ضرورت تغییر نگاه به مناطق آزاد؛ سیاست زدگی آفت این مناطق

فعالان اقتصادی منطقه آزادانزلی به عنوان تنها منطقه آزاد حاشیه دریای خزر،تغییر نگرش دولتمردان به مقوله صادرات، برداشتن عینک بدبینی از مناطق آزاد، رفع مقررات دست و پاگیر اداری را برای رونق فعالیت این مناطق ورسیدن به رشد اقتصادی هدف‌گذاری شده و اشتغالزایی خواستارند.
منطقه آزاد انزلی با مساحتی نزدیک به 9 هزار و 400 کیلومتر خشکی و 40 کیلومتر نوار ساحلی با عمق 2 کیلومتر در دریای خزر در استان گیلان تنها منطقه آزاد ایران در حاشیه این دریا و قطب اقتصادی شمال کشور در نزدیکی تهران است.این منطقه در سال 1384 فعالیت رسمی خود را به عنوان یکی از هفت منطقه آزاد کشور آغاز کرد.
در حال حاضر علاوه بر منطقه آزاد انزلی شش منطقه آزاد دیگر شامل کیش، قشم، اروند رود، ارس، ماکو و چابهار در چهار گوشه کشور فعالند.فعالیت اقتصادی در منطقه آزاد انزلی در سال 1389 با حضور 110 شرکت اقتصادی آغاز و اکنون آمار این شرکت ها به رقم یک هزار و 613 رسیده است. مقایسه بین آمار شرکت های فعال در سال 1394 تا 1395 نشان دهنده رشد 31 درصدی آنهاست و در سال جاری نیز 928 شرکت برای فعالیت مجوز دریافت کرده اند که نشان دهنده رشد چشمگیر و روزافزون فعالیت اقتصادی در این منطقه است. علاوه بر این تا پایان مرداد ماه سال جاری(1396) نیز 109 شرکت و موسسه برای فعالیت در این منطقه ثبت شده اند که مقایسه آماری آنها بین سال های 1394 تا 1395
نشان دهنده رشد 10 درصدی است. رقم شرکت‌های ثبت شده بین سال های 1389 تا 1395 به ترتیب 79، 109، 171، 262، 312، 334 و 366 فقره بوده است.


میزان سرمایه گذاری فعالان اقتصادی در منطقه مزبور که در سال 1389 هجری شمسی 364 میلیارد ریال بود، در پایان سال 1395 به 33هزار و 257 میلیارد ریال افزایش یافت و در تا پایان مرداد ماه 1396 نیز این سرمایه‌گذاری‌ها بر اساس اعلام منطقه آزاد انزلی به 11 هزار و 671 میلیارد ریال رسیده است. مقایسه آماری بین سال های 1394 تا 1395 هم نشان دهنده 139 درصد رشد است که به نظر می رسد با توجه به سرمایه گذاری های انجام شده در سال جاری و استقبال سرمایه‌گذاران در پایان امسال نیز این رقم رشد قابل توجهی را نشان دهد و آینده فعالیت های منطقه درخشان باشد.«رضا مسرور» رئیس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی در ارتباط با رونق بیشتر در اقتصاد کشور در دیدار با هیات رسانه‌ای اعزامی از تهران گفت: در سال های گذشته، بهره بانکی بالای 20 درصد، رقیب اصلی فعالیت اقتصادی واحدهای تولیدی و صنعتی بود و حال با بحران بانکی، این رقم به 15 درصد رسیده و پیش بینی می شود در آینده نه چندان دور حجم زیادی از سپرده های مردم برای رونق اقتصادی از بانک ها خارج شود.
«با توجه به رقم 28 درصدی نرخ بیکاری در استان گیلان سرمایه گذاری های مزبور منجر به ایجاد اشتغال در منطقه شده است...
و بر اساس اعلام آمارهای منطقه آزاد انزلی بین سال های 1392 تا 1395 به ترتیب 821، 2 هزار و 245 ، 2 هزار و 970 و 2 هزار و 498 نفر در این استان مشغول به کار شده اند. «کشورهای حاشیه دریای خزر، ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس و آسیای جنوب شرقی عمده بازارهای صادرات و واردات محصولات از طریق منطقه آزاد انزلی هستند.» رییس هیات مدیره منطقه آزاد انزلی در این ارتباط نیز گفت: حجم مبادلات تجاری ما با کشورهای همسایه شمالی همچون روسیه، جمهوری آذربایجان و قزاقستان تا نقطه مطلوب، فاصله زیادی دارد که باید این مبادلات را گسترش داده و سیاست های تجارت ترجیحی را در این زمینه دنبال کنیم.
