روزنامه همدلی

همدلی، سناریوی مواجهه مخالفان دولت با سند مالی سال 1399 و پیامدهای این رفتار سیاسی بر شاخص‌های اقتصادی را ارزیابی کرد

بودجه، سیبل جدید
همدلی| محسن رفیق- حدود سه هفته از تقدیم لایحه بودجه ۴۸۴ هزار میلیارد تومانی سال ۹۹ به مجلس شورای اسلامی می‌گذرد. این بودجه که رئیس جمهور روحانی از آن با عنوان بودجه استقامت و مقابله با تحریم یاد کرد، یک تفاوت اساسی با لوایح پیشین دولت دارد و آن قطع وابستگی بودجه جاری به درآمدهای نفتی است. تفاوتی کوتاه و قابل توجه که اگر چه در چارچوب کلمات، موجبات افتخار کشور را فراهم کرده و همچنین آرزویی دیرینه در اقتصاد کشور را تحقق می‌بخشد، اما در مقام عمل و از آنجا که با توجه به شرایط فعلی اقتصاد و تحریم‌های وضع شده، به نوعی رویکردی از سر ناچاری به شمار می‌آید تا رویه‌ای انتخابی، سایه‌هایی از تردید را در چگونگی جایگزین کردن منابع جدید، در اذهان ایجاد کرده است.
این سایه‌ها اما گویی در میان مخالفان دولت، تبدیل به بهانه‌های جدیدی برای فشار به روحانی شده‌اند؛ فشارهایی که تا پیش از این و با در دستور کار قرار دادن استیضاح وزرای دولت و از حد نصاب انداختن کابینه دنبال شده بود، در حال حاضر عرصه تصویب بودجه سال آینده را به عنوان میدان جدید مبارزه خود انتخاب کرده‌اند. مخالفان گویی در این راه، با بهره‌گیری از حداکثر توان خود، از هیچ روشی فروگذار نکرده و حتی با استفاده از ابزاری چون تهدید و مانند آن، در پی از پیش رو برداشتن پایه‌های لرزان باقیمانده از چارچوب‌های اخلاق سیاسی‌اند.
پس از تقدیم لایحه بودجه به مجلس، کمیسیون تلفیق بودجه در سه‌شنبه گذشته، کلیات بودجه را مورد تایید و تصویب قرار داد. روند تصویبی که البته با حاشیه‌های بسیاری قبل و بعد از آن، روبه‌رو بود. لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق، با کمترین آرای مثبت، به تصویب رسید؛ به گونه ای که از ۳۹عضو این کمیسیون، تنها ۲۰نفر موافق کلیات بودند و از بقیه اعضا نیز ۱۷ نفر مخالف و دو نفر نیز رای ممتنع دادند. بنابراین تنها یک رای مخالف باعث آن می‌شد که کلیات بودجه سال ۹۹ توسط کمیسیون تلفیق رد شود.


اگر چه ارائه بودجه به مجلس همواره با جبهه‌گیری‌های متفاوتی از طرف جناح‌های سیاسی و کارشناسان اقتصادی همراه بوده است، اما این واکنش‌ها پس از ارائه بودجه سال ۹۹، کمی متفاوت‌تر از دوره‌های گذشته بود.
پیامک‌های ضد بودجه‌ای
پیامک‌های تهدیدآمیز به اعضای کمیسیون تلفیق برای در فشار قرار دادن آنها جهت رد کلیات بودجه، یکی از این نمونه‌هاست. در یکی از این پیامک‌های تهدیدآمیز که برخی نمایندگان مجلس دریافت کردند، آمده بود که نمایندگان مجلسی که لایحه تورم‌زای بودجه ۹۹ را تصویب کنند، در تورم افسارگسیخته احتمالی سال ۹۹ شریک جرم‌ دولت‌ا‌‌ند.
میرزایی نیکو، عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۹۹، می‌گوید که بیش از ۱۰۰ پیامک برای رد کلیات بودجه دریافت کرده است. این نماینده مجلس، ادبیات برخی پیامک‌ها را تهدیدآمیز و برخی را هم تند و زشت توصیف کرده است.
همچنین علی اکبری، دیگر عضو کمیسیون تلفیق نیز، با اشاره به پیامک‌هایی که به منظور رد لایحه بودجه ارسال شده است، اشاره کرده که بیش از ۱۰۰مورد پیامک به منظور رد کلیات بودجه برای بنده ارسال شد. او از ارسال متن‌های مشترک اظهار شگفتی کرده و گفته است که اگر در یک متن غلط املایی وجود داشته باشد، در سایر پیامک‌ها نیز آن اشتباه تکرار شده است.
او درباره هدف ارسال کنندگان این پیامک‌ها نیز گفته است که این افراد از ابتدا با دولت مشکل داشته و به دنبال این هستند تا موانعی را برای دولت ایجاد کنند.
