روزنامه جهان صنعت
1396/06/25
آیا جهرمی توئیتر را از فیلتر خارج می کند؛
مجتبی عبدی- شبکه اجتماعی توئیتر چندین سال پیش به دلیل رخ دادن برخی اتفاقات، توسط گروه تعیین مصادیق مجرمانه زیانبار و مخرب شناخته و سپس فیلتر شد. دلیل اینکه چرا این شبکه بزرگ اجتماعی با وجود عضویت تعداد زیادی از سیاستمداران در آن فیلتر شده است، همیشه مورد سوال تعداد زیادی از مردم است.حال به تازگی وزیر ارتباطات با رواج جریان آزادگرایانه، سعی در رفع فیلترینگ توئیتر دارد و از تلاش این وزارتخانه در این راستا خبر می‌دهد. البته این اقدام وی موجب مخالفت برخی از مسوولان نیز شده است که سعی دارند مانع از رفع فیلترینگ این شبکه اجتماعی شوند.
به گفته کارشناسان، باید به فضای مجازی به عنوان یک فرصت مناسب نگاه کرد و با رویکردی مثبت از فضاهای مجازی کم‌خطرتر همانند توئیتر به صورت سیستماتیک در تقابل با نیروهایی که علیه کشور هجمه‌های سیاسی و عقیدتی وارد میکنند، استفاده کرد.
برخی مسوولان نیز معتقدند توئیتر نسبت به دیگر فضاهای مجازی مطالب پربار و مفید و حتی در زمینه تحلیل مسایل علمی، سیاسی و احتماعی روز دارد و یک ابزار بسیار کارآمد است برای اینکه شما بتوانید پیام‌تان را به اقصی نقاط دنیا برسانید.
توئیتر از آغاز تاکنون
توئیتر (Twitter) یک شبکه اجتماعی و سرویس ارائه‌دهنده میکروبلاگ است که به کاربران اجازه می‌دهد تا ۱۴۰ حرف، پیام متنی را که توئیت نامیده میشود، ارسال کنند.توئیتر در مارس ۲۰۰۶ به دست جک دورسی ایجاد شد و در ژوئیه ۲۰۰۶ آغاز به کار کرد. در این میکروبلاگینگ در سال ۲۰۱۲ بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر عضو شدند که ۳۴۰ میلیون توئیت در روز می‌فرستادند و بیش از 6/1 میلیارد جست‌وجو در آن انجام می‌شد.سرانجام طبق آخرین آمار موجود در سال ۲۰۱۵ توئیتر دارای بیش از ۲۸۲ میلیون کاربر فعال بود و تعداد توئیت‌های ارسالی توسط این کاربران در روز حدود ۵۰۰ میلیون توئیت بود. به تعبیر جالب دیگری اگر توئیتر با تعداد کاربران موجود خود به عنوان کشوری اعلام استقلال کند، دوازدهمین کشور پر‌جمعیت جهان خواهد بود.
همچنین در سال ۲۰۱۵ توئیتر به عنوان دومین شبکه مورد اجتماعی پر‌کاربرد برای حوزه B2B (اولین روش خرید و فروش معاملات الکترونیکی) شناخته شد. در نهایت اثر نفوذ تبلیغات در توئیتر به سطحی رسیده است که طبق آمار اعلام‌شده، تبلیغات در این شبکه ۸ تا ۲۴ برابر فیس‌بوک کلیک می‌شوند و این نکته به موفقیت توئیتر در زمینه تبلیغات آنلاین اشاره دارد.
در ایران
ایران هم شبکهها و سرویس‌های اجتماعی نظیر فیس‌بوک و توئیتر و یوتیوب را در فواصل گوناگون فیلتر و رفع فیلتر کرده بود اما پس از انتخابات جنجالی ریاست‌جمهوری در سال ۸۸ این شبکهها تا امروز فیلترند. با روی کار آمدن دولت حسن روحانی و با توجه به وعده‌های انتخاباتی‌اش درباره تسهیل گردش آزاد اطلاعات در کشور، امیدها نسبت به احتمال رفع ممنوعیت‌های سختگیرانه آنلاین در ایران تقویت شد اما تلاش‌های دولت یازدهم و دوازدهم تا این لحظه راه به جایی نبرده و روزنه‌های دسترسی همچنان بسته مانده‌اند. با این حال کاربران ایرانی با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های موجود برای عبور از سد فیلترینگ، همچنان حضوری پر‌رنگ در شبکههای اجتماعی دارند.
