روزنامه خراسان

پاتک به خودروهای آلاینده

گزارش: محمد بهبودی‌نیا | عکس: خراسان
از روز ۲۷ شهریور امسال، کیفیت هوای کلان شهر مشهد با افزایش ذرات معلق و گرد و غبار به وضعیت ناسالم رسید و اواسط مهرماه، بر پایه گزارش مرکز پایش آلاینده‌های زیست محیطی مشهد و اداره کل هواشناسی استان، شیب نمودار وضعیت آلاینده‌ها به نقطه‌ای رسید که مدارس ابتدایی و استثنایی شهر، یک‌هفته تعطیل شد. روزهـای پس از آن هم، میانگین شاخص کلی کیفیت هوا در مشهد، نشانگر وضعیت هشدار است و اورژانسی شدن برخی به علت آلودگی هوا، نشان‌دهنده شرایط ویژه آب و هوای مشهد است. در این میان، شهرداری مشهد برای کنترل آلودگی هوا، با همکاری راهنمایی و رانندگی و با دریافت احکام لازم از معاونت پیشگیری از وقوع جرم دادستانی، از سه سال قبل اقداماتی رابرای برخورد با خودروهای آلاینده شروع کرده است و با راه‌اندازی گشت‌هایی در شهر، به سنجش میزان آلایندگی خودروها به شکل تصادفی اقدام می‌کند. حرکتی که اگرچه به‌واسطه محدود بودنِ این گشت‌ها در قیاس با هزاران خودروی شخصی و عمومی در شهر، بازدارندگی چندانی ندارد اما در شرایطی که طبق اعلام مسئولان اداره محیط‌زیست شهری‌، هیچ کدام از ادارات استان برای بالابردن توان گشت‌های مبارزه با آلودگی هوا پای کار نیامده‌اند، غنیمت است. از آن جــا که خودروهای قدیمی یا بی‌کیفیت، یکی از مهم‌ترین عوامل آلودگی هوا در شهرهای بزرگ به‌حساب می‌آیند، یک روز با تیم گشت شهرداری، برای سنجــش میزان آلایندگی خودروهای شهر همراه شدیــم تا ساز و کار این تیم، برخورد رانندگان و یک مقیاس مینیاتوری از تعداد خودروهای شخصی آلاینده و خودروهای عمومی و دولتی به‌دست آوریــم.
سنجش آلایندگی با سنسورهای مخصوص و ضبط مدارک و  توقیف خودرو
   4 خـودروی سواری آلاینده از بین 10 خـودرو


«محمد پذیرا» مدیر واحد محیط‌زیست شهرداری مشهد، «داریوش اتحاد» مسئول گشت و بازرسی و یکی از نیروهای پلیس راهور مشهد، به همراه خبرنگار و عکاس روزنامه‌خراسان‌رضوی، تیمی را تشکیل می‌دهند که برای سنجش میزان آلایندگی خودروها، به سطح شهر می‌رویم. شرایط کار این گونه است که جلوی خودروهای عبوری در نقاط مختلف شهر گرفته می‌شود و در ادامه، با نصب یک سنسور روی اگزوز خودروها، میزان و چگونگی گازهای خروجی خودرو، بر مبنای شاخص‌های مختلف سنجیده می‌شود. با حضور در چندین خیابان مشهد از جمله بولوار شهید صادقی، بولوار فلسطین و. ..، 10 خودروی شخصی، هم سواری و هم وانت‌نیسان  تست می‌شونــد. راننده‌ها برخی با تعجب و برخی با اعتراض، خودرویشان را کنار خیابان پارک می‌کنند و رونــد تست اجرا می‌شود. یک راننده که خودرواش آلاینده تشخیص داده می‌شود، درددل می‌کند: «با شرایط فعلی که تعمیرکار فقط برای بالا زدنِ کاپوت خودرو، 100 هزار تومان می‌گیرد، آلاینده بودن خودرو اولویت چندم من است. مسئولان دولتی خودشان منتظر باد و باران می‌مانند تا هوا پاکیزه شود ولی ما باید از جیب مان خرج کنیم تا هوا پاکیزه بماند!» در ادامه، از بین 10 خودرو، چهار خودرو، آلاینده تشخیص داده می‌شود. «پذیرا» توضیح می‌دهد: «سنجش آلایندگی خودروها با این سنسورهای مخصوص، در مشهد به عنوان تنها کلان‌شهر ایران، برای اولین بار در کشور در حال انجام است و از سه سال قبل استارت خورده است. پس از محرز شدن آلایندگی یک خودرو، مدارک خودرو ضبط و به مالک خودرو دو هفته فرصت داده می‌شود تا اقدامات لازم را برای استانداردسازی خودرو انجام دهد. چنان چه این اتفاق نیفتاد، اخطار دوم با مهلت یک‌هفته به نشانی مالک خودرو ارسال می‌شود و در ادامه، پیگیری‌های بعدی انجــام می‌گیرد. با این روش 93 درصد   دارندگان خودروهای آلاینده، اصلاحات لازم را انجام می‌دهند اما برای برخی که طی این دو مرحله   موفق به استانداردسازی خودرو نمی‌شوند، به دستور قضایی در کمیسیون بند 20 آرایی صادر و براساس آن، توقیف سیستمی پلاک‌شان انجام می‌شود و خودرو به هیچ عنوان حق نقل و انتقال نخواهد داشت».
راننده تاکسی‌های فرسوده در نبود تاکسیِ نو بلاتکلیف‌اند
  2 تاکسی آلاینده از بین 4 تاکسی
ایستگاه تاکسی‌های خطی در میدان فلسطین مشهد و تست گازهای خروجی‌ و سنجش میزان آلودگی‌شان، مرحله بعدیِ این گشت‌زنی است. از بین چهار تاکسی تست شده، دو تاکسی آلاینده تشخیص داده می‌شود. یکی از تاکسی داران درباره دلیل استاندارد نبودن خودرواش توضیح می‌دهد: «تعداد زیادی از تاکسی‌های شهر فرسوده‌اند و من و همکارانم از چند ماه قبل برای نوسازی این تاکسی‌ها ثبت نام کرده ایم اما تاکسیرانی اعلام می‌کند فعلا تاکسی جدید نداریم و از طرفی تعمیر و اصلاحات هر تاکسی، حداقل 2.5 میلیون تومان هزینه دارد و در حالی که این هزینه‌ها به ما تحمیل می‌شود، هیچ حمایتی نمی‌شویم. به بیشتر همکاران من اعلام شده تا سه ماه آینده، تاکسی‌های جدید می‌رسد و تاکسی‌های غیراستاندارد فعلی از دور خارج می‌شود. روی همین حساب بیشتر تاکسی داران با خودشان فکر می‌کنند وقتی قرار است این خودرو را سه ماه دیگر تحویل دهم، دلیلی ندارد الان سه میلیون تومان هزینه کنم. اگر آلودگی هوا مهم است باید بودجه‌ای برای کنترل و مدیریت آن در نظر گرفته شود، نه این که بارش روی شانه مردم و رانندگان بیفتــد.» «داریوش اتحاد» توضیح می‌دهد: «رانندگان تاکسی‌های فرسوده، بیشترین نقش را در آلایندگی هوا دارند ولی برای تعمیر خودرو با مشکلات زیادی دست به گریبانند که تامین نشدن تاکسی جدید برای جایگزینی خودروی فرسوده، یکی از آن هاست. مهم است که گشت‌هایی مختص شناسایی و بررسی آلایندگی تاکسی‌ها طراحی شود و در کنارش، طرح‌های تشویقی برای رانندگانی که اقدام به استانداردسازی خودروهایشان می‌کنند، در نظر گرفته شود.»
قانون آلایندگی اتوبوس‌ها از 30سال قبـل به‌روز نشده
در ادامه، به یکی از پایانه‌های اتوبوس درون شهری مشهد می‌رویم. گازهای خروجی از اگزوز  چهار اتوبوس با نصب سنسور، تست می‌شود و درحالی که دوده‌های خارج شده، حتی بدون سنسور و رایانه هم قابل تشخیص است، دستگاه چیزی را نشان نمی‌دهد! پذیرا توضیح می‌دهد: «این تشخیص ندادن، به علت قدیمی بودن قانون و استانداردهای سنجش میزان آلایندگی خودروهای دیزلی است که حداقل از 30 سال قبل تا امروز، به روز نشده. با وجــود این در صورت اثبات آلایندگی یک اتوبوس، نامه‌ای به سازمان اتوبوسرانی ارسال می‌شود تا هر چه سریع‌تر برای خارج کردن آن اتوبوس از خط، اقدامات لازم صورت بگیرد. به شکل کلی هم، همه اتوبوس‌ها هر سه ماه یک بار از نظر آلایندگی تست می‌شوند و مجوز سه ماهه فعالیت دریافت می‌کنند.»
هیچ تبعیضی بین تست خودروی دولتی  و شخصی نیست    
چندین خودروی پلاک قرمز که برای ماموریت‌های دولتی استفاده می‌شوند هم از جمله خودروهایی هستند که برای تست آلایندگی، متوقف می‌شوند و البته آلاینده نیستند. «اتحاد» در پاسخ به این سوال که نحوه برخورد با خودروهای آلاینده دولتی به چه شکل است، می‌گوید: «برای ما هیچ فرقی بین خودروهای دولتی و شخصی نیست. منتها شاید اگر ادارات دولتی، نظارت و مجوزدهی به خودروهایشان را در زمینه کنترل آلایندگی به ما بسپارند، شاهد تغییر موثری خواهیم بود و این کار نیاز به همت جمعی ادارات دولتی دارد.» وی در ادامه به ارائه چند راهکار برای سرعت‌بخشیدن به روند استانداردسازی خودروهای دودزا اشاره می‌کند: «ما در روز مدارک 70 خودروی آلاینده را در مشهد ضبط می‌کنیم اما تنها  30 خودرو در روز برای رفع مشکل شان اقدام می‌کنند و این به این معناست که 40 خودرو، روزهای طولانی، تا لحظه توقیف پلاک، آلاینده باقی می‌مانند. یکی از مهم‌ترین دلایل این موضوع، ناتوانی اقتصادی مردم برای انجام تعمیرات است. امروز آلودگی هوا در حالت بحرانی قرار دارد و اگر ستاد بحران یا کارگروه آلودگی هوا بتوانند مراجعی را برای ارائه وام استانداردسازی خودرو معرفی کنند یا اتاق اصناف تعدادی از تعمیرگاه‌های سطح شهر را به عنوان نماینده با تخفیفات ویژه معرفی کند یا شرکت‌های تولید و واردات خودرو خدمات و تخفیف‌هایی را برای اصلاح شرایط خودرو عرضه کنند،  شاید تعداد زیادی برای رفع مشکل خودرویشان اقدام کنند. متاسفانه تا امروز، هیچ اداره‌ای با ما همکاری نداشته و این توقع را داریم که حداقل در روزهایی که آلودگی هوا در حالت هشدار است، از استانداری، پلیس راهور و دیگر ادارات درگیر، در گروه‌های ما حضور داشته و از نزدیک شاهد شرایـط باشند.»
 
7 گروه
هم اکنون هفت گروه گشت ‌نامحسوس  شناسایی و برخورد با خودروهای آلاینده مشغول فعالیت در  ‌شهر هستند که یک گروه مختص اتوبوسرانی است و شش گروه دیگر مختص سنجش خودروهای شخصی هستند که به‌شکل معمول در ایستگاه‌های چمن، جاده سنتو، خیام، طبرسی، شهدا و ابتدای جاده سرخس به دلیل تردد بالا مستقرند.
3 سال فعالیت
شناسایی و برخورد با خودروهای دودزا به‌وسیله نصب سنسور مخصوص بر اگزوز خودروها، از سه سال پیش در قالب گشت‌زنی‌های گروه‌های واحد محیط ‌زیست شهریِ شهرداری مشهد آغاز شده است.
5696 مورد  اعزام به تعمیرگاه
در 9 ماهه نخست امسال، 647 دستگاه وانت، 904 اتوبوس ادارات، برون‌شهری و درون‌شهری، 494 کامیـون، 353 تاکسی و 3298 خودروی سواری، توسط گشت سمام شناسایی و به‌واسطه محـرز شدنِ آلایندگی، مدارک‌شان ضبط شده است و به تعمیرگاه اعزام شده‌اند.
20 درصد
20درصدِ اتوبوس‌های سطح‌شهر، دودزا و آلاینده‌انــد که از این تعداد، 80درصدشان اتوبوس‌های خصوصی هستند.
18 خـودرو
طی سه‌ساعت همراهی خبرنگار خراسان با تیم سمام، 18خودروی سواری و تاکسی و اتوبوس بازرسی شدند که از این تعداد، شش خودرو آلاینده تشخیص داده شدند. از بین 10 خودروی سواری که سمند و پرایــد بودند، سه خودروی چینی هم بررسی شدند که برعکس تصورات، آلاینده نبودند!
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
بزم پزشکان با الکل تقلبی (جوان)نجات دادم تا آسوده بخوابم (شهروند)تغییر نام استقلال خوب است یا بد؟ (خراسان) یحیی سنوار یک طرف تمام رهبران اسرائیل طرف دیگر (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
مرخصی زایمان 9 ماه بدون اما و اگر اوضاع درهم «برهم» عراق پاتک به خودروهای آلاینده ما خیلی خوبیم، خیلی! غبار فراموشی روی اصیل‌ترین ورزش ایرانی عراق در بحران عمیق خلأ قدرت پیام صریح مثلث شرقی به آمریکا در قفس جغرافیا بمانیم، باخته‌ایم لایحه مالیات بر مجموع درآمد در راه هیئت دولت مردم جزیره هرمز دچار مشکلاتی هستند که باید برای حل آن اقدام شود پای «نوستراداموس » روی گلوی «ضحاک» ! شجاعت سرهنگ و آتش نشان و توصیه کودکانه به مسئولان! خودروی ملی ما و آن ها!