درحالیکه روسیه به نظامیان ترکیه در ادلب حمله کرد، ترکیه ضمن تهدید بیان کرده است مرزهایش را برای سیل مهاجرین به اروپا باز می‌کند

تنش در اوج
آفتاب یزد-گروه سیاسی: حمله به کاروان نظامی ترکیه در نزدیکی ادلب. به دنبال این حمله هوایی، ۳۴ نظامی ترکیه کشته و تعدادی زخمی شده‌اند. اما ماجرا وقتی عجیب‌تر می‌شود که بدانیم روسیه عامل حمله هوایی بوده است.
براساس این گزارش، جلسه امنیتی فوق العاده به ریاست اردوغان برای بررسی حمله تشکیل شد.
همچنین، ۴ هلی کوپتر ارتش ترکیه وارد حریم هوایی سوریه شده تا مجروحان و کشته‌ها را به ترکیه منتقل کند. بلافاصله بعدازاین اتفاق، وزیر امور خارجه ترکیه و دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی «ناتو» به صورت تلفنی گفتگو کردند.


آن طور که سایت انتخاب می‌نویسد همچنین رجب سولیو خبرنگار میدل ایست‌ای به نقل از یک منبع نوشت: ترکیه می‌خواهد مرزهای خود را باز کند و از این پس جلوی مهاجرت پناهجویان سوری به اروپا را نخواهد گرفت.
دفتر ریاست جمهوری ترکیه نیز اظهار کرد خون سربازان ما به هدر نخواهد رفت و ما فعالیت‌های نظامی خود در خاک سوریه را ادامه خواهیم داد. بعد از این بود که ارتش ترکیه مواضع نیروهای سوری در شمال حلب را بمباران کرد. تمام مواضع آشکار سوریه زیر آتش حملات هوایی و زمینی واحدهای نظامی ترکیه قرار گرفت.
مسعود حاکی کاسین مشاور اردوغان در تلویزیون ترکیه نیز ترکیه را تهدید کرده و گفته: ما 16 بار با روسیه در گذشته حنگیده ایم، بازهم خواهیم جنگید. انتقام ما بسیار وحشتناک خواهد بود.
>برخورد نظامی؟
همه این‌ها یعنی وضعیت ادلب و تنش میان ترکیه و روسیه که از چندی پیش شکل گرفته بود اکنون به اوج خود رسیده است تا جایی که کار به حمله روسیه به نظامیان ترکیه رسیده و از سویی دیگر ترکیه هم از انتقام و جنگ با روسیه سخن می‌گوید و البته این تهدید راهم کرده که مرزهایش را باز میکند تا مهاجران دوباره به اروپا سرازیر شوند.
بعد از این حمله و تهدیدات ترکیه بود که وزارت دفاع روسیه در بیانیه‌ای اعلام کرد ترکیه به مسکو درباره حضور نظامیانش در ادلب اطلاعی نداده است.
وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که تروریست‌های حاضر در منطقه کاهش تنش در ادلب روز پنجشنبه برای انجام حملاتی به پایگاه‌های ارتش سوریه تلاش کردند.
وزارت دفاع روسیه همچنین اعلام کرد که هدف حملات سوریه در ادلب تروریست‌های مسلح بود و نظامیان ترکیه هم در صف این تروریست‌ها حضور داشتند. این وزارتخانه اعلام کرد ترکیه به ارتش روسیه درباره حضور سربازان ترک در منطقه ادلب سوریه اطلاعی نداده بود.
آن طور که ایسنا می‌نویسد وزارت دفاع روسیه همچنین اعلام کرد که سربازان ترکیه طبق اطلاعات ارائه شده از سوی ترکیه نباید در منطقه می‌بودند و چنین فرضیه‌ای هم مطرح نبود اما بلافاصله پس از اطلاع از کشته شدن سربازان ترکیه، روسیه همه اقدامات ضروری را اتخاذ کرده و تلاش خود را برای آتش بس از سوی طرف سوری به کار بست و امنیت را برای انتقال کشته‌هاو مجروحان ترک به کشورشان فراهم کرد.
در پی بغرنج شدن اوضاع، دو ناو موشک انداز روسی با عبور از تنگه‌ بسفر عازم سواحل سوریه شدند.
