ترامپ و آرامش پیش از توفان

گروه سیاسی - دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا ‌باید روز 12 اکتبر (20 مهرماه) تصمیم خود درباره برجام و همچنین جزییات راهبرد جدید دولتش در قبال ایران را اعلام کند‌. در این تاریخ ترامپ باید به کنگره در واشنگتن خبر دهد که آیا تهران به برجام پایبند بوده و آیا این توافق همچنین از منافع آمریکا حمایت می‌کند؟ براساس قانون آمریکا رییس‌جمهور این کشور باید هر 90 روز یک‌بار این مساله را تایید کند‌. دونالد ترامپ توافق هسته‌ای ایران را به عنوان بدترین معامله‌ای ارزیابی کرده که آمریکا در تاریخ خود منعقد کرده است‌. با این همه وی تا به حال دو بار در این باره به کنگره گواهی مثبت داده است‌. اما اکنون ترامپ با اعلام آخرین مواضع درباره ایران و کره‌شمالی در جلسه با فرماندهان ارشد نظامی آمریکا گفت: در آرامش قبل از توفان هستیم‌. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز چندی قبل در مصاحبه‌ای تاکید کرده که حدس می‌زند دولت آمریکا پایبندی ایران به توافق هسته‌ای برجام را تایید نخواهد کرد‌.
ترامپ پنجشنبه پیش از نشست خود با وزیر دفاع و مقام‌های ارشد نظامی آمریکا گفت: نباید اجازه داد ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد، حکومت ایران از تروریسم حمایت می‌کند و خشونت، خونریزی و هرج و مرج را در سراسر خاورمیانه گسترش می‌دهد‌. به همین دلیل ‌باید ستیزه‌جویی مستمر و بلندپروازی هسته‌ای ایران را متوقف کرد‌. ایران به روح توافق هسته‌ای پایبند نبوده است و ما در همین نشست در این باره بحث خواهیم کرد‌.
وی همچنین پس از برگزاری نشستی با فرماندهان ارشد نظامی این کشور که گفته شده در آن درباره ایران و کره‌شمالی بحث شده، خطاب به خبرنگارانی که در اتاق مخصوص ضیافت‌های شام در کاخ سفید برای عکس انداختن با او و همسرش ملانیا ترامپ و همچنین فرماندهان ارتش آمریکا و همسران آنها جمع شده بودند، گفت: شماها می‌دانید که اکنون ما در چه لحظه‌ای هستیم؟ شاید این لحظه آرامش قبل از توفان است‌. ترامپ به خبرنگارانی که از این حرف‌های او تعجب کرده و کنجکاو شده بودند، گفت: می‌پرسید چه توفانی؟ خودتان بعدا متوجه خواهید شد‌. کاخ سفید به درخواست برای شفاف‌سازی در مورد این صحبت ترامپ پاسخ نداده است‌.
وی ظاهرا عصر پنجشنبه در نشست با مقام‌های ارشد نظامی و دفاعی آمریکا در اتاق کابینه دولت درباره تهدید کره‌شمالی و آنچه «پیشگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای» خوانده شده، بحث کرده است‌. ترامپ گفت: در کره‌شمالی هدف ما خلع سلاح هسته‌ای است، نمی‌توانیم اجازه دهیم این دیکتاتوری کشور ما یا همپیمانان ما را با تلفاتی غیرقابل تصور تهدید کند‌. کاری را که ‌باید انجام دهیم، انجام خواهیم داد تا جلوی این اتفاق را بگیریم و باور کنید که اگر لازم باشد این کار انجام خواهد شد‌. وی همچنین ادعاهای گزافی نیز درباره ایران مطرح کرد و گفت: این کشور به روح توافق هسته‌ای پایبند نبوده است‌. ترامپ تعداد قابل توجهی از مقام‌های دولتش را با ژنرال‌های نظامی از جمله رییس دفتر و مشاور امنیت ملی خود پر کرده است‌. در نشست دیروز هربرت مک‌مستر، مشاور امنیت ملی ترامپ که معمولا در کاخ سفید لباس نظامی نمی‌پوشد، در این نشست یونیفرم نظامی به تن داشت‌. در این نشست ظاهرا ترامپ فرماندهان ارتش را تحت فشار قرار داده تا «هنگام لزوم سریع‌تر گزینه‌های نظامی را اعلام کند».


به گزارش رویترز، یک مقام بلندپایه دولت آمریکا گفته است دونالد ترامپ به زودی عدم پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را اعلام خواهد کرد‌. این مقام دولت آمریکا تصریح کرده است، همزمان با این تصمیم، دونالد ترامپ همچنین راهبرد جامع آمریکا در قبال ایران را اعلام خواهد کرد‌. رویترز می‌گوید، راهبرد تازه آمریکا در قبال تهران در راستای مقابله با اقدامات ایران در منطقه خواهد بود‌.