البته ارسال این پیامک‌ها فقط یکی از نمونه‌های ایجاد مشکل برای تصویب لایحه بودجه بوده است و موضع گیری‌های مخالفت آمیز بیشتر پس از تصویب لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق، پدید آمدند. یکی از این نمونه موضع گیری‌ها، به صراحت لهجه برخی کارشناسان منتسب به مرکز پژوهش‌های مجلس بر می‌گردد. رویکردی که می‌توان گفت دامنه جهت‌‎گیری آن، علیه بودجه سال ۹۹ بسیار گسترده و علنی بود و بازتاب گسترده‌ای در فضای مجازی داشت. بر اساس یکی از این اظهارات، راه‌های اصلی پوشش کسری بودجه در سال جدید، گزینه‌هایی شامل افزایش درآمدهای غیرنفتی مانند مالیات، کاهش هزینه‌ها، ایجاد بدهی و استفاده موثر از دارایی‌های فعلی پیش‌ روی دولت است، که در صورت عدم انتخاب گزینه‌‌های فوق، در هنگام اجرای بودجه، دولت با یک راهکار دیگر شامل فشار و اضطرار برای استقراض از بانک ‌مرکزی جهت چاپ پول و پذیرش تورم شدید ناشی از آن، یا تن دادن به معامله سیاسی که به دلایل عمدتا دفاعی از آن احتراز می‌شود، مواجه خواهد شد.
معامله سیاسی، یکی از راه‌هایی است که در این اظهارات، به عنوان تصمیم احتمالی دولت در جهت گذر از دشواری‌های جدید ناشی از کسری بوجه سال جدید، اعلام می‌شود. ترکیبی که البته گویی هم دولت به آن متهم می‌شود و هم راه فراری از آن ندارد.
در بخش دیگری از اظهار نظرهای پژوهشی مجلس، اشاره می‌شود که توازن بودجه پیشنهادی دولت تا حدود زیادی روی کاغذ انجام شده است و معادل نصف بودجه و بیشتر آن، کسری است که به حالتی صوری تراز شده است. و این یعنی اینکه اطلاعات اذعان شده از طرف دولت را صادقانه و معادل با شاخصه‌های اقتصادی موجود، ارزیابی نمی‌کند.
پس از این بود که سازمان برنامه و بودجه در جواب به این گونه اظهارنظرها، اعلام کرد که اکنون بیش از پیش شواهد و قرائن، از تشکیل اتاق جنگ رسانه‌ای بر ضد لایحه بودجه ۹۹ حکایت دارد. این سازمان همچنین اشاره کرده است که برخی با جعل عنوان و نسبت دادن نظرات شخصی و جناحی به مراکز رسمی، تحت عنوان ارائه نظرات کارشناسی اما در واقع با انتشار مطالب سیاسی و غیرکارشناسی، به‌دنبال التهاب‌‌آفرینی و تشویش افکار مردم هستند.
این اما تمام ماجرا نبود. متهم کردن رئیس جمهور به اعلام استعفا درصورت رد کلیات بودجه، برگ دیگری در بازی مخالفان در این زمینه بود. اظهارنظری که یکی از نمایندگان عضو فراکسیون ولایی مجلس به محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه نسبت داد، موجب آن شد که صحبت از استعفا و کناره‌گیری حسن روحانی از مسند قدرت، این بار با دلیلی از نوع تهدید به تصویب نشدن بودجه و از جانب رئیس جمهور مطرح شود. این نماینده ادعا کرده بود که محمدباقر نوبخت، در اظهارات خود در جلسه نهایی کمیسیون تلفیق،‌ نمایندگان مجلس را تهدید کرده بود که در صورت رد لایحه بودجه ۹۹ ممکن است کار به جایی برسد که آقای روحانی در منزل بنشیند و بیانیه‌‌ای بدهد که ما می‌خواستیم کار‌هایی انجام بدهیم، اما دیگران مانع شدند.
این خبر البته با واکنش و تکذیب نوبخت روبه‌رو شد. او در رد صحت این خبر گفت: اردیبهشت امسال ترامپ رسما اعلام کرد می‌خواهد صادرات نفت ایران را به صفر برساند. البته او به این هدفش نرسیده و نخواهد رسید، اما نمی‌دانم چرا برخی‌ در داخل و متاسفانه از نمایندگان مجلس، اصرار دارند که هدف ترامپ حتما در سال آینده محقق خواهد شد. او همچنین ادامه داده است: در همین راستا، گروهی دروغ تهدید به استعفای رئیس‌ جمهور در صورت عدم تصویب کلیات لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق را نیز منتشر کرده‌اند که فراتر از کذب و مضحک بودنش، اهانتی آشکار به همکاران خودشان در مجلس است. آیا نمایندگان محترم مجلس چنین راحت مرعوب تهدید‌های تخیلی می‌شوند؟
علی اکبری، عضو کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۳۹۹ و نماینده مردم شیراز درمجلس شورای اسلامی نیز، ادعای اخیر نصرالله پژمانفر مبنی بر تهدید نوبخت به استعفای روحانی در صورت رد کلیات بودجه را کذب محض دانست و اشاره کرد که نوبخت به هیچ عنوان چنین صحبتی نکرده است. این که یکی بیاید و محتوایی کذب را به یک مقام ارشد دولتی نسبت دهد عذر بدتر از گناه است و قطعا با اخلاق و آیین‌نامه‌های داخلی مجلس مغایرت دارد.