وزیر ارتباطات: فضای توئیتر یک فرصت است
محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در خصوص ویژگی توئیتر و تلاش برای رفع فیلتر آن اظهار داشت: همان‌طور که در فضای حقیقی سهمی در مدیریت دنیا داریم، باید سهمی نیز در فضای مجازی جهان داشته باشیم اما متاسفانه هنوز نتوانسته‌‌ایم سهم خود را به دست آوریم و همچنان در ابتدای راه هستیم. سیاست دولت توسعه شبکههای اجتماعی است هرچند بر خطوط فرهنگی پایدار خواهیم ماند اما لزومی بر «فیلتر کردن» یا «در فیلتر نگه داشتن» شبکهها نمی‌بینیم مگر آنکه با اصول فرهنگی تناقض داشته باشند.اگر دنیا به فرهنگ مردم ایران احترام بگذارد ما نیز به آنها احترام خواهیم گذاشت، اما مهم‌تر از آن، احترام به حقوق مردم است. همان طور که مدیران تلگرام تاکنون همکاری‌‌های لازم را در رابطه با خط قرمزهای فرهنگی ایران داشته‌‌اند بنابراین لزومی بر فیلتر آن وجود ندارد. لذا از افکار عمومی به خاطر فیلتر شبکهها نمی‌ترسیم. البته دولت در این زمینه دیدگاه سلبی ندارد و بنای وزارت ارتباطات نیز ادامه این مسیر با حفظ خطوط فرهنگی خواهد بود. اگر گمان می‌کردم فضای توئیتر فرصتی برای من محسوب نمی‌شود به یقین وارد آن نمی‌شدم لذا به امکان حضور مردم در توئیتر نیز چنین نگاهی دارم اما از آنجا که فیلتر توئیتر با تصمیم ما صورت نگرفته ما نیز نمی‌توانیم در رابطه با رفع آن تصمیم بگیریم.وی فیلتر توئیتر را تصمیم و سیاست نظام جمهوری اسلامی دانست و مدعی شد مدیران این شبکه اجتماعی نیز برای مذاکره بر سر رفع فیلتر آن اعلام آمادگی کرده‌اند. وزیر ارتباطات ادامه داد: اگر نتیجه این مذاکرات مورد قبول جمع عاقله کشور قرار گرفت فبهالمراد و اگر مورد قبول واقع نشد، تلاش بیشتری خواهیم کرد.
پیگیری دولت یازدهم از رفع فیلترینگ توئیتر
اگرچه تلاش برای رفع فیلتر توئیتر موضوعی است که از ابتدای دولت یازدهم نیز مطرح بود چنانچه در گذشته محمود واعظی، وزیر اسبق وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در این خصوص گفت: در مورد این شبکهها که شبکههای اطلاع‌رسانی محسوب می‌شوند در دولت با رفع فیلتر آنها موافق هستیم. در این دولت هم این شبکهها مسدود نشده‌اند. از آنجا که فیلتر این شبکهها در دولت دهم صورت گرفته است بنابراین بازگشایی این شبکهها در اختیار دولت یازدهم نیست بلکه برعهده کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه است که باید این مساله را در دستور جلسه خود قرار دهد و در آنجا این بحث صورت گیرد. در این مورد رایزنی‌هایی کرده‌ایم اما هنوز دبیرخانه این کارگروه این مساله را در دستور کار خود قرار نداده است.
پلیس فتا: توئیتر رفع فیلتر نمی‌شود
از طرفی رفع فیلتر این شبکه اجتماعی با مخالفت‌هایی نیز روبه‌رو است به طوری که چندی پیش سردار کمال هادیانفر، رییس پلیس فتای ناجا درباره رفع فیلتر توئیتر، اظهار کرد: چنین چیزی صحت ندارد و توئیتر رفع فیلتر نخواهد شد. توئیتر عامل فعالیت تروریست‌هاست و من در نشست اسپانیا رسما به مدیر آن گفتم که در حال حاضر بیش از 750 هزار نفر در دنیا از داعش طرفداری میکنند و عوامل تروریستی داعش هستند وتمام فعالیت آنها در توئیتر رخ می‌دهد. فراموش نکنیم هماهنگی‌های عملیات تروریستی گروهک داعش در تهران تماما در تلگرام رخ داد. بستر عملیات‌های تروریستی و ارتباطی تروریست‌ها در دنیا در درجه اول توئیتر و در درجه دوم تلگرام است. بنابراین با توجه به وضعیت موجود توئیتر رفع فیلتر نخواهد شد.