در همین زمینه مقام‌های بلندپایه کاخ سفید گفتند، دونالد ترامپ احتمالا به سمتی درحرکت است که در نهایت باعث خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران خواهد شد اما این در حالی است که برخی در دولت آمریکا با چنین رویکردی موافق نیستند‌. یک مقام آمریکایی نیز روز گذشته به رویترز گفته بود، دونالد ترامپ احتمالا روز ۱۲ اکتبر (۲۰ مهرماه) درخصوص رویکرد آمریکا در قبال توافق هسته‌ای با ایران سخنرانی خواهد کرد اما هنوز تصمیم نهایی در این زمینه اتخاذ نشده است‌.
اما گزارش‌های متعدد دیگری نیز پیش‌تر حاکی از آن بود که ترامپ بنا دارد پایبندی ایران به توافق را تایید نکند؛ نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد چندی پیش در یک سخنرانی گفت که عدم تایید ترامپ به معنی خروج واشنگتن از توافق هسته‌ای با ایران نیست و این کنگره است که نظر نهایی را در این خصوص اعلام خواهد کرد‌.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز ابراز امیدواری کرده که دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا تصمیم متعادلی درباره ماندن این کشور در توافق هسته‌ای با ایران، بگیرد‌. به گفته لاوروف بسیار مهم است که این توافق را به شکل فعلی حفظ کرد و البته مشارکت آمریکا در این توافق عامل بسیار مهمی است‌. ترامپ پیش‌تر اعلام کرده است که پایبندی ایران به برجام را رد خواهد کرد‌. از طرفی همه مقامات ارشد دولت ترامپ تاکید دارند که ماندن در برجام برای حفظ امنیت ملی آمریکا ضروری است‌. جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا در جلسه استماعی در کنگره به سناتورهای آمریکایی گفت که ماندن در برجام در راستای منافع آمریکاست‌. جوزف دانفورد، رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا نیز تاکید کرده است که خروج از برجام باعث ضربه زدن به اعتبار آمریکا می‌شود‌. همچنین تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا و نیز ژنرال مک مستر نیز در جلسه‌ای ترامپ را به عدم خروج از برجام توصیه کرده‌اند‌.
شبکه خبری سی‌ان‌ان به نقل از منابع آگاه کاخ سفید اعلام کرد که مک مستر مشاور امنیت ملی ترامپ روز چهارشنبه گروهی از سناتورهای دموکرات را برای گفت‌وگو در مورد برنامه رییس‌جمهور در مورد برجام به کاخ سفید دعوت کرده است و این سناتورها از جلسه این برداشت را داشته‌اند که مک مستر معتقد است رد پایبندی ایران به برجام راه درستی نیست‌. این منابع اعلام کرده‌اند که مک مستر این دیدار را برای آن ترتیب داده است تا از ایده سناتورهای دموکرات برای جلوگیری از رد برجام که جمهوریخواهان و دموکرات‌ها هر دو معتقدند باعث بر هم خوردن ثبات با متحدان آمریکا خواهد شد، استفاده کنند‌. اگرچه این منابع اعلام کرده‌اند که مک مستر هرگز به‌طور مشخص اعلام نکرده است که با تصمیم ترامپ مبنی بر رد پایبندی ایران به برجام مخالف است اما او همواره در این جلسه به درخواست‌های سناتورها برای جلوگیری از اعلام عدم پایبندی ایران به برجام پاسخ داده و تاکید کرده، او کسی نیست که آنها باید راضی کنند‌.
البته اگرچه مک مستر همواره ادعاهای خصمانه خود علیه ایران را تکرار کرده است، اما او و رکس تیلرسون در چند جلسه با ترامپ سعی کرده‌اند او را از تصمیم خود برای اعلام رد پایبندی ایران به برجام منصرف کنند‌. همچنین ریچارد ‌هاس، رییس شورای روابط خارجی آمریکا در صفحه توئیتر خود نوشت: رد پایبندی ایران براساس معیارهای سیاسی باعث زیر سوال رفتن هر نوع توافق با ایالات متحده از سوی دیگر دولت‌ها می‌شود‌.
به هرحال با وجود اینکه ترامپ اعلام کرده پایبندی ایران به برجام را رد خواهد کرد، وزرای خارجه، دفاع و رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا و نیز مشاور امنیت ملی ترامپ تاکید دارند که ماندن در برجام در راستای منافع ملی آمریکاست‌. اکنون انتظار می‌رود ترامپ به زودی طی سخنرانی از تصمیم خود خبر دهد و نتایج یک‌ماهه بازبینی سیاست ایران را ابراز کند‌. این درحالی است که هیچ از سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان اعتقاد ندارند که ایران در حال نقض برجام است و هر یک به‌طور علنی گفته‌اند که توافق هسته‌ای قابل مذاکره نیست‌. اما اگر دولت دونالد ترامپ پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تایید نکند، کنگره ۶۰ روز فرصت دارد تحریم‌های هسته‌ای ایران را همچنان معلق نگه دارد یا آنها را دوباره اجرایی کند‌. از طرفی ایران نیز می‌تواند خواستار برگزاری جلسه کمیته امضاکنندگان شود و نقض برجام از سوی ایالات‌متحده را اعلام کند‌.