او عنوان کرد که مخالفان دولت تلاش کردند تا کلیات لایحه بودجه ۹۹ در کمیسیون تلفیق رد شود، اما موافقان هم استدلال‌های محکمی داشتند. بر اساس اظهارات او، نوعی یارکشی جدی در کمیسیون تلفیق در این زمینه وجود داشته است.
اکبری معتقد است که در این زمینه اتاق فکری وجود دارد که توسط مخالفین دولت، به صورت مداوم علیه بودجه۹۹ تولید اطلاعات می‌کند و این اطلاعات را برای نمایندگان ارسال می‌کند. بسیاری از این اطلاعات به واقع، بی‌انصافی و کذب است. آنها مباحث را با پیش‌داوری‌های خود، مورد استنباط قرار می‌دهند و به موازات آن نیز در شبکه‌های مجازی، نتیجه همین طرز فکرها را برای نمایندگان ارسال می‌کنند.
نباید از نظر دور داشت که برخی از مدیران و صاحب‌نظران دولتی، بیش از همه به ضعف موجود در اقتصاد کشور، معترف هستند. حال جدا از اینکه خود را تا چه حد در مشکلات پیش آمده سهیم بداند یا نه، نمی‌توان با کارشکنی و ایجاد موانعی جدید برای دولت، به گذر کردن از این شرایط دشوار امید بست.
بیطرفانه باید گفت که دولت روحانی هم اکنون با مشکلات بی‌شماری روبه‌روست. فشارهای تحریمی خارج از کشور که دامنه آن هر روز گسترده‌تر می‌شود، جایگزین کردن منابع جدید برای اقتصاد بدون نفت، چانه‌زنی‌های روزانه با مخالفان داخلی برای یافتن راه‌حل‌هایی برای تصویب قوانینی مانندFATF ، و از همه مهم‌تر توجیه افکار عمومی نسبت به چرایی رویکرد دولت در شرایط کنونی در مورد تصمیم‌گیری‌هایی مانند سهمیه بندی بنزین و مانند آن، از مواردی است که سال‌های پایانی ریاست جمهوری حسن روحانی را با چالش‌هایی فراوان روبه‌رو کرده است. به نظر می‌رسد سنگ‌اندازی‌های جدید بی‌شمار در مسائلی مانند تصویب بودجه و مانند آن، از نوعی سیاست‌زدگی ناشی می‌شود که نه تنها به منافع ملی نمی‌اندیشد که بیشتر به خودزنی، می‌ماند. سناریوی جدیدی که ناکامی‌های احتمالی ناشی از آن، دیگر فقط یک جناح یا جبهه سیاسی را در بر نخواهد گرفت.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
افزایش ۳۵ درصدی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی (خراسان)به امید دیدارِ «یسنا» (شهروند)پرونده‌ای که باز است (اعتماد) کابینه تناقض‌ها و کلاهی که سرشان گذاشتند (یادداشت روز) (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
جزئیات دومین روز رزمایش دریایی مشترک ایران، روسیه و چین رزمایش «کمربند امنیت دریایی» طرح منزوی کردن ایران را ناکام کرد «همدلی» از فرازونشیب‌های وضع سیاسی در عراق گزارش می‌دهد ملغمه بغداد مددکار اجتماعی و مدیر موسسه «نور سپید هدایت» در گفت‌وگو با همدلی از کمک به زنان آسیب‌دیده می‌گوید امروز پری‌شاهدخت شعر آدمیزادان به دنیا می‌آید ؛ طلوع فروغ همدلی، سناریوی مواجهه مخالفان دولت با سند مالی سال 1399 و پیامدهای این رفتار سیاسی بر شاخص‌های اقتصادی را ارزیابی کرد «همدلی» حال و هوای بازار مسکن در ماه‌های پایانی سال را ارزیابی کرد عقب‌نشینی قیمت‌های متوهم گزارش همدلی از 25هزار مدرسه‌ای که هنوز بخاری نفتی دارند تحصیل زیر هرم بخاری محسن امیر یوسفی از هیات انتخاب جشنواره فجر درخواست کرد که «آشغال‌های دوست داشتنی اصل» را با ضمیمه بهروز وثوقی بپذیرند ولی‌الله شجاع‌پوریان حال خوزستان خوب نیست نگرش ایران نسبت به گفت‌وگوهای صلح طالبان با آمریکا اپیدمی ویروس استراماچونی