اقتصاد ملی و چالش‌های پیش رو

رکسانا رضایی‪-‬ در حالی سال نو شمسی را به انتظار نشسته‌ایم که با بررسی بخش‌های تولید ناخالص داخلی به این نتیجه می‌رسیم که قریب به ۴۵ درصد از اقتصاد ایران تحت تاثیر میهمان ناخوانده چینی قرار گرفته است.
با نگاهی گذرا به سال ۹۸ و اتفاقات و بحران‌هایی که بعضا با سوءمدیریت، مصیبتی شد ماندگار در تاریخ این سرزمین به این برداشت ساده می‌رسیم که گذر از بحران پیش رو کاری است کارستان.نگارنده به هیچ وجه قصد سیاه نمایی ندارد و آنچه در سطور پیش رو ثبت می‌گردد تنها بررسی گوشه‌ای از اما و اگرهای اقتصادی بنا به سوابق مدیریتی دولت، در روزها و ماه‌های پیش رو خواهد بود.
اینکه چه عواملی باعث شد در پس پلک‌بهم‌زدنی تمام نقاط کشور را آلوده به این ویروس ببینیم و هر روز که می‌گذرد تنها شنونده آمار مبتلایان و تعداد فوتی‌ها از اخبار سراسری باشیم، خود مثنوی هفتاد منی است که شرح آن در این یادداشت نمی‌گنجد و تاریخ به خوبی این روزها را قضاوت خواهد کرد.
اما آنچه نگران کننده‌تر از اصل ماجرای پیش‌آمده می‌باشد نوع رویارویی با این بحران و اتخاذ تصمیمات به موقع و درست مدیریتی است. با شیوع یکباره کرونا و بسته شدن مرزهای زمینی و هوایی و دریایی کشورهای همسایه به روی ایران در واقع نوعی قرنطینه اقتصادی را تجربه می‌کنیم و از آنجا که کشور به مرزهای شرقی و غربی خود برای مبادلات ارزی بسیار نیازمند است به حتم این اتفاق باعث تلاطم بازار ارز از یکسو و تاثیرات سوء ناشی از کاهش مبادلات اقتصادی و کالایی از سوی دیگر خواهد شد.


تمام این اتفاقات داخلی و بین المللی دست به دست هم خواهد داد تا سال ۹۹ آبستن اتفاقات جدی اقتصادی باشد و چالش‌ها و سوالات بیشماری را پیش روی کارشناسان اقتصادی در خصوص چشم‌انداز در غبار اقتصاد لنگان ایران قرار دهد.
هرچند پیامدهای اقتصادی این بیماری محدود به ایران نیست و تبدیل به طاعونی جهان‌گیر شده است اما ایران در حالی این بحران را به انتظار نشسته که همزمان تحت فشار تحریم‌های ظالمانه قرار دارد و رسیدن این چالش جدید می‌تواند تاثیرات بیشتری بر پیکره اقتصادی کشور بنشاند.
ناگفته نماند در شرایطی از اقتصاد ایران و نقش آن در جهان صحبت می‌کنیم که هفته‌ها پس از شیوع کرونا همچنان در پیچ و خم ابتدایی ترین نیازهای داخلی یک شهروند ساده (ماسک،مایع ضدعفونی و...)به سر می‌بریم. چیدن تکه‌های پازل این اقتصاد بیمار از یکسو و مرور سوابق مدیریت ناکارآمد بحران از سوی دیگر، ما را به این واقعیت نزدیک می‌سازد که اگر باد و مه و خورشید و فلک دست به دست هم دادند و از بحران بیماری جان سالم به در بردیم سال سخت اقتصادی را در پیش رو خواهیم داشت.
علی ایحال در کنار تمام دغدغه‌های خرد و کلان این روزها آنچه در کانون توجه رسانه‌ها و تحلیلگران مسائل اقتصادی قرار دارد پیامدهای احتمالی شیوع کرونا بر اقتصاد ایران است. پیش بینی اینکه اقتصاد ایران در پس حدت و شدت بلای رسیده از یکسو و تحریم‌های جدی موجود از سوی دیگر چه نقشی ایفا خواهد کرد و دولت و مجلس با چه رویکردی از پس این بحران خواهند گذشت،کمی سخت به نظر می‌رسد و تنها باید امیدوار بود با اولویت قراردادن مصلحت ملی رویکردی منطقی اتخاذ شود تا بیش از این شاهد خردشدن پیکره اقتصاد این مرز و بوم نباشیم.