فرماندهی ناوگان دریایی روسیه جمعه اعلام کرد که دو ناو روسی حامل موشک‌های کالیبر از طریق تنگه‌های بسفر و داردانل ترکیه به سمت ساحل سوریه در حرکت هستند.
این دو ناو موسوم به "ادمیرال ماکاروف" و "ادمیرال گریگوریویچ" هستند.در ادامه این ماجرا رئیس کمیته روابط خارجه در مجلس دومای روسیه هشدار داد هرگونه عملیات نظامی ترکیه در ادلب پایان بدی برای این کشور خواهد داشت.
همچنین کشورهای غربی در شورای امنیت خواهان توقف درگیری‌ها و حملات در ادلب به دلایل "انسانی" شدند.
معاون نخست‌وزیر بلژیک و وزیر خارجه آلمان در بیانیه مشترکی اعلام کردند: تنها ظرف سه ماه یک میلیون نفر آواره و صدها غیرنظامی کشته شدند. رنج‌ها و مشکلات روزانه صدها هزار کودک باید متوقف شود.
آن‌ها تاکید کردند: توقف درگیری‌ها به دلایل "انسانی" و برای ارسال کمک‌های بشردوستانه به تمامی مناطق "ضروری" است.
با این حال سرگئی لاوروف، دیروز در سخنانی معنادار مواضعش را آرام و ملایم بیان کرد و این نشان میداد که روسیه در صدد آرام کردن اوضاع بعد از حمله نظامی به ارتش ترکیه نیز هست. وزیر خارجه روسیه گفت: ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه درباره اجرای توافق‌های مربوط به ادلب صحبت کردند. اجرای این توافق‌ها باید کشته نشدن نیروهای ترکیه‌ای در سوریه را تضمین می‌کرد.
وی افزود: ارتش سوریه حق دارد به مبارزه با تروریست‌ها در ادلب بپردازد و مسکو نمی‌تواند مانع آن شود. وزارت دفاع روسیه از وجود ارتباط دائم با نظامیان ترکیه خبر داده است.
لاوروف تاکید کرد: ما پایبندی‌مان را به توافق‌های روسای جمهور روسیه و ترکیه درباره ادلب از جمله تفکیک مخالفان سوری از تروریست‌ها اعلام می‌کنیم. نمی‌توان هیچ گونه امتیازی به تروریست‌ها در سوریه داد و راهکار میانه‌ای درباره آن‌ها وجود ندارد.
وی گفت: ما به ترکیه به خاطر کشته شدن سربازانش تسلیت می‌گوییم و به هماهنگی با این کشور ادامه می‌دهیم. ترکیه درباره حضور نیروهایش در ادلب چیزی به ما نگفته بود.
با این حال کرملین باردیگر اعلام کرد که نظامیان کشته شده ترک در خارج از ایست‌های بازرسی ترکیه بوده‌اند.
>جنگ تمام عیار در ادلب؟
از سویی دیگر جوزف بورل مسئول اتحادیه اروپا هشدار داد، تنش‌ها در ادلب سوریه ممکن است تشدید و تبدیل به یک درگیری بین‌المللی بزرگ شود.
جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ادامه این اظهاراتش خاطر نشان کرد، اتحادیه اروپا همه تدابیر لازم را برای محافظت از منافع امنیتی خود در نظر می‌گیرد.
او در پستی در توئیتر نوشت: روند ادامه‌دار تشدید تنش‌ها باید فورا متوقف شود. ریسک لغزش به سمت یک رویارویی نظامی بزرگ و تمام عیار بین المللی وجود دارد. این وضعیت در عین حال موجب به بار آمدن درد و رنج‌های انسانی غیرقابل تحمل و به خاطر افتادن جان غیرنظامیان می‌شود.
بورل در ادامه صحبت‌هایش نوشت: اتحادیه اروپا از همه طرف‌ها خواستار فرونشاندن هر چه سریع‌تر تنش‌ها بوده و از بابت هرگونه تلفات جانی اظهار تاسف می‌کند. اتحادیه اروپا تمامی تدابیر لازم را برای محافظت از منافع امنیتی خود در نظر خواهد گرفت. ما با همه بازیگران مربوطه در تماس هستیم.
>تهدید مهاجرین واقعی است؟
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در خصوص تحولات جاری در ادلب بیانیه‌ای صادر کرد.
