روزنامه آرمان ملی
1398/10/28
اروپا به ترامپ باج داد
آرمان ملي- محمدحسين لطفالهي: يک هفته پيش از آنکه آلمان، فرانسه و انگلستان مشترکاً طي بيانيهاي از فعالسازي «مکانيسم حل اختلاف برجام» خبر دهند و ايران را به نقض توافق هستهاي متهم کنند، دولت ترامپ در پيامي محرمانه صراحتا اروپاييها را در اين زمينه تهديد کرد؛ اقدامي که تعجب ديپلماتهاي کشورهاي E3 را برانگيخت. به نوشته واشنگتن پست، طي تماسي تلفني که از سوي کاخ سفيد با مقامات اروپايي برقرار شده بود عنوان شده است که اگر اعضاي اروپايي برجام از فعالسازي اين مکانيسم عليه ايران امتناع ورزند، رئيسجمهور آمريکا تعرفهاي 25درصدي عليه اتوموبيلهاي وارداتي از اروپا وضع خواهد کرد. کمتر از چند روز بعد، اين تهديد کارگر افتاد و کشورهاي اروپايي طي بيانيهاي که طبق اعلام آنها «با هماهنگي مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا» نگاشته شده، از فعالسازي مکانيسمي برجامي خبر دادند که ممکن است در نهايت به بازگشت تحريمهاي سازمان ملل متحد عليه ايران و فروپاشي يکي از آخرين بقاياي «عصر اوباما» ختم شود.اين اقدام آمريکا که به نوعي مصداق «باجگيري» يا «اخاذي» است، براي اروپاييها سنگين بود، با اين وجود آنها اين تهديد را انکار نميکنند. «آنگرات کرمپ کارن باوئر»، وزير دفاع آلمان در نشست خبري خود در لندن در همين زمينه مورد پرسش قرار گرفت و واکنش جالب توجهي نشان داد. رئيس حزب دموکرات مسيحي آلمان گفت که «اين درخواست يا تهديد يا هرچه مايليد آن را بناميد، به هر صورت وجود دارد». پيشتر دونالد ترامپ، از تهديد اعمال تعرفه 25 درصدي عليه اتوموبيلهاي اروپايي در موضوع در تغيير برخي پارامترهاي تجارت با اروپا استفاده کرده بود اما اين استفاده حوزه سياست خارجي اروپا در قبال ديگر کشورها را دربر نميگرفت. حال با استفاده از اين تهديد براي وادار ساختن کشورهاي اروپايي به فعالسازي مکانيسم حل اختلاف برجام، ترامپ گامي ديگر در راستاي تقويت «يکجانبهگرايي» برداشته و عملا خواست متحدان قديمي خود را ناديده گرفت. جرمي شفيرو، عضو شوراي راهبردي روابط خارجي اروپا در اين باره معتقد است: «استفاده از تهديد تعرفهها تاکتيکي مافيايي است». او به واشنگتن پست ميگويد: «روابطي که اکنون ميان آمريکا و اروپا وجود دارد، روابطي نيست که ميان دو متحد وجود دارد». يک ديپلمات آمريکايي نيز که نخواست نامش فاش شود تأکيد دارد که «ايالات متحده شفاف ميگويد توافق برجام يک فاجعه است». وزير امور خارجه ايران در اين زمينه از تعبير «فروختن بقاياي برجام» استفاده ميکند. محمدجواد ظريف در اين باره در صفحه توئيتر خود نوشت: «خبر باج دادن اروپا براي جلب رضايت ايالات متحده تاييد شد. سه کشور اروپايي، باقيمانده برجام را فروختند تا از تعرفههاي جديد ترامپ رهايي پيدا کنند. دوستان من، اين کار فايدهاي نخواهد داشت. فقط اشتهاي وي را تندتر ميکنيد. قلدر دوره دبيرستان را به خاطر نميآوريد؟ اگر ميخواهيد شرافت خودتان را بفروشيد، به همين مسير ادامه بدهيد ولي براي خودتان موضع برتر اخلاقي و حقوقي قائل نباشيد. شما چنين موقعيتي نداريد».
