معاون زنگنه از نسخه قدیمی قراردادهای نفتی انتقادکرد؛

گروه نفت و انرژی- سال‌های دسترسی به منابع آسان نفت‌ رو به پایان است. اکثر میادین مهم نفتی دنیا در دوره بلوغ خود و در حال ورود به نیمه دوم عمرشان هستند.
بنابر این در دوره‌ای که‌ روش‌های سنتی برداشت از مخزن، فاقد کارایی است اجرای قرار‌داد‌های جدید نفتی می‌توانست به ایران برای رسیدن به هدف افزایش تولید در پسا‌تحریم کمک شایانی کند تا بهترین روش و ابزار حفاری برای دستیابی به بیشترین حجم تولید، انتخاب و عملیاتی شود .
یکی از اهداف اصلی طراحان قراردادهای IPC، در کنار ایجاد ارزش‌افزوده از طریق توسعه میادین نفت و گاز و جذب سرمایه خارجی، انتقال فناوری مرتبط با صنعت نفت به کشور است در همین حال علی کاردر روز گذشته در چهارمین همایش بین المللی حفاری، نقش حفاری در بخش بالادستی صنعت نفت را بسیار تاثیرگذار دانست و افزود: باید با استفاده از فناوری‌های جدید، بهره‌وری در این بخش را افزایش داد.
معاون وزیر نفت با اعلام اینکه مدل قراردادهای بیع متقابل هزینه سنگینی برای صنعت نفت به همراه داشت و باعث شد این روزها در سرمای سختی که بر کشور حاکم می‌شود نگران تولید نفت و گاز باشیم‌ زیرا پروژه به موقع به بهره‌برداری نرسید، تصریح کرد: هم‌اکنون سیاست اصلی شرکت نفت تقویت شرکت‌های اکتشاف و استخراج در سطح صنعت نفت و گاز کشور است.وی یادآور شد: در برنامه‌های پیشین، اهدافی برای تولید درنظر گرفته بودیم اما به آنها دست نیافتیم، حتی در مقطعی که به تولید روزانه چهار میلیون و 200 هزار بشکه رسیدیم‌ به علل مختلف، میزان تولید کاهش یافت.


مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه ظرفیت تولید نفت ایران با اجرای برنامه ششم توسعه باید به حدود 7/4 میلیون بشکه در روز افزایش یابد، اظهار داشت: بر‌این‌اساس تا پایان امسال باید تولید نفت کشور به حدود چهار میلیون بشکه در روز افزایش یابد که این برنامه افزایش تولید با تاخیری یک ماهه انتهای فروردین‌ماه سال آینده محقق خواهد شد.
این عضو هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه برای تحقق اهداف افزایش ظرفیت تولید گاز به 3/1 میلیارد مترمکعب و تولید 7/4 میلیون بشکه نفت باید حدود ۵۰۰ حلقه چاه جدید در بخش بالادستی صنعت نفت حفاری شود، افزود: سهم هزینه حفاری از مجموع هزینه سرمایه‌گذاری خشکی ۴۰ درصد و سهم هزینه حفاری از مجموع هزینه سرمایه‌گذاری در دریا ۶۰ درصد است.وی به ضرورت استفاده از مدل‌های جدید حفاری چاه‌های نفت و گاز اشاره کرد و گفت: برای افزایش بهره‌وری در این بخش لازم است از مدل‌های جدید قراردادی بهره گرفته شود.
مدیر‌عامل شرکت ملی نفت ایران‌ همچنین تاکید کرد: در حال حاضر در ایران حدود ۱۴۳ دکل حفاری فعال بوده که اگر تامین منابع نکنیم از مدار خارج خواهند شد.
کاردر در ادامه با بیان اینکه مدل‌های اجرا‌شده فاینانس باعث شده هم‌اکنون شرکت ملی نفت ایران ۵۰ میلیارد دلار بدهی داشته باشد، گفت: علاوه بر این با تاخیر مکرر در توسعه فازهای پارس‌جنوبی از آنجایی که تامین منابع توسط کارفرما انجام شده فارغ از اینکه پروژه به عملکرد می‌رسد یا نه، این بدهی برای شرکت ملی نفت رقم خورده است.این مقام مسوول در ادامه با یادآوری اینکه با وجود تعریف مدل جدید قراردادهای توسعه بخش بالادستی صنعت نفت اما همچنان از قرارداد بیع متقابل استفاده می‌شود و کنار گذاشته نشده است، بیان کرد: در قراردادهایEPDF هم پیمانکار مکلف به تامین منابع مالی مورد نیاز طرح حداقل به میزان ۸۰ درصد مبلغ کل طرح است.
معاون وزیر نفت‌ ادامه داد: همچنین بابت منابع مالی تامین‌شده هزینه تامین منابع مالی برای دوران ساخت به پیمانکار تعلق می‌گیرد و بازپرداخت پس از اتمام کامل پروژه و در دوره بازپرداخت انجام خواهد شد.
به گفته این مقام مسوول امکان بازپرداخت بعد از اتمام یک یا چند چاه حسب مورد وجود خواهد داشت ضمن اینکه در صورت تاخیر در بازپرداخت اقساط پیمانکار، کارفرما موظف به پرداخت هزینه تامین منابع مالی برای دوران تاخیر است.
فعالیت 7 درصد دکل‌های حفاری دنیا در ایران
از سوی دیگر رکن‌الدین جوادی، معاون نظارت بر منابع هیدروکربوری وزارت نفت در چهارمین کنگره بین‌المللی حفاری با بیان اینکه حفاری در جهت توسعه صنعت نفت و گاز کشور نقش داشته است، اظهار کرد: حدود هفت درصد دکل‌های موجود در دنیا در ایران است. امروز بیش از دو هزار دکل در دنیا وجود دارد که ۱۴۰ دکل در ایران قرار دارد.
