روزنامه ابتکار
1398/10/12
ورود مستقیم نیروهای ترکیه و روسیه به لیبی چه پیامدهایی را در‌پی خواهد داشت؟ سوریه دوم
محمدرضا ستاریلیبی که به مدت بیش از 40 سال در دوران حکومت معمر قذافی علی‌رغم مشکلات جدی ناکارآمدی حاکمیت، ماندگاری کم‌سابقه‌ای را از خود نشان داده بود بر‌اساس سه عامل عمده در بستر افزایش نارضایتی عمومی و بحران اقتصادی به طور کامل از هم پاشیده و گرفتار جنگ داخلی شد.
این سه عامل مهم که منجر به سرنگونی حکومت قذافی شد، عبارتند از: شکاف میان نیروهای حاکم، نافرمانی بخشی از نیروهای مسلح که اعتراضات مدنی را به جنگ داخلی تبدیل کردند و سومین عامل مداخله نظامی خارجی که بحران در این کشور را به اوج خود رساند. حالا پس از 9 سال از سرنگونی معمر قذافی، لیبی تبدیل به سرزمینی معلق در آتش و بی‌ثباتی شده است. سرزمینی که در آن نه دولتی وجود دارد و نه ملتی. هرچند دولت فائز سراج در طرابلس مورد تایید سازمان ملل و جامعه جهانی است، اما این دولت حوزه نفوذش بیشتر از محدوده این شهر نیست. در مقابل و در بنغازی اکنون نیرویی به نام ارتش ملی به رهبری خلیفه حفتر وجود دارد که در پایگاه خود یعنی بنغازی، تهدیدی مستقیم علیه دولت طرابلس است و با توجه به حمایت‌های خارجی احتمال دارد که عملیات تصرف طرابلس توسط این نیروها در سال جدید میلادی محقق شود.
ورود مستقیم ترکیه به جنگ داخلی لیبی
در چنین شرایطی و در حالی که کشورهای اروپایی معترف به اشتباه خود در لیبی هستند، به جز روسیه که نفوذش در لیبی روز به روز در حال تقویت شدن است، اکنون ترکیه نیز در صدد اعزام نیروهای نظامی به این کشور است. قرار است امروز طرح اعزام این نیروها در مجلس ترکیه به رای گذاشته شود؛ اما پیش از رای پارلمان به این لایحه، صحبت‌های اردوغان نشان می‌دهد که به احتمال فراوان دولت از رای مثبت نمایندگان به این طرح مطمئن است.
اردوغان سه‌شنبه شب به مناسبت سال نو میلادی، در تماسی تلفنی با سربازان ترکیه مستقر در نواحی مرزی این کشور به صراحت گفت که دولتش به دنبال اقدامات جدید و متفاوت در لیبی و شرق مدیترانه است و تاکید کرد که امیدوار است سربازان ترکیه در این ماموریت جدید حماسه‌ای مانند خیرالدین پاشا فرمانده دریایی ترکیه در زمان عثمانی خلق کنند. اکنون در لیبی علاوه بر حضور کشورهای اروپایی نظیر فرانسه و نیز مداخله کشورهایی نظیر امارات، روس‌ها هم در حال کمک به خلیفه حفتر هستند. اگر چه روسیه بارها به صراحت حضور مستقیم خود را در لیبی رد کرده است، اما گزارش‌ها و شواهد مختلف بیانگر حضور کارشناسان و مستشاران روسی در میان نیروهای خلیفه حفتر است.
