چهارمين نشست مجمع ايران و اروپا از سه شنبه در دولدر گراند هتل زوريخ آغاز شد . در اولين روز تعدادي از مقامات ايراني و اروپايي در چند سخنراني و ميزگرد تخصصي مسائل مرتبط با همکاري‌هاي اقتصادي و بانکي اروپايي و راهکارهاي ارتقا و بهبود اقتصادي ايران را مورد بررسي قرار دادند . بحث‌ها و رايزني‌هاي فشرده و رو در رو در با حضور اصحاب صنعت، تجارت و سياست از ايران و اروپا در چهارمين نشست مجمع ايران و اروپا در زوريخ ، مي‌تواند راه‌ را براي گسترش و تعميق همکاري‌هاي پايدار آينده هموار سازد. مجمع ايران و اروپا (EIF) چهار سال پيش با هدف تقويت و حمايت از ديپلماسي تجاري بين ايران و غرب تاسيس شد. اين مجمع فرصت مهمي‌براي تبادل اطلاعات، شبکه سازي و ايجاد روابط کاري بين مقامات و مديران بخشهاي مختلف تجاري و صنعتي با سياستگذاران ، و همچنين فرصتي براي گردهمايي سالانه مقامات ارشد تجاري، دولتي و جامعه مدني متعهد به توسعه اقتصادي ايران فراهم مي‌سازد. يکي از مباحثي که به صورت جدي در اين مجمع مطرح شد، مسايل مربوط به برجام بود که موردحمايت قاطع اعضاي حاضر در مجمع قرار گرفت.

برجام مستقل است

در اين رابطه معاون مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا تاکيد کرد که برجام به کشوري خاص تعلق ندارد که به تنهايي بتواند آن را لغو کند.به گزارش ايرنا، «هلگا اشميد» در جريان نشستي موسوم به مجمع ايران-اروپا اعلام کرد که توافق هسته‌اى به يک کشور خاص تعلق ندارد که آن کشور به تنهايى بتواند آن را لغو کند.وي در اين زمينه با اشاره به مواضع «دونالد ترامپ» رئيس‌جمهور آمريکا گفت که اتحاديه اروپا تمام تلاشش رو به کار مي‌بندد تا توافقي که توافقي که برنامه هسته‌اي ايران را محدود مي‌کند را با وجود بدگماني ترامپ اجرايي کند.وي تصريح کرد که اتحاديه اروپا نسبت به فعاليت موشکى ايران انتقاد دارد ولى جاى بحث درباره آن جاى ديگرى است و نه در برجام. قرار نبود که در مذاکرات هسته‌اي به سياست‌هاي منطقه‌اي ايران پرداخته شود از اين رو نمي‌توان از توافق انتقاد کرد.اشميد گفت که اتحاديه اروپا تا زماني که ايران هم به صراحت به اين توافق پايبند است، آن را اجرايي مي‌کند و از همه‌طرف‌ها هم انتظار دارد که چنين کنند.»اين مقام اروپايي افزود: «هم‌اکنون که با برنامه ارزيابي نشده هسته‌اي کره‌شمالي مواجه هستيم، نمي‌خواهيم که بحران هسته‌اي جديدي با ايران ايجاد شود.»معاون فدريکا موگريني ادامه داد؛ اگر برجام پايدار نماند ايران مي‌تواند به غني سازي مورد نظر خود برگردد که مي‌تواند منجر به تشديد بي ثباتي در منطقه و مسابقه تسليحاتي شود.اشميد گفت که همه 28 کشور عضو اتحاديه اروپا از پيوستن ايران به سازمان تجارت‌جهاني و درگير شدن اين کشور در اقتصاد جهاني حمايت مي‌کنند.

حمايت قاطع اروپايي از برجام 

در همين رابطه سفيران پنج کشور اروپايي در ايران در مجمع ايران و اروپا در زوريخ بر اهميت تداوم برجام به عنوان يک توافق بين المللي و توسعه زمينه‌هاي همکاري با ايران تاکيد کردند.به گزارش ايرنا سفيران پنج کشور انگليس ، بلژيک ، دانمارک ، لهستان و هلند در مجمع ايران و اروپا در زوريخ برجام را يک توافق مهم بين المللي دانستند که لازم است تمام طرفها به اجراي آن ادامه دهند.نيکلاس‌هاپتون سفيرانگليس در ايران در اين خصوص گفت: لندن متعهد به موفقيت برجام است.وي خاطرنشان کرد که درصورت عدم تاييد پايبندي ايران توسط دولت ترامپ ، دولت انگليس به رايزني با کنگره در خصوص مزاياي برجام و ضرورت حفظ آن ادامه خواهد داد. 

