امضای بزرگ ترین قرارداد سرمایه گذاری میان لندن و تهران در دوران پسا برجام؛

قرارداد ساخت بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی ایران در حالی یک روز پس از اظهارات تنفر‌آمیز ترامپ در نیویورک با بخش خصوصی انگلیسی در لندن امضا شد که به گفته قائم‌مقام وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران، «باید تا زمان پایان یافتن عملیات اجرایی نیروگاه، این شرکت دانش و فناوری ساخت آن را انتقال داده باشد.»
آیین امضای قرارداد ساخت بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی ایران به ظرفیت تولید ۶۰۰ مگاوات برق، یک روز پس از سخنان ضد‌ایرانی رییس‌جمهور آمریکا در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد برگزار شد.
در این آیین حمید بعیدی‌نژاد، سفیر جمهوری اسلامی ایران در لندن و «الکس چی شولم» وزیر تجارت، انرژی و راهبرد صنعتی انگلیس، حضور داشتند.
مجری این طرح که شرکت «کورکاس» انگلیس است، می‌گوید: این قرارداد بزرگ‌ترین همکاری صورت گرفته میان یک شرکت انگلیسی و ایران در پی لغو تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران (پس از اجرای برجام) به شمار می‌رود.پس از اینکه خبر انعقاد قراردادی میان شرکت بریتانیایی سرمایه‌گذاری «کوئرکاس» که متخصص در انرژی تجدیدپذیر است، با وزارت نیروی ایران منتشر شد، حمید بعیدی‌نژاد، سفیر ایران در انگلیس نوشت: رونمایی از این قرارداد بزرگ که یکی از بالاترین حجم قرارداد‌های سرمایه‌گذاری شرکت‌های انگلیسی در ایران را دارد، تنها یک روز پس از اظهارات تنفر‌آمیز ترامپ در نیویورک، نشان‌دهنده بی‌اعتباری این‌گونه مواضع نزد کشورهای اروپایی است.بر اساس گزارش وزارت نیرو، قائم‌مقام وزیر نیرو در امور بین‌الملل و پشتیبانی صنعت آب و برق در این ارتباط گفت: تفاهمنامه اولیه این توافقنامه بیست و چهارم تیرماه ۱۳۹۵ در انگلیس با حضور معاون وقت وزیر نیرو به امضا رسید که پس از آن در جلسات متعدد با شرکت انگلیسی به امضای توافقنامه‌ای در مردادماه۱۳۹۶ منجر شد.


علیرضا دائمی ادامه داد: این نیروگاه جزو چند نیروگاه خورشیدی بزرگ جهان با ظرفیتی بیش از ۶۰۰ مگاوات خواهد بود که در نوع خود از نظر فناوری و میزان نصب شده در جهان کم‌نظیر است.
دائمی افزود: توافقنامه به گونه‌ای است که باید از نیروهای داخلی برای ساخت آن استفاده شود و برآورد می‌شود در این نیروگاه برای یک هزار و ۵۰۰ نفر به صورت مستقیم اشتغال ایجاد شود.
قائم‌مقام امور بین‌الملل تاکید کرد بر اساس این تفاهمنامه قرار است ایران در ۱۰ سال نخست، برق تولیدی این نیروگاه را به صورت تضمینی خریداری کرده و در ۱۰ سال دوم نیز قیمت برق بر اساس نرخ بازار بورس انرژی تعیین شود.وی ادامه داد: در این تفاهمنامه تاکید شده است انگلیس باید در سه سال آینده این نیروگاه را به بهره‌برداری برساند که در این صورت بخش زیادی از تعهدات موجود در برنامه ششم توسعه برای ساخت سالانه یک هزار مگاوات نیروگاه‌های انرژی نو انجام می‌شود.دائمی گفت: قراردادهای مشابهی برای شرکت‌های داخلی در کشور وجود دارد و وزارت نیرو آمادگی دارد به هر میزان که این شرکت‌ها درخواست دهند مجوز ساخت دهد.
شرکت کورکاس اعلام کرده است ایران به‌عنوان دومین اقتصاد منطقه متعهد شده تا سال ۲۰۲۰ میلادی، ظرفیت تولید برق خود را به پنج گیگاوات افزایش ‌‌دهد. ازاین‌رو زمانی که این طرح به پایان برسد، ایران صاحب بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی جهان خواهد بود.
شایان ذکر است نیروگاه ۶۰۰ مگاواتی مورد نظر در مرکز ایران واقع می‌شود و ششمین پروژه خورشیدی بزرگ جهان پس از پروژه‌های حداکثر 5/1 گیگاواتی در چین و هند خواهد بود. ساخت این نیروگاه سه سال زمان خواهد برد و هر لات ۱۰۰ مگاواتی، در شش ماه عملیاتی شده و به شبکه نیرو متصل می‌شود تا هر گونه ریسکی برای سرمایه‌گذاران خنثی شود. طبق اعلام وزارت نیرو ظرفیت انرژی خورشیدی نصب شده ایران در حال حاضر ۵۳ مگاوات است اما ۷۶ شرکت قراردادهایی را برای مطالعه ساخت ۹۳۲ مگاوات دیگر ظرفیت امضا کرده‌اند. این قرارداد با بیش از نیم میلیارد یورو یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری‌های حوزه نیرو در دوران پسابرجام است.
