دولت به مردم «یارانه کرونا» بدهد

آفتاب یزد- گروه گزارش:‌ کرونا این روزها بسیاری از مشاغل و درآمدها را تحت الشعاع قرار داده و کاسب‌های بسیاری از وضع ایجاد شده گلایه دارند. فعالیت رستورانها، کافی شاپ‌ها و حتی کارگران نظافتی که شب عید برای نظافت به خانه‌ها می‌روند شدیدا کاهش پیدا کرده که ماحصل این اتفاق ناگوار پائین آمدن درآمد خانوارها و فشاراقتصادی به آنهاست.
در این میان یک نماینده مجلس پیشنهاد داده فکری به حال و روز کارگران روزمزد و اقشار کم‌درآمد شود چرا که ضعف اقتصادی و استرس به خاطر کرونا بر خانوارها مسلط شده و البته در این بین فقط حقوق کارمندان رسمی دولت است که 50 درصد افزایش می‌یابد.
جعفرزاده ایمن آبادی نماینده رشت در ادامه این توضیحات خود پیشنهاد داده به‌مدت چند ماه به یارانه بگیران به میزان حداقل دو برابر در هر ماه یارانه پرداخت شود تا اوضاع قدری بهتر شود.
موضوع یارانه طی چند ماه اخیر محل بحث و نقل زیادی شده است. از زمانی که یارانه معیشتی به غیر از یارانه اصلی مطرح شد بخش زیادی از خانواده‌ها از یارانه مکمل ( معیشتی) محروم شدند و البته در این میان تعدادی از نیازمندان هم در سامانه شناسایی مشمول واقع نشدند که برخی از آنها می‌گفتند حتی ریالی پول در جیب ندارند که برای اعتراض به مشمول نشدن خود به تهران بیایند.


حالا در چنین شرایطی که ویروس کرونا کشور را فرا گرفته و دامنه جهانی نیز یافته مشاغل زیادی دچار آسیب‌های درآمدی شده‌اند؛ از طبقات متوسط خوش درآمد گرفته تا همان طبقات ضعیف که در زیر مجموعه حقوق بگیران رسمی دولت نیستند. اکنون و در چنین شرایطی به نظر می‌رسد کمک‌های دولتی بهتر از هر زمان دیگر می‌تواند کمک به حال مردمی باشد که از مشکلات اقتصادی در رنج قرار گرفته‌اند و درآمد مشخصی برای گذران زندگی و تامین معیشت خانواده خود ندارند.
پیشنهاد نماینده رشت در این باره این است: «یعنی دوبرابر شدن یارانه برای همه فقط به مدت 2 ماه».
معنای این پیشنهاد این است که به مدت 2 ماه یارانه هر نفر در ماه 90 هزار تومان شود. اکنون باید دید چنین پیشنهادی تا چه حد می‌تواند امکان اجرایی شدن داشته باشد و آیا اصلا دولت میلی دارد که حتی به این پیشنهاد فکر کند؟
>یارانه دوبرابری برای چند ماه!
نماینده رشت در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با آفتاب یزد جزئیات بیشتری از پیشنهاد خود را مطرح کرد. وی با بیان اینکه هفته پیش‌رو (از امروز تا پایان هفته) هفته حساس و بسیار خطرناکی است که باید همه در خانه باشند تا از آلودگی دور بمانند، گفت:‌ واقعیت این است که در حال حاضر ویروس کرونا ضربه مهلکی به اقتصاد جهانی وارد کرده است در ایران هم درآمد کسب و کارها و خانوارها به حداقل ممکن رسیده است، بازارها نیمه تعطیل شده و افراد روزمزد، کارگران ساختمانی، دستفروش‌ها و کسانی که معیشت‌شان به یارانه دولتی وابستگی زیادی دارد، با آسیب‌های زیادی دست به گریبان هستند.