«رايسيانا» و فرصت تبيين مواضع ايران
وزير خارجه ايران که طي روزهاي گذشته يکي از مهمانان کنفرانس بينالمللي «رايسيانا» بود، از فرصت اين کنفرانس نيز براي تبيين مواضع ايران استفاده کرد. ظريف در اين کنفرانس با اشاره به موضع ايران در قبال برجام، تلاش کرد تا مفهوم جديدي را وارد ادبيات ديپلماتيک جهاني کند. او که پيشتر اصطلاح تيم «بي» را جهاني کرده بود، اين بار کوشيد تا مفهوم «مقابله با قلدر» را نيز به جهان بشناساند. ظريف گفت: «اروپا يکي از بزرگترين اقتصادهاي دنيا را دارد، چرا کشورهاي اروپايي اجازه ميدهند آمريکا با قلدري از آنها اخاذي کرده يا آنها را وادار به کاري کند؟ اگر شما اجازه داديد آمريکا با قلدري شما را وادار به کاري کند، مدتي بعد از همين ابزار در موضوع خط گازرساني نرداستريم استفاده خواهد کرد». او ادامه داد: «قلدرهاي دوران دبيرستانتان را به يادآوريد. آنها از مواجهه با کودکان ضعيفتر کار خود را آغاز ميکردند. زماني که شما با خنديدن آنها را تشويق ميکرديد، از کودکان ضعيف باجگيري ميکردند. بعد نوبت خود شما ميرسيد. اين الگوي رفتاري قلدرهاست. در مقابل قلدرها بايستيد». او حتي در ديداري که در حاشيه «رايسيانا» با بورل داشت بر همين مسأله تأکيد کرد و خواستار استقلال اروپا در تصميمگيريها شد.
امکان ماشه و سناريوهاي پيش رو
پيشتر و بر اساس گزارش رويترز بر مبناي اظهارات ديپلماتهاي اروپايي، گمان ميرفت که در نهايت امر، فعالسازي مکانيسم حل اختلاف به ابلاغ ماجرا به شوراي امنيت سازمان ملل متحد منتهي نشود اما گزارش واشنگتن پست از معامله پشتپرده اروپاييها و ترامپ نشان ميدهد بر خلاف تحليلهاي قبلي، بعد از فعالسازي مکانيسم حل اختلاف، ماشه يا همان اسنپبک هم در پياش خواهد آمد. فرايند اسنپبک به آن معناست که تمامي قطعنامههاي پيشين شوراي امنيت که به موجب برجام ابطال شده بود، بدون رأي گيري و دخالت روسيه و چين فعال ميشوند و به تبع آن ايران مشمول تحريمهاي سازمان ملل خواهد شد. در نتيجه تحريمها مشروعيت قانوني مييابد و کشورهاي ديگر حتي چين و روسيه نيز موظف به اجراي آن خواهند بود. در چنين شرايطي ايران سه سناريو پيش روي خود دارد که با توجه به شرايط ميتواند يکي از آنها را براي ادامه راه برگزيند: 1-مذاکره همهجانبه با کشورهاي غربي و پذيرش توافقي جديد که منافع دو طرف را تأمين کند. 2-تغيير دکترين هستهاي و گذار از فعاليتهاي صلح آميز و همکاري با آژانس. 3-ادامه وضعيت فعلي (نه جنگ نه مذاکره) و تحمل تحريمها. هر کدام از اين سناريوها «هزينه-فايده» مخصوص به خود را دارند و اين مسئولان کشور هستند که در آينده و با توجه به وضعيت روز، بايد پيرامون آن تصميمگيري کنند. با اين وجود شرايط فعلي و سخناني که روز جمعه 27 دي از سوي رهبري در خطبههاي نماز جمعه تهران برگزار شد، نشان داد که دست کم در کوتاه مدت، ايران بر سياست «نه جنگ نه مذاکره» پاي خواهد فشرد.
سایر اخبار این روزنامه
صراحتهای ديرهنگام رئيس جمهور!
ملت ايران بزرگ تر خواهد شد
اروپا به ترامپ باج داد
آسیب ۹۰۰میلیارد تومانی زیرساختهای هرمزگان
جاي خالي پدر همه جريانهاي سياسي كشور
انتخابات را فقط بااصولگرايان برگزار كنيد
تبعات کاهش اعتماد عمومی
زمانی که نبود هاشمی بیشتر حس شد
تیمهای ما خارج از ایران هم تیمهای ما هستند
جاي خالي پدر همه جريانهاي سياسي كشور
لازمه قدرت، اتحاد ملی است
میزبانی لیگ قهرمانان را از ایران گرفتند
جمع اصلاحطلبان مطرح، بسيار اندک است
ماهیگیری سیاسی از داغ مسافران؟