سفیر ایران در لندن در این خصوص نوشت: پس از چند‌ ماه مذاکره فشرده، یادداشت تفاهمی که سال گذشته با موافقت جناب آقای چیت‌چیان، وزیر وقت نیرو میان آن وزارت و یک شرکت انگلیسی نهایی شده بود، به قرار‌داد تبدیل شد و رسما از امضای آن در لندن رو‌نمایی شد. این قرارداد ناظر بر ساخت یک نیروگاه بزرگ خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی در ایران است که حجم سرمایه‌گذاری آن بالغ بر ۸۰۰ میلیون یورو خواهد بود. این نیروگاه ششمین نیروگاه بزرگ خورشیدی دنیا خواهد بود و قرار است ظرف سه سال ساخته شود.
در بخش دیگر آن تاکید شده است: خوشبختانه با اتخاذ سیاست دولت در افزایش سهم انرژی خورشیدی در مجموع سبد انرژی ایران، اشتیاق بسیاری برای سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه انرژی‌های نوین در ایران به وجود آمده و در همین چارچوب شرکت انگلیسی نیز با اشتیاق کامل به سرمایه‌گذاری در این حوزه در ایران مبادرت کرده است. تولید برق با استفاده از انرژی خورشیدی در هر صورت برای ایران با صرفه است. ضمن آنکه مصرف سرانه برق در ایران بالاست، هر گونه حجم اضافی تولید برق در ایران از انرژی خورشیدی می‌تواند به کشورهای همسایه نیز صادر شود. خوشبختانه هم اقلیم ایران و هم توسعه بسیار بالای صنعت برق و دارا بودن بهترین مهندسان برق دنیا که در دانشگاه‌های داخل تحصیل می‌کنند شرایط بسیار مطلوبی را برای تولید برق از انرژی‌های نوین فراهم کرده است‌ که می‌تواند ایران را به قطب اصلی منطقه و یکی از بزرگ‌ترین قطب‌های جهانی مبدل کند.
این در حالی است که پیش‌از این، انجمن ملی سازندگان انرژی‌های خورشیدی انگلیس و وزارت نیروی ایران درباره ساخت نیروگاه خورشیدی و کارخانه تولید صفحه‌های خورشیدی و انتقال دانش نصب سیستم‌های مرتبط با انرژی‌های خورشیدی در ایران، یادداشت تفاهم همکاری امضا کرده بودند.
رییس هیات مدیره انجمن ملی تولید و سازندگان انرژی‌های خورشیدی انگلیس در همین زمینه گفته بود: با استفاده از منابع مالی، فنی و سیاسی که در اختیار داریم، درصددیم طرح ساخت نیروگاه خورشیدی را با ظرفیت تولید یک هزار مگاوات برق در ایران به اجرا بگذاریم.
به گفته رضا شیبانی، اعتبار اجرای این طرح قرار است با استفاده از منابع مالی خارجی و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارج از ایران تامین شود.وی افزود: در بخش دوم این تفاهمنامه درصددیم کارخانه تولید صفحه‌های خورشیدی را با ظرفیت تولید ۵۰۰ مگاوات در سال به صورت مشارکتی با شرکت‌های ایرانی بسازیم. او ارزش اجرای این طرح را ۲۵ میلیون یورو برآورد کرد.شیبانی اضافه کرد: در بخش سوم می‌خواهیم تجربه‌ای را که تاکنون در انگلیس، آلمان، سوییس و هلند به دست آورده‌ایم در قالب انتقال دانش در زمینه ارتقای کیفیت نصب به ایران منتقل کنیم.
وی تاکید کرد این مساله می‌تواند برای دولت ایران درآمدزایی و اشتغالزایی داشته باشد و افزود: اکنون انگلیس سالانه رقمی تا هفت میلیون پوند بابت صدور مجوز نصب سیستم‌های مرتبط با انرژی‌های خورشیدی روی سقف خانه‌ها درآمد کسب می‌کند. از ۲۰۱۰ میلادی تاکنون نیز ۳۵ هزار نفر در این بخش مشغول به کار شده‌اند.
یادداشت تفاهم همکاری در زمینه بهره‌برداری از انرژی خورشیدی 24 تیر ۱۳۹۵ با حضور وزیر نیروی دولت یازدهم، میان وزارت نیرو و انجمن ملی سازندگان انرژی‌های خورشیدی انگلیس در لندن به امضا رسید.
این یادداشت تفاهم توسط بهرام طاهری، مشاور ارشد وزیر نیرو و مدیرکل دفتر محیط‌زیست، ایمنی، بهداشت و امور اجتماعی وزارت نیروی جمهوری اسلامی ایران و رییس هیات‌مدیره انجمن ملی تولید و سازندگان انرژی‌های خورشیدی انگلیس در لندن به امضا رسید.