درخواست عضو کمیسیون فرهنگی مجلس برای رفع فیلترینگ
پروانه سلحشوری، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام نوشت: این روزها خبررسانی در توئیتر جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. بسیاری از افراد جامعه ما از جمله مقامات و مسوولان از این شبکه اجتماعی استفاده میکنند. من هم استفاده از توئیتر را می‌پسندم اما این شبکه اجتماعی فیلتر است به این معنی که دسترسی به آن جرم است. دایره جرم را اینقدر تنگ کرده‌ایم که خود مسوولان ما به آن پایبند نیستند. اما اعتقاد دارم زمانی برای استفاده از این شبکه اجتماعی به آن ملحق می‌شوم که استفاده از آن به راحتی و بدون مسدود بودن در اختیار همه هموطنانم باشد و همگان در ایران بتوانند آزادانه به آن دسترسی داشته باشند.
فضای مجازی از دیدگاه نمایندگان
همچنین ارن خانلری، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفت: باید به فضای مجازی به عنوان یک فرصت مناسب نگاه کرد و با رویکردی مثبت از فضاهای مجازی کم‌خطرتر همانند توئیتر به صورت سیستماتیک در تقابل با نیروهایی که علیه کشور همجه‌های سیاسی و عقیدتی وارد میکنند، استفاده کرد و به این قدرت‌ها از طریق مبارزه انفورماتیک ضد‌حمله متناسب وارد ساخت.خانلری افزود: فیلترشدن صد درصد دیگر امکان‌پذیر نیست چرا که با پیشرفت تکنولوژی سیستم‌هایی وارد بازار شده‌اند که رفع فیلتر را به راحتی انجام می‌دهند و بهتر است به جای برخورد‌های قهری و بازدارنده به فکر فرهنگ‌سازی درست و ریشه‌ای باشیم. نماینده ارامنه شمال کشور در مجلس شورای اسلامی در ادامه اظهار داشت: توئیتر نسبت به دیگر فضاهای مجازی مطالب پربار و مفید و حتی در زمینه تحلیل مسایل علمی، سیاسی و احتماعی روز دارد. این فضایی که اسمش فضای مجازی است درحالی که واقعا فضای حقیقی است یعنی این فضا درون زندگی بسیاری از مردم حضور دارد. فضای مجازی یک ابزار است؛ یک ابزار بسیار کارآمد برای اینکه شما بتوانید پیام‌تان را به اقصی نقاط دنیا برسانید این امکان دیروز نبود و امروز هست و می‌توان از فضاهایی چون توئیتر بهره جست. وی گفت: عدم فیلترشدن برخی فضاهای مجازی مساله کاملا حساسی است و به امور مختلفی چون ابعاد مختلف شرعی، سیاسی و امنیتی برمی‌گردد. با این وجود می‌توان به فضای مجازی به عنوان یک فرصت مناسب نیز نگاه کرد. با رویکردی مثبت می‌توان فضاهای مجازی کم‌خطرتر همانند توئیتر را به صورت سیستماتیک درتقابل با نیروهایی که علیه کشور هجمه‌های سیاسی و عقیدتی وارد میکنند، به کار گرفت و به این قدرت‌ها از طریق مبارزه انفورماتیک ضد حمله متناسب وارد ساخت. بنابراین لازم است که به این موضوع کمی جدی‌تر نگریسته شود.خانلری اشاره کرد: بسیاری از ارگان‌های دولتی درحال حاضر مهم‌ترین دغدغه‌شان این است که با استفاده از فضای مجازی توطئه‌های کشورهای بیگانه را خنثی کنند و چهره واقعی این کشورها را به مردم نمایان کنند. تدوین راهبردهای موثر این مساله و ترسیم خطوط تاکتیکی آن بسیار مهم است و این مساله کاملا تخصصی است. تا به حال مجلس دراین خصوص بررسی‌های مفیدی انجام داده است. رفع فیلترینگ توئیتر به عنوان کم‌ضررترین فضای اجتماعی یکی از این مباحث مهم بوده است که از طریق آن می‌تواند با تهدیدها و هجمه‌های انفورماتیک دشمنان برخورد متقابل و هم ارز داشت.