«صادرات از این منطقه در سال 1389 یک میلیون و 300 هزار دلار بود و در سال 1394 به 41 میلیون و 640 هزار دلار و در سال 1395 به 55 میلیون دلار رسیده است. مقایسه سال های 1394 با 1395 از رشد 32 درصدی حکایت دارد. در 5 ماه نخست امسال نیز 26 میلیون و 500 هزار دلار محصول تولید شده در منطقه به خارج صادر شده است.»«علاوه بر این صادرات مجدد از منطقه آزاد انزلی نیز که بین سال های 1392 تا 1395 به ترتیب 25 ، 204 ، 229 ، 300 میلیون دلار بوده و در 5 ماه نخست امسال به 95 میلیون دلار رسیده است. مقایسه بین سال های 1394 و 1395 نیز از رشد 31 درصد حکایت دارد.»مسرور درباره صادرات مجدد از منطقه آزاد انزلی نیز گفت: در سال های گذشته، حدود 55 واحد صنعتی غیرفعال در منطقه آزاد انزلی فعال شد و در نتیجه سیاست های ایجاد مزیت رقابتی، توانستیم رتبه اول صادرات و صادرات مجدد را در میان مناطق آزاد تجاری کشور کسب کنیم. وی ادامه داد، از حدود 800 میلیون دلار صادرات کل(صادرات و صادرات مجدد) مناطق آزاد کشور در سال گذشته، 350 میلیون دلار سهم منطقه آزاد انزلی بود در حالی که این رقم در سال 91-90 حدود 440 هزار دلار گزارش شد و انتظار اصلی از فعالیت مناطق آزاد، ایجاد درآمد ارزی برای کشور است. معافیت از مالیات مستقیم به مدت 20 سال برای کلیه فعالیت ها در تمام زمینه ها‌، ورود مواد اولیه ، قطعات ، ماشین آلات و دستگاه‌های خط تولید بدون عوارض گمرکی به محل کارخانه، استفاده از مزیت قانون ارزش افزوده ، معادل درصد تخصیصی کمیسیون ارزش افزوده از حقوق ورود گمرکی مواد اولیه در زمان ورود کالای ساخته شده به داخل کشور و استفاده از مزیت درصد مجاز ورود کالا معادل درصد تخصیصی مصوب کمیسیون ارزش افزوده بدون ارائه ثبت سفارش به داخل کشور بخشی از مزایای فعالیت اقتصادی در این منطقه برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی است.معافیت از مالیات ارزش افزوده در صورت تولید و فروش در محدوده منطقه، معافیت کامل از حقوق ورودی گمرکی مواد اولیه کالای تولیدی در صورت تولید و عرضه آن به حوزه کالای همراه مسافر، استفاده از معافیت کامل گمرکی در صورت تولید و صادرات به خارج از کشور، متروکه نشدن کالای ورودی جهت تولید بدون مدت زمان ماندگاری، کاهش عوارض سهم سازمان از محل 15 درصد سود بازرگانی مواد اولیه ورودی برای شرکت های تولیدی صادرات محور، امکان مشارکت با سرمایه گذاران خارجی بدون محدودیت در نسبت مشارکت و امکان سرمایه‌گذاری 100 درصدی خارجی ،آزادی کامل ورود و خروج اصل سرمایه و سود حاصل از فعالیت های اقتصادی، آزادی انتقال ارز به خارج بدون هیچگونه محدودیت، امکان فعالیت بانک‌ها و موسسات مالی - بیمه ای در این منطقه، عدم نیاز به اخذ روادید برای ورود اتباع خارجی به منطقه ، عدم وجود موانع غیر تعرفه ای برای ورود کالا به منطقه آزاد را باید به عنوان بخش دیگری از مزایای فعالیت اقتصادی در این منطقه ذکر کرد.واگذاری زمین به قیمت مصوب سازمان و با نرخ مناسب، فعالیت بورس کالا در منطقه آزاد انزلی، وجود سرعت عمل در انجام امور و حداقل بروکراسی اداری، ارائه خدمات بیمه توسط انواع بیمه‌های خصوصی و دولتی‌، برخورداری از موقعیت استثنایی در حمل و نقل و ترانزیت در منطقه به واسطه قرار گرفتن در کریدور شمال – جنوب، برخورداری از شرایط اقلیمی مناسب و آب و هوای مطبوع و طبیعت چهار فصل و خاک حاصلخیز، دسترسی به نیروی انسانی ماهر و متخصص به جهت وجود مراکز علمی در استان گیلان، برخورداری از قابلیت های گردشگری طبیعی و بکر شامل ساحل ، جنگل و تالاب انزلی ، نزدیکی به فروگاه بین المللی سردار جنگل رشت،همجواری و امکان ارتباط دریایی با بنادر کشورهای اطراف دریای خزر شامل روسیه ، قزاقستان ، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان و وجود بازار مصرف جامعه کشورهای مستقل مشترک المنافع یا هم سود (سی آی اس - CIS) با بیش از 450 میلیون نفر جمعیت دیگر مزایا و مشوق های حمایتی برای سرمایه گذاران در منطقه آزاد انزلی است.از زمان راه اندازی سازمان منطقه آزاد انزلی اقدامات عمرانی و زیرساختی زیادی صورت گرفته است و در همین ارتباط از سال 1389 تا 1396 به ترتیب 348 ،387‌، 285 ، 163 ، 594 ،1046 ،1923 و 824 میلیارد ریال هزینه شده است. * برگرفته ازگزارش ایرنا