رزمایش دریایی قدرت‌های آسیایی مقابل ائتلاف امریکایی

سرویس بین الملل جوان آنلاین: ۷ نوامبر ۲۰۱۹ بود که دولت امریکا رسماً شروع به کار ائتلاف دریایی خود را اعلام کرد؛ ائتلافی که مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا در ششم آگوست اعلام کرد که طی نامه‌هایی به ۶۰ کشور، از آن‌ها برای شرکت در آن دعوت کرده، ولی در روز شروع به کار ائتلاف در ۷ نوامبر تعداد دولت‌هایی که برای شرکت در آن اعلام آمادگی کردند، از عدد انگشتان دو دست فراتر نمی‌رفت؛ بحرین میزبان ناوگان پنجم نیروی دریایی امریکا، عربستان سعودی و امارات، استرالیا و انگلیس، آلبانی، کره‌جنوبی و بالاخره، همین دیروز، ژاپنی‌ها هم تحت فشار امریکا و البته چند روز بعد از سفر حسن روحانی رئیس‌جمهور به توکیو، قبول کردند که مشروط و محدود (خارج از خلیج فارس و تنگه هرمز) به این ائتلاف ملحق شوند. هنوز ۵۰ روز از اعلام عملیاتی شدن این ائتلاف نگذشته بود که خبر یک رزمایش مشترک دریایی با حضور ایران، چین و روسیه روی خروجی منابع خبری قرار گرفت.
امیر دریادار دوم غلامرضا طحانی، معاون عملیات نیروی دریایی ارتش ایران گفته که این رزمایش در حوزه اقیانوس هند سومین اقیانوس بزرگ دنیا و سه تنگه مهم باب‌المندب، مالاکا و هرمز، که در استراتژی دریایی ایران «به عنوان مثلث طلایی» نام برده می‌شود، برگزار خواهد شد. این اولین بار بعد از انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ است که ایران رزمایشی با این گستردگی را با حضور دو قدرت دیگر که چالشگران جهانی قدرت دریایی امریکا هستند، انجام می‌دهد. ایران با دو قدرتی وارد رزمایش دریایی شده که استراتژی امنیت ملی سال ۲۰۱۷ امریکا، به صراحت می‌گوید که تلاش دارند قدرت، نفوذ و منافع امریکا را به چالش کشیده و امنیت و ترقی امریکا را فرسایش دهند. در حالی که نام روسیه در این استراتژی ۲۵ مرتبه به عنوان منبع تهدید امریکا و نام چینی‌ها ۳۳ بار نام ذکر شده، ایران نیز ۱۷ مرتبه به عنوان تهدید امریکا در استراتژی امنیت ملی سال ۲۰۱۷، به عنوان آخرین نسخه استراتژی امنیت ملی امریکا آمده است.
تقابل فزاینده با چین، روسیه و البته ایران
برخلاف دولت روسیه که نگرانی چندانی از علنی کردن تقابل خود با دولت امریکا ندارد، سخنگوی وزارت خارجه چین گفته که این رزمایش «شامل مراودات نظامی متداول بین کشور‌های مختلف» است و تأکید کرده که اجرای آن هیچ تعارضی با اصول و رویه‌های رایج حقوق بین‌الملل و روابط دیپلماتیک ندارد. بر اساس گزارش بی‌بی‌سی، سخنگوی وزارت خارجه چین گفته که انجام آن در شرایط حاضر «لزوماً ارتباطی با تحولات و شرایط منطقه ندارد»، ولی موضع‌گیری‌های اخیر در واشنگتن نشان می‌دهد که دولت امریکا لزوماً چنین ارزیابی از روند تقابلی دولت چین با خود ندارد. «دیوید شنکر» معاون وزیر خارجه امریکا هفته قبل در یک موضع‌گیری رسمی، بدون اشاره مستقیم به رزمایش مشترک روسیه و چین با ایران پیش‌بینی کرد که امریکا سال آینده میلادی (۲۰۲۰) رویارویی خود را با این دو کشور تشدید خواهد کرد. «شنکر» در گفتگو با خبرنگاران درباره تلاش‌های روسیه و چین برای حضور در غرب آسیا گفته است: «می‌دانم که در سال ۲۰۲۰، ما شاهد افزایش تلاش‌های امریکا برای مقابله با دخالت‌های روسیه و اخاذی‌های چین در منطقه خواهیم بود.» او در همین زمینه به ایران هم اشاره کرده و گفته است «با اینکه در سال گذشته موفقیت‌هایی در سیاست‌های [خارجی]دولت داشتیم، اما می‌بینیم که هنوز چالش‌ها پا برجاست. این شامل نفوذ شرورانه ایران در منطقه و جهان نیز می‌شود.»


پیامی به امریکا
در حالی که ارزیابی‌ها از تلاش چین برای گسترش نفوذ دریایی در مناطقی مانند اقیانوس هند، دریای عمان و خلیج فارس است، بیشتر ناظران اتفاق نظر دارند که رزمایش دریایی مشترک با ایران، پیامی برای واشنگتن در منطقه‌ای تلقی می‌شود که عبور ۴۰ درصد نفت دنیا از آن انجام می‌شود در حال تبدیل شدن به حوزه رویارویی دریایی قدرت‌های بزرگ است. تایمز اسرائیل رزمایش مشترک را سه‌ضلعی بی‌سابقه روسیه، چین و ایران تعبیر کرده و سایت دیپلمات نیز گفته که این رزمایش نشان می‌دهد که استحکام ژئوپلتیکی این گروه کاملاً آشکار است. سونگ ژونگپینگ، کارشناس چینی مسائل نظامی در خصوص محل برگزاری این رزمایش به گلوبال‌تایمز گفت که دریای عمان منطقه‌ای حساس است که برای انتقال انرژی نقشی حیاتی دارد و اوضاع آنجا «می‌تواند تأثیر زیادی بر اقتصاد و امنیت چین داشته باشد.»
به گزارش ایرنا، سونگ می‌گوید: چنین اقدامی از امریکا می‌خواهد که به طور یکجانبه دست به اقدامات نظامی نزند یا فشار بیشتری بر ایران وارد نکند. سونگ می‌گوید که این رزمایش، پیام روشنی را به امریکا می‌فرستد که مسئله ایران باید از طریق مذاکره بر مبنای توافق هسته‌ای بررسی شود، نه از طریق اقدامات نظامی. امریکا باید از دامن زدن به تنش‌ها پرهیز کند.