یک پیشنهاد
یک نماینده مجلس معتقد است توئیتر نیز باید روندی را که شبکه تلگرام در ایران طی کرده و با قوانین جمهوری اسلامی تطبیق داده شده است را طی کند تا فضای رفع فیلتر آن مهیا شود.
رمضانعلی سبحانی‌فر درباره امکان فراهم کردن فضای استفاده رسمی از شبکه پیام‌رسان توئیتر می‌گوید: درست است که این شبکه امکانات بیشتری از دیگر شبکههای اجتماعی و رقبای خود دارد و تاثیر‌گذاری آن هم باعث شده تا برخی از مسوولان و طیف‌های مختلف مردم از این شبکه استفاده کنند اما این مساله به تنهایی نمی‌تواند مجوز رفع فیلتر برای این شبکه اجتماعی باشد.
به گفته او در حال حاضر دو بخش از افراد از این شبکه استفاده میکنند: یک بخش به لحاظ شرایط‌شان دسترسی‌ها و مجوزهای لازم را برای استفاده از این فضا دارند و بخش دیگر به صورت غیررسمی از این فضا استفاده میکنند.
سبحانی‌فر تاکید می‌کند که اگر امکان رفع فیلتر این شبکه در کشور ما وجود داشته باشد منوط به این مساله است که توئیتر پروتکل‌های ایران را رعایت کند و اگر مدیران این شبکه حاضر به پذیرفتن این شرط نباشند طبیعا کار برای رفع فیلتر آن هم سخت میشود.این عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی ادامه می‌دهد: ایران نیز از نظر قوانین و مقررات دارای یک سری پروتکل است که رعایت آنها الزامی است. تاکنون اطلاعی در این زمینه ندارم که مسوولان برنامه مذاکره با مدیران این شبکه را دنبال میکنند یا خیر اما به نظر می‌رسد با شرایطی که در حال حاضر توئیتر دارد برای دسترسی آزادانه افراد به این شبکه مدیران آن باید شرایط ایران را بپذیرند.
فیلترینگ بیهوده است
محمد صادق مفتح، یک کارشناس حوزه IT در خصوص استفاده عموم از توئیتر گفت: در حال حاضر کاربران ایرانی با وجود فیلتر بودن توئیتر به طور آزادانه و بدون محدودیت و نظارت می‌توانند از این پیام‌رسان استفاده کنند و هیچ منعی برایشان وجود ندارد چه بسا برخی از مسوولان نیز گفته‌اند که عضو توئیتر هستند و در این شبکه اجتماعی فعالیت میکنند. پس بهتر است که با مذاکره با مدیران این شبکه اجتماعی، پروتکل‌های امنیتی در ایران رعایت شود تا بتوان نظارتی روی آن صورت گیرد و به طور یکپارچه و کنترل شده از این شبکه اجتماعی بهره برد. این کارشناس در واکنش به گفته پلیس فتا مبنی بر اینکه توئیتر بستر حملات تروریستی است، گفت: حتی اگر گروهک‌های تروریستی در این پیام‌رسان حضور داشته باشند با فیلترینگ نمی‌توانیم جلوی فعالیت‌های آنها را بگیریم ولی اگر بتوانیم این فضا را از فیلتر خارج کنیم آن‌گاه می‌توان با نظارت، کنترل این فضا را در اختیار بگیریم و کاربران نیز می‌توانند بدون دغدغه از امکانات آن استفاده کنند.بنابراین فیلترینگ در فضای مجازی و محیط‌های اجتماعی ابزار درستی برای کنترل این فضا به شمار نمی‌رود چرا‌که با پیشرفت تکنولوژی سیستم‌هایی وارد بازار شده‌اند که رفع فیلتر را به راحتی انجام می‌دهند. باید به جایی برسیم تا دیگر به جای حذف صورت مساله، راه‌حلی برای کنترل و بهره‌وری هرچه بیشتر از فضای مجازی ارائه کنیم. مگر میشود با فیلتر کردن سایت یک شبکه خبری جلوی فعالیت آن شبکه و انتشار اخبارش را گرفت؟ آیا بهتر نیست از اندیشه‌های دیگر جوامع حتی دشمنان خود در هر گوشه‌ای از دنیا حتی دنیای مجازی مطلع بود و به مقابله با آن و تبیین و تفسیر هجمه‌های سیاسی و عقیدتی برای دیگر مخاطبان در سراسر جهان پرداخت؟ یک شبکه اجتماعی مانند توئیتر می‌تواند یک فرصت برای عموم مردم و مسوولان باشد تا شاید بتوانند فرهنگ، عقاید، اهداف و استراتژی حقیقی ایران را به تمام دنیا بشناسانند.