جعفرزاده ایمن آبادی در ادامه این گفتگو یاد آور شد:‌ در کشورهای دیگر که با این ویروس دست به گریبان هستند یارانه دولتی در مسیر حمایت از بیماران کرونایی تعلق گرفته اما پیشنهاد من این است اقشاری که در ایران زیر خط فقر هستند به خاطر شرایط پیش آمده تا دو سه ماه دوبرابر یارانه بگیرند و تحت پوشش حمایت‌های دولتی باشند تا معیشت آنها دچار فروپاشی نشود.
این نماینده مجلس در توصیف شرایط فعلی کشور به خاطر شیوع ویروس کرونا گفت: مردم در حال حاضر خیلی گرفتارند، شما تصور کنید ریسک از خانه بیرون نیامدن موجب نیمه تعطیل‌شدن بیشتر مشاغل و کسب و کارها شده است فعالیت ساختمانی هم تعطیل است، فروشگاهها فعالیت چندانی ندارند و کسب و کارهای طبقات پائین بی رونق شده‌اند در چنین شرایطی به نظر من دولت باید وارد عمل شود و اقدامات حمایتی انجام دهد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: دولت باید طرح حمایتی بدهد هم برای صاحبان مشاغل که دچار اُفت درآمد شده‌اند هم خانواده بیماران کرونایی و هم کسانی که مجبورند برای مبتلا نشدن به توصیه مقامات بهداشتی از خانه‌ها بیرون نیایند که البته بهترین کار فورس ماژور یارانه است که بهتر است تا چند ماه 2 برابر شود تا درد و مشکلات مردم کمتر شود.
>این هفته هفته خطرناکی است
جعفرزاده ایمن‌آبادی با اشاره به لحن اخیر وزیر بهداشت گفت:‌ ایشان از واژه «تمنا می‌کنم» استفاده کرد تا از مردم بخواهند از خانه بیرون نیایند چون این هفته پیک بیماری است و بسیار حساس است و لازم است مردم از خانه‌ها بیرون نیایند، عملی شدن این خواسته وزیر حمایت لازم دارد یعنی مردمی که در خانه می‌مانند و نباید بیرون بیایند نیازمند حمایت دولتی هستند مگر می‌شود از خانه بیرون نیامد و کار نکرد و بعد به فکر رزق و نان هم نبود؟
این نماینده مجلس در پاسخ به این سوال خبرنگار آفتاب یزد که آیا دولت باید در قبال طرح مجلس در خصوص یارانه وارد عمل شود یا خودش لایحه بدهد، گفت:‌ دولت اختیارات کافی دارد و می‌تواند این کار را انجام دهد اگر هم بخواهد لایحه بدهد ما در مجلس می‌توانیم سریع تصویب کنیم به هر روی ما در مجلس آماده همکاری هستیم.
>دولت در آخر عمر
چهره مردمی از خود به جا بگذارد
نماینده رشت در مجلس در پاسخ به این سوال که آیا اجرای این طرح برای دولت طرح مالی دارد یا خیر؟ گفت:‌ دولت از اصل 75 مستثنی است اگر ما نمایندگان در مجلس طرح بدهیم ممکن است بار مالی به بار بیاورد اما اگر خود دولت در قالب لایحه ورود کند منعی در خصوص بار مالی وجود ندارد.
جعفرزاده در پاسخ به این سوال که آیا به نظر شما دولت روی خوشی به این تصمیم از خود نشان خواهد داد یا خیر؟ گفت:‌به نظر من دولت در این اواخر عمر نیاز به دو سه حرکت دارد تا بتواند در دل مردم جا خوش کند چون اکنون بیشتر در ذهن مردم این مورد تداعی شده که دولت در ایران در خدمت‌رسانی خیلی منعطف نبوده است بنا بر این به نظر می‌رسد در شرایط فعلی و با توجه به بحران ایجاد شده در کشور به خاطر شیوع ویروس کرونا فرصت خوبی است که دولت با روی خوش نشان دادن به این طرح چهره خوبی از خود نزد مردم به جا بگذارد زیرا اگر این طرح به بار بنشیند یه حرکت مردمی تلقی خواهد شد که نشان می‌دهد دولت در کنار مردم است بخصوص در این شرایط حاد که رزق و معیشت مردم دستخوش آسیب و نوسان شده است.