حضور متناقض آنکارا و مسکو در لیبی
نکته حائز اهمیت در این میان حضور متناقض ترکیه و روسیه در لیبی است. نیروهای ترکیه به بهانه کمک به دولت وفاق ملی فائز سراج در حال ورود به لیبی هستند، در حالی که روس‌ها مشغول یاری رساندن به جبهه مخالف یعنی ارتش ملی لیبی به رهبری خلیفه حفتر هستند. حضور مستقیم این دو کشور در سوریه نیز حضوری متناقض بوده است. مسکو و آنکارا در روند آستانه با یکدیگر همکاری می‌کنند. با چراغ سبز روسیه و آمریکا، ترکیه شمال سوریه را اشغال کرده و در حالی که بشار اسد با کمک روسیه در حال آزادسازی استان ادلب است، ترک‌ها به طور علنی از مخالفان دمشق حمایت کرده و پست‌های بازرسی خود را در این استان همچنان حفظ کرده‌اند. این امر در لیبی نیز میان دو کشور تحقق یافته است. در حالی که روسیه از نیروهای خلیفه حفتر حمایت می‌کند، ترکیه برای تقویت دولت فائز سراج در حال اعزام نیرو به این کشور است، موضوعی که به گفته کارشناسان نه برای درگیری مستقیم میان نیروهای ترکیه و روسیه در لیبی، بلکه برای بهره‌مندی از شرایط این کشور صورت می‌گیرد. درواقع به گفته ناظران، بازیگران خارجی در بحران لیبی هرچند منافع متضاد دارند، اما این تضاد منافع در یک نقطه درنهایت به اشتراک ختم میشود. به همین دلیل است که بنا بر شرایط کنونی لیبی، چنین مداخلاتی تنها منجر به تعمیق جنگ داخلی و گسترش تبعات آن به سراسر شمال آفریقا خواهد شد. چرا که اکنون لیبی علاوه بر جنگ داخلی، بحران ملیت و نیز چندپاره شدن کشور با پدیده‌هایی نظیر داعش و تقویت آن مواجه است. از سوی دیگر بنا بر گزارش‌های منتشر شده اکنون نزدیک به سه هزار جنگجوی مزدور از سودان روانه لیبی شده‌اند که این افراد علاوه بر جنگ در دو جبهه طرابلس و بنغازی، به قاچاق انسان نیز مبادرت می‌کنند. همچنین این نیروها که روز به روز بر تعدادشان نیز افزوده میشود به واسطه سرگردانی در لیبی، هر‌آن ممکن است به نیروهای افراطی نظیر داعش ملحق شوند. در همین راستا شاهد بودیم که هفته گذشته فرماندهان این سربازان مزدور به صراحت به گاردین گفته بودند که آنها فعلاً در لیبی به سر برده و به محض مناسب شدن شرایط به سودان باز خواهند گشت تا در آنجا علیه دولت جنگ خود را آغاز کنند. تمامی این موارد با پیوند به مداخله علنی و حضور نیروهای خارجی در لیبی، تداعی کننده وضعیتی مشابه سوریه است؛ جایی که پس از گذشت چند سال از جنگ داخلی و حضور بازیگران مختلف، تبدیل به جنگ جهانی کوچک شد و هر روندی برای برون‌رفت از بحران را با هاله‌ای از ابهام مواجه کرده است.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
شهلا ریاحی پس تحمل دوره بیماری درگذشت
وداع با اولین کارگردان زن ایران
علیرضا صدقی
«شکاف» و «چسبندگی» طبقاتی
ورود مستقیم نیروهای ترکیه و روسیه به لیبی چه پیامدهایی را در‌پی خواهد داشت؟
سوریه دوم
شاخص بورس ۷۰۰۰ واحد رشد کرد
چهارشنبه سبزپوش
نگرانی کمبود دارو به بیماران ام‌پی‌اس رسید
تحریم‌های مالی؛ مقصر اصلی کمبودهای دارویی
«ابتکار» از شبیخون پیامکی به اعضای مجمع تشخیص گزارش می‌دهد
آخرین تیر مخالفان FATF
آیا صنعت خودروسازی در ایران قابل توسعه است؟
رهبر انقلاب در دیدار با پرستاران:
کشور را به سمت جنگ نمی‌بریم
شروط حسن روحانی برای مذاکره با آمریکا
به تعهدات برگردید و بگویید راهمان اشتباه بوده است
«ابتکار» تازه‌ترین تحولات پیرامون وقایع عراق را بررسی می‌کند
واکنش ایران، عقب‌گرد ترامپ
دبیر جدید ستاد حقوقبشر قوه قضاییه:
حقوق بشر تهدیدزا نیست، فرصتآفرین است
وزیر کشور:
میزان رد صلاحیتها نسبت به دور قبل، رقم بسیار قابل قبولی است
