روزنامه جهان صنعت
1396/05/31
نوشداروی پیش از مرگ محیط‌زیست
نوشداروی پیش از مرگ محیطزیستسیدتوحید صدرنژاد*
مقاله‌ای از سرکار خانم موسوی که در
«جهان صنعت» مورخ 24/5/96با عنوان «ابتکار از خودی‌ها گل خورد» باعث شد به‌عنوان دبیرکل تنها تشکل اقتصاد سبز مواردی را به استحضار خوانندگان محترم برسانم.سال‌ها قبل تفکر پایای سلبی تنها روش متداول برای مدیریت محیط‌زیست کشورهای جهان بود. براساس این تفکر هر یک از آثار حیات بشر که بر محیط‌زیست اثر تخریبی دارد، بلافاصله باید متوقف شود. از این رو صاحبان این تفکر تا آنجا که یارای مقاومت داشتند، با صرف منابع مختلف کشورهایشان در مقابل برخی پروژه‌های توسعه‌ای می‌ایستادند. در نهایت وقتی نیاز راهبردی کشورها به توسعه بیشتر بود، قطار توسعه از روی محیط‌زیست عبور می‌کرد. این تفکر یک اشکال دیگر هم داشت؛ تبدیل سازمان‌های حفاظت محیط‌زیست به یک نهاد صیانتی و وابستگی تام آن به ردیف‌های هزینه‌ای بودجه.از اواخر سه دهه قبل که لزوم یافتن راهکاری بهینه برای مدیریت و حفاظت از محیط‌زیست ضرورت یافت، رویکرد متفکران این حوزه اندک‌اندک به تفکری پایا و خلاق مبدل شد که امروز اقتصاد سبز نامیده میشود. اقتصاد سبز با اتخاذ سیاست‌هایی مشخص، کسب‌وکارهایی را که موجب تعالی محیط‌زیست میشود در مقابل سایر فعالیت‌های اقتصادی، قدرتمند می‌سازد. در چنین شرایطی دولت‌ها بدون نیاز به دخالت در اجرا و بدون نیاز به بودجه‌های کلان صیانتی بر حفظ و بهبود شاخص‌های زیست‌محیطی خود نظارت می‌کنند.
به‌عنوان نمونه بازدید و اقامت سالانه ده‌ها هزار توریست در پارک ملی یلواستون آمریکا سالانه دو میلیارد دلار درآمد برای این کشور دربر دارد. در این پارک جاذبه‌های طبیعی متنوعی نظیر آب‌فشان‌ها، چشمه‌های اسیدی و گونه‌های جانوری و گیاهی حفاظت‌شده متعدد وجود دارد.پلیس این پارک وظیفه دارد تمام گونه‌های جانوری کمیاب این پارک را به ردیاب مجهز کرده و پس از آموزش نحوه مواجهه بی‌خطر با گونه‌های مختلف حیات وحش به توریست‌ها، تورهای پیاده یا سواره بازدید از حیات خرس‌ها، شیرهای کوهی، گاومیش‌های وحشی و... برگزار کند. نکته جالب اینجاست که براساس آمار ارائه‌شده در گزارش‌های سالانه این پارک، مجموع نیروهای محیط‌بان این پارک ملی با وسعتی حدود استان یزد چند صد نفر است و ۷۰ درصد تهدیدات زیست‌محیطی این پارک توسط توریست‌ها گزارش میشود.همان‌طور که اشاره شد، یکی دیگر از جاذبه‌های این پارک، آب‌فشان‌ها هستند. یکی از معروف‌ترین این آب‌فشان‌ها که به «پیر باوفا» موسوم است، سال‌هاست هر ۵۸دقیقه یک بار آب داغ را در ارتفاعی در حد ۴۵متر به آسمان فواره می‌کند. یکی از اصلی‌ترین منابع درآمدی این پارک هتل چوبی زیبایی است که با ۲۰۰ اتاق در دو طبقه در مقابل این آب‌فشان ساخته شده است. این هتل در عین حال از یکی از سختگیرانه‌ترین استانداردهای زیست‌محیطی برخوردار است. تمام پساب آن پس از تصفیه با بالاترین کیفیت ممکن صرف تاسیسات و فضای سبز هتل شده و تمام پسماند آن به خارج از پارک حمل و در آنجا مدیریت میشود.مقایسه همین دو مورد با فعالیت فعالان محیط‌زیست ایران در مخالفت و مقاومت در برابر هر تغییری بدون ارائه راه‌حل‌های مناسب یا تجربه تخریب هتل واریان به واسطه آلودگی‌ای که در منابع آبی سد کرج منتشر می‌کرد، نشان می‌دهد نگاه مدیران و فعالان حوزه محیط‌زیست نیاز جدی به به‌روزرسانی دارد. مدیران محیط‌زیست باید تفکرهای پویا و خلاق اقتصاد سبز را جایگزین تفکرات پایا و سلبی خویش کرده و فعالان و تشکل‌های مردم‌نهاد محیط‌زیست به جای ایستادن در برابر توسعه آن را با معیارها و موازین علمی به سمتی هدایت کنند که هم اقتصاد و هم محیط‌زیست متنعم شوند.اینجانب به عنوان مدیر تشکلی که در سه سال گذشته بیشترین تعامل را با سازمان حفاظت محیط‌زیست داشته‌ام، شهادت می‌دهم که جز شخص خانم دکتر ابتکار و چند نفر از مشاوران و مدیران ایشان، نگاه پایا و سلبی در تمام مویرگ‌های این سازمان استقرار داشته است. وقتی در جلسات مختلف سخن از اتخاذ سیاست‌های حمایتی قابل رقابت با جهان در حوزه بازیافت نظیر:
۱- معافیت مالیاتی اقتصاد سبز
۲- چرخه وصول و پرداخت هزینه بازیافت به بازیافت‌کننده (که در ماده «۱۲» آیین‌نامه اجرایی قانون مدیریت پسماند ذکر شده و به دلیل ایرادات شکلی و قانونی قابلیت اجرا ندارد)
۳- شفافیت مناسبات حاکم بر بازار پسماندها یا موارد مشابه دیگر، می‌رفت به کرات این پاسخ مطرح می‌شد که «مگر ما وزارت دارایی هستیم؟» یا «بازار پسماند چه ارتباطی با حفاظت محیط‌زیست دارد؟» یا «اگر اقتصاد سبز واقعا قابلیت ایجاد 10 میلیارد دلار ارزش‌افزوده و یک میلیون نفر اشتغال داشت، رییس‌جمهور خودش این کار را انجام می‌داد...» که حتی تلاش مجدانه و پیگیری فداکارانه شخص خانم دکتر ابتکار نیز به سختی بر چنین مقاومت‌هایی فائق می‌آمد. نکته‌ای که در اینجا لزوم آن اهمیت دارد، این است که اتفاقا سبز کردن اقتصاد کشور و ایجاد زیرساخت‌های فرهنگی و اقتصادی آن نه‌تنها وظیفه رهبری یا ریاست‌جمهوری یا حتی وزرا و سایر نهادها نیست که اتفاقا در تمام کشورهای موفق جهان در این حوزه تنها و تنها با محوریت و همکاری خلاقانه تشکل‌های مردمی و سازمان‌های حفاظت محیط‌زیست به وجود آمده و قلب پیکره توسعه کشورها شده است.
* دبیرکل اتحادیه صنایع بازیافت ایران
Stohids@aol.com
سایر اخبار این روزنامه
برنامه‌های زنگنه برای توسعه صنعت نفت تا پایان 96؛
چرا با درخواست محاکمه علنی محصوران مخالفت میشود
شمارش معکوس تا استیضاح
اولین ماموریت وزیر فرهنگ و ارشاد؛
مردگان هم سود سهام عدالت می‌گیرند!
گزارش «جهان صنعت» از بازار سرد معاملات مسکن در موعد جابه‌جایی؛
سرخپوشان تهران در مقابل آبی‌پوشان الاهلی
امان از دست خاورمیانه!
نفس‌های آخر «صنعت بازیافت لاستیک» کشور زیر سایه بی‌توجهی مسوولان؛
بررسی تصمیم دقیقه نود نعمت‌زاده بر بازار نابسامان کالاها؛
واکاوی قوانین ضد‌کارگری در نبود امنیت شغلی و نظارت صنفی؛
حکایت همچنان باقیست
نوشداروی پیش از مرگ محیط‌زیست
آسیب‌شناسی احیای معاونت اقتصادی رییس‌جمهور از نگاه کارشناسان؛
حکم فرمانده کل قوا؛
ضرر 700 میلیون دلاری صنایع آمریکا در پی خورشیدگرفتگی
پیرامون ترکیب اقتصادی کابینه دوازدهم
حکم فرمانده کل قوا؛