آمريکا نظراتش را تحميل مي‌کند

از سوي ديگر رئيس دپارتمان عدم اشاعه و کنترل بر تسليحات وزارت خارجه روسيه گفت: مسکو عقيده دارد که نظر واشنگتن در خصوص موضوع هسته‌اي ايران سطحي است.به گزارش ايسنا، ميخائيل اوليانف افزود: انتشار بيانيه‌هاي مقامات رسمي‌آمريکا گوياي هدف واشنگتن در راستاي تحميل نظرات ملي خود به ديگر شرکت‌کنندگان در توافق هسته‌اي ايران و همچنين آژانس بين‌المللي انرژي اتمي‌است.

با اين حال چندين مقام آمريکايي و ديپلمات غربي به شبکه سي‌ان‌ان گفته‌اند: درحاليکه دونالد ترامپ، رئيس جمهور آمريکا بررسي مي‌کند که آيا از توافق هسته‌اي ايران خارج شود يا نه، رکس تيلرسون وزير امور خارجه‌امريکا در پشت صحنه در حال تعامل با کنگره است تا از بروز بحران بين‌المللي احتمالي در اين زمينه جلوگيري کند، زيرا مهلت 15 اکتبر براي تاييد کاخ سفيد براي پايبندي ايران به توافق هسته‌اي نزديک است. به گزارش ايسنا،به گفته اين مقامات و ديپلمات‌ها، تيلرسون و اعضاي کنگره درحال انجام تلاش‌هايي هستند تا قوانين آمريکا درباره ايران را اصلاح کنند تا اينکه تمرکز از مسئله هسته‌اي دور شود. اين کار به واشنگتن اين امکان را مي‌دهد تا همچنان در توافق هسته‌اي چند جانبه‌اي بماند که در سال 2015 ميان ايران و قدرت‌هاي جهاني حاصل شد و درعين حال، بتواند با رفتارهاي بي‌ثبات کننده ديگر ايران مقابله کند.يک مقام بلندپايه دولت آمريکا در اين زمينه به سي‌ان‌ان گفت: تيلرسون گفته است که مشکل مطرح درباره برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خود اين توافق نيست، بلکه قوانين موجود است زيرا در هر 90 روز، رئيس جمهور آمريکا بايد اين توافق را تاييد کند و همين مسئله سبب ايجاد بحران سياسي در کشور مي‌شود. حال اگر دولت بتواند مسئله هسته‌اي را کنار بگذارد، همه مي‌توانند با شادي به مسائل ديگري بپردازند که درباره ايران مشکل ساز است.در ظاهر، اين کار براي باقي ماندن آمريکا در توافق هسته‌اي از طريق اتخاذ مواضع تندتر عليه ايران ازطريق قوانين، با نشانه‌هاي سخنان ترامپ تناقض دارد چراکه او گفته است، ترجيح مي‌دهد توافق هسته‌اي را پاره کند.اما چندين مقام آمريکايي به سي‌ان‌ان گفته‌اند که کاخ سفيد ظاهرا نگاه بازي درباره اين طرح دارد و اين گوياي آن است که ترامپ احتمالا در حال تغيير رويکرد خود درباره مسائل متعدد مرتبط با ايران است. وي از زمان رقابت‌هاي انتخاباتي‌اش تا کنون بارها اين توافق را مورد انتقاد قرار داده است و اخيرا در نشست سالانه مجمع عمومي‌سازمان ملل گفت که توافق هسته‌اي يک شرمساري براي آمريکا و بدترين توافقي است که اين کشور تا به حال وارد آن شده است.

اما ژنرال جيمز ماتيس، وزير دفاع آمريکا روز سه‌شنبه در جلسه استماع کميته نيروهاي مسلح مجلس سنا تاکيد کرد که باور دارد، منافع امنيت ملي آمريکا در اين نهفته است که به توافق هسته‌اي پايبند بماند. وي گفت: اگر ما مي‌توانيم اطمينان يابيم که ايران به توافق عمل مي‌کند، اگر مي‌توانيم تائيد کنيم که توافق در راستاي منافع ملي‌مان است، بنابراين روشن است که بايد در توافق بمانيم.