براین اساس، فضای مجازی، فضایی نیست که بتوان آن را محدود کرد یا برایش حد و مرزی تعیین کرد و همین بی حد و مرز بودن این فضا بارز ترین و پر‌اهمیت‌ترین مزیتی است که می‌توان از آن بهره برد. اگر ما همچنان روی فیلترینگ در فضای مجازی پا‌فشاری می‌کنیم پیداست که هنوز این فضا را درک نکرده‌ایم.
از طرفی این نکته نیز حائز اهمیت است که مدیران هیچ‌یک از پیام‌رسان‌های اجتماعی در دنیا حاضر نخواهند بود شرایط خود را با قوانین کشورها هماهنگ کنند چرا‌که با توجه به کثرت کشورهای استفاده‌کننده از سرویس‌های این شبکهها، قوانین بی‌شماری را باید مد‌نظر قرار دهند که در برخی موارد نیز منجر به نقض قوانین سایر کشورها میشود. بنابراین تطبیق شبکههای اجتماعی با قوانین کشورهای استفاده‌کننده دور از ذهن است و اینکه مسوولان خواستار تعیین شرایط برای مدیران پیام‌رسانی مانند توئیتر هستند تنها سنگ‌اندازی مسوولان برای ادامه روند فیلترینگ توئیتر است.
از سوی دیگر درحالی که توئیتر فیلتر است و استفاده از آن ممنوع تلقی میشود، دیده می شود که برخی از مسوولان و مقامات نظام از جمله مقام رهبری، رییس‌جمهور و... این شبکه اجتماعی را ابزاری برای اعلام مواضع خویش قرار می‌دهند.
همچنین تصمیم برای فیلترینگ فضای مجازی توسط کارگروه مصادیق مجرمانه صورت می‌گیرد که با تصویب آن در شورای عالی فضای مجازی اقدام به فیلتر یا رفع فیلتر در فضای مجازی میکنند بنابراین نهاد‌هایی مانند پلیس فتا نمی‌توانند تصمیم‌گیری و اعمال سیاست کنند اما ممکن است نظریه آنها مبنای تصمیم‌گیری نهادهای مسوول واقع شود. در نهایت نکته مسلم آن است که با توجه به شواهد و قراین جاری کشور و ملاحظاتی که نظام درباره شبکه های اجتماعی و فراگیری آن دارد حداقل در چشم‌انداز مشخص بعید به نظر می‌رسد در فیلتر بودن توئیتر تغییری حاصل شود.
Abdi. mojtaba@ymail.com
سایر اخبار این روزنامه
هیچ برنامه‌ای برای دیدار وزرای خارجه ایران و آمریکا در نظر گرفته نشده است
دولت‌آبادی در مراسم اهدای نشان «هنر برای صلح» مطرح کرد؛
اقدامات تازه آمریکا چگونه مناسبات ایران و هواپیماسازان را تغییر می‌دهد؟
تاثیر قیمت رقابتی نفت برای مشتریان آسیایی بر بازار جهانی؛
افشای اطلاعات نهادهای مالی بورسی
آژیر قرمز در شبه‌جزیره کره
انتقاد عضو سابق اتحادیه صادرکنندگان فرش از رکود بازار؛
بررسی مشکلات و وضعیت اجتماعی استان مرکزی؛
از خوب‌های عالم سیاست!
ترامپ قلب برجام را هدف گرفته است
چینی ها 10 میلیارد دلار به ایران اعتبار می دهند
آیا جهرمی توئیتر را از فیلتر خارج می کند؛
وزیر کشور:
راهبرد جدید کاخ سفید؛
راهبرد جدید آمریکا علیه ایران
راهبرد جدید آمریکا علیه ایران
راهبرد جدید آمریکا علیه ایران