در این بیانیه آمده است:جمهوری اسلامی ایران از نزدیک و با حساسیت در حال رصد و پیگیری تحولات میدانی و پیامد‌های منطقه‌ای جاری در ادلب بوده و بر ضرورت مدیریت فضای متشنج موجود و آرام‌سازی آن در اسرع وقت تاکید دارد.
جمهوری اسلامی ایران با توجه به تصمیم قبلی سران روند آستانه مبنی بر برگزاری این نشست در کشورمان، بر تداوم تلاش‌های خود جهت برگزاری آن در شرایط حساس کنونی تاکید دارد و معتقد است این نشست می‌تواند در تداوم توافقات پیشین این روند مبنی بر مبارزه با تروریسم، اجتناب از هرگونه آسیب به غیر نظامیان و حل و فصل سیاسی اختلافات گام موثری بردارد.
بخشی از اظهارات مقامات ترکیه بعد از حمله روسیه که اختصاص به باز شدن راه مهاجرین به سمت اروپا دارد هم با واکنش اتحادیه اروپا مواجه شده است اتحادیه اروپا از آنکارا خواست به تعهداتش در توافق مهاجرتی پایبند باشد.
اتحادیه اروپا روز جمعه اعلام کرد: ترکیه باید به تعهداتی که سابق بر این در معاهده مهاجرتی با اروپا داده عمل کند.
اکنون پرسش این است آیا تنش میان روسیه و ترکیه ممکن است در ادامه به سمت و سوی یک جنگ نظامی در ادلب منتهی شود و از سویی دیگر این سخن ترکیه که اروپا را تهدید کرده مرزها را برای ورود مهاجرین به روسیه باز نگه میدارد، عملی می‌شود؟ چه شد که به چنین سمت و سویی گام برداشتیم؟
>کارت‌های بی اعتبار
مرتضی مکی کارشناس مسائل بین الملل دراینباره به آفتاب یزد می‌گوید: ترکیه تلاش می‌کرده از موقعیت ژئوپلتیکی که دارد حداکثر استفاده را برای تامین منافع خود بکند. اما کشوری که بخواهد با تمام بازیگران منطقه بازی کند مطمئنا کارت بازی‌اش با تضادهایی روبه رو می‌شود. ترکیه با این شیوه در بلندمدت نمی‌توانست ادامه بدهد. ترکیه از سویی به آمریکا و از سویی به روسیه و ایران نزدیک می‌شد و یا از موضع پناهجویان به اروپا نزدیک شد. قاعدتا در یک جایی باید این تضادها و برخورد منافع میان روسیه و ترکیه پیش می‌آمد. اگر چه دو طرف منافع مشترکی داشتند اما اکنون تمام این منافع نابود شد.
وی ادامه داد: ترکیه از ابتدای سال 2011 نقش جدی و محوری در بحران آفرینی سوریه داشت و پس از اینکه در سال 2014 شاهد افول موقعیت داعش در عراق وسوریه بود، سعی کرد با نزدیکی به ایران و روسیه از نقش خودش در بحران آفرینی کم کند، تمام این تغییرات برای سیاست‌هایی است که اردوغان و ایده اش، برای احیای امپراطوری عثمانی دارد و مطمئنا این ایده را هیچ کشوری برنمی‌تابد که چنین جایگاهی را به ترکیه بدهد و امروز برخوردهایی میان ترکیه و روسیه شکل می‌گیرد. کارت‌های بازی اردوغان به بی‌اعتباری خودش نزدیک شده است.
مکی درباره تهدید اردوغان مبنی بر بازکردن مرزهایش برای هجوم مهاجران به اروپا میگوید: امروز که ترکیه نسبت به روسیه در موضوع ادلب تنش آفرینی می‌کند، به همان اندازه هم سعی دارد با سیاست چماق و هویج اروپایی‌هارا نیز با این تهدید به این سمت ببرد تا به منافع ترکیه توجه کنند. اما اروپایی‌ها و به ویژه فرانسه به شدت با سیاست‌های اردوغان در سوریه مشکل دارند و یکی از موضواعات تنش آفرین میان آمریکا و اروپا نیز مطرح نکردن و مشورت نکردن آمریکا درباره خروج نیروهایش از سوریه با دولت‌های اروپایی بود. اروپایی‌ها می‌گفتند این اقدام ترامپ باز گذاشتن دست ترکیه در سوریه بود.