به گزارش سي‌ان‌ان، رکس تيلرسون در حاشيه نشست مجمع عمومي‌سازمان ملل در نيويورک، مسئله طرح جديد خود درباره ايران را با وزراي خارجي کشورهايي که در حصول توافق هسته‌اي نقش داشتند، شامل انگليس، فرانسه، آلمان، روسيه و چين در ميان گذاشت. در اين ملاقات‌ها تمام وزراي خارجه اين کشورها تاکيد داشتند که هدف از توافق هسته‌اي صرفا پرداختن به برنامه هسته‌اي ايران بود.

يک مقام آمريکايي گفت: تيلرسون معتقد است توافق هسته‌اي از نظر سياسي براي آمريکا قابل تحمل نيست زيرا دولت اوباما که براي اين توافق مذاکره کرد، در واقع امکان راي گيري درباره آن را از بين برد و حالا او در تلاش است تا ببيند آيا مي‌توان فضاي سياسي در آمريکا را از طريق تغيير قوانين داخلي کشور در اين زمينه تغيير دهد.

تمرکز راهبرد تيلرسون تلاش براي جداکردن مسائل مختلف ايران از طريق اصلاح قوانين داخلي آمريکا در اين زمينه است. براساس طرح جديد، دولت آمريکا بجاي آنکه به صورت ادواري تاييد کند که ايران به تعهدات فني خود براساس توافق هسته‌اي پايبند است، قادر خواهد بود به کنگره به صورت مرتب درباره رفتارهاي ديگر ايران ازجمله آنچه واشنگتن حمايت از تروريسم مي‌خواند و برنامه موشک‌هاي بالستيک ايران گزارش دهد. يعني همان فعاليت‌هايي که دولت آمريکا به دنبال مقابله با آن است. اين رويکرد سبب مي‌شود آمريکا همچنان بتواند در توافق هسته‌اي بماند اما درعين حال از درگير شدن در اين گرفتاري سياسي رها مي‌شود که هر 90 روز يکبار به علت مسئله تاييد مجدد اين توافق پيش مي‌آيد. همچنين، اين طرح مي‌تواند اروپايي‌ها را در تلاش‌هاي دولت آمريکا براي مقابله با ديگر فعاليت‌هاي بي‌ثبات کننده ايران، در کنار واشنگتن نگه دارد چراکه اروپايي‌ها مي‌خواهند توافق هسته‌اي به قوت خود باقي بماند. به گفته سناتور باب کورکر رئيس جمهوري‌خواه کميته روابط خارجي سنا، نقش کنگره در اين طرح جديد اساسي است. وي روز گذشته به سي‌ان‌ان گفت که با دولت آمريکا در حال تدوين طرحي درباره ايران است اما از ورود به جزييات اين طرح خودداري کرد. البته اين تلاش‌هاي تيلرسون و کورکر ممکن است با مخالفت اعضاي کنگره از قبيل سناتور تام کاتن جمهوري خواه مواجه شود. کاتن روز گذشته در شوراي روابط خارجي آمريکا ضمن مخالفت با تاييد پايبندي ايران به توافق هسته‌اي اعلام کرد که اين توافق تهديدي مستقيم براي امنيت ملي آمريکا به شمار مي‌رود. وي تاکيد کرد: ترامپ با تکيه بر تهديد خروج از توافق هسته‌اي، همچنان بايد بر اصلاح اين توافق تاکيد کند. اين سناتور جمهوري‌خواه گفت: جهان بايد بداند که ما جدي هستيم و مي‌خواهيم از توافق خارج شويم و حاضريم بار ديگر تحريم‌هايي عليه ايران اعمال کنيم. مقامات آمريکايي در گفت‌وگو با سي‌ان‌ان تصريح کردند که تصميم آمريکا مبني بر ماندن يا نماندن در توافق هسته‌اي مي‌تواند حامل پيامي‌براي کره شمالي باشد. اگر آمريکا به تعهدات خود پايبند نماند چه دليلي دارد که کره شمالي و چين وارد يک توافق شوند. با اين حال، عليرغم تلاش‌هاي پشت پرده تيلرسون و اين استراتژي‌اش، هنوز نمي‌توان پيش‌بيني کرد که ترامپ در اين زمينه چگونه تصميم مي‌گيرد.