یک سودا و دو سوگند



ندا آکیش
خبرنگار


حوالی ساعت 3 بعدازظهر به وقت محلی در اتفاقی بی‌سابقه در کابل، پایتخت افغانستان دو مراسم تحلیف همزمان یکی در ارگ ریاست جمهوری و دیگری در کاخ سپیدار برگزار شد و محمد اشرف غنی و عبدالله عبدالله، دو رقیب دیرینه به‌طور همزمان به‌عنوان رئیس جمهوری افغانستان سوگند یاد کردند تا افغانستان در میانه چنین اختلافاتی بین سیاستمداران بزرگ خود، دچار بحران سیاسی جدید شود. آن هم در شرایطی که تا دیشب بنا بود، امروز سه‌شنبه نمایندگان دولت برای نخستین بار پس از 18 سال با هیأتی از طالبان در دوحه قطر پای میز مذاکره بنشینند و گفت‌و‌گوهای صلح بین الافغانی را برگزار کنند.
به‌گزارش طلوع نیوز، محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان که حدود 20 روز پیش از سوی کمیسیون مستقل انتخابات پیروز انتخابات ریاست جمهوری معرفی شده بود، دیروز دوشنبه و با تأخیر چند ساعته در ارگ ریاست جمهوری برای دومین بار سوگند یاد کرد اما او تنها کسی نبود که به‌عنوان رئیس جمهوری سوگند یاد می‌کرد. عبدالله عبدالله، رقیب شکست خورده اشرف غنی هم در کاخ سپیدار برای خود مراسم تحلیف برگزار کرد و این بدین معنا بود که میانجیگری زلمای خلیل‌زاد، نماینده امریکا در افغانستان برای پایان دادن به تنش‌های اشرف غنی – عبدالله نتیجه‌ای نداشته و به شکست انجامیده است. در مراسم تحلیف اشرف غنی؛ زلمای خلیل‌زاد، راس ویلسن، سرپرست سفارت امریکا در کابل، ژنرال اسکات میلر، فرمانده نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان، سفیران کانادا، اتحادیه اروپا، دانمارک، استرالیا، نروژ و آلمان شرکت داشتند اما چهره‌های سیاسی سرشناس افغانستان از جمله حامد کرزای، رئیس‎‌جمهوری سابق، رسول سیاف، رهبر پیشین جهادی و محمد یونس قانونی، معاون پیشین رئیس جمهوری ترجیح دادند در هیچ‌کدام از این دو مراسم شرکت نکنند. دیروز همچنین در جریان مراسم تحلیف اشرف غنی صدای شلیک چند خمپاره شنیده شد که یکی از این خمپاره‌ها به یک خودرو برخورد کرد اما این حادثه هیچ تلفات جانی نداشت.
احتمال تعلیق مذاکرات کابل – طالبان
به گزارش نیویورک تایمز، شکل‌گیری دولت موازی در افغانستان آن‌هم در شرایطی که همه افغان‌ها و ناظران بین‌المللی چشم امید به امروز سه‌شنبه و نخستین مذاکره رسمی هیأت طالبان و نمایندگان دولت افغانستان دوخته بودند، بدترین اتفاقی بود که می‌توانست در افغانستان رخ دهد. این را هم عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی دولت وحدت ملی و هم محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان خوب می‌دانستند و اتفاقاً از همین رو است که عبدالله از مواضع خود برای تشکیل دولت موازی کوتاه نمی‌آید و درصدد است از فرصت به دست آمده برای اعمال فشار حداکثری بر اشرف غنی و کسب بیشترین امتیازها در دولت استفاده کند و تا حدودی هم در این زمینه موفق بوده است.این تحلیل و پیش‎بینی دیروز به وقوع پیوست و طلوع نیوز افغانستان گزارش کرد، اشرف غنی با میانجیگری زلمای خلیل‌زاد، نماینده امریکا در افغانستان طرحی را به عبدالله پیشنهاد داد که به موجب آن ریاست شورای صلح افغانستان به عبدالله سپرده می‌شود و 40 درصد وزرای کابینه هم از افرادی خواهند بود که مورد تأیید عبدالله هستند. در این طرح البته اشرف غنی هیچ نقش اجرایی به عبدالله نداده و تأکید کرده است که اعطای پست رئیس شورای عالی صلح به عبدالله نیز مشروط به آن است که او به رئیس جمهوری گزارش کار دهد. عبدالله این پیشنهادها را رد کرد زیرا او به‌دنبال کسب نقش اجرایی مستقل در دولت مثلاً پست نخست‌وزیری یا ریاست شورای وزیران است.
فارغ از بحران جنگ قدرتی که بین دو رقیب دیرینه در افغانستان درگرفته، برگزاری دو مراسم تحلیف یک روز قبل از نخستین مذاکره صلح طالبان – دولت افغانستان به نگرانی‌های بین‌المللی درباره آینده افغانستان دامن زده و دیروز دوشنبه حتی برخی گمانه زنی‌ها مبنی بر به تعویق افتادن این مذاکرات وجود داشت. بویژه پس از آنکه سهیل شاهین، سخنگوی دفتر طالبان در دوحه قطر به الجزیره گفت، بن‌بست سیاسی بین دو رهبر ارشد افغانستان «نشانه خوبی برای چشم‌انداز صلح در کشور» نیست. اندرو واتکینز، تحلیلگر ارشد افغانستان نیز دیروز به الجزیره گفت: نه تنها این بحران به احتمال بسیار زیاد مذاکرات بین الافغانی را به تأخیر می‌اندازد بلکه سردرگمی‌ها در این مذاکرات بسیار زیاد خواهد بود زیرا دولت کابل برای معرفی تیم مذاکره‌کننده با مخالفان دولت وارد چالش خواهد شد.
نیویورک تایمز هم در تحلیلی درباره مذاکرات صلح بین الافغانی نوشت، بحران سیاسی در کابل می‌تواند مذاکرات را تهدید کند. اشرف غنی در روزهای گذشته از شکل‌گیری یک هیأت هشت تا 10 نفره برای اعزام به دوحه قطر برای شرکت در مذاکرات صلح با طالبان خبر داده اما عبدالله این هیأت را قبول ندارد و اشرف غنی را به انحصارطلبی متهم کرده و می‌گوید: اشرف غنی با نمایندگان مردم افغانستان مشورت نکرده و این هیأت را بدون مشورت انتخاب کرده است.