وی افزود: چون موضوع پناهندگان پاشنه آشیلی برای اروپایی‌هاست، اردوغان سعی می‌کند هم تلاش کند به روسیه هشدار بدهد و هم تلاش کند اروپایی‌ها را با تهدید مهاجرین مجبور به سکوت در برابر تجاوزهایی که در خاک سوریه انجام می‌دهد نماید. به نظر می‌رسد که سوریه وارد مرحله جدیدی از بحران می‌شود و شرایط عجیبی را در آینده خواهیم داشت.
>به نفع هیچ یک نیست
مکی درباره اینکه آیا ممکن است شرایط به سمت جنگ محدود نظامی روسیه و ترکیه پیش رود گفت: بعید به نظر می‌رسد روسیه بخواهد به مرحله حمله نظامی با ترکیه بیش از این وارد شود. از سویی ترکیه فراتر از این جنجال‌های سیاسی نباید برخورد نظامی کند. قطعا به نفع دوکشور نیست که بخواهند به این سمت بروند. برخورد این دوکشور با یکدیگر، می‌تواند خواست دولت‌های اروپایی و آمریکایی را محقق کند. قطعا این به زیان منافع و سیاست‌های بلندمدت ترکیه در سوریه در جهت سرکوب کردهای سوریه وقطع همکاری کردهای سوریه و ترکیه با یکدیگر است.
وی درباره تهدید اردوغان به بازکردن مرزها برای هجوم مهاجران سوری به اروپا گفت: اردوغان درباره مهاجران، قطعا تعهداتی به اروپا دارد این کشور در پیمان اتحادیه گمرکی است. از طرفی دولت‌های اروپایی ابزارهای سیاسی و اقتصادی زیادی برای تحت فشار قرار دادن ترکیه دارند. به نظر می‌رسد این تهدید اردوغان نیز بیشتر از آنکه بخواهد تبدیل به یک اقدام عملی شود یک جریان سیاسی و خبری است تا بتواند از این فضای سیاسی پرتنش استفاده کند.
وی ادامه داد: فکر نمی‌کنم اردوغان فراتر از این پیش رود، از طرفی اردوغان توافقنامه‌ای را با غربی‌ها و آمریکا امضا کرده است و 6 میلیارد یورو تحویل گرفته تا بتوانند با اسکان مهاجرین سوریه در ترکیه از غریمت آن‌ها به سمت اروپا جلوگیری کنند. تبعات بازگذاشتن مرزهای ترکیه به سمت اروپا فقط تهدیدی برای اروپایی‌ها نیست این تهدید برای ترکیه نیز هست. ترکیه پیوندهای سیاسی امنیتی عمیقی با آمریکایی‌ها دارد و نمی‌تواند نسبت به این مسائل بی تعهد باشد.
اما به هر حال این حمله روسیه مگر می‌تواند بی پاسخ بماند؟ مکی در اینباره گفت: بیش از آنکه ترکیه بخواهد پاسخی به روسیه بدهد به سوریه پاسخ میدهد و حملات بیشتری به سوریه می‌کند. رفتار روسیه و ترکیه در سوریه به نفع دو کشور نیست. همانطور که ترک‌ها جنگنده روسیه را در سوریه ساقط کردند، پوتین برخورد آنچنان شدیدی نشان نداد. سفیر روسیه در ترکیه را کشتند بازهم پوتین خویشتنداری و تلاش کرد تا از این اعمال، ترکیه را به سمت خودش نزدیک کند تا سیاست‌های آمریکا و اروپا را در سوریه ناکام بگذارد. هم اکنون هم نمی‌توان تصور کرد که ترکیه بخواهد واکنش جدیدی نسبت به کشته شدن 25 سربازش در سوریه در قبال دولت روسیه انجام دهد. به هر حال ابزارهای ترکیه نیز دراین زمینه محدود است.
>به نتیجه نرسیدن وعده‌ها
شعیب بهمن کارشناس مسائل روسیه هم در اینباره به آفتاب یزد می‌گوید: آنچه امروز درباره تنش روسیه و ترکیه شاهدیم به دلیل به نتیجه نرسیدن توافقات سوچی بین روسیه و ترکیه بود. مطابق با توافقاتی که صورت گرفت قرار بود که ترکیه به روند پاکسازی ادلب کمک کند، اما اقداماتی در عکس آن انجام داد. موضوعی که باعث وقوع این واکنش‌ها شده است. پیش از این‌ هم زد و خوردهایی اینچنین چه به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم بین دو کشور طی دوهفته گذشته صورت گرفته بود. اما به این شدت و حدت نبود. در حال حاضر به نظر می‌رسد که روابط روسیه و ترکیه وارد فصل جدیدی شده است.
