سیاست‌های دولت در بازار سرمایه و پول تشریح شد؛

سیاست‌های جدید بانک مسکن در بخش تامین مالی مبتنی با تمرکز بر «بازار سرمایه» و «بازار پول» منتشر شد. این سیاست‌ها که در قالب «انتشار اوراق رهنی مسکن»، «راه‌اندازی صندوق‌های املاک‌و‌مستغلات»، «راه‌اندازی 15 صندوق‌ زمین و ساختمان» و «انتشار اوراق صکوک» منتشر شده است، اهداف دولت دوازدهم در زمینه تامین مالی مسکن را پیگیری می‌کند.
بانک مسکن در تشریح این سیاست‌ها آورده است: در راستای تحقق سیاست توسعه مسکن، راهکارهایی برای تامین مالی مسکن در دستور کار قرار گرفت که بخشی از آنها شامل تغییر در بازار سرمایه و بخشی نیز ایجاد تغییر و تحول در بازار پول بود.در بحث و راهبرد بازار سرمایه، انتشار اوراق رهنی، راه‌اندازی صندوق‌های املاک‌و‌مستغلات، راه‌اندازی صندوق‌های زمین و ساختمان (۱۵ صندوق) و انتشار اوراق صکوک راهکارهایی بود که دولت برای تامین مالی بخش مسکن برنامه‌ریزی کرد و در دستورکار قرار داد. مرکز توسعه‌و‌سیاست‌های راهبردی وزارت راه‌و‌شهرسازی طی گزارشی روند تغییر سیاست‌های دولت یازدهم را در بازار سرمایه به منظور تامین مالی مسکن به شرح زیر تشریح کرد:
انتشار اوراق رهنی مسکن
به عنوان یکی از روش‌های نوین تامین مالی به منظور توانمندسازی و افزایش توان تسهیلات‌دهی بانک برای اولین بار در شبکه بانکی کشور توسط بانک‌مسکن اجرا شد. دستور‌العمل انتشار اوراق رهنی در آذرماه سال ۱۳۹۴ در هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار تصویب و از سوی این سازمان به بانک مسکن ابلاغ شد. با دریافت اطلاعات نهایی تسهیلات مبنای انتشار اوراق از بانک‌مسکن، مدل‌های متعددی جهت انتشار این اوراق به اجرا درآمد و در نهایت، مدل نهایی پیاده‌سازی شد که شروط بازارپذیری اوراق و لزوم جذب سرمایه‌گذاران، پوشش هزینه‌‌های ناشی از انتشار این اوراق و سودآور بودن بانک‌مسکن پس از انتشار این اوراق، مهم‌ترین مشخصه‌های مدنظر برای طراحی این اوراق بوده است. در تاریخ 6/5/1395‌ مجوز انتشار اوراق صادر شد.


صندوق‌های املاک‌ ومستغلات
در ادامه این گزارش، راه‌اندازی نخستین صندوق سرمایه‌گذاری بین‌المللی املاک و مستغلات(Ira- Rea- Estate Fund) به منظور جذب سرمایه‌های خارجی، اقدامات اولیه در خصوص راه‌اندازی یک صندوق با مشارکت شرکت سرمایه‌گذاری مسکن از دیگر سیاست‌های دولت معرفی شده است. صندوق‌های زمین و ساختمان به استناد به ماده ۱۴ قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن و تبصره (۲) ماده ۲۴ آیین‌نامه اجرایی آن، قانون بازار بورس اوراق بهـادار و قانون توسعه ابزارهای مالی ایجاد شده است. این صندوق‌ها به عنوان موسسه غیرتجاری نزد مرجع ثبت شرکت‌ها و به عنوان نهاد مالی نزد سازمان بورس و اوراق بهادار به ثبت خواهند رسید.
فعالیت آنها تحت‌نظارت سازمان بورس ‌و ‌اوراق بهادار است و وزارت مسکن و شهرسازی بر روند اجرایی پروژه نظارت عالیه خواهد داشت. نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار بر صندوق به‌منظور حصول اطمینان از رعایت مقررات قانونی و مصوبات آن و شفافیت اطلاعاتی است. هدف اصلی از ایجاد این گونه صندوق‌ها، جذب منابع مردمی و هدایت مازاد نقدینگی موجود به سمت بخش ساختمان از طریق ساز و کار بررسی اوراق بهادار است.
موضوع فعالیت صندوق جمع‌آوری وجوه از متقاضیان سرمایه‌گذاری در صندوق و ساخت پروژه ساختمانی مندرج در امیدنامه صندوق از محل وجوه یاد شده و سپس فروش واحدهای ساختمانی پروژه یادشده و در نهایت تقسیم عواید ناشی از این فعالیت بین سرمایه‌گذران صندوق است.
مالکان واحدهای سرمایه‌گذاری به نسبت تعــداد واحـدهای سرمـایه‌گذاری خود از کل واحدهای سرمایه‌‌گذاری نزد سرمایه‌گذاران در خالص دارایی‌های صندوق سهیم هستند. مسوولیت مالکان واحدهای سرمایه‌گذاری در قبال تعهدات صندوق صرفا محدود به مبلغ سرمایه‌گذاری آنها در صندوق است. فرآیند کلی عملکرد صندوق زمین و ساختمان نیز شامل جمع‌آوری وجوه از سرمایه‌گذاران، تخصیص وجوه به پروژه‌های ساختمانی و اجرای پروژه‌ها، فروش واحدهای ساختمانی پروژه و تقسیم عواید ناشی از این فعالیت بین سرمایه‌گذاران است.
انتشار اوراق صکوک
بانک مسکن در این گزارش اعلام کرده است که مکاتبه با بانک مرکزی جهت انتشار صکوک اجاره و اخذ مجوز انتشار از بانک مرکزی، مکاتبه با سازمان برنامه و بودجه کشور و خزانه‌داری کل کشور به منظور اخذ مجوزهای مربوطه انتشار ۱۰ هزار میلیارد ریال گواهی سپرده‌عام و 100 هزار میلیارد ریال اوراق رهنی مسکن انجام شده است.
از سوی دیگر تشکیل موسسه تضمین تسهیلات رهنی از دیگر اقداماتی بود که در این مورد مطالعه و پیگیری جهت بررسی امکان‌سنجی اجرا و صندوق تضمین تسهیلات رهنی نیز ایجاد شد.