>اقتصاد ایران با کرونا متزلزل شد
ارزیابی‌ها نشان می‌دهد بیش از ۴۰ درصد بخش خدمات مربوط به حمل و نقل، عمده‌فروشی و خرده‌فروشی، همچنین فعالیت‌های خدماتی مربوط به تامین جا و غذاست. این بخش‌ها در واقع آسیب‌پذیرترین حوزه‌ها در مقابل ویروس کرونا هستند.
بر همین اساس، قرنطینه احتمالی برخی مناطق کشوری، کاهش چشمگیر رفت و آمدها، توقف گردشگری، خالی شدن رستوران‌ها و هتل‌ها و حوزه‌هایی از این دست می‌تواند وضعیت معیشتی مردم را به خطر بیندازد، چرا که بیش از نیمی از شاغلان در ایران در بخش خدمات فعال هستند.
در حالی که اقتصاد ایران تحت تحریم‌های ظالمانه قرار دارد به نظر می‌رسد کسب و کارها و مشاغل موجود شدیدا تحت تاثیر کرونا قرار گرفته اند.
رشد مشاغل بومی در ایران و حرفه‌هایی که داخل با مقوله درآمد مرتبط هستند طی سالهای اخیر چشمگیر بوده است. این مشاغل با فعایلت و تکاپو اهمیت می‌یابد و به صورت دورکاری امکان درآمدزایی ندارد.
گرچه بحـــران‌های اقتـــصادی جهانی می‌تواند مستقیما بر کاهش رشد اقتصادی کشور‌ها تاثیر بگذارد اما گسترش یکباره ویروس کرونا در ایران و اینکه ایران بعد از چین دومین کشوری است که بیشترین مبتلایان را دارد سبب شده است در چند روز گذشته فضای کسب‌و‌کار کشور را به شدت تحت‌تاثیر شیوع این ویروس قرار داده است. کنسلی پرواز‌ها و لغو تور‌های خارجی و داخلی در آستانه عید نوروز به صنعت گردشگری ایران ضربه زیادی وارد کرده است.
با توجه به اینکه در روزهای پایانی سال اغلب خانواده‌ها به فکر رتق و فتق امور نوروزی و برنامه‌ریزی برای تعطیلات ابتدای سال نو هستند، عدم فعالیت اقتصادی برای آنها می‌تواند مشکلات زیادی را به‌همراه داشته باشد. در این میان شهروندان نیز در رفتن به سفر محتاط شده‌اند و همین مسئله میزان تقاضا برای برخی مشاغل را تحت الشعاع قرار داده است. براین‌اساس این سوال پیش می‌آید که در شرایط فعلی چه اقداماتی برای جلوگیری از آسیب به فضای کسب‌و‌کار باید انجام داد؟
>یارانه کرونا تاثیرگذار است؟
گرچه اقدامات حمایتی دولت می‌تواند تاثیر مثبتی بر اقتصاد کشور بر جای بگذارد اما به نظر می‌رسد در کنار این موارد همچنین لازم است گام‌های دیگری هم برداشته شود.
اولین قدم در مدیریت بحران کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا مدیریت هوشمند است. کمبود نقدینگی، کاهش فروش، سررسید اسناد پرداختی و وصول نشدن مطالبات بزرگ‌ترین خطر‌های تهدید‌کننده کسب‌و‌کار‌ها در هنگام بحران نیستند زیرا مدیران ناآماده و هراسان در راس بنگاه‌های اقتصادی بزرگ‌ترین تهدید در زمان بحران‌اند.
یقینا بحران کرونا روزی تمام می‌شود و کشور با تمهیدات و درایت این بحران را پشت سرخواهد گذاشت، اما به طور حتم آنچه سبب می‌شود در دوران گذار، کسب‌و‌کار‌های کشور کمترین آسیب را ببینند و بتوانند خود را احیا کنند، برخورداری از مدیریت مناسب بحران در بنگاه‌های اقتصادی است.
در این میان به نظر می‌رسد پیشنهاد مطرح شده در خصوص یارانه کرونا می‌تواند کمک مناسبی برای وضعیت درآمدی افرادی باشد که این روزها دچار مشکل اقتصادی ناشی از بی‌رونقی کسب و کارها شده‌اند.