وی افزود: البته ادامه این روند بستگی به این دارد که تا چه اندازه بتوانند شرایط موجود را مدیریت کرده و از این مرحله گذر کنند. روسیه و ترکیه تنها بازیگران این بحران نیستند و طرف‌های دیگری هم حضور دارند. کما اینکه دولت ترکیه از ناتو درخواست کرده تا یک جلسه فوری تشکیل دهند همواره دولت ترکیه مراوداتی در حوزه نظامی اطلاعاتی و امنیتی با آمریکا داشته است. همه این‌ها جزو مواردی هستند که در مدیریت تنش می‌تواند تاثیرگذار باشد. اما ترکیه به رغم تلفاتی که اکنون دیده قاعدتا هم از لحاظ نظامی و هم از لحاظ ظرفیت‌های اقتصادی و سیاسی که در داخل با آن دست به گریبان است توان‌رویارویی با ارتش روسیه را ندارد. در نتیجه ترکیه تلاش می‌کند در حال حاضر از طریق رایزنی‌های گسترده با طرفین غربی آن‌ها را نیز درگیر این بحران کند و از همین رو موضوع باز کردن مرزهایش و موضوع مهاجرین را به عنوان یک تهدید خطاب به اروپا مطرح کرده است.
وی گفت: هر چند تاریخ دست کم در لحظه‌ای که ترکیه جنگنده روسیه را سرنگون کرد، نشان داد که غربی‌ها و ناتو حاضر نیستند به خاطر ترکیه به رویارویی با روسیه بپردازند. در شرایط فعلی هم به نظر می‌رسد باز همان اتفاق تکرار می‌شود. چون اساسا اروپایی‌ها به دنبال چنین رویارویی نیستند، آمریکایی‌ها نیز قرار نیست به خاطر ترکیه وارد جدال دیگری با روسیه شوند. در نتیجه به نظر می‌رسد یکبار دیگر رهبران ترکیه پاسخ چندان روشنی از طریق ناتو دریافت نخواهند کرد و همین امر باعث شده تا دولت ترکیه تهدید سنتی خودش را مبنی بر اینکه مرزها را باز می‌کند تا پناهجویان وارد کشورهای اروپایی شوند را مطرح کند. قبلا اردوغان یکبار این کار را انجام داد و ما شاهد بودیم، موج عظیمی از مهاجرین وارد اروپا شدند. هرچند این روند در آن زمان باعث شد تا اردوغان یکسری امتیازاتی را از کشورهای اروپایی به ویژه در زمینه‌های اقتصادی بگیرد اما عملا این اقدام به روابط سیاسی این کشور کمک نکرد بلکه آن را وارد مرحله‌ای تازه از تنش‌ها کرد. مطمئنا اگر اردوغان بخواهد این کار را تکرار کند فشارهای بیشتری از سوی اروپا به ترکیه خواهد آمد. از سویی اروپا نیز از تجریه قبلی‌اش این درس را آموخته است که به گونه‌ای پدیده مهاجرین را مدیریت کنند که دوباره با موج عظیم پناهنده‌ها روبه رو نشوند. بنابراین تهدید ترکیه اگر چه در گذشته جواب داده است اما در حال حاضر باچالش‌ها و اما اگرها روبه روخواهد بود.
از بهمن می‌پرسیم که با توجه به شرایط فعلی آیا نباید منتظر یک تنش جدید باشیم؟ پاسخ میدهد: این موضوع بستگی به شیوه مدیریت دوطرف دارد. روسها در چنین شرایطی معمولا عملگرایانه رفتار می‌کنند. همانطور هنگامی که جنگنده‌شان توسط ترکیه ساقط شد و یا سفیرشان در ترکیه به قتل رسید عملگرایانه عمل کرده و پاسخ متقابل به ترکیه ندادند، بلکه تلاش داشتند شرایط را به گونه‌ای مدیریت کنند که حتی در سال‌های بعد ترکیه را از شرکای غربی دور و به خود نزدیک کنند. به نظر می‌رسد روسیه همچنان همان عمل مدیرانه خودشان را دارد و تمایلی به رویارویی مستقیم با ترکیه ندارد. در چنین شرایطی بازیگری که بخواهد عرصه را تنگ کند ترکیه و دولتش است، چرا که به ارتش این کشور خسارت وارد شده است و در داخل کشور او با افکار عمومی روبه رواست. از سویی فشارهایی هم به او می‌آورند که اردوغان باید دست از این سیاست‌های مداخله جویانه بردارد. البته او شخصیتی است که سال‌ها بر تصمیمش پافشاری کرده است. آن چیزی که اکنون می‌تواند تعیین کننده باشد شخص اردوغان تیم مشاوران او و مجموعه دولت ترکیه هستند که ببینند چه تصمیمی بگیرند. البته ترکیه گزینه‌های زیادی ندارد به ویژه که بعید است حمایت غرب را درخصوص هرگونه اعمال نظامی داشته باشد.
قدم بعدی اردوغان چیست؟
محسن جلیلوند- تنش میان روسیه و ترکیه به اوج خود رسیده است. حمله به نظامیان ترکیه در ادلب از سوی روسیه مطمئنا یک شوک در منطقه به شمارمی‌آید. البته روسیه بعد از این حمله تلاش کرد تا شرایط را آرام کند و ضمن گفتگوی پوتین با اردوغان اعلام شد که روسیه از وجود سربازان ترکیه در آن منطقه اطلاع نداشته است. اما به هر حال کشته شدن 35 سرباز ترکیه چیزی نیست که به این سادگی‌ها بتوان از آن گذشت. ترکیه بعد از حمله روسیه ضمن اینکه حملاتش را به سوریه تشدید کرده است از این گفته که مرز خود را برای ورود مهاجرین به اروپا نیز باز می‌کند. حتی مشاور اردوغان در تلویزیون ترکیه گفته است که ما 16 بار با روسیه در گذشته جنگیده ایم، بازهم خواهیم جنگید. انتقام ما بسیار وحشتناک خواهد بود و روسیه از درون تکه تکه خواهد شد. اما آیا واقعا روسیه و ترکیه به سمت جنگ می‌روند و یا مهاجرین به سمت اروپا سرازیر می‌شوند؟ بشار اسد در حالتی است که می‌خواهد آخرین سنگرها را نیز تصرف کند و پشتیبانی هوایی روسیه را نیز در اینباره دارد این در حالی است که ترکیه وضعیت ادلب را به گونه‌ای دیگر می‌خواهد و خواستار آن نیست تا اسد به این منطقه دست یابد همین موضوع تنش‌هارا دوچندان کرده است. اکنون که ترکیه خود را در معرض حمله روسیه می‌بیند برای آنکه اروپا را مجاب کند تا حامی ترکیه باشد، از بازکردن مرزها برای هجوم مهاجران به اروپا می‌گوید اما اساسا باید هم حمله به روسیه و هم موضوع مهاجرین را صرفا یک تهدید از سوی اردوغان دانست. اردوغان درمورد مهاجرین، متعهد شده است و توافقنامه در اینباره امضا کرده است. هرچند فعلا عده‌ای از پناهندگان را می‌خواهد به سمت یونان
سوق دهد.
باید گفت ماجرای بازگذاشتن دست ترکیه در سوریه، باعث ایجاد تنش ترکیه و روسیه شد و اردوغان را به مرحله‌ای رساند که امروز دست کمک به سمت آمریکا دراز کند تا مشکل حل شود و با ناتو جلسه بگذارد.
از سویی در صورت اجرایی شدن موضوع مهاجرین، اروپایی‌ها نیز ابزارهای مختلفی دارند تا ترکیه را مهار کنند البته اردوغان هم پاندول مسلک است یک بار جنگنده روسی‌ها را می‌زند، یکبار از آن‌ها اس 400 می‌گیرد. یک بار با آمریکایی‌ها درگیر می‌شود اما دوباره با آن‌ها دست دوستی می‌دهد. این درست که باید در سیاست خارجه انعطاف پذیر باشید اما این موضوع با پاندول مسلکی اردوغان خیلی متفاوت است.
سایر اخبار این روزنامه