بدعت‌های آژانس با تحریک آمریکا

آرمان ملي - محمدحسين لطف‌الهي: نورافکن‌هاي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي بار ديگر بر فعاليت‌هاي هسته‌اي جمهوري اسلامي ايران متمرکز شده‌ و مي‌تابد. گزارش‌هاي اخير آژانس در همين باره سبب شده تا در نشست فصلي شوراي حکام در مقر آژانس اتمي در وين که روز گذشته آغاز شد، موضوع ايران يکي از موضوعات محوري باشد. آژانس در آخرين گزارش خود درباره موضوع ايران آورده است که به‌رغم «سه درخواست کتبي» اين نهاد از مقامات ايراني، هنوز اجازه بازرسي از دو سايت مدنظر آژانس صادر نشده است. مديرکل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي بار ديگر ادعاي خود مبني بر عدم دسترسي آژانس به دو مکان در ايران را تکرار کرد وگفت که تهران به درستي درباره سوالات آژانس شفاف سازي نکرده است. رافائل گروسي در بيانيه آغازين خود در نشست شوراي حکام گفت: «آژانس سوالاتي را در رابطه با احتمال وجود فعاليت‌ها و مواد مرتبط هسته اي اعلام نشده از سوي ايران در سه مکان که تاکنون جمهوري اسلامي آنها را اعلام نکرده، مشخص کرده است. آژانس خواهان دسترسي به دو مورد از اين مکان‌ها است. ايران اجازه دسترسي به آن‌ها را نداده و براي روشن شدن سوالات آژانس وارد گفت‌وگوهاي اساسي نشده است». به گفته او، اين مسأله به شکل منفي بر توانايي آژانس براي شفاف سازي و رفع اين سوالات و ارائه تضمين معتبر درخصوص نبود مواد و فعاليت‌هاي هسته اي اعلام نشده در ايران تاثير مي‌گذارد. گروسي همچنين خواستار آن شد که ايران هرچه سريع‌تر و به طور کامل با آژانس، ازجمله از طريق ارائه دسترسي مناسب به مکان‌هاي مورد نظر همکاري کند.
موضع ايران در قبال گزارش آژانس
ايران موضع آژانس پيرامون درخواست براي بازرسي دو سايت (احتمالا تورقوزآباد و آباده) را قبول ندارد. کاظم غريب آبادي، سفير و نماينده دائم کشورمان نزد سازمان‌هاي بين‌المللي در وين مي‌گويد به دنبال انتشار گزارش مديرکل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي درخصوص اجراي پادمان در ايران، يادداشت توجيهي متضمن مواضع جمهوري اسلامي ايران تدوين و براي ثبت به‌عنوان سند آژانس، در اختيار اين نهاد قرار گرفته است. در اين يادداشت جمهوري اسلامي اشاره کرده است که مطابق با ماده بند (ج) ماده 4 پروتکل الحاقي، در صورت ارائه هر گونه درخواست براي دسترسي از سوي آژانس، «دلايل اين دسترسي مي‌بايست مشخص گردد»؛ اما برخلاف اين موضوع، آژانس در درخواست خود براي توضيح و دسترسي به دو مکان، هيچ‌گونه استدلال حقوقي معتبر و موثقي را ارائه نکرد. در اين نامه همچنين استناد آژانس به مدارکي که سرويس اطلاعاتي اسرائيل مدعي است به دست آورده، «غير معتبر» خوانده شده است. ايران تأکيد کرده است که به هيچ وجه قصد ندارد تا با مشروعيت دادن به اين داده‌هاي ادعايي، پايه گذار يک بدعت بد باشد و حتي معتقد است که اين موضوع اعتبار آژانس را تخريب کرده و به ضرر روابطش با کشورهاي عضو مي‌باشد. در پايان نيز ايران آمادگي خود را براي آغاز گفت‌وگو با آژانس در راستاي «ارتقاي درک مشترک» اعلام کرده است.
اروپا حقيقت را مي‌داند


هرچند کشورهاي اروپايي و به ويژه فرانسه، همگام با مديرکل جديد آژانس دائماً بر لزوم همکاري کامل ايران و آژانس تأکيد مي‌کنند اما آنها مي‌دانند که ايران از زمان امضاي برجام تاکنون فعاليت‌هاي مخفيانه‌اي در حوزه هسته‌اي نداشته و کوشيده است که در نهايت شفافيت با آژانس و ديگر کشورهاي عضو برنامه جامع اقدام مشترک در اين زمينه همکاري کند. حتي از ارديبهشت 1398 به اين سو نيز که ايران رسماً اعلام کرد تعهدات خود را کاهش خواهد داد، رئيس جمهور روحاني بارها بر ادامه همکاري ايران با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي تأکيد کرد. خبرگزاري AFP فرانسه روز گذشته طي گزارشي به بررسي همين موضوع پرداخت. به نوشته AFP، «منابعي ديپلماتيک از فرانسه مي‌گويند که اورانيوم‌هاي کشف شده از مراکز مد نظر آژانس براي بازرسي، متعلق به فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران در بازه زماني 2000 تا 2009 است و ارتباطي با برنامه هسته‌اي کنوني ايران پيدا نمي‌کند». در گزارش AFP به نقل از ديپلمات‌هاي فرانسوي آمده است که ميزان مقادير کشف شده اورانيوم از اين سايت‌ها بسيار اندک بوده و پاسخگويي به سؤالات آژانس در اين باره کار سختي نيست. فرانسوا نيکولاد، سفير سابق فرانسه در ايران در اين باره به AFP مي‌گويد: «شک ندارم اگر آژانس بين‌المللي انرژي اتمي بتواند به اين سايت‌ها دسترسي پيدا کند، چيز خاصي پيدا نخواهد کرد». او مي‌افزايد: «آژانس براي شفاف سازي درباره فعاليت‌هاست و جاي مانور (روي اين مسائل) ندارد». در اين گزارش همچنين پاسخ ايران به آژانس «پاسخي هوشمندانه» خوانده شده و تأييد شده که آژانس بين‌المللي انرژي اتمي دلايل زيادي براي ارائه به ايران منظور اخذ مجوز بازرسي از سايت‌هاي مذکور را ندارد.