یارانه یا سوبسید به نوعی کمک مالی گفته می‌شود که می‌تواند به تجارت، صادرات، تولید و حتی به صورت نقدی به افراد مختلف جامعه تعلق بگیرد. این کار برای افزایش رفاه عمومی جامعه صورت می‌گیرد. در اصل، یارانه سودی اقتصادی است که توسط دولت پرداخت می‌شود. هر چند یارانه، شکل‌های مختلف دارد ولی آنچه در این شرایط مد نظر است، یارانه نقدی است که به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود مبلغی که چون ممکن است خیلی هم چشمگیر نباشد تا حدی می‌تواند کمک رسان خانواده‌ها در این روزهای سخت درآمد زایی کسب و کارها باشد.
>کدام کشورها یارانه کرونا داده اند؟
به نظر می‌رسد یارانه کرونا در برخی کشورها تحت عنوان کمک مورد توجه جدی قرار گرفته است. در همین راستا هنگ کنگ یک “صندوق نجات” را برای کمک به مشاغل آسیب دیده از شیوع بیماری کرونا مانند رستوران‌ها یا آژانس‌های مسافری تشکیل داد.
فایننشال تایمز نوشت:‌ هنگ کنگ به هر ۷میلیون شهروند دائمی و بالای ۱۸ سال خود حدود ۱۰ هزار دلار هنگ کنگ (۱۲۸۰دلار آمریکا) کمک نقدی خواهد کرد. این مبلغ از بودجه سالانه هنگ‌کنگ به شهروندان اعطا می‌شود.
اقتصاد این منطقه در ماه‌های قبل به دلیل تظاهرات طولانی معترضان به قانون “استرداد مجرمان به سرزمین اصلی چین” و پس از آن “شیوع ویروس کرونا” در وضعیت ناخوشایندی به سر می‌برد. تظاهرات هنگ کنگ اندکی بعد به جنبش “دموکراسی خواهی” در این منطقه تبدیل شد. در حال حاضر ۸۱ فرد مبتلا به کرونا در هنگ کنگ شناسایی شده و ۲ نفر نیز جان باخته‌اند.
وزیر اقتصاد هنگ کنگ در این باره گفته بود: اقتصاد منطقه در سال جاری با چالش‌های گسترده‌ای مواجه شده است.
مسئولان هنگ کنگی استدلال جالبی برای پرداخت یارانه به کرونازده‌ها عنوان کرده‌اند. آنها می‌گویند:‌ به دلیل مشکلات اقتصادی امسال تصمیم گرفتیم تا به شهروندان دائمی و بالای ۱۸ سال حدود ۱۰ هزار دلار هنگ کنگ کمک نقدی کنیم. با این سیاست مصرف داخلی تقویت شده و از فشار مالی بر مردم کم خواهد شد.
همیاری در چنین شرایطی موجب شده است مقامات همچنین اجاره خانه‌های عمومی را کاهش داده و مالیات کمتری از دارایی و دستمزد می‌گیرند.
>جیب بی پول و ویروسی که می‌تازد
به دنبال ورود ویروس کرونا به ایران بسیاری از رستوران‌ها، کافی‌شاپها و سینماها تحت تاثیر این ویروس قرار گرفته‌ و صاحبان آنها تلاش می‌کنند به هر شیوه ممکن مردم را تشویق به خرید از مشاغل و خدمات خود کنند.
با این حال بدبینی همراه با ترس مردم موجب شده کسبه چندان شانسی برای جلب موافقت مشتری‌ها برای خرید کردن نداشته باشند. معنای این قضیه دست روی دست گذاشتن برای پر شدن دخل‌هاست؛ از همین روست که از یک سو در خانه ماندن مردم و از سوی دیگر عدم استقبال از برخی خدمات موجب شده که جیب‌ها و حساب‌های بانکی خالی بماند.
بی تردید کرونا ویروس در تمام دنیا بسیاری از بازارهای اقتصادی و حتی مشاغل خرد را تحت تاثیر قرار داده و این فاجعه تنها مختص به ایران نیست. البته برخی کارشناسان حوزه فن آوری با توجه به گسترش تکنولوژی‌های ارتباطی و فناوری‌های اطلاعاتی بهترین راهکار برای عرضه محصولات و فروش تولیدات بسیاری از کسب و کارها و صاحبان مشاغل در این شرایط را استفاده از فضای مجازی می‌دانند که می‌تواند به شکل آنلاین و از طریق فضای مجازی یا انواع پیام رسان‌ها صورت گیرد تا هم کمترین مواجهه مردمی را به دنبال داشته باشد و هم به حفظ اشتغال نیروهای کار و جلوگیری از تعطیلی و رکود کسب و کارها منجر شود.
اما به نظر می‌رسد حتی کسب و کارهای مجازی نیز برای ارائه محصول نیاز به حضور فیزیکی دارند و در نتیجه با توجه به توصیه کردن به عدم حضور مردم در مجامع این توصیه نیز شانس چندانی را به‌همراه نخواهد داشت.
>یارانه در مواقع اضطراری سابقه دارد؟
در مواقع اضطراری دولتها از یارانه دادن ابایی ندارند و به نظر می‌رسد وقتی وقوع یک بحران، توانایی درآمدی و معیشتی مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد دولتها دست به‌کار می‌شوند تا مشکلات مردم عمیق‌تر نشود.
مثلا چند سال قبل دولت ژاپن با برگزاری نشستی اضطراری برای رسیدگی به پیامدهای اقتصادی ناشی از افزایش بهای نفت خام بر زندگی مردم، تصمیم کلی برای پرداخت یارانه به مردم اتخاذ کرد.
دراین نشست اضطراری بنا بر این شد تا دولت هر چه زودتر برای کاهش فشار مالی به مردم به‌دلیل افزایش بهای فرآورده‌های نفتی در این کشور اقدام کند.
نخست وزیر در این خصوص جانب مردم را گرفت و گفت: «نگرانی مردم از افزایش بهای فرآورده‌های نفتی در فصل زمستان را درک کرده و به همین دلیل از هیات دولت می‌خواهد به‌طور یکپارچه در این زمینه تدبیری بیندیشد.»
نتیجه همیاری دولت این شد که دولت ژاپن برای یاری کردن مردم در این زمینه حدود ‪ ۶۰‬میلیارد ین بودجه اختصاص داد.به نظر می‌رسد این یارانه در بخش‌هایی همچون کمک به خرید‌های روزانه مردم، امور حمل و نقل و وام برای مصارف ضروری برای جمعیت 150میلیونی ژاپن در نظرگرفته شد.
>طبقه متوسط و ضعیف نیازمند حمایت
در حال حاضر به نظر می‌رسد طبقات متوسط به پائین جامعه نیازمند کمک و حمایت‌های دولتی هستند به خصوص که با گسترش روز افزون ویروس کرونا مشاغل این طبقات و درآمدزایی آنها دستخوش آشوب و نوسان واقع شده است.
البته در جامعه ایران، برداشتهای مختلفی در مورد طبقه متوسط وجود دارد. البته این برداشت مثبت تا حدی هم اغراق آمیز است به این معنی که طبقه متوسط را بیشترطبقه‌ای می‌دانند که مسائل اولیه معیشتی خودش را حل کرده اما با نوسانات ارزی در سال 97 مفهوم طبقه متوسط دچار تحول شد و این طبقه به سطح ضعیف جامعه نزدیکتر شد.
در حال حاضر طبقه متوسط و ضعیف جامعه با گسترش ویروس کرونا دچار مشکلات درآمدی شده و چشم انداز پایان این بحران هنوز روشن نیست. بنا بر این به نظر می‌رسد مساعدت دولت با مردم در خصوص وضعیت درآمدی امری معقول به نظر می‌رسد گرچه ممکن است دولت هم خود با مشکلات حاد مالی روبرو باشد اما کمک به مردم که در این روزهای دشوار مجبور به خانه نشینی تا رفع کل مشکل هستند امری انسانی و حیاتی به نظر می‌رسد.
سایر اخبار این روزنامه