روزنامه جهان صنعت
1396/03/04
ناتوی عربی
دکتر صلاح‌الدین هرسنی* - رییس‌جمهور آمریکا پس از حضور در عربستان دوشنبه گذشته وارد تل‌آویو شد. اگرچه ترامپ سفر خود به اسراییل را تلاشی هدفمند برای حل بحران‌های منطقه خاورمیانه از جمله کمک به حل منازعه فلسطین و اسراییل می‌داند اما بدون تردید سفر او به عربستان و در ادامه به اسراییل را باید پیگیری سیاستی مشترک با متحدان بالقوه و بالفعل آمریکا در منطقه بحرانی خاورمیانه دانست. ضمن اینکه سفر ترامپ از مبدا ریاض به مقصد تل‌آویو نشان می‌دهد در خاورمیانه مدنظر دولت جدید آمریکا، عربستان و اسراییل باید همچون دو متحد با یکدیگر رفتار کنند. به همین دلیل سفر ترامپ به عربستان و اسراییل را باید نقطه عطفی در تشکیل این ائتلاف دانست.با وجود مواضعی که برای سفر ترامپ به عربستان و اسراییل اعلام شده، ظواهر امر نشان می‌دهد این‌گونه ائتلاف‌ها و تحرک‌های راهبردی، یک هدف بیشتر ندارد و آن، تعریف پروژه ناتوی عربی آن هم برای مقابله با تهدید و نفوذ ایران در مناسبات خاورمیانه است. به عبارت دیگر در این نظم جدید راهبردی، عربستان و آمریکا تلاش می‌کنند از تهدید و نفوذ ایران در منطقه جلوگیری کنند. برای تحقق این امر سعودی‌ها نقش واسط میان جهان اسلام و جهان عرب برای برقراری رابطه با اسراییل را برعهده گرفته‌اند و آمریکا نیز تلاش دارد در سایه این ائتلاف‌ها بسیاری از کشور‌های منطقه را برای مهار ایران متحد کند.
علت تعقیب چنین راهبردی از طرف محافل عرب و مجموعه‌های اسراییل‌محور فقط در یک چیز ریشه دارد و آن، این است که ایران توانسته به مدد دیپلماسی تعامل‌گرایی خود به میزانی از تعیین‌کنندگی خود در مناسبات منطقه و تعریف راهبرد‌ها دست یابد. این فرصت عمل و تعیین‌کنندگی نقش ایران سبب کاهش نقش عربستان و همچنین عقب ماندن نقش راهبردی این کشور در مناسبات منطقه شده است. به واقع نفوذ فزاینده ایران در منطقه باعث شده عربستان میدان‌های رقابت را به ایران ببازد و از تمام درگیری‌ها دست خالی خارج شود بنابراین تنها راهکار باقی‌مانده برای ریاض پناه بردن به آمریکا و اسراییل در جهت تشکیل ائتلافی ضدایرانی است. به همین خاطر و برای جایگاه‌یابی دوباره خود در منطقه خود را به حمایت ترامپ امیدوار کرده و برای جلب حمایت بیشتر ترامپ بالاترین مدال افتخار شهروندی عربستان را یعنی مدال عبدالعزیز آل‌سعود به گردنش آویخت.
حال و در شرایطی که دیپلماسی موثر و تعیین‌کننده ایران هرگونه فرصت عمل راهبردی را از مقامات عربستان گرفته است، این امر منجر به اتحاد‌گرایی و ائتلاف‌سازی علیه ایران شده است. به همین خاطر است که دیپلماسی سعودی‌ها به شدت در عرصه بین‌الملل فعال شده است و عربستان با حمایت آمریکا در حال تشکیل ائتلاف و فضایی علیه ایران است این در حالی است که ایران در روزهای گذشته درگیر انتخابات ریاست جمهوری بود و همین مساله باعث کم‌توجهی به تحولات منطقه‌ای شده است.
در این شرایط ضرورت دارد دستگاه دیپلماسی ایران فعالیت‌های خود را برای بی‌اثر کردن اقدامات و مصوبات محافل عربی به کار گیرد. در این ارتباط خویشتنداری و اتخاذ راهبرد صبر و انتظار و همچنین پرهیز از هرگونه اقدامات ایذایی و بهانه‌ساز، کلید بی‌اثر کردن اقدامات و مصوبات محافل عربی خواهد بود. این مهم با توجه به عقلانیتی که در دستگاه دیپلماسی ایران وجود دارد، دور از دسترس نیست. بدیهی است در صورت هرگونه واکنش متقابل از سوی ایران این‌گونه ائتلاف‌ها در آینده گسترش خواهد یافت که نتیجه آن تصاعد تنش خواهد بود.
* مدرس علوم سیاسی و روابط بین‌الملل
S.Harsani.k@gmail.com
سایر اخبار این روزنامه
ضرورت بازنگری در قانون انتخابات
مصوبه مجلس برای برداشت 5/1 میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی؛
امضای مهم‌ترین قرارداد نفتی خارجی در پسابرجام
فصل داغ کاهش نرخ سود بانکی
مرا از اتهامات مبرا کنید
آینده بورس با حذف محدودیت‌ها
برنامه وزارت صنعت برای تامین مالی خودروسازان
بررسی راهکارهای صیانت از حقوق شهری؛
مگه میشه؟ مگه داریم؟
نسخه کارشناسان برای بهبود وضعیت بازاردر دولت دوازدهم؛
پارادوکس نظام ارزی و تعرفه ای
با «سامانه» طلاق پایین نمی‌آید
حذف حذف‌گرایی
موسیقی مرگ در منچستر
حذف حذف‌گرایی
نقد کردن چک مطالبات مردم توسط دولت دوازدهم
نقد کردن چک مطالبات مردم توسط دولت دوازدهم
ناتوی عربی
ناتوی عربی
ناتوی عربی
