اختلافات ایران و آژانس به کجا می‌رسد؟

گزارشات اخير آژانس بين المللي انرژي اتمي که جنبه‌هاي دو پهلو دارد و در برخي مواضع ايران را تحسين مي‌کند و در برخي نقاط با ادبياتي تند ايران را نقد مي‌کند، همچون گزارش‌هايي است که سبب شد تا پرونده ايران به شوراي امنيت برود و کار را در سال‌هاي گذشته براي ايران سخت کرد . اگر اين روند در ادامه نيز به همين منوال باقي بماند کار را در ابتدا در شوراي حکام و در ادامه در شوراي امنيت براي ايران سخت‌تر از گذشته خواهد کرد. اين مقوله بدين سبب مطرح مي‌شود که آژانس درخواست‌هايي فراتر از توافقات گذشته دارد و ايران نيز زير بار اين اقدام تازه آژانس نخواهد رفت زيرا معتقد است امري خلاف پروتکل الحاقي است. در اين شرايط اگر موضوع لاينحل باقي بماند به شوراي حکام ارجاع داده خواهد شد که در آنجا شرايط به نفع ايران نخواهد بود و قطعا برخي کشورها عليه ايران موضع گيري مي‌کنند و با توسل به نفوذي که دارند شرايط را براي ايران سخت مي‌کنند. اين امر را در گذشته تجربه کرده‌ايم و شاهد بوديم يک ميدان سخت خواهد بود. ايران در شرايطي که بسياري از انرژي خود را معطوف به مبارزه با کرونا کرده است در اين عرصه نيز کار دشواري در پيش دارد . برهه‌اي از زمان که عملا تمامي معضلات جنبه‌اي اقتصادي نيز پيدا کرده است و عملا يک چالش چند جانبه پيش روي کشور قرار داده است. دستگاه ديپلماسي کشور در اين راستا بايد سياستي تعاملي با آژانس در دستور کار قرار دهد، زيرا هرگونه تنش در اين موقعيت به هيچ وجه به صلاح کشور نخواهد بود. از سوي ديگر اروپائيان علاقه‌مند به حفظ برجام هستند و هيچ گاه از بين رفتن اين توافق را به صلاح خود نمي‌دانند. بنابراين کشورهاي اروپايي از هر اهرمي استفاده مي‌کنند تا ايران از اين توافق خارج نشود و شايد اين ابزار گاهي از سوي آژانس تدارک ديده شود اما اين صرفا يک تقابل است و شايد به صورت مقطعي قصد ايجاد فشار را داشته باشند اما هيچ گاه تمايل ندارند تا اين تقابل به زمينه‌هاي خطرناک کشيده شود و يا کشور ديگري از ذيل اين توافق خارج شود. مي‌توان تا نقطه‌اي از همراهي اروپايي‌ها در اين عرصه سود برد اما اين همراهي پاياني دارد و آن نيز زماني است که آمريکا دوباره به آن‌ها فشار آورد. در زمان حاضر اروپا عکس العمل منفي در قبال ايران نشان نداده است اما به نظر مي‌رسد اگر آژانس بين المللي انرژي اتمي گزارشاتي از اين قبيل باز هم منتشر کند سبب شود تا تعاملات ايران و اروپا را نيز تحت‌الشعاع قرار دهد. بايد مراقب بود تا عوامل خارجي سبب نشوند که نگاه اروپا نسبت به برنامه هسته‌اي ايران ناخوشايند شود، زيرا نتيجه آن ايجاد شرايط براي ايران در شوراي حکام خواهد بود.