌. اگر برای یک رییس‌جمهور آمریکایی خودکشی سیاسی نبود، او ممکن بود اضافه کند: «شی‌جین‌پینگ قدرتمندترین رهبر جهان است‌.» مطمئنا اقتصاد چین هنوز در مقام دوم پس از اقتصاد آمریکا قرار دارد و ارتش آن باوجود آنکه به سرعت رشد می‌کند، در مقایسه با آمریکا کمرنگ است، اما سلامت اقتصاد و سخت‌افزار نظامی همه چیز نیست‌.
رهبر جهان آزاد یک رویکرد باریک معاملاتی برای خارجی‌ها دارد و به نظر می‌رسد قادر به انجام دستورالعمل خود در داخل نیست‌. آمریکا هنوز قدرتمندترین کشور جهان است اما رهبر آن در داخل ضعیف‌تر و تاثیرگذاری آن در خارج کمتر از اسلاف اخیر خود است، به‌خصوص به این دلیل که او به ارزش‌ها و اتحادهایی که حامی نفوذ آمریکا هستند، توهین می‌کند‌.
درمقابل، رییس‌جمهور بزرگ‌ترین دولت اقتدارگرای جهان با غرور در خارج از کشور گام برمی‌دارد‌. کنترل وی بر چین محکم‌تر از هر رهبری از زمان مائو است و درحالی‌که چین مائو پرهرج و مرج و فقیر بود، چین شی‌جین‌پینگ موتور مسلط رشد جهانی است‌. نفوذ وی به زودی به‌طور کامل نمایش داده خواهد شد‌. حزب کمونیست حاکم بر چین در هجدهم اکتبر یک کنگره پنج‌ساله را در پکن گردهم خواهد آورد‌. این نخستین کنگره تحت ریاست شی خواهد بود‌. دو هزار و 300 نماینده آواز تحسین او را سر خواهند داد‌. ناظران مردد ممکن است بپرسند شی از این قدرت فوق‌العاده خود در جهت خوب استفاده خواهد کرد یا بد‌.
جهان، نکته‌بردار
شی در سفرهای خارجی بی‌شمارش خود را فرستاده صلح و دوستی معرفی می‌کند، صدای منطق در یک جهان پیچیده و مشکل‌دار‌. ناکامی‌های ترامپ این کار را برای او آسان‌تر کرده است‌. وی در ژانویه در داووس به نخبگان جهان وعده داد که قهرمان جهانی شدن، تجارت آزاد و پیمان پاریس در مورد تغییرات جوی شود‌. مخاطبان خوشحال شدند و تسکین یافتند‌. دست کم آنها دریافتند که یک قدرت بزرگ مایل است پای آنچه درست است، بایستد حتی اگر ترامپ این کار را نکند‌.
شی برخلاف ولادیمیر پوتین یک مشکل‌ساز جهانی نیست که به دنبال براندازی دموکراسی و بی‌ثبات کردن غرب باشد‌. انگیزه‌های شی دست کم در داخل به اندازه همتای روس خود کوته فکر است‌. شاید شی گمان کند که قدرت بی قید و شرط بر بیش از یک میلیارد و 400 میلیون چینی در دستان یک مرد، همان‌طور که خودش می‌گوید «شرایط عادی جدید» سیاست چین است‌ اما این عادی نیست؛ این خطرناک است‌. هیچ کس نباید این اندازه قدرت داشته باشد‌. حاکمیت یک مرد نهایتا دستورالعمل بی‌ثباتی در چین و همچنین رفتار خودسرانه در خارج است و زمانی که ترامپ عقب می‌نشیند و باعث ایجاد خلا قدرت می‌شود، این امر نگران‌کننده می‌شود‌. جهان خواهان انزوای آمریکا یا دیکتاتوری چین نیست‌. افسوس که ممکن است گرفتار هر دو شود‌.
سایر اخبار این روزنامه