روزنامه جهان صنعت

گزارشی از ضرورت پایان رقابت بانک‌ها در نرخ سود؛

تشکیل «سوپرمارکت‌های مالی» در ایران کلید خورد
در کشور ما بانک‌ها همچنان با اتکا به روش‌های سنتی به رقابت می‌پردازند و درصدد جذب مشتری هستند؛ رقابتی که به صورت عمده در نرخ سود بانکی و سپس اعطای تسهیلات خلاصه می‌شود.
رقابت بانک‌ها برای جذب مشتری در دهه‌های گذشته در قالب پرداخت جوایز به حساب‌های قرض‌الحسنه بود و در سال‌های اخیر که مردم رغبتی برای سپرده‌گذاری قرض‌الحسنه ندارند، بانک‌ها تلاش می‌کنند با پیشنهاد نرخ‌های سود بالاتر نقدینگی را به سوی خود هدایت کنند. رقابتی نفسگیر که در مقطعی سود بانکی را به 30 درصد رساند درحالی که نرخ تورم نیمی از آن بود. پس از آنکه در دولت یازدهم برای جبران سرکوب مالی چهار دهه گذشته و نرخ سود منفی، دست بانک‌ها برای اعطای سود بالاتر باز شد، رقابتی نفسگیر و البته مخرب میان بانک‌ها درگرفت و درآن زمان حضور موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز تنور این رقابت را داغ‌تر کرد و درنتیجه نرخ‌های سود سپرده به بالای 30 درصد رسید. برای کنترل این شرایط بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار با به مشارکت طلبیدن بانک‌ها کاهش تدریجی نرخ‌های سود بانکی را در دستور کار خود قرار دادند تا اینکه سرانجام براساس تصمیم شورای پول و اعتبار در سال 1394 حداکثر نرخ سود بانکی برای سپرده‌های بانکی یک‌ساله 15 درصد تعیین شد؛ نرخی که تاکنون نیز تداوم داشته است.
برای پایان دادن به این شرایط که نه تنها به نفع شبکه بانکی نیست بلکه اقتصاد ملی را نیز تهدید می‌کند، زمان آن رسیده است تا بانک‌های ایرانی زمین بازی خود را برای رقابت عوض کنند. زمینی که در آن دیگر نرخ سود حرف اول را نمی‌زند و رضایت مشتریان از خدماتی که بانک به آنها ارائه می‌دهد، سرنوشت‌ساز است. در بانکداری اختصاصی که هم‌اکنون در اکثر کشورهای دنیا درحال اجراست و درکشور ما نیز توسط یکی از بانک‌های خصوصی آغاز شده است، بانک به سوپرمارکتی مالی برای مشتریان تبدیل می‌شود که در آن خدمات متنوع مالی از خرید و فروش سهام بورسی، اوراق قرضه و... و مشاوره‌های تخصصی ارائه می‌شود.


هرچند در بانکداری اختصاصی هدف اصلی بانکداران، سپرده‌گذاران کلان و ثروتمندان است، اما اگر این الگو در کشورما در سطحی گسترده‌تر برای عموم سپرده‌گذاران اجرایی شود به طور قطع آثار مثبت بسیاری به همراه خواهد داشت. البته تجربه‌های موفقی در زمینه ارائه خدمات غیربانکی به مشتریان در بانک‌های خصوصی ایرانی از قبیل ارائه بیمه‌های عمر و درمان داشته‌ایم که یکی از نقاط متمایز سپرده‌گذاری در این بانک‌ها محسوب می‌شود.
حرکت بانک‌های ایرانی به سوی «سوپرمارکت‌های مالی» که از حدود 40 سال پیش برای نخستین بار توسط سیتی‌گروپ در آمریکا مطرح و اجرایی شد، پس از فراز و نشیب‌های گوناگون و با اندکی تغییر هم‌اکنون در بسیاری از بانک‌های دنیا دنبال می‌شود. درواقع در سوپرمارکت‌های مالی یکی از نقش‌های بانک‌های تجاری در ساختار مالی اقتصاد «فروش، توزیع و عاملیت خدمات مالی مانند بیمه، سهام و اوراق با درآمد ثابت، با ارائه مشاوره یا بدون مشاوره» است.
براساس تعاریف ارائه شده سوپرمارکت مالی شرکتی است که خدمات گسترده مالی را در زیر یک سقف ارائه می‌دهد. برای مثال برخی از موسسات مالی، خدمات بورس، اوراق با درآمد ثابت، بیمه و بعضا مشاوره املاک را در کنار خدمات بانکی به مشتریان ارائه می‌کنند. برای مشتریان، مدیریت تمامی دارایی‌ها با یک موسسه می‌تواند تبادلات مالی و برنامه‌ریزی را سهل‌تر و کاراتر کند‌ زیرا دیگر نیازی به انتقال دائم پول از یک موسسه به موسسه دیگر نیست.
طی سال‌های اخیر در ایران نیز گام‌هایی برای تبدیل شعب بانک‌ها به سوپرمارکت‌های مالی برداشته شده که البته با تعریف بین‌المللی آن تفاوت دارد. درهمین راستا برخی از بانک‌ها درکنار نگاه سودآور‌، اقدام به راه‌اندازی شرکت‌های بیمه، صرافی و کارگزاری در زیرمجموعه خود کرده‌اند. یکی از نخستین تجربه‌ها در سال 1389 برای اتصال 1200 شعبه بانک مسکن به شرکت فرابورس ایران رخ داد. پس از پذیرش «اوراق حق‌تقدم استفاده از تسهیلات مسکن» در شرکت فرابورس ایران، شعب بانک مسکن در تعامل مستقیم با شرکت فرابورس و کارگزاری بورس قرار گرفتند. برای نخستین بار در کشور، ارائه این گونه خدمات موجب تنوع بخشی به محصولات ارائه شده در بانک شده و منابع قابل توجهی را عاید بانک‌ها کرد. در روزهای گذشته نیز بانک صادرات ایران از راه‌اندازی سوپرمارکت‌های مالی برای ارائه خدمات بانکی، بیمه‌ای و مشاوره سرمایه‌گذاری خبر داد.
هرچند تا رسیدن کامل به این هدف فاصله زیادی باقی مانده است، ولی تلاش بانک صادرات ایران برای ارائه خدمات گوناگونی که صرفا بانکی نیست، نشان می‌دهد که ضرورت تغییر زمین بازی رقابت درک شده است. مسیر آینده بانک‌ها درصورتی که با نظارت شدید بانک مرکزی نرخ‌های سود بانکی در تمام بانک‌های کشور یکسان شود و هیچ بانکی با روش‌های مختلف آن را دور نزند، تنها چگونگی ارائه خدمات بهتر و بیشتر و رضایت مشتریان است که برنده رقابت بانک‌ها را مشخص خواهد کرد.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
افزایش ۳۵ درصدی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی (خراسان)به امید دیدارِ «یسنا» (شهروند)پرونده‌ای که باز است (اعتماد) کابینه تناقض‌ها و کلاهی که سرشان گذاشتند (یادداشت روز) (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
رییس قوه قضاییه با اشاره به هجمه‌های اخیر: اختلاف وزیر دفاع آمریکا با ترامپ در مورد برجام هزینه 5/12 میلیارد دلاری در سال شماره‌گذاری 9 مدل خودرو با تصویب دولت متوقف شد؛ وضعیت قراردادهای نفتی کشور در اتاق بازرگانی تهران بررسی شد؛ گزارشی از ضرورت پایان رقابت بانک‌ها در نرخ سود؛ فراموشی غیرقابل بازگشت در ۶۰ درصد مبتلایان به آلزایمر؛ عذرخواهی از وزیر کشور! پاشیم بریم میانمار! اصلاحات بزرگ بورس پشت پرده وصیت‌نامه آیت‌الله انتقاد رییس اتحادیه فروشندگان چرم طبیعی از واردات بی‌رویه؛ اما و اگرهای بودجه 97 روسای‌جمهور ایران و ترکیه: تجزیه‌طلبی مردود است سیاست، دوست و دشمن نمی‌شناسد خطرات تغییر نظام ریاستی ایران به پارلمانی رییس قوه قضاییه با اشاره به هجمه‌های اخیر: اختلاف وزیر دفاع آمریکا با ترامپ در مورد برجام اما و اگرهای بودجه 97