بحران كنوني با «اخلاق محوري» فروكش مي‌كند

آرمان ملي: کرونا ويروس ناشناخته چيني ايران و جهان را با خود درگير کرده و هر روز شاهد افزايش آمار مبتلايان و بيماري هستيم. هرچند که آمار بهبود يافتگان نيز هر روز افزايش مي‌يابد که اين مساله خود جاي اميدواري دارد. برخي معتقدند که اگر از همان روز نخست؛ کانون بيماري در کشور يعني شهر قم قرنطينه مي‌شد امروز شاهد چنين وضع بحراني و انتشار اين ويروس به تمام نقاط کشور نبوديم. از طرفي بسياري از مسئولان، پزشکان و متخصصان حوزه سلامت نيز بر اين باورند که اگر در چنين وضعيتي مردم در خانه خود مانده و کمتر در سطح شهر رفت و آمد کنند از انتقال اين ويروس جلوگيري شده و پس از چندي با اقدامات پيشگيري و مراقبتي مي‌توان بر اين ويروس فائق آمد و آن را مهار کرد. براي بررسي شرايط جامعه در مواجهه با ويروس کرونا، وظايف مردم و مسئولان و راهکارهاي عبور از بحران، «آرمان‌ملي» با غلامرضا ظريفيان فعال سياسي اصلاح‌طلب و معاون وزير علوم دولت اصلاحات به گفت‌وگو پرداخته است که مي‌خوانيد:
شرايط فعلي را در مواجهه با ويروس کرونا چگونه ارزيابي مي‌کنيد؟
ويروس کرونا آسيبي است که جهان با آن مواجه است و طبيعتا ايران ما نيز با اين پديده روبه‌رو است و به‌رغم تصوري که در ذهن مديران و جامعه وجود دارد که با مسائل مهم با تاخير روبرو مي‌شويم طبيعتا با اين موضوع نيز با همين رويکرد روبه‌رو شديم. مشکلاتي که در کشور ما وجود دارد کم و بيش چه در ارتباط با بخشي از مديريت و چه در ارتباط با فرهنگ عمومي اروپايي، شرقي و غربي نمي‌شناسد و حداقل گزارش‌هايي که در ارتباط با فرهنگ عمومي ارائه مي‌شود مي‌بينيم در مساله مواجه با اين قضيه خيلي از جوامع با يکديگر نزديک‌تر عمل مي‌کنند. هر چند در مورد مديريت تفاو‌ت‌هاي بسياري وجود دارد. با اين همه به‌رغم همه تلاش‌هايي که مديران و جامعه در برخورد با کرونا انجام مي‌دهند معلوم است که کرونا ويروس شتاب دهنده‌اي است که با سرعت رو به افزايش است تا زماني که طبيعت آن به پايان رسد يا طبيعت ديگري آن را کنترل کند يا اينکه بشر بتواند در نهايت دارويي براي از بين بردن اين بيماري کشف کند. منتها نبايد ازياد برد تا زماني که اين دارو کشف، تکثير و سپس ارائه شود طبيعتا جهان چند ماهي با اين بيماري روبه‌رو است. در مورد کشورمان نيز خود فضاي مجازي فرصت خوبي را براي آشنايي مردم با اين قضيه ايجاد کرده است. به هر حال آموزش مساله مهمي است که فضاي مجازي اين شرايط را فراهم آورده و مردم نيز در مواجهه با اين فضا آموزش‌هاي لازم را مي‌بينند و اين توانايي را نيز در خود مي‌بينند که بتوانند موارد خوب را گزينش کنند. البته به نظر مي‌رسد آنچه به‌عنوان آثار منفي فضاي مجازي شمرده مي‌شود که در آن جعليات و سوءاستفاده وجود دارد و شايد جرياناتي باشند که تلاش کنند فضاي رواني بيش از حد ايجاد کنند نيز در اين شرايط بي‌تاثير نيست.
تکليف مردم و مسئولان در مواجهه با اين پديده چيست؟


غير از بحث درمان مهم‌ترين کاري که اکنون جامعه مي‌تواند انجام دهد همراهي مديريت و نوعي عزم ملي براي مقابله با اين پديده است. البته در چگونگي نحوه برخورد مديريت جامعه با اين معضل نيز اختلاف نظرهاي بسياري وجود دارد. اينکه به سمت قرنطينه کردن شهرهاي آلوده‌تر برويم يا اينکه اساسا ظرفيت اين نوع قرنطينه را داريم؟ چرا که تصوير روشني از قرنطينه نداريم. قرنطينه يعني افراد را در منازل محبوس مي‌کنند و حق بيرون آمدن ندارند و سپس دولت مايحتاج آنها را تامين مي‌کند. با اين حال اين بخشي از مساله است و در همين بحث تعطيلي مدارس و دانشگاه‌ها نيز شاهد رويکردي از سوي مردم بوديم که عده‌اي با توجه به تعطيلي‌ها تا آخر سال به اقدام به سفر کردند که مشکلات ملي و محلي رخ دادکه اکنون نيز بعضا با آن مواجه هستيم. فرهنگ عمومي ما دچار پارادوکس‌هاي جدي است يعني از يک طرف مايل است مسائلش حل شود و در بخش‌هايي همراهي‌ها و آموزش‌هاي لازم را نديده که جامعه هنجارهاي خود را به کساني که ناهنجاري کرده و خلاف قواعد و قوانين عمل نموده تحميل کند. متاسفانه هنوز به اين مرحله نرسيديم و اين فرهنگ که هرکس گليم خود را از آب بيرون بکشد بعضا در کشور نه به‌عنوان عمل خاطيانه بلکه به‌عنوان زرنگي مطرح مي‌شود. هرچند مسائل اساسي قضيه تا حد زيادي روشن است. اين ويروس منتشر شده و قطعا توانايي‌هاي مديريتي ما صرفا نمي‌تواند پاسخگوي رفع آن باشد. همه بايد کمک به نحو حداکثري کنند بدين صورت که حتي الامکان در خانه بمانند و در آنجا نيز رعايت بهداشت را کنند.
نياز امروز جامعه در شرايط بحران امنيت رواني و عدم اميد به آينده چيست؟
امروز به اخلاق مواجهه با بحران نياز داريم. در اخلاق مواجهه با بحران همه بايد کمک کنيم تا کمتر طلب کنيم و تا آنجا که مي‌توانيم نيازهاي خود را تا حد لزوم تامين کنيم. اين ويروس نيز مي‌گذرد اما انصاف، فداکاري و گذشت امروز بايد به کمک جامعه بيايد و کمک کند تا امکانات موجود را خوب توزيع کنيم. اگر اخلاق اجتماعي و مواجهه با بحران نيز در کنار مديريت صحيح بيايد کمک مي‌کند به اينکه مساله را مديريت کنيم. از طرفي دستگاه توصيه‌هاي علمي نيز بايد خود را سريعا به داده‌هاي روز مجهز کند. طبيعي است که در برخورد با آمار و اطلاعات نيز نبايد افراط و تفريط کنيم. نه آمار غلط به مردم بدهيم و در عين حال سعي کنيم که همه محتواهاي منتشر شده را نيز توطئه ندانيم.