روزنامه جهان صنعت
1396/04/12
در میزگرد مقابله با دارایی‌های منجمد بانک‌ها تاکید شد؛
ضرورت ایجاد ستاد مدیریت بحرانگروه اقتصادی- مشکلات اقتصاد ایران در چند سال گذشته سبب شد نظام بانکی بحرانی؛ با وجود اینکه در شرایط حاضر تمام افراد و نهادها به درک مشترک رسیده‌اند، با این حال برای حل مشکل باید حرکتی جمعی شروع شود که لازمه آن تشکیل یک ستاد توقف یا مقابله با بحران خواهد بود.
فعالان عرصه پولی و بانکی نیز با استقبال از تشکیل ستاد مدیریت بحران مطالبات معوق بانک‌ها، راهکارهای متعددی برای مقابله با شرایط بحرانی کنونی ارائه کرده‌اند که از جمله آن می‌توان به تشکیل بانک‌های تسویه‌ای برای کاهش فشار ترازنامه سمی بانک‌ها، اصلاح ترازنامه بانک‌ها، تشکیل سازوکار نهادی جدید برای وصول معوقات، کمک از منابع صندوق توسعه ملی برای بهسازی نظام بانکی، افزایش جریان نقدی درآمد و حذف دارایی‌های منجمد در ترازنامه بانک‌ها اشاره کرد.
در این مسیر نیاز شدیدی به جراحی‌هایی اساسی روی ساختار‌های اقتصادی بانک‌ها احساس میشود زیرا این معضل بدون جراحی و خونریزی حل نخواهد شد و از سوی دیگر دولت و قوای حاکمیت با ورود به این فضا باید از نهایت تلاش خود برای حل مشکلات گسترده موجود در سیستم بانکی استفاده کنند.
برای رفع مشکل دارایی‌های منجمد و برای عوامل ایجاد‌کننده و ابقا‌کننده مطالبات معوق لازم است راه‌حل‌های صحیح و کارآمدی ارائه شود و در واقع جهت مقابله با مطالبات معوق نیازمند راهکارهای منسجم با عوامل ایجاد‌کننده و ابقا‌کننده معوقات است.
همچنین تصمیم‌گیری درباره نرخ سود تسهیلات بانکی از اهمیت بالایی برخوردار است و آسیب‌شناسی دلایل عمل نکردن به نرخ‌های تعیین شده از سوی شورای پول و اعتبار به عواملی همچون وجود دارایی‌های منجمد در ترازنامه بانک‌ها، کاهش جریان نقدی درآمد و وجود بازارهای رقیب مانند اوراق بدهی که هیچ ریسکی نداشته و با نرخ‌های بالا معامله میشود، برمی‌گردد.
در همین راستا و در ارتباط با سیاست‌های خروج از بحران و شناسایی ریشه مشکلات بانکی در کشور، برخی فعالان اقتصادی و روسای بانکی در قالب میزگرد سیاستی «مطالبات غیرجاری، دارایی‌های منجمد و راهکارهای اصلاح ترازنامه بانک‌ها» که در روز دوم بیست و هفتمین همایش سیاست‌های پولی و ارزی در مرکز همایش‌های صداوسیما برگزار شد، به ارائه نظرات و راهکارهای خود پرداختند.
نیاز به جراحی برای حل مشکل بانک‌ها
رییس پژوهشکده پولی و بانکی با استقبال از تشکیل ستاد مدیریت بحران مطالبات معوق بانک‌ها در صندوق توسعه ملی گفت: تشکیل بانک‌های تسویه می‌تواند فشار ترازنامه سمی را با مکانیسم حرفه‌ای نجات دهد.
علی دیواندری در میزگرد سیاستی «مطالبات غیرجاری، دارایی‌های منجمد و راهکارهای اصلاح ترازنامه بانک‌ها» گفت: زمانی مطالبات معوق و انجماد دارایی‌ها حالت عادی داشته و روی نرخ‌های معمول قرار دارد؛ در این شرایط انتظار داریم بانک‌ها وظایف حرفه‌ای خود را انجام داده و با فرهنگ‌سازی و کمک گرفتن از قوه قضاییه مطالبات خود را وصول کنند که از گذشته هم این کار انجام می‌شد.
وی با بیان اینکه بیماری سرپایی با درمان سرپایی نیز قابل معالجه و درمان است، ادامه داد: عده‌ای می‌گویند بانک‌ها در مورد مطالبات معوق خود کوتاهی می‌کنند؛ این عده یا بانک را نمی‌شناسند و یا قضاوت غیرمنصفانه‌ای دارند زیرا مطالبات معوق اثرات مخربی روی ترازنامه آنها دارد و هزینه بانک‌ها را به شدت بالا می‌برد.
رییس پژوهشکده پولی و بانکی تصریح کرد: شرایط امروز اما با شرایط عادی متفاوت است و با بیماری پیشرفته‌ای مواجه هستیم که با روش‌های متداول قابل درمان نیست به نحوی که قوه قضاییه و تجهیز درون بانک‌ها توان وصول این مطالبات را دارند.
دیواندری توضیح داد: در زمان پرداخت تسهیلات، بانک براساس قرارداد وثیقه می‌گیرد اما اگر تسهیلات نکول شد، آیا بانک می‌تواند ملک وثیقه گذاشته شده را تحت تملک خود در آورد؟ بانک‌ها نمی‌توانند این وثایق را بردارند زیرا جریان نقدی خود را متوقف کرده و با تجدید قرارداد سود روی سود شناسایی کنند.
وی تصریح کرد: برای حل این مشکل چاره‌ای جز این نداریم که در کنار رفع و رجوع پرونده‌های کوچک، در سطح اقتصاد ملی با دخالت دولت و نهادهای ذی‌ربط به چاره‌اندیشی بپردازیم.
دبیر بیست و هفتمین همایش سیاست‌های پولی و ارزی با یادآوری دخالت دولت آمریکا در بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ گفت: دولت آمریکا در آن زمان با استفاده از اعتبار خود سه هزار و ۵۰۰ میلیارد دلار اوراق قرضه منتشر کرد تا بحران بانک‌ها حل شده و آنها را نجات دهد.
دیواندری تاکید کرد: برای حل معضل بانک‌ها باید روی روش‌هایی کار کنیم که نیاز به جراحی دارد زیرا این معضل بدون جراحی و خونریزی حل نمی‌شود؛ دولت و قوای حاکمیت باید کمک کنند تا این مشکل بزرگ را حل کنند.
وی در ادامه این میزگرد خواستار برنامه و نقشه راهی برای تصمیم‌گیری درباره نرخ سود شد و افزود: البته شورای پول و اعتبار سقف ۱۵ درصد را برای سود سپرده‌های بلندمدت و سود ۱۸ درصدی تسهیلات تعیین کرده است اما علت عمل نشدن به این نرخ‌ها دلایلی دارد.
رییس پژوهشکده پولی و بانکی درباره دلایل عمل نشدن به نرخ‌های تعیین شده از سوی شورای پول و اعتبار گفت: یکی از دلایل تنگنای اعتباری، وجود دارایی‌های منجمد در ترازنامه بانک‌ها، کاهش جریان نقدی درآمد و وجود بازارهای رقیب مانند اوراق بدهی است که هیچ ریسکی نداشته و با نرخ‌های بالا معامله میشود.
وی وضعیت بانک‌ها و نیاز به نقدینگی را از دیگر عواملی برشمرد که به نرخ‌های تعیین شده از سوی شورای پول و اعتبار عمل نمی‌شود و بانک‌ها برای منابع محدود موجود با یکدیگر رقابت می‌کنند.
تشکیل نهاد ویژه برای وصول معوقات
مدیر عامل بانک مسکن نیز به ضرورت تشکیل سازوکار نهادی جدید برای وصول معوقات بانکی تاکید کرد و پیشنهاد داد با اذن مقام معظم رهبری و تصویب مجلس از منابع صندوق توسعه ملی برای بهسازی نظام بانکی استفاده شود.
محمد‌هاشم بت‌شکن در ادامه همین میزگرد درباره مطالبات غیرجاری، دارایی‌های منجمد و راهکارهای اصلاح ترازنامه بانک‌ها به ایراد سخنانی درباره ریشه‌ها و علل واقع‌نگرانه این حوزه پرداخت و اظهار داشت: طبق آمار دریافتی از بانک مرکزی تا پایان اردیبهشت‌ماه جمع دارایی‌های نظام بانکی هزار و ۷۰۰ هزار میلیارد تومان و مانده تسهیلات نظام بانکی با کسر مطالبات مشکوک‌الوصول هزار هزار میلیارد تومان است.
وی با اشاره به سخنان رییس کل بانک مرکزی گفت: طبق اعلام ولی‌الله سیف ۴۵ درصد دارایی‌های نظام بانکی منجمد است. با احتساب مجموع دارایی‌های نظام بانکی این نتیجه حاصل میشود که ۷۶۵ هزار میلیارد تومان از دارایی‌های بانک‌ها منجمد است.
مدیرعامل بانک مسکن به سخن دیگر رییس کل بانک مرکزی مبنی براینکه ۵۰ درصد تسهیلات عموما امحال، تقسیط یا تجدید شده است اشاره کرد و گفت: مجموع این تسهیلات با دارایی‌های منجمد معادل ۱۲۶۵ هزار میلیارد تومان از کل دارایی‌های نظام بانکی میشود.
وی اذعان داشت: بنابراین 70 درصد دارایی‌های نظام بانکی بی‌کیفیت است که یا جریان نقدی ندارد یا ضعیف است.
به گفته مدیرعامل بانک مسکن، بانک‌ها در تنگنای مالی با این سیاست کار می‌کنند. وقتی هزینه تجهیز منابع بالا می‌رود باید به کسب و کارهایی تسهیلات داده شود که ریسک بالایی دارد. دوم اینکه نباید تسهیلات بدهند و به سمت سرمایه‌گذاری بروند که این‌طور نسبت تسهیلات به سپرده‌ها کاهش می‌یابد.
وی تاکید کرد: وقتی هزینه تجهیز منابع بالا می‌رود بانک‌ها مجبورند کارهای دیگری انجام دهند تا هزینه‌های خود را تامین کنند.
مدیرعامل بانک مسکن با تشریح سیاست‌هایی که در ده سال گذشته برای ساماندهی معوقات انجام شده است، تصریح کرد: شرکت فروش اموال مازاد بانک‌ها در این رابطه تشکیل شده ولی سوال اینجاست که آیا این شرکت موفق بوده؟ یا شرکت ساماندهی معوقات بانک‌ها توانست گره از مشکلات باز کند؟
ریشه مشکلات بانکی در سود سپرده‌ها
در ادامه این میزگرد، یک صاحبنظر پولی و بانکی با بیان اینکه ریشه مشکلات امروز بانک‌ها در سود بالای سپرده‌هاست، گفت: باید کمیته وصول مطالبات تشکیل شود و دولت بدهی‌ها را تبدیل به اوراق بهادار کرده و پرداخت کند.
حسن معتمدی گفت: بحث‌هایی که امروز در جریان است در سال ۹۲ نیز مطرح شده که دارایی‌های منجمد ایجاد و باعث عدم جریان نقدینگی و رکود شده است.
وی افزود: اما آنچه مهم است این است که امروزه به اثر سود و زیان ترازنامه‌ای دارایی‌های منجمد پرداخته میشود که این مساله بسیار مهم‌تر است.
معتمدی ادامه داد: بخشی از دارایی‌های غیرمولد سپرده قانونی بانک‌هاست که ۱۲ تا ۱۵ درصد دارایی‌ها را تشکیل می‌دهد. بخش دیگر مطالبات غیرجاری، سرمایه‌گذاری‌ها و املاک خریداری شده است که در برخی از موارد اختیاری و برخی دیگر اجباری بوده است که از این میزان سهم املاک تملیکی که دولت به اجبار به بانک‌ها داده، بسیار بیشتر است.
معتمدی با بیان اینکه اکنون همه به یک درک مشترک رسیده‌اند اما برای حل مشکل باید حرکت جمعی شروع شود، گفت: باید ستاد توقف بحران ایجاد شود که ریشه بحران در سود سپرده‌هاست.
تشکیل نظام اعتبارسنجی
همچنین عضو هیات‌مدیره بانک صادرات ایران با اعلام این که مقابله با مطالبات معوق نیازمند راهکارهای منسجم با عوامل ایجاد‌کننده و ابقا‌کننده معوقات است، گفت: ایجاد نظام اعتبارسنجی می‌تواند از ایجاد مطالبات معوق و دارایی‌های منجمد جلوگیری کند.
مجتبی لشکر بلوکی امروز در میزگرد سیاستی «مطالبات غیرجاری، دارایی‌های منجمد و راهکارهای اصلاح ترازنامه بانک‌ها»، تاکید کرد: ۲۷ متغیر در بحث مطالبات معوق دخیل است و عوامل ایجاد‌کننده و ابقا‌کننده این نوع مطالبات باید مورد بررسی قرار گیرد.
عضو هیات‌مدیره بانک صادرات ایران با تاکید بر ضرورت ارائه راهکارهای دوقلو برای جلوگیری از معوقات بانکی گفت: نظام اعتبارسنجی می‌تواند از ایجاد مطالبات معوق و دارایی‌های منجمد جلوگیری کند.
وی بیان کرد: اولین نکته درخصوص تسهیلات بانکی این است که بسیاری از مردم و گیرندگان تسهیلات معتقدند پول بانک از هر چیزی حلال‌تر است. از این رو نسبت به بازپرداخت آن خیلی مقید نیستند که این امر به دارایی‌های منجمد منجر میشود.
سایر اخبار این روزنامه
وزیر بهداشت: اعتراضات بحق است
پوتین دست‌به‌کار شد
حق نداریم بدون ادله کسی را احضار کنیم
در میزگرد مقابله با دارایی‌های منجمد بانک‌ها تاکید شد؛
امضای قرارداد توسعه فاز 11 پارس جنوبی با توتال فرانسه؛
آغاز نشست یونسکو در لهستان؛
تجمع پلاسکونشینان مقابل بنیاد مستضعفان
در تحصن معلمان مدارس غیرانتفاعی کشور مقابل مجلس مطرح شد؛
شاهد از غیب رسید!
سکاندار بانک مرکزی چه کسی باید باشد
نگرانی‌ها از گسترش تصدی‌گری اقتصادی دولت بالا می‌گیرد؛
حق نداریم بدون ادله کسی را احضار کنیم
مدل توسعه مسکن کم‌درآمدها در کشور مورد انتقاد کارشناسان؛
ضرورت تجدیدنظر در نحوه توزیع درآمدها
ایجاد بحران عربی
ناگفته‌های واعظی‌آشتیانی از قدرت گرفتن احمدی‌نژاد؛
ایجاد بحران عربی
ضرورت تجدیدنظر در نحوه توزیع درآمدها
تحلیل جروزالم‌پست از بازی ترکیه در قطر؛