وی با بیان اینکه پتانسیل بالقوه‌ای در کشور برای سازماندهی بخش دولتی و کارگزاران در صنعت حفاری وجود دارد، تصریح کرد: باید بعد از برجام بهره‌وری را در این صنعت افزایش دهیم و برای اینکه این صنعت رشد کند، باید بتوان نگاهی به بیرون از مرزها داشت. با توجه به استانداردهای موجود در دنیا شیوه مدیریت حفاری با دستیابی به دانش نوین حفاری با حضور در بازارهای بین‌المللی بهتر فراهم می‌شود. برای توسعه کشور نیازمندیم در این زمینه روی پای خود‌ بایستیم.
در ادامه حبیب‌الله بی‌طرف، معاون مهندسی پژوهش و فناوری وزارت نفت‌ با بیان اینکه صنعت نفت موتور محرک اقتصاد ایران است، گفت: باید وابستگی به نفت را کم کنیم اما این کم‌شدن وابستگی باید کاهش وابستگی بودجه به درآمد نفتی باشد نه کاهش وابستگی اقتصاد ایران به صنعت نفت.
وی در مورد فرآیند تهیه و تدوین نظام فنی و اجرایی طرح‌ها و پروژه‌های صنعت نفت، اظهار کرد: فرآیند استاندارد تهیه اسناد نظام فنی و اجرایی طرح‌ها و پروژه‌ها با تهیه پیش‌نویس اولیه سند براساس اسناد بالادستی، تجربیات جهانی و بومی‌سازی پیش‌نویس تهیه و پس از ارسال برای ذی‌نفعان، انجمن‌ها و تشکل‌های حرفه‌ای بررسی و در کارگروه‌های تخصصی نهایی شده و به صورت نسخه نظام فنی و اجرایی آزمایشی ابلاغ می‌شود تا پس از اخذ بازخوردها و انجام اصلاحات ابلاغ نهایی صورت گیرد.
معاون مهندسی پژوهش و فناوری وزارت نفت در مورد نقش و کارکرد نظام فنی و اجرایی در طرح‌ها و پروژه‌های صنعت حفاری، توضیح داد: تدوین دفترچه راهنمای فرآیندهای کسب‌وکار و شرح خدمات پروژه‌های حفاری، اعلام دستورالعمل ارزیابی صلاحیت ذی‌نفعان پروژه‌های صنعت حفاری، تهیه اسناد همسان پیمان پروژه‌های حفاری، تدوین شیوه‌نامه عملیاتی و گردش کار روندهای اجرایی، شیوه‌نامه انتخاب و واگذاری کار به ذی‌نفعان، شیوه‌نامه ارزشیابی عملکرد ذی‌نفعان پروژه‌های حفاری، راهنمای روش انتخاب بهینه الگوی اجرا، دستورالعمل الزامات و الگوی انتقال فناوری جزو نقش‌ها و کارکردهای نظام فنی و اجرایی در طرح‌ها و پروژه‌های صنعت حفاری است.
بی‌طرف افزود: وزارت نفت در نظر دارد با هدف توانمندسازی شرکت‌های فعال در حوزه کسب‌وکار عملیات و به منظور تجمیع ظرفیت‌های پراکنده به نحوی که قابلیت جذب و توسعه دانش و فناوری و در نتیجه رقابت در سطح منطقه و فضای بین‌المللی را داشته باشند اقدام به شناسایی و ارزیابی صلاحیت شرکت‌های عملیات حفاری از طریق فراخوان عمومی در سال آینده و فهرست شرکت‌های صاحب صلاحیت عملیات حفاری را برای ورود به پروژه‌های بالادست منتشر کند.
وی در پایان تاکید کرد: وزارت نفت آمادگی دارد نظام‌نامه مدیریت دارایی‌های فیزیکی را با همکاری شرکت‌ها و تشکل‌های صنفی و حرفه‌ای حفاری در صنعت حفاری پیاده‌سازی کند.
ایران در زمینه حفاری در منطقه حرف اول را می‌زند
در ادامه حمید بورد با تاکید بر اینکه نفت، جایگاه کلیدی در اقتصاد کشور دارد، گفت: هرچه دولت‌ها تلاش کرده‌اند نقش نفت را در بودجه کم کنند کمتر موفق بوده‌اند. با تلاشی که اخیرا دولت کرده توانسته ۵۰ درصد از این وابستگی را کاهش دهد.وی با بیان اینکه جایگاه بالادستی نفت ویژه و منحصر به فرد است، افزود: سیاست کلان و مدیریت مخازن در این حوزه تدوین می‌شود.
مدیرعامل شرکت فلات قاره با تاکید بر اینکه مدیریت یکپارچه مخازن نیاز ماست، تصریح کرد: هرچه مدیریت یکپارچه مخازن علمی‌تر باشد موفق‌تر هستیم. از عمر حفاری در ایران ۱۰۵ سال گذشته است و حفاری حداقل ۵۰ درصد هزینه‌های توسعه را شامل می‌شود و عمده هزینه توسعه در بخش بالادستی و حفاری برمی‌گردد. اگر بتوانیم یک درصد بهره‌وری را در این بخش افزایش دهیم هزینه زیادی صرفه‌جویی می‌شود.
بورد با بیان اینکه حفاری در کشور از سرعت خوبی برخوردار است، ادامه داد: در حفاری در منطقه حرف اول را می‌زنیم. در ۱۰ سال گذشته بخش خصوصی وارد این بخش شده که ما از حضور بخش خصوصی استقبال